محمود مادرشاهیان در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایرنا به آثار تحریم‌های آمریکا و شیوع کرونا بر صنعت هتلداری و گردشگری، کاهش ورود گردشگران کشورهای غربی به ایران، آینده صنعت هتلداری و گردشگری ایران، ضرورت کمک شهرداری‌ها و حمایت دولت از این حوزه و ضرورت برخورد با اقامتگاه‌های غیرمجاز پرداخت.
رئیس جامعه حرفه‌ای هتلداران استان خراسان رضوی، تحریم و کرونا را دو ضربه بزرگ به صنعت هتلداری و گردشگری کشور می‌داند و می‌گوید: طبق برآوردی که جامعه هتلداران کشور انجام داد، کرونا ۲۳ هزار میلیارد تومان به صنعت هتلداری، گردشگری و گردشگری زیارتی ضربه زده است.
نیازی به تبلیغات نداریم
هتل‌تان کمی خلوت به نظر می‌رسد، برنامه‌ریزی یا تبلیغ خاصی کرده‌اید تا ضریب اشغالتان بیشتر شود؟
ما نیازی به تبلیغ نداریم. تمام کشور دوست دارند که به پابوس امام رضا(ع) بیایند. امام رضا(ع) برای تمام مسلمانان جهان شناخته شده است.
مشکل اصلی ما که باید روی آن کار کرد کمبود هواپیما، قطار و اتوبوس است. اگر بتوانیم به خصوص در شرایط پیک، تعداد وسایل نقلیه هوایی و زمینی خود را افزایش دهیم مشکل زائرین ما حل می‌شود.
الان اواخر اسفندماه که با شما صحبت می‌کنم، رزرو هتل‌های ما برای عید امسال هنوز به ۲۰ تا ۳۰ درصد نرسیده است. در هتل‌هایی که بُعد مسافت دارند این رقم حتی به ۱۵ درصد هم نرسیده است؛ مگر هتل‌هایی که با دستگاه‌ها قرارداد دارند.
تحریم‌های آمریکا مانع شهرت هتلداری ما در دنیاست
چرا صنعت هتلداری ما چندان در بازار گردشگری جهان و برخلاف کشورهایی نظیر ترکیه و دوبی، شناخته شده نیست؟
علت اصلی، تحریم‌های آمریکاست. دنیای تحت تاثیر آمریکا دوست ندارد ما در جهان معرفی شویم. بسیاری از سایت‌های دنیا اصلا به ما اجازه نمی‌دهند جادبه‌های گردشگری و هتلداری خود را نشان دهیم. ما باید پیگیر این قضیه باشیم تا به امید خدا و حمایت دولت مشکلات و مسائل حل و فصل شود.
بعد از کرونا کمر راست نکردیم
کرونا چقدر به کسب و کار شما لطمه زد؟
طبق برآوردی که جامعه هتلداران کشور انجام داد کرونا ۲۳ هزار میلیارد تومان به صنعت هتلداری، گردشگری و گردشکری زیارتی ضربه زد.
از آن موقع تا کنون هتل‌های ما دیگر کمر راست نکردند. بسیاری‌شان تعطیل یا به شدت بدهکار شدند.
تعداد گردشگران کشورهای غربی در ایران انگشت شمار شده است
در چند ماه اخیر برخی کشورهای غربی از شهروندان خود خواسته‌اند از سفر به ایران خودداری کنند. آیا این موضوع روی ورود گردشگران این کشورها تاثیر منفی گذاشته است؟ راه حل چیست؟
بله، این موضوع قطعا روی ورود گردشگران این کشورها به ایران اثر منفی گذاشته است. اگر ملاحظه کنید تعداد گردشگران این کشورها در ایران انگشت شمار شده است. حتی شیعیان آسیای میانه هم دیگر کمتر به ایران می‌آیند.
به همین خاطر امیدواریم وزارت امور خارجه ما پیگیر این مساله باشد و بتواند حقانیت جمهوری اسلامی را در جهان نشان دهد و امنیت کشور را به آنها اثبات کند. این خیلی مهم است که وزارت خارجه ثابت کند که امنیت ایران از خیلی از کشورهای دنیا بالاتر است.
هتلداران راضی نیستند
وضعیت کنونی هتلداری در کشور چگونه است؟
در این چند سال علاوه بر شیوع کرونا و تحریم، شلوغی‌ها و اغتشاشات چند ماه اخیر را هم داشتیم. همه اینها باعث شد یا رزرو اتاق‌ها انجام نشود یا این که رزروها لغو شود. بعد از اینها هم برودت شدید هوا سبب شد که خودمان از گردشگران بخواهیم سفرشان را به تاخیر بیندازند. هنوز هم از نظر سطح اشغال، صاحبان هتل‌ها راضی نیستند.
باید از این بحران خارج شویم
همان‌طور که گفتید تحریم‌ها بر صنعت گردشگری و هتلداری ایران تاثیر به سزایی داشته است. راه برون‌رفت از این وضعیت چیست؟
بالاخره تلاش آمریکا و غرب این بوده که با فشار تحریم به اهداف خود برسند. تا زمانی که این موضوع ادامه داشته باشد من وضعیت این صنعت را خوب نمی‌بینم. ما باید خودمان دست به کار شویم و کشورمان را اداره کنیم و با یک مدیریت خاص از این بحران خارج شویم.
اگر کشور آرام باشد آینده گردشگری روشن است
آینده گردشگری کشور را چطور می‌بینید؟
افق روشنی را به ویژه برای سال ۱۴۰۲ می‌بینم. اگر کشور آرام باشد و مقداری حمل و نقل هوایی، ریلی و زمینی خود را افزایش دهیم قطعا به اهدافمان می‌رسیم.
باید سرمایه از بازار سیاه سکه و ارز خارج شود
آیا می‌توانیم از این اقتصاد تک‌محصولی خارج شویم؟
بله. ما که نباید همیشه شعار دهیم. تا کی باید وابسته به نفت باشیم؟ نفت اصلا نباید برای ما اهمیت داشته باشد. باید به صنعت گردشگری بچسبیم و هر چه می‌توانیم زوار برای مشهد و گردشگر برای کل کشور بیاوریم. در این صورت گردشگری جایگزین فروش نفت می‌شود.
باید به جای بردن پولمان به بازار سیاه سکه و ارز که حاصل آن ضربه زدن به اقتصاد کشور است در صنایعی چون هتلداری و گردشگری سرمایه‌گذاری کنیم. سپس می‌بینیم که چه اشتغال بالایی از طریق این صنعت ایجاد می‌شود.
دولت و شهرداری‌ها کمک کنند
به عنوان شخصی که در این حرفه استخوان خرد کرده‌اید؛ حلقه مفقوده توسعه صنعت هتلداری در کشور چیست؟ در سرمایه‌گذاری است یا در شرایط یا زیرساخت؟
در هر سه مورد. دولت باید زیرساخت‌های هتلداری را ایجاد و تقویت کند تا سرمایه‌گذاران جذب این صنعت شوند.
از طرفی باید طرح توجیهی برای هتل‌سازی قائل شویم. یعنی دولت تسهیلاتی برای خرید زمین به هتل‌سازها بدهد و شهرداری‌ها هم تسهیلاتی در بحث هتل‌ها، مهمان‌پذیرها و زائرسراها قائل شود و پولش را بعد از بهره‌برداری به صورت تقسیط از وام‌گیرنده بگیرند. این کمک بسیاری به ساخت انواع واحدهای اقامتی می‌کند.
دونرخی بودن نرخ هتل‌ها وجود خارجی ندارد
با دونرخی بودن نرخ هتل‌ها برای گردشگران ایرانی و خارجی موافقید؟ چرا برخی هتلداران از این شیوه برای نرخ‌گذاری استفاده می‌کنند؟
به هیچ عنوان در کل کشور ما چه برای خارجی‌ها و چه برای ایرانی‌ها، چیزی به نام دونرخی بودن هزینه هتل وجود ندارد. مهمان داخلی برای پذیرش همان قدر پول می‌دهد که گردشگر خارجی.
هشدار به اقامتگاه‌های بی‌مجوز
در استان خراسان رضوی اقامتگاه‌های بدون مجوز در حال افزایش است و هر خانه‌ای تبدیل به هتل آپارتمان می‌شود. نظارتی روی این کار وجود دارد؟
بیشتر از ۵۲ درصد هتل‌های کشور در استان خراسان رضوی است. اما بسیاری از مسافرخانه‌های این استان هنوز مجوز ندارند و سامان‌دهی نشده‌اند. ما تاکنون نتوانسته‌ایم این اقامتگاه‌های غیرمجاز را شناسایی کنیم. این باعث صدمه زدن به صنعت گردشگری کشور می‌شود.
امیدواریم مسئولان بتوانند اقامتگاه‌های غیرمجاز را شناسایی کنند. از این اقامتگاه‌ها، آنهایی که صلاحیت این کار را دارند بروند و از تشکل‌های مربوطه مجوز دریافت کنند. البته به تازگی هم استاندار و هم فرماندار استان دستور داده‌اند اقامتگاه‌هایی که مجوز نداشته باشند، پلمب شوند.
چرا این اقامتگاه‌ها از گرفتن مجوز خودداری می‌کنند؟
بیشتر به این خاطر که فرار مالیاتی داشته باشند. آنها می‌خواهند درآمد داشته باشند اما حق دولت را ندهند.
این نوع اقامتگاه‌ها باید شناسایی شوند. چون بحث امنیتی کار هم است. اینها باید در معرض دید قرار گیرند تا مسائل امنیتی ایجاد نکنند.
۴ ماه پیک داریم
هتل‌هایتان در خراسان رضوی در چه ماه‌هایی بیشترین و در چه ماه‌هایی کمترین میزان اشغال را دارد؟
در خراسان رضوی از ۲۵ اسفند تا ۱۵ فروردین، نقطه اوج کارمان است. سه ماه تابستان هم فصل سفر و گردشگری و زیارت و نقطه اوج کار داریم. یعنی ۴ ماه در پیک کار هستیم و ۸ ماه در غیرپیک به سر می‌بریم.
تا چه اندازه در طراحی هتل‌هایتان به معماری سنتی و استفاده از صنایع دستی ایران اهمیت داده‌اید؟
فرهنگ و سنت خراسان رضوی برای ما خیلی ارزشمند است و باید بتوانیم آن را در طراحی و تجهیز هتل‌های استان هم کاربردی کنیم. همیشه به عنوان رئیس جامعه هتلداران حرفه‌ای خراسان رضوی این را در جلسات مختلف گفته‌ام که باید میراث این استان را در هتل‌ها نشان دهیم.
از کودکی شوق داشتم میزبان زوار امام رضا(ع) باشم
چند هتل دارید و چه شد این شغل را انتخاب کردید؟
۸ هتل؛ ۴ هتل در استان خراسان رضوی و ۴ هتل دیگر در جزیره کیش. شروع کار هتلداری، ناشی از عشقی بود که من از خردسالی به این کار داشتم. خاطرم است از کودکی و نوجوانی همیشه شوق این را داشتم که روزی هتلی برای خودم داشته باشم که بتوانم از طریق آن میزبان و نوکر زوار امام رضا(ع) باشم. به همین دلیل هم امام هشتم(ع) کمکم کرد و توانستم به هدفم برسم.
هتل شما خلوت به نظر می‌رسد. دلیلش چیست؟
هتل‌هایی که بعد مسافت دارند از جمله هتل بزرگ پارک حیات معمولا درصد اشغالشان از هتل‌های نزدیک حرم کمتر است. این طبیعی است زیرا زائران امام رضا (ع) دوست دارند در جایی نزدیک حرم اتراق کنند. البته ما سعی کرده‌ایم با سرویس‌دهی مینی‌بوس از هتل به حرم، این تسهیلات را برای ساکنین هتل فراهم کنیم و تا حدی بعد مسافت را کم کنیم. ولی به هر حال هتل‌هایی که در خراسان بعد مسافت با حرم امام رضا(ع) دارند سطح اشغالشان بسیار کمتر از هتل‌هایی است که نزدیک حرم هستند.