به گزارش خبرنگار ایرنا، تنوع شیرینی و خوراکی‌های سنتی در قزوین نشات گرفته از آداب و فرهنگ غذایی مردم این سرزمین بوده و انسان‌های خوش ذوق و هنرمندی که با انواع خوردنی‌های بی نظیر، در سراسر ایران و شاید جهان برای خود شهرت به هم زده اند.
به گفته کارشناسان، گردشگری غذایی امروزه به یکی از انواع شاخه‌های گردشگری تبدیل شده به گونه‌ای که تنوع خوراکی های یک شهر یا منطقه خود به تنهایی توانسته به یک جاذبه مهم برای گردشگران تبدیل شود.
استقبال از شیرینی‌های سنتی و خانگی در قزوین به گونه‌ای است که برخی از شیرینی فروشی‌های این شهر با شناخت ذائقه و سلیقه مشتریان، در تابلوهای خود به درج عبارت «شیرینی‌های خانگی موجود است» به جلب مشتریان می‌پردازند.
پخت شیرینی های خانگی به مناسبت‌های مختلف در بسیاری از شهرهای ایران رایج است اما اینکه زنان قزوینی همه ساله و در آستانه سال نو دست به کار پخت انواع شیرینی های سنتی می‌زنند، تا حدی تازگی دارد.
باقلوای پیچ و لوزینه، نان‌نخودی، نان‌قندی، نان‌برنجی، نان‌بادامی (قرابیه)، نان‌گردویی، حاج‌کریمی، پادرازی، نان‌چایی، نان‌چرخی، اتابکی و ولیعهدی از شیرینی‌های سنتی معروف قزوین هستند و این شیرینی‌ها در گذشته به وسیله تنور و ذغال پخت می‌شده و کم کم آپولو، جای روش قدیمی را گرفته و امروزه فر، دستگاه پخت شیرینی سنتی در قزوین است.
بهترین تبلیغ برای شیرینی‌های سنتی قزوین، کیفیت آن است
یکی از قنادان قزوینی با بیان اینکه بهترین تبلیغ برای شیرینی کیفیت آن است، افزود: هم اکنون انواع مختلفی از شیرینی های خانگی در قنادی‌ها تولید می‌شود که هر ساله مشتریان خاص خود را دارد و همین امر موجب رونق کسب و کار تولیدکنندگان آن شده است.
مهسا انتظاری افزود: بیشتر شیرینی‌های سنتی که در منازل و یا قنادی‌ها پخت می‌شود از دوره قاجار رایج بوده و اغلب گردشگران نیز هنگام بازدید از بناهای تاریخی به سراغ مغازه‌های شیرینی پزی می‌آیند و تاکید بر شیرینی مخصوص قزوین دارند.
یکی از شهروندان قزوینی نیز علت استقبال بانوان از پخت و پز شیرینی های خانگی در آستانه سال نو را، مقرون به صرفه بودن آن دانست و گفت: شیرینی هایی که از بازار تهیه می‌شوند، به ویژه شیرینی های تر را نمی‌توان به مدت طولانی نگهداری کرد در حالی که شیرینی های خانگی از ماندگاری بالایی برخوردار هستند.
وی با بیان اینکه پیشینیان ما به مشام رسیدن بوی شیرینی از خانه را شگون می پنداشتند، تصریح کرد: به همین مناسبت مردم این دیار سعی می‌کردند در مراسم های شادی مانند عید نوروز، اعیاد مذهبی غدیر و قربان و مراسم های ازدواج فرزندانشان حتما در منزل شیرینی تهیه کنند.
شیرینی قزوین، مغفول در گردشگری غذایی
محمدحسن سلیمانی، روزنامه نگار و قزوین پژوه با بیان اینکه قزوین را باید شهر "شیرینی" دانست شاید از آن‌رو که مردم این شهر بیش از سایر نقاط کشور علاقه زایدالوصفی به شیرینی و شیرینی جات داشته و دارند، اظهار کرد: هنر شیرینی پزی از دیرباز در میان خانواده‌های قزوینی رایج بوده و خلاقیت بانوان خوش ذوق این دیار در کنار تنوع و کثرت شیرینی‌های سنتی، این شهر را زبانزد مردم ایران کرده است.
وی تصریح کرد: هنر پخت انواع شیرینی در این شهر از نسلی به نسل دیگر منتقل شده و همین مساله اعتبار وصف ناپذیری را در بین بانوان خانه دار قزوینی ایجاد کرده تا جایی که بیشتر آنان در پخت شیرینی‌های سنتی تبحر خاصی داشته و اکثر خانواده‌ها در جشن‌ها و مراسم‌های مختلف، به ویژه ایام نوروز به پخت انواع مختلف آن می‌پردازند.
این روزنامه نگار قزوینی ادامه داد: براساس مطالعات انجام شده در هیچ نقطه‌ای از کشور فراوانی و تنوع شیرینی، آن اندازه که در قزوین است، نیست و کمتر شهر و منطقه‌ای را می‌توان مشاهده کرد که بیش از ۱۰ نوع شیرینی داشته باشد، در حالی که این میزان در قزوین به بیش از ۳۰ نوع می رسد.
وی در مورد دلایل فراوانی و تنوع شیرینی‌جات قزوین، تاکید کرد: وجود باغستان بزرگ هزار و اندی ساله قزوین، فراوانی محصولات کشاورزی و باغی در این شهر و بهره‌گیری از محصولات آن در تهیه انواع شیرینی و غذا تاثیر فراوانی داشته و البته موضوع مهاجر پذیری این شهر در طول تاریخ و تلاقی و تلفیق فرهنگ‌های مختلف و سلایق متفاوت در آن را نیز نباید نادیده گرفت.
سلیمانی اضافه کرد: با تمام خصلت و ویژگی های یاد شده، از این ظرفیت بی‌نظیر متاسفانه برای معرفی قزوین به شهری فعال در حوزه گردشگری غذا و شیرینی تاکنون استفاده چندانی نشده و این شهر همچنان که در گردشگری فرهنگی، تاریخی، مذهبی، طبیعی، روستایی، رویداد محور و کشاورزی دچار کم شناختگی ملی و بین‌المللی است و در این زمینه ناشناخته مانده تا جایی که کمتر ایرانی را می توان یافت که بداند در قزوین بیش از ۳۰ رقم شیرینی با تنوع مختلف پخت و عرضه می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: باقلواهای لوزی (لوزینه) یا پرچمی که برخی آن را تابه‌ای نیز می‌گویند به همراه باقلوای پیچ یا گل رز، دو باقلوای منحصر به فرد و اختصاصی قزوین است که در هیچ جای دیگر ایران به جز قزوین تهیه نمی‌شود، گرچه عموماً باقلوا را به نام "یزد" می‌شناسند، اما باقلوا را باید در قزوین جُست و آن را در محک مقایسه با باقلوای یزد نشاند.
سلیمانی ادامه داد: متاسفانه عدم تلاش مسوولان ذیربط استان در معرفی و برندسازی ۲ باقلوای قزوین باعث شده تا نه تنها ایرانیان شناخت چندانی نسبت به باقلوا و دیگر شیرینی‌جات قزوین نداشته باشند که در چند سال اخیر، باقلواهای ترک، از آن سوی مرزها به داخل کشور ما راه یافته و وضعیت موجود را باعث شود و جذابیت‌های فراوانی را نیز برای گردشگری غذا در ترکیه ایجاد کند.
این روزنامه نگار اضافه کرد: نان چایی، نان چرخی، نان برنجی زعفرانی، نان برنجی کاکائویی، پا درازی، نان قندی، نخودی، قُرابیه، بادامی، پسته‌ای، نازک پسته‌ای، نان گردویی، اتابکی (کرمانشاهی)، نارگیلی، ولیعهدی، حاجی کریمی، لب پیچ، کشمشی، کلوچه، توت زعفرانی، توت پسته‌ای، توت بادامی، بهشتی و سپهسالار از جمله شیرینی‌های سنتی قزوین هستند که به صورت خانگی و توسط بانوان قزوینی و بیشتر نیز در آستانه سال نو و عید نوروز و یا برخی مناسبت‌های شادی‌آفرین به صورت کارگاهی و خانگی تهیه و عرضه می‌شوند.
وی افزود : در حوزه غذا نیز می‌توان ده‌ها مورد غذا یا میان وعده غذایی را معرفی کرد که یا بخشی از هویت دیرینه مردم قزوین است و یا در فرهنگ غذایی آنان منحصر به فرد بوده و به نام این شهر ثبت یا معروف شده‌اند و نوع و مهارت پخت آنها نیز با دیگر نقاط ایران تفاوت خاصی دارد.
قیمه نثار، شاهکاری از رنگ‌ها
وی تاکید کرد: قیمه نثار، اعیانی ترین و مشهورترین غذای شهر قزوین است، اگر به این دیار سفر کنید و طعم این غذا را نچشید، لذت بزرگی را از دست داده‌اید، قیمه نثار قزوین از برنج آبکشی شده، گوشت گوسفندی، زرشک، خلال بادام، خلال پرتقال، پیاز داغ، زعفران، خلال پسته، رب گوجه‌فرنگی و ادویه‌های مخصوصی که ادویه‌ی قیمه نثار نام دارند، تهیه می‌شود.
به گفته وی، از جمله غذاهای دیگر این سرزمین می‌توان به شیرین پلو، هویج پلو، آلبالو پلو، انار پلو، خورشت قیمه با زرشک، دم کباب، تاس کباب، بادمجان پلو، ماش پلو، سیاه چشم پلو، خاگینه، رشته پلو، شیش‌انداز، کَلِه جوش، اشکنه، آش حلیم، آش ماش، آش نخودآب، آش امام، آش دوغ، آش آلو، آش دندان کشه، آش شیر برنج، آش‌ترشی الموت، ماش پیازو، مُشکوفی، دُیماج، خوراک قلیه، آبگوشت بُز باش، بورانی اسفناج، یتیمچه و تاس کباب اشاره کرد.
سلیمانی یادآور شد: اما در شب عید سال، گرچه در سه چهار دهه گذشته مرسوم شده که عموماً مردم سبزی پلو با ماهی می‌خورند اما قزوینی‌های بسیاری نیز هنوز هستند که با رسم و رسوم گذشته خود، رشته پلو با کوکو سبزی یا ماهی تهیه می کنند تا براساس باوری دیرینه، رشته کار در سال نو در دستان آنان قرار گیرد، همچنان که برای هر یک از مناسبت‌های سال، از جمله چهارشنبه سوری که در قزوین به آن کُلَه چهارشنبه می‌گویند، شب چله (یلدا) و ماه مبارک رمضان نیز غذاهای خاصی را براساس باورهای خود تهیه و تدارک می بینند.
کلام آخر:
هنر شیرینی پزی قزوین از افتخارات این دیار مینودری و به خصوص برای بانوان هنرمند آن محسوب می‌شود و ثبت شیرینی‌های سنتی و قیمه نثار قزوین در فهرست میراث ارزشمند معنوی، در واقع فرصتی برای معرفی و تثبیت توانمندی‌های این شهر در عرصه‌های ملی و جهانی است.
تنوع شیرینی و غذاهای قزوین در کنار سایر جاذبه های این شهر می تواند اوقات خوش و به یادماندنی را برای مسافران نوروزی ایجاد کند.