به گزارش ایرنا، امروزه استفاده از سیستم های آبیاری نوین به خصوص با رشد جمعیت، افزایش نیاز به محصولات کشاورزی و کمبود بارندگی در مناطقی مانند ایران که در اقلیم گرم و خشک قرار دارد، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.
در سال های اخیر بهره مندی از این سیستم ها با خشکسالی های متوالی و کمبود منابع آبی زیرزمینی اهمیت و حساسیت ویژه ای به خود گرفته و مسوولان امر را بر آن داشته است تا با راهکارهای موثر، منابع آبی ناچیز را مدیریت و از ایجاد بحران و چالش جدی در موضوع آب در بخش های مختلف جلوگیری کنند.
افزایش بهره وری از آب با فاصله گرفتن از آبیاری های سنتی و استفاده از سیستم های نوین آبیاری از سال های ابتدایی دهه ۷۰ مورد توجه قرار گرفت و برنامه ها و تسهیلات قابل توجهی از سوی دولت برای کشاورزان اختصاص یافت تا اراضی زیر کشت خود را به این سیستم مجهز کنند و از منابع آبی کم، بیشترین بهره را داشته باشند.
در این راستا در سفر آیت الله رییسی رییس جمهور و هیات دولت، اختصاص ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار به استان زنجان برای تکمیل و توسعه سامانه های نوین آبیاری در استان اختصاص یافت که ضرورتی اجتناب ناپذیر برای توسعه کشاورزی استان زنجان است.
با این اقدام بیشتر زمین های دیم به کشت آبی تبدیل می شود و کشاورزان نیز دغدغه و دل نگرانی کمتری نسبت به کمبود نزولات آسمانی و خشکسالی خواهند داشت.
بر اساس آخرین آمارهای اعلام شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی هم اکنون از حدود ۸.۵ میلیون هکتار اراضی آبی موجود در کشور حدود ۲.۶ میلیون هکتار به سیستم های نوین آبیاری مجهز و حدود ۱.۷ میلیون هکتار نیز شبکه‌های فنی در اراضی کشاورزی کشور اجرا شده است.
بیشتر این زیرساخت‌ها مربوط به شبکه‌های سطحی است و مجموع اراضی مجهز به سیستم های نوین آبیاری به ۴.۴ میلیون هکتار می رسد.
بیش از ۶۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی زنجان به سامانه های نوین آبیاری مجهز شدنددر استان زنجان نیز هم اکنون ۵۰ درصد اراضی کشاورزی به این سامانه مجهز شده است.
به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان ۱۸۶ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان زنجان آبی است که ۱۲۴ هزار هکتار از این زمین ها قابلیت تجهیز به سامانه های نوین آبیاری را دارد و تاکنون بیش از ۶۲ هزار هکتار سیستم آبیاری تحت فشار در استان اجرا شده است.
رضایت کشاورزان زنجانی از اجرای سامانه آبیاری تحت فشار
یکی از کشاورزان زنجانی با بیان اینکه از سال قبل زمین زراعی خود را به سامانه نوین آبیاری مجهز کرده ام، گفت: استفاده از این سیستم نه تنها موجب صرفه جویی در مصرف آب شده است بلکه نیازمندی به نیروی انسانی بیشتر را که در آبیاری سنتی لازم بود به حداقل رسانده است.
علیرضا بابایی با بیان اینکه برای تجهیز زمینهای کشاورزی به سامانه های نوین آبیاری از تسهیلات دولتی استفاده کرده است، افزود: اعطای این تسهیلات، کشاورزان منطقه را برای گذر از آبیاری سنتی و غرقابی زمین ها به شیوه های نوین ترغیب کرد.
وی با بیان اینکه در ابتدا مقاومتهایی از سوی برخی کشاورزان برای بهره مندی از این سیستم وجود داشت، گفت: با مواجه شدن با خشکسالی و کمبود نزولات آسمانی بسیاری از کشاورزان به استفاده از این سیستم متمایل شدند که این امر صرفه جویی در منابع آبی و کاهش خطرپذیری فعالیت در این بخش را در پی دارد.
هادی فغفوری دیگر کشاورز زنجانی نیز آبیاری دستی و سنتی را روشی منسوخ شده در جهان عنوان کرد و گفت: این روش حتی در مناطق پرآب و پربارش نیز مقرون به صرفه نیست و مضرات زیادی از جمله رویش علف های هرز و هدر رفت آب را به همراه دارد.
وی اظهار کرد: استفاده از سیستم های نوین آبیاری علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب به رشد سریع گیاهان نیز کمک می کند و در این روش شاهد رشد کمی و کیفی محصولات کشاورزی هستیم.
فغفوری خاطرنشان کرد: با استفاده از سامانه های نوین آبیاری از سال های گذشته تاکنون تولید محصولات کشاورزی با مدیریت مصرف آب از ۳۰ تا ۱۰۰ درصد در واحد سطح افزایش یافته است.
بیشتر بخوانید
تخصیص ۵۰ درصد اعتبارات سفر رییس جمهور برای توسعه سامانه‌های نوین آبیاری در زنجان
اختصاص ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار به زنجان برای اجرای سامانه های آبیاری نوین در سفر رییس جمهور
رییس سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان در این باره گفت: ۱۰۰ میلیارد تومان اعتبار در سفر آبان ماه سال گذشته رییس جمهور به استان زنجان برای تجهیز اراضی کشاورزی استان به سامانه های نوین آبیاری اختصاص یافت که تاکنون بیش از ۵۰ درصد این میزان اعتبار جذب شده است.
روح الله حسنی سهم اشتغال در بخش کشاورزی استان زنجان را ۳۲ درصد ذکر کرد و افزود: این میزان ۱۴ درصد بیشتر از میانگین کشوری است که قطعا با اجرای طرح های آبیاری نوین افزایش می یابد.
وی میزان اراضی کشاورزی استان را ۸۴۵ هزار هکتار بیان کرد و افزود: از این میزان ۱۸۶ هزار هکتار آبی است و با وجود اینکه استان زنجان ۱.۳ درصد مساحت کل کشور را دارد، زمین های کشاورزی آن پنج درصد زمین های کشاورزی کشور است که به تبع آن مصرف آب نیز در آن از میانگین کشوری بالاتر می رود.
۱۲۴ هزار هکتار از اراضی کشاورزی زنجان مستعد تجهیز به سیستم های آبیاری نوین است. حسنی خاطرنشان کرد: با استفاده از تسهیلات سفر رییس جمهور و اقدامات تشویقی سازمان جهاد کشاورزی استان هم اکنون بیش از ۵۰ درصد از ۱۲۴ هزار هکتار از اراضی کشاورزی مستعد استان شامل ۶۲ هزار هکتار به سیستم های نوین آبیاری مجهز شده است.
وی گفت: ۹۰ هزار بهره بردار بخش کشاورزی زنجان سالانه بیش از سه میلیون تن محصول تولید می کنند که این امر نیازمند مدیریت منابع آبی است به خصوص در سال های اخیر که این استان نیز متاثر از کمبود بارش ها و خشکسالی های پی درپی است.
افزایش بهره وری بخش کشاورزی زنجان با اجرای سیستم های نوین آبیاری
مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان نیز با بیان اینکه استفاده از سیستم های نوین آبیاری در بخش کشاورزی بهره وری در واحد سطح را از ۳۰ تا ۹۰ درصد افزایش می دهد، افزود: بخش کشاورزی بیشترین مصرف کننده آب در میان بخش های دیگر است و آبیاری های سنتی بخش عمده ای از منابع آبی را تلف می کند.
حسین طاهری اظهار کرد: در آبیاری های سنتی و سطحی بیش از ۷۰ درصد آب مصرفی هدر می رود در حالیکه سیستم های تحت فشار و نوین هدر رفت آب را به کمتر از ۱۰ درصد می رساند از این رو تسهیلات دولتی و کمک های بلاعوض برای تجهیز زمین ها به سیستم های نوین آبیاری به کشاورزان اعطا می‌شود.
۹۰ درصد آب مصرفی در استان زنجان مربوط به بخش کشاورزی است. مدیر دفتر حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای زنجان نیز با بیان اینکه بیش از ۹۰ درصد آب استان زنجان در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، تاکید کرد: کشاورزان باید با رعایت الگوی کشت و پرهیز از آبیاری های سنتی برای مصرف بهینه آب بیش از پیش همت کنند.
محمود سرمستی افزود: ۶ درصد مصرف آب در این استان مربوط به بخش شرب و صنعت و مابقی در سایر مصارف است و بر این اساس عموم مردم به خصوص کشاورزان باید همکاری های لازم را برای مصرف بهینه آب داشته باشند تا تولید محصولات کشاورزی و تامین آب دیگر بخش ها با چالش مواجه نشود.
برآیند:
یکی از مصوبات سفر پر خیر و برکت رییس جمهور به استان زنجان، اختصاص مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان برای تکمیل سامانه های نوین آبیاری در استان است که نقش موثری در افزایش بهره وری، اصلاح الگوی کشت و استفاده بهینه و صحیح از منابع آبی دارد.
خوشبختانه کشاورزان استان نیز با برنامه ریزی صورت گرفته تمایل و انگیزه بیشتری برای اجرای این سامانه ها پیدا کرده اند و تاکنون بیش از ۵۰ درصد اعتبارات اختصاصی در سفر رییس جمهور به استان در این زمینه جذب شده است.