به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا، جشنواره خوارزمی که در سال ۱۳۶۶ بنیان نهاده شد اکنون باسابقه‌ترین جشنواره علمی جمهوری اسلامی ایران است و جامعه برگزیدگان این جشنواره به اجتماعی چندهزارنفره می‌رسد. این جایزه به تدریج تکامل یافت و جشنواره جوان خوارزمی نیز در سال ۱۳۷۸ به آن اضافه شد.
امسال نیز اولین دوره جشنواره نوآوری و فناوری خوارزمی به دیگر بخش‌های این جشنواره پیوست و این زنجیره را کامل کرد. سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، متولی برگزاری جشنواره‌های خوارزمی است و اعضای هیات‌علمی این سازمان در قالب گروه‌های مختلف تخصصی داوری اولیه را برعهده دارند.
فراخوان پذیرش طرح‌های سی و ششمین جشنواره بین‌المللی خوارزمی فروردین۱۴۰۱ از طریق درگاه اطلاع‌رسانی جشنواره و سایر مسیرهای اطلاع رسانی الکترونیکی و رسانه‌ای داخل کشور و به چهار زبان انگلیسی، آلمانی، فرانسوی و اسپانیایی در خارج از کشور اعلام شد و پذیرش طرح ها در مهر ۱۴۰۱ پایان یافت. همچنین فراخوان دریافت آثار در اولین جشنواره نوآوری و فناوری خوارزمی اردیبهشت آغاز شد و تا پایان شهریور ۱۴۰۱ ادامه داشت.
طرح‌های قابل پذیرش در این جشنواره نیز مانند جشنواره جوان خوارزمی در ۱۶ گروه تخصصی شامل فناوری های شیمیایی، مهندسی مکانیک، مهندسی برق و کامپیوتر، هنر، معماری و شهرسازی، کشاورزی و منابع طبیعی، علوم پایه، مهندسی عمران، مهندسی صنایع و مدیریت فناوری، مواد، متالورژی و انرژی های نو و زیست فناوری و علوم پایه پزشکی، محیط زیست، فناوری نانو، مهندسی هوافضا، مهندسی نرم افزار و فناوری اطلاعات و مهندسی مکاترونیک و پنج محور پژوهشی و فناوری شامل طرح‌ها و پژوهش‌های بنیادی، طرح‌ها و پژوهش‌های کاربردی، طرح‌های توسعه‌ای، نوآوری و فناوری و ابتکار بودند.
این دوره از جشنواره‌های خوارزمی در مجموع ۱۳ برگزیده داشت که ۵ نفر برگزیده سی‌وششمین جشنواره بین‌المللی خوارزمی، ۴ نفر برگزیده بیست‌وچهارمین جشنواره جوان خوارزمی و ۴ نفر هم برگزیده اولین جشنواره نوآوری و فناوری خوارزمی شدند.
برگزیدگان این جشنواره‌ها بعد از داوری‌های مختلف، روز نهم اسفند در مراسمی با حضور رئیس‌جمهور و در سالن همایش‌های صداوسیما تجلیل شدند و جوایز خود را دریافت کردند. برگزیدگان این جشنواره غیر از لوح تقدیر و تندیس جشنواره به ترتیب از نفر اول تا سوم مبالغ یکصد و پنجاه، یکصد و چهل و یکصد و سی میلیون تومان جایزه نقدی نیز دریافت کردند. همچنین می توانند از تسهیلات صندوق‌های نوآوری و شکوفایی، استعدادهای درخشان بنیاد نخبگان و پارک‌های علم و فناوری نیز برای توسعه طرح‌های خود بهره‌مند شوند.
سامانه کهربای خوارزمی شامل بانک اطلاعات همه برگزیدگان دوره‌های مختلف جشنواره‌های بین‌المللی و جوان خوارزمی تهیه شده و قابل دسترس است.
فرزند جدید جشنواره‌های خوارزمی؛ جشنواره نوآوری و فناوری خوارزمی
جشنواره نوآوری و فناوری خوارزمی امسال برای اولین بار و با تاکید وزیر علوم، تحقیقات و فناوری و شعار سال ۱۴۰۱ یعنی تولید؛ دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین به دیگر جشنواره‌های خوارزمی با هدف تقویت پژوهش‌های بنیادی، طرح‌های توسعه‌ای، طرح‌های نو و فناور همچنین اشاعه فرهنگ کارآفرینی دانش بنیان و معرفی برترین‌های حوزه نوآوری و فناوری اضافه شد.
شقایق وحدت در گروه تخصصی مهندسی برق و کامپیوتر رتبه اول، صابر علیزاده در گروه تخصصی فناوری‌های نانو رتبه دوم، همچنین مجتبی طحانی در گروه تخصصی مهندسی مکانیک و عبدالعلی حیدرزاده بیدهندی در گروه تخصصی مهندسی برق و کامپیوتر مشترک رتبه سوم اولین دوره جشنواره نوآوری و فناوری را کسب کردند.
نگاهی به ۴ طرح برگزیده اولین جشنواره نوآوری و فناوری
شبکه‌سازی و اجرای شبکه‌های عصبی مصنوعی پرسرعت و کم‌مصرف
شقایق وحدت با راهنمایی استادان علی افضلی کوشا و مهدی کمال و همکاری دانشکده مهندسی برق و کامپیوتر دانشگاه تهران و با طرح شبکه‌سازی و اجرای شبکه‌های عصبی مصنوعی پرسرعت و کم‌مصرف رتبه اول نوآوری و فناوری را در گروه تخصصی مهندسی برق و کامپیوتر کسب کرد.
هوش مصنوعی امروزه در بخش‌های گوناگونی همچون؛ سلامت، حمل و نقل، اینترنت اشیا، کشاورزی و صنایع مختلف استفاده می‌شود. بکارگیری هوش مصنوعی در سیستم های نهفته (Embedded Systems) و ماشین‌های خودران یا گوشی‌های تلفن همراه که محدودیت شارژ باتری دارند و نیازمند سرعت محاسبات بالا هستند، طراحی شبکه‌های عصبی و مصرف توان اندک و سرعت بالا را به یکی از چالش‌های پژوهش در دنیا تبدیل کرده است. عملیات صورت گرفته در شبکه‌های عصبی محاسبات ضرب ماتریسی که کنترل توان مصرفی و سرعتی عملیات تاثیر بسزایی در عملکرد کلیه سامانه خواهد داشت. عملیات ضرب ماتریسی و همراه توابع فعال سازی را می توان به دو صورت آنالوگ و دیجیتال پیاده کرد که در این در برای هر دو حالت راهکارهایی ارائه و کارایی آنها با استفاده از شبیه سازی نرم‌افزار بررسی شده است.
در پیاده‌سازی آنالوگ از ادوات نوظهور حافظه برای پیاده‌سازی وزن‌های شبکه و انجام عملیات ضرب ماتریسی استفاده شده و راهکارهایی برای مدلسازی مداری و آموزش شبکه خارج از تراشه همچنین افزایش قابلیت اطمینان سامانه در برابر نویز ارائه شده است. از ایده محاسبات تقریبی برای ارائه ساختارهای تقریبی ضرب کننده و تقسیم کننده دیجیتال، با توان مصرفی اندک و سرعت بالا استفاده شده که پیاده‌سازی عملیات ضرب ماتریسی همچنین توابع فعال سازی با انرژی مصرفی بسیار اندک را میسر می‌سازد.
طراحی و ساخت کاتالیزورهای نانوحفره برای الکتروسنتز پیش‌ماده‌های شیمیایی
به به موازات پیشرفت علم شیمی و پررنگ شدن نقش آن در عرصه‌های مختلف زندگی نیاز همگانی به فرآیندهای قابل پذیرش از سوی قوانین محیط زیست برای به حداقل رساندن تبعات منفی به کارگیری فناوری‌های شیمیایی در حال افزایش است.
برای این منظور حرکت در مسیر تغییر و آیین سنتی و رهبری فرایندها به الگویی جدید از طریق سهیم کردن مفاهیم اقتصادی و تمرکز بیشتر روی بازده شیمیایی ضروری است. با افزایش چالش‌های پیش‌روی محققان در زمینه اقتصاد انرژی و محیط زیست نقش کاتالیزورها در پاسخگویی به تعدادی از این چالش‌ها از طریق ارتقای بهره‌وری فرایندهای شیمیایی بیشتر می‌شود.
در طرح حاضر سعی شده از الکترون و سنتز به عنوان فناوری سبز برای طراحی و ساخت کاتالیزورهای آالی‌معدنی و نانو حفره و به کارگیری این مواد در سنتز پیش ماده های دارویی در شرایط سبز بهره برداری شود. لذا از روش‌های نوین الکتروسنتز برای طراحی و ساخت نانوساختارهای هیبریدی آالی معدنی با ویژگی‌های الکترو کاتالیزوری استفاده و در ادامه از نانو کاتالیزورهای سنتز شده است. همچنین طراحی و ساخت راکتور الکتروشیمیایی تجهیز شده با الکترود های اصلاح شده برای سنتز این پیشنهادهای دارویی در مقیاس بالا از دستاوردهای این طرح است.
صابر علیزاده با راهنمایی داود نعمت‌اللهی و از دانشگاه بوعلی سینا همدان برای ارائه این طرح رتبه دوم نوآوری و فناوری را در گروه تخصصی فناوری‌های نانو دریافت کرد.
سامانه فشارشکن با قابلیت تولید برق
در خطوط آب شهری این فرصت وجود دارد از اختلاف ارتفاع و فشار و موجود در خط لوله برای تولید انرژی بهره برداری شود. در حال حاضر فشار اضافی به کمک شیرهای فشارشکن تقلیل می‌یابد. ایده نوآورانه‌تر آن است که آب با فشار بالا برای تقلیل فشار به یک توربین هدایت شود.
در این فناوری (سامانه فشارشکن) با جایگزینی توربین به جای شیر فشارشکن ضمن تثبیت تقلیل فشار در پایین‌دست از انرژی هیدرودینامیکی آب، انرژی الکترونیکی نیز تولید می‌شود. سامانه فشارشکن شبکه آبرسانی را هوشمندتر پایدارتر و منعطف تر می‌کند. این سامانه تنظیم پایدار فشار خروجی را فراهم کرده و به کاهش نشتی آب از فشار بیش از حد در سامانه توزیع کمک می‌کند.
راه‌اندازی خط تعمیر و آزمون موتور توربوفن CFM۵۶ در سلول آزمایش
هدف اجرایی این طرح رفع نیاز تعمیراتی خطوط هوایی در راستای خودکفایی همچنین صرفه‌جویی اقتصادی و ایجاد اشتغال دانش بنیان است. مراحل طرح؛ شامل طراحی ساخت و تامین همزمان مخصوص مورد نیاز، مونتاژ موتور و تعمیر قطعات موتور، طراحی و ساخت و تامین ابزار آلات و تجهیزات مورد نیاز برای ایجاد توانمندی آزمایش موتور، تهیه دستورالعمل فنی آزمایش، ایجاد فرایند تعمیرات قطعات موتور با اخذ مجوز لازم از هواپیمایی کشوری، طراحی و ساخت دستگاه بالانس استاتیکی و دینامیکی قطعات ادوار محبت اور با همکاری شرکت دانش‌بنیان داخلی و اخذ گواهینامه‌ها و استانداردها و تاییدیه‌های محصول نهایی از مراجع ذیصلاح داخلی و خارجی.
مجری این طرح عبدالعلی حیدرزاده و سازمان مجری شرکت صنایع هواپیمایی ایران است که در گروه تخصصی مهندسی مکانیک رتبه سوم نوآوری و فناوری را در اولین جشنواره نوآوری و فناوری خوارزمی کسب کرد.