به گزارش امروز (چهارشنبه) ایرنا، سفر رییس جمهوری سوریه به مسکو در آستانه برگزاری نشست چهارجانبه ایران، روسیه، ترکیه و سوریه که هدف آن تقویت همکاری‌های چهارجانبه و پایان دادن به بحران سوریه است مورد توجه رسانه‌ها و تحلیلگران سیاسی منطقه قرار گرفت.
در دیدار قبلی پوتین و اسد در مسکو، درباره موضوعاتی مانند آخرین تحولات سوریه، جنگ در استان ادلب، وضعیت سوریه پس از پایان جنگ و تداوم همکاری‌های دو جانبه بحث و تبادل نظر شد.
پس از این دیدار، رسانه‌های رسمی روسیه و سوریه اعلام کردند که این دیدار به توسعه روابط بین دو کشور کمک کرده و مسائل منطقه‌ای مهمی را مطرح کرده است.
بشار اسد در این دیدار از پوتین به دلیل حمایت مسکو از دمشق برای مقابله با تروریسم تشکر کرد و اظهار داشت که وجود نظامیان متجاوز غربی به ویژه تروریست های آمریکایی در سوریه، ناامنی در منطقه و ایجاد مشکل برای سوریه را افزایش داده است.
در مقابل، پوتین به آمریکا و ائتلاف‌های غربی هشدار داد و گفت که آن‌ها باید برای پایان دادن به جنگ ۱۲ ساله در سوریه و تامین امنیت منطقه همکاری کنند.
بر اساس گزارش‌های رسانه‌ای گفته می‌شود که روسای جمهوری روسیه و سوریه برای حل موضوع ادلب به توافق موقت دست پیدا کردند، با وجود این، هر دو بر جدیت خود در مبارزه با تروریست‌ها و تامین امنیت و تمامیت سرزمینی سوریه و حاکمیت ملی آن تاکید کردند.
دیدار پوتین و بشار اسد نشان داد که روسیه به عنوان یکی از قدرت‌های موثر در منطقه، همچنان در تلاش برای پایداری و امنیت سوریه است و تلاش می‌کند در این زمینه با دولت دمشق همکاری کند.
با توجه به حضور «بشار اسد» در مسکو و دیدار وی با «ولادیمیر پوتین» پیش از برگزاری نشست چهار جانبه بین نمایندگان ایران، روسیه، سوریه و ترکیه می‌توان گفت که این دیدار می‌تواند گامی مثبت در جهت پایان دادن به جنگ ۱۲ ساله در سوریه و تثبیت صلح در این کشور عضو جبهه مقاومت ضدصهیونیستی باشد.
انگیزه ترکیه برای آشتی با سوریه
ناظران سیاسی معتقدند که رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه دارای انگیزه‌های داخلی برای ایجاد تعامل با دولت سوریه است. به اعتقاد آن‌ها انتخابات ریاست جمهوری ترکیه نزدیک است و اردوغان برای آشتی با دولت سوریه به دنبال کسب آرای بیشتر مردم ترکیه در انتخابات است، اما در عین حال باید توجه داشت که دلایل دیگری هم برای این تلاش وجود دارد از جمله ابعاد راهبردی منطقه‌ای این موضوع.
برخی تحلیلگران بین الملل می‌گویند در واقع، ترکیه در این مقطع زمانی دو دلیل مهم برای آشتی با سوریه دارد. اول اینکه حضور نیروهای کُرد در شمال سوریه و تهدید آن‌ها برای امنیت مرزهای ترکیه، این کشور را مجاب به آشتی با سوریه کرده است، زیرا ترکیه از طریق آشتی با سوریه، قصد دارد که تعامل و همکاری با دولت سوریه را در جهت کاهش نفوذ کُردها در مناطق شمال سوریه تقویت کند.
دوم اینکه ارتباطات اقتصادی و تجاری ترکیه با سوریه در گذشته بسیار قوی بوده است و تحریم‌های اقتصادی علیه سوریه بر اقتصاد ترکیه نیز تاثیرات بسیار منفی گذاشته است از این رو، آشتی با سوریه می‌تواند فرصتی برای ترکیه جهت بازگرداندن روابط اقتصادی و تجاری با سوریه را فراهم کند.
از سوی دیگر، موضع دولت سوریه نسبت به آشتی با ترکیه بر اساس حفظ یکپارچگی سرزمینی و حاکمیت ملی است و به عنوان یک کشور مستقل و عضو سازمان ملل، دولت دمشق هیچ گاه از تلاش برای کاهش نفوذ خارجی در سوریه صرف نظر نکرده است و به همین دلیل، دولت سوریه به شرطی آماده آشتی با ترکیه شده است که این آشتی، به حفظ وحدت و سرزمینی سوریه کمک کند و منافع ملی این کشور را حفظ کند.
«بشار اسد» پیشتر در این ارتباط گفته بود که این دیدارها برای اینکه مثمر و نتیجه بخش باشد، باید بر اساس هماهنگی و برنامه ریزی قبلی بین روسیه و سوریه با هدف دست‌یابی به اهداف و نتایج ملموسی باشد. این اهداف و نتایجی که سوریه به دنبال آن است، باید بر اساس اصول ملی دولت و ملت سوریه بوده و مبتنی بر پایان دادن به اشغالگری و توقف حمایت آنکارا از تروریسم باشد.
در هر حال ممکن است آشتی دمشق و آنکارا بر انتخابات ترکیه تاثیر گذار باشد، اما در حقیقت، اصرار ترکیه برای رسیدن به یک توافق با سوریه بیشتر به دلیل عوامل دیگر است که در بین آن‌ها می‌توان به شرایط اقتصادی و نظامی در منطقه، تحریم‌های اقتصادی بین المللی علیه ترکیه و بار تاثیرات مهاجرت از سوریه به ترکیه اشاره کرد بنابر این، عوامل یاد شده جدا از انتخابات برای دولت ترکیه اهمیت بیشتری دارند.
تحلیلگران سیاسی پیش بینی نتایج نشست چهارجانبه را که به میزبانی مسکو برگزار خواهد شد، سخت دانسته و معتقدند که این موضوع به روند مذاکرات بستگی دارد و نمی‌توان به راحتی پیش بینی کرد که چگونه خواهد شد.
به اعتقاد آن‌ها ترکیه قصد دارد در مناطقی که نیروهای کُرد حضور دارند، نیروهای خود را حفظ کند و در طرف دیگر، سوریه تلاش می‌کند که مناطق سرزمینی خود را بازپس گیرد و بر آن‌ها کنترل داشته باشد و این شامل مناطقی است که نیروهای ترکیه در آنجا حضور دارند؛ بنابراین، اگر ترکیه توافقی با سوریه برای خروج نیروهایش از مناطقی که متعلق به سوریه می باشد، انجام دهد، سعی خواهد کرد تا تضمینی برای امنیت مرزهای خود با سوریه داشته باشد و برای حفظ منافع خود نیز تدابیر لازم را اتخاذ کند.
در هر حال موضوع حضور نیروهای ترکیه در سوریه و عواقب آن به موضوعی پیچیده تبدیل شده زیرا سوریه مدعی است که در گذشته ترکیه برای داشتن نفوذ در منطقه و غارت منابع سوریه به مخالفان دولت سوریه کمک کرده و این یک چالش بزرگ برای ترکیه است زیرا ترکیه یکی از اصلی‌ترین حامیان گروه‌های تروریستی مخالف دولت سوریه به ویژه در منطقه شمال شرق این کشور به شمار می رود و دولت ترکیه دوست ندارد که این مناطق به دولت دمشق بازگردانده شود؛ زیرا باعث تقویت قدرت دولت سوریه و کاهش نفوذ ترکیه در منطقه خواهد شد.
کارشناسان سیاسی معتقدند که علاوه بر این، ترکیه در این مناطق به نفت بسیاری دست یافته است و به همین دلیل با ادعای مقابله با تروریست‌ها دوست ندارد این مناطق را در اختیار دولت سوریه قرار دهد و از سوریه می‌خواهد که نیروهای خود را از این مناطق خارج کند و در عوض، به آنکارا اجازه دهد که به عنوان ناظر در این مناطق حضور داشته باشد اما سوریه تمایلی به ادامه این وضعیت ندارد و خواهان خروج نیروهای ترکیه است.
این مسائل باعث شده تا مذاکرات میان ترکیه و سوریه به سختی پیش رود.
نقش تاثیرگذار ایران در پرونده سوریه
ایران به عنوان یکی از قدرت‌های بزرگ منطقه، در پرونده سوریه حضور دارد، زیرا در زمانی که سوریه مورد حمله گروه‌های تروریستی قرار گرفت به یاری مردم این کشور شتافت و با اعزام مستشاران نظامی و نیروهای مسلح به دولت سوریه برای غلبه بر گروه‌های تروریستی و برقراری امنیت در این کشور کمک کرد.
پس از آن نیز جمهوری اسلامی ایران با حضور در نشست‌های آستانه و سوچی به عنوان یکی از کشورهای مهم منطقه در بحث‌های مربوط به حل بحران سوریه دخالت و نقشی مهم ایفا کرد.
به‌طور کلی، نقش ایران در زمینه کمک به مردم سوریه تنها مربوط به اعزام مستشاران نظامی و پشتیبانی از دولت سوریه برای مقابله با گروه‌های تروریستی محدود نبوده و تهران همواره سعی کرده است با انجام فعالیت‌های دیپلماتیک به حل بحران سوریه بر اساس تحقق مطالبات مردم این کشور گام بردارد.
ایران در قبال حمایت از مردم سوریه در جنگ علیه گروه‌های تروریستی به دستاوردهای مهمی دست یافته و به عنوان یکی از متحدان مهم دولت سوریه توانسته به حفظ حاکمیت ملی سوریه کمک کند و همواره به عنوان یکی از قدرت‌های منطقه‌ای در پرونده سوریه نقش آفرینی کند.
جمهوری اسلامی ایران در آینده نیز می‌تواند به عنوان یکی از کشورهایی که در حل بحران سوریه دخالت دارد، نقش موثری ایفا کند و به همین دلیل است که در نشست اخیر برای آشتی بین ترکیه و سوریه از ایران دعوت شده است و مقامات دیپلماتیک و تحلیلگران سیاسی منطقه اذعان می‌کنند که بدون حضور ایران زمینه حل مسائل و بحران سوریه امکانپذیر نیست.