بیشتر استان‌ها و شهرهای کشور ایران علاوه بر داشتن اماکن تاریخی، دیدنی و جاذبه های گردشگری، خوردنی‌های منحصربه‌فردی دارند که با همان سوغاتی ها و جاذبه های تاریخی وقتی نام آن شهر به گوش می رسد ناخواسته به یاد آن خوردنی و یا مزه خاص آن در ذهن تداعی می کند.
سرزمین قومیت ها نیز از این خوردنی های ترش و شیرین مستثنی نبوده چرا که حضور قبایل مختلف با فرهنگ های متنوع در استان و هم نشینی جذاب و درخور تحسین آنان باعث شده تا تولیدات سوغات و صنایع دستی این خطه با تنوعی کم نظیر شهرتی جهانی بگیرد.
این یک ادعا نیست بلکه با معرفی چندی از سوغاتی ها و غذاهای محلی این مرزو بوم به آنهایی که به این دیار سفر خواهند کرد، ثابت می کنیم؛ حتی ترش و شور مزه های این سوغات به کام مسافران نوروزی شیرین و بیادماندنی باشد.
آب نبات
شهر بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی همواره با سوغات آب نبات خود که به شکرپنیر نیز معروف است، کام مسافران را شیرین کرده و هرگاه از این شهر نامی برده می‌شود ناخودگاه طعم آب نبات آن در کام می پیچد.
آبنبات بجنورد را از خمیر، کش داده شده شکر که موجب سفید شدن رنگ آن می‌شود، تولید می‌کنند.
این خمیر را از قالب‌های مخصوص و در اندازه‌های ۲ سانتیمتر مکعبی عبور داده و پس از خشک شدن در کمتر از یک ساعت در پاکت های پلاستیکی نیم تا یک کیلوگرمی بسته‌بندی و به بازار عرضه می‌کنند.
خمیر آبنبات به مغز گردو، مغز پسته، هل، دارچین، پودر لیمو، کنجد و سایر مواد مغذی و معطر نیز آغشته و آبنبات‌هایی به همین نام روانه بازار می شود که در استان های مجاور خراسان شمالی به ویژه در خراسان رضوی طرفداران زیادی دارد.
در سطح شهر بجنورد شمار زیادی مغازه آبنبات فروشی وجود دارد و شاید برایتان جالب باشد بدانید که در کارگاه های آبنبات سازی این شهر ماهانه حدود ۶۰۰ تن آبنبات تولید می شود و می توان گفت که شغل بسیاری از اهالی شهر به نحوی با این صنعت در ارتباط است.
قره قروت
وجود مراتع و چراگاه‌های مناسب در خراسان شمالی رونق خوبی به بخش دامداری داده و قره قروت هم یکی از تولیدات وابسته به دامداری است.
قره قروت یک فرآورده لبنی به رنگ سیاه یا قهوه‌ای و گاهی سفید یا زرد است که مزه‌ای ترش دارد و از دوغ یا ماست به دست می‌آید که یکی از سوغات های استان خراسان شمالی محسوب می شود.
قره قروت خانگی محلی با آب ماست تهیه می شود به صورتی که ماست در نظر گرفته شده را در کیسه ای پارچه ای ریخته و سپس درب کیسه ماست را به وسیله یک بند ببندید و در قسمت آب‌چکان یا هر جایی که می‌توانید، آویزان شود.
یک سطل زیر کیسه ماست قرار دهید. این مراحل برای آماده کردن ماست چکیده نیز استفاده می‌شود در واقع ماست را چکیده کرده و از آب آن نیز برای تهیه قره قروت خانگی خوشمزه استفاده می شود. تقریباً باید چند ساعت صبر کنید تا آب ماست به طور کامل جمع شود و به مقدار مناسبی برسد.
آب ماست را داخل یک قابلمه ریخته سپس شعله گاز را با حرارت ملایم روشن می کنیم. آب ماست کم کم روی حرارت غلیظ می شود. وقتی دوغ غلیظ شد، چندین بار آن را هم زده تا به غلظت مناسب برسد و رنگ آن تقریباً قهوه‌ای شده. سپس
شعله گاز را خاموش می کنیم و قره قروت ترش خانگی را در یک ظرف مناسب یا پلاستیک ریخته و برای سفت شدن در یخچال قرار می دهیم.
کشک
کشک، محصولی سنتی است که از جوشاندن ماست به دست می آید، این محصول دارای کلسیم بسیار بالایی بوده و با طعم خوش مورد رضایت کلیه مصرف کنندگان از جمله کودکان است.
برای تهیه کشک خانگی ابتدای کار ماست محلی را از یخچال خارج می کنیم، سپس اجازه می دهیم به مدت یک روز در فضای آشپزخانه بماند تا ماست کاملا ترش شود در ادامه پس از گذشت این زمان ماست را هم می زنیم.
زمانی که ماست کاملا رقیق شد آن را درون یک تابه مناسب می ریزیم، سپس مقداری آب به آن اضافه می کنیم تا به غلظت دوغ برسد در ادامه تابه را روی حرارت زیاد قرار می دهیم تا ماست جوش بیاید.
زمانی که ماست جوش آمد آن را هم می زنیم، سپس از روی حرارت بر می داریم و اجازه می دهیم کمی از دمای آن کاسته شود در ادامه ماست را درون یک پارچه تمیز می ریزیم تا آب اضافی آن خارج شود.
سپس پارچه را گره می زنیم و درون آبکش قرار می دهیم تا آب اضافی آن خارج شود در ادامه پس از گذشت یک ساعت کشک درون پارچه را با دست فشار می دهیم تا آب اضافی آن خارج شود، سپس کشک را درون یک کاسه مناسب می ریزیم.
در این مرحله مقداری نمک به کشک اضافه می کنیم، سپس کمی ورز می دهیم تا کشک یکدست شود.
در نهایت مقداری از کشک بر می داریم، سپس در دست فرم می دهیم و با فاصله از هم درون آبکش قرار می دهیم، سپس اجازه می دهیم به مدت سه تا چهار روز در هوای آزاد به طور کامل خشک شوند.
فتیر
به گفته کارشناسان اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی بیش از ۱۰۰ نوع غذای سنتی در این استان وجود دارد.
دلمه، فتیر مسکه، آش یارمه، نان محلی قطاب، شله ماش، قروتو، کاچی، اُجِز یا اشکنه، آش جوشواره، دیمه دَنی، قابلی، کماج و آش بلکه از جمله غذاهای سنتی استان خراسان شمالی است.
در خراسان شمالی کردها، تات ها، ترک ها، ترکمن ها و حتی بلوچ ها انواع و اقسام غذاها و نان ها و دمنوش های خاص خودشان را دارند.
در این بین به یکی از نان های خوشمزه این استان می پر دازیم، نان قتلمه از نان های شیرینی است که در بجنورد، قوچان و شیروان بیشتر پخت می شود و در اصل یکی از نان های محلی این مناطق به شمار می رود، این نان از خمیر آرد سفید به همراه زردچوبه و کره درست می شود.
پس از پخت در بعضی از مناطق روی آن را با شکر و دارچین می پوشانند، طعم و عطر بی نظیر این نان باعث می شود شما مجذوب آن شوید.
کارگاه های شیرینی پزی بجنورد آن را در فر می پزند و شما می توانید این نان خوشمزه را برای صرف یک میان وعده تهیه کنید زیرا خوردن نان محلی تنوری طعم و مزه دیگری دارد.
استان خراسان شمالی در حدفاصل ۲ قطب سیاحتی شمال و زیارتی مشهدمقدس واقع شده که سالانه در ایام تعطیلات نوروز مسافران و زائران زیادی از این خطه تردد می کنند در این استان هشت هزار و ۷۰۰ جاذبه گردشگری شناسایی شده در حوزه های مختلف وجود دارد.
این استان با جمعیت یک میلیون نفری در شمال شرق کشور دارای اقوام کرد، کرمانج، ترک، ترکمن، تات و بلوچ است که صنایع دستی هر یک از آنها ویژگی های منحصر به فردی دارد.