به گزارش ایرنا، نوروز، روز تطهیر و پاکی است، روز غلبه روشنی بر تیرگی و روز رهایی و آزادگی و روز تازه شدن، روز بر افروختن چراغ دل از دل تنگی ها، روز مدد جستن از میر نوروزی و روز خوش دلی، همانند زمین که در نوروز آفرینش شد.
نوروز، کهن روزی است که شیخ اجل، سعدی شیرازی خالق بوستان و گلستان در وصف آن چنین سروده است: «آدمی نیست که عاشق نشود فصلِ بهار، هر گیاهی که به نوروز نجُنبَد حَطَب است.»
نوروز، سپیده دمی است که باید در وصف آن این چنین گفت و سرود که «باد بهار و مقدم نوروز و بوی گل، آشوب عیش در دل پیر و جوان فکند.»
آری جهان هستی، آینه دار جمال خداوند است و بهار به عنوان رستاخیز طبیعت، جلوه ای با شکوه از قدرت بی پایان الهی را ترسیم می کند.
آیین باستانی نوروز، آیینی زیبا از تمدن باستانی ایران به شمار می رود که در آن ایرانیان آغاز دوباره بهار و رویش زندگی را جشن می گیرند و پیام عشق و مهرورزی خود را به همگان می رسانند.
اینک فصل دل انگیز بهار، موسم شکوفایی و دمیدن روح زندگی به کالبد طبیعت فرا رسید و جهان جامه زیبای بهاران را برای استقبال از این تحول بزرگ بر تن کرد و آسمان، خورشید درخشانش را ارزانی زمین و گرمای جانبخش آن، نبض حیات را در رگ های زمین، زنده می کند و درختان را به تولدی دوباره فرا می خواند.
تغییر فصل، یکی از بارز ترین جلوه های قدرت خداوند بر روی زمین به شمار می رود و تمام آیین های الهی با اشاره به تازگی و زیبایی بهار به اهل یقین در ارتباط با عبرت آموزی از این رویداد بزرگ سفارش می کنند و در ادبیات ایران و جهان نیز، هر آنچه که نشان از پاکی و خوبی دارد با بهار توصیف و به تصویر کشیده می شود تا آنان که اهل ایمان هستند، دریابند که دگربار چتر حمایت پروردگار بر سرشان گسترانده شده است.
هنگامه ای که دامن صحرا، سبز فام شد و درختان پس از زمستانی سرد، شکوفه می دهند و نوای دلکش بلبلان در دشت ها طنین انداز می شود، ایرانیان به شکرانه حضور دوباره بهار، جشن و آیین باستانی نوروز را برپا و با نجوای دلنشین «یا مقلب القلوب و الابصار...» از پروردگار عالمیان آرامش و حالی نیکو را طلب می کنند.
نوروز که از راه می رسد، دگربار شادی و سرور میهمان خانه هر ایرانی می شود ایرانیان در این خجسته آیین که نشان از تاریخ غنی این دیار کهن دارد، سال کهنه را با تمام فراز و نشیب هایش به فراموشی می سپارند و امیدوارانه به امید آغاز سالی خوب و خرم به انتظار می نشینند.
«ابومحمد مشرف‌الدین مصلح بن عبدالله بن مشرف» متخلص به سعدی، شاعر و نویسنده بزرگ قرن هفتم هجری در خصوص نوروز و عید سروده است: «برخیز که می رود زمستان، بگشای در سرای بُستان، برخیز که باد صبح نوروز در باغچه می کند گُل افشان.»
پیشینه برگزاری جشن نوروز
مراسم نوروز از سه هزار سال پیش به هنگامه دوره مادها ایجاد شد و ایرانیان شادترین مردم جهان در روی زمین بودند و هیچ قومی به اندازه ایرانیان جشن، سرور و عید ندارد. نوروز مهم ترین عید ماندگار در تاریخ است که جوامع مختلف در طول قرن های متمادی آن را پذیرفته اند.
عید نوروز نه تنها در ایران، بلکه در بسیاری از کشورهای دیگر جهان با آغاز نخستین روز بهار و بیدار شدن طبیعت جشن گرفته می شد.
سال ها پیش نوروز شکل جهانی به خود گرفت و در یونسکو به عنوان جشن و رسمی غیر ملموس به ثبت رسید که این رویداد افتخاری برای تمامی ایرانیان است. در دوران گذشته هر شخصی که در صدر حکومت قرار می گرفت، هنگامه بر تخت نشستن او را مبدا تاریخ و سال قرار می دادند که این امر در دوره پادشاه بعدی تکرار می شد تا آن که در زمان ملکشاه سلجوقی؛ تاریخ برگزاری این عید باستانی با حضور چندین فیلسوف و ستاره شناس از جمله حکیم عمر خیام تعیین و در گاهشمار تاریخی این گونه ثبت شد «زمانی که آفتاب به اوج حمل می رود و شب و روز یکسان می شود. در همان روز طلوع سال نو است.»
سفره هفت سین؛ نمادی جدایی ناپذیر از سنت نوروز
سفره هفت سین، رنگین ترین و با شکوه ترین سفره ایرانی است. ایرانی ها در هر مکان و زمانی که بودند، هنگامی که خورشید در برج حمل قرار می گرفت، بر سفره هفت سین می نشستند، آرزوهای خویش را از خداوند بزرگ در خواست می کردند و با پروردگار خویش به راز و نیایش می پرداختند، دعا می خواندند و به خوشی و خرمی روزگارشان را پشت سر می گذاشتند.
در منابع تاریخی، سفره هفت شین داشتیم اما با گذشت زمان این سفره هفت سین نامیده شد. عدد هفت در تمام جامعه ها مقدس بود و از آن بسیار استفاده می شده و در قرآن نیز این واژه به ویژه در داستان یوسف و زلیخا ذکر شده است؛ دلیل دیگری را می توان برای کاربرد عدد هفت نام برد که ایرانی ها در گذشته از کشور چین، سینی هایی را وارد می کردند که این سینی ها هفت خانه داشت و به آن هفت چینی می گفتند و پس از گذشت روزگاران حرف چ به س و هفت چین به هفت سین تبدیل شد.
اجزای تشکیل دهنده سفره هفت سین؛ بیانگر مفهومی نمادین
در هفت سین عناصری مورد استفاده قرار می گیرند که هر کدام دربرگیرنده مفهومی نمادین است، سکه تمنای یک سال پر رونق و اقتصادی شکوفاست. سنجد نخستین میوه ای قلمداد می شود که پیش از بهار می رسد و طلایه دار میوه های دیگر است و در باور پیشینیان درخت سنجد بوی عشق می دهد و هر شخصی که این بو را استشمام کند، روح عاشقی در او دمیده می شود.
سمنو را اقوام دیگر ایرانی چون تاجیک ها سمنک می گویند که از بهترین غذاهای تاریخ به شمار می رود، غذایی که هیچ عنصر غیرطبیعی در آن وجود ندارد.
تخم مرغ نشانه زایش و تولید مثل در سال جدید است. ظرف آب نیز به دلیل کاربرد نام ترکی آن به معنای «سو» در سفره هفت سین استفاده می شود، پیشینه این رویداد به دهه پنجم هجری باز می گردد، سلجوقیان در آن دوره به ۲ گروه تقسیم شدند یک گروه به ایران آمدند و گروهی به آسیا رفتند و سلجوقیان آسیا را تشکیل دادند.
آسیای صغیر یعنی ترکیه و نسل های آن تا روزگار آتاتورک به زبان فارسی سخن می گفتند. بنابراین سو، واژه ای محسوب می شود که در فرهنگ ما بوده و به همین دلیل از آن در فرهنگ فارسی نیز استفاده می شده است.
سیب نماد ازدیاد نسل است و معنای زندگانی می دهد. ماهی نشانه سلوک، پایندگی و پویندگی و سیر از بهترین عنصرهای ضدعفونی کننده است که بسیاری از دردها را درمان می کند. سبزه در سفره هفت سین نیز تمنای یک مزرعه پربار و باصفاست.
در دوره های پیشین، ۱۲ مناره بزرگ ایجاد می کردند و برفراز آن ها ۱۲ نوع دانه چون عدس، نخود، لپه و نظایر آن را پرورش می دادند و هر کدام که بهتر سبز می شد، از آن دانه استفاده می کردند.
آیین هایی نهفته در جشن نوروز
قاشق زنی مراسم دیگری است که در روزهای پایانی سال اجرا و یکی از رسم های بسیار نیکو قلمداد می شد. بر پایه این رسم، کودکان بر صورت خویش نقاب می کشیدند و ظرفی را در دستشان می گرفتند و با قاشق به در خانه های همسایه ها می زدند.
رسم قاشق زنی به این معنا بود؛ ای افرادی که آسوده در خانه هایتان هستید یادتان باشد که در همسایگی شما ممکن است آدم تهی دستی هم حضور داشته باشد، یادی هم از آنان کنید. ظرف هایی را با نخ یا طناب در خانه همسایه رها می کردند و آن ها هدیه ای در آن ظرف می گذاشتند.
ایرانیان بر این باور بودند که ارواح در آخرین چهارشنبه سال به خانه هایشان می آیند بنابراین بر بام ها آتش روشن می کردند تا ارواح خانه هایشان را گم نکنند. آنان در آخرین پنج شنبه سال برای مردگان خود نذر می کردند و غذا بر سر مزارشان می گذاشتند و از یک عالم برای عالم دیگر برات(خیرات) می کردند تا بتوانند با مردگان خود تسویه حساب کنند و سال نو را به خرمی و نشاط بپردازند.
جشن نوروز؛ آیینی ماندگار
آغاز سال نو در گذشته با برپایی جشن نوروز خاصه و عامه در دربارها صورت می گرفت که خوشبختانه این رسوم از میان رفت و یکی از زیباترین فصل های نوروز که دربردارنده این دید و بازدیدهاست و غنی و فقیر نمی شناسد در همه جا آغاز شد و گسترش یافت و از آن پس همگان به خانه هم می رفتند و از حال هم آگاه می شدند و با شیرینی ها و غذاهای مختلف و آداب و سنن بسیار گوناگون، این سنت کهن را برپا می کردند به راستی نوروز روزگار نشاط و خرمی است.
آری در ایران و سایر کشورهای فارسی زبان نوروز اتفاق بزرگ جهان طبیعت است که جان و دل آدمی را متوجه معبود می کند آنگاه که رویش گیاه، سرزندگی را به زمین و شاخه های خشک هدیه می دهد و جوشش چشمه ها، تازگی را به ارمغان می آورد تا سرود شکر از شاخسارها جاری شود.
نوروز نخستین روز سال خورشیدی ایرانی برابر با یکم فروردین ماه، جشن آغاز سال نوی ایرانی و یکی از کهن ترین جشن های به جا مانده از دوران ایران باستان است.
خاستگاه نوروز در ایران باستان است و هنوز هم مردم مناطق گوناگون فلات ایران، نوروز را جشن می گیرند. زمان برگزاری نوروز، در آغاز فصل بهار است که امروزه به آن برابری بهاری گویند.
امروزه در کشورهای افغانستان، آلبانی (توسط مسلمانان آلبانی)، ارمنستان (توسط ایرانی ارمنی تبار)، جمهوری آذربایجان، بنگلادش، چین (توسط تاجیک های چین)، ایالات متحده (توسط ایرانیان مقیم آمریکا)، هند(توسط پارسیان هند)، ایران، عراق(توسط ترکمن ها و کُردهای عراق)، قزاقستان، کانادا(توسط ایرانیان کانادا)، کوزوو، قرقیزستان، مقدونیه شمالی، مغولستان، پاکستان، روسیه، سوریه(توسط کُردها)، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، اوکراین و ازبکستان نوروز باستانی را جشن می گیرند.
آری در نوروز باستانی، روز نو می شود با بروز زیبایی ها و بالندگیِ جان ها، سرآغازی بهتر از بهار سراغ ندارد و ایرانیان نیز به رسم تعالیم دینی، هنرمندی و آیین و سنت های دیرین شان بر همین قاعده طبیعت «بهار» را «نوروز» خود دانسته اند.
اما در استان هرمزگان؛ دیار آفتاب و نخل و دریا؛ بهار را می شود پیشتر از دیگر نقاط ایران با بیداری باغ های میناب و رودان، به شکوفه نشستن انبه و لیمو و نارنج، پیچیدن شمیم دلنواز گل ابریشم و یاسمین گل در کوچه پس کوچه شهرها احساس کرد، اینجا اسفند به پیشواز بهار می رود.
اینجا افزون بر زیبایی های جزایر، می توان دل انگیزی آبی آرام خلیج فارس و جنگل های حرا، خفته بر کرانه هایش را در تلالو درخشان خورشید به گاه طلوع یا آنگاه که غرق در غروب است یا که دل به مهتاب سپرده را به جان نوشید و این شگفتی را ادامه داد تا به وقت خواهرانگی دریا که روزی به صیاد می رساند یا عرصه نمایش دلفین های «هنگام» و مرغان مهاجر «خورآذینی» می شود و این تنها گوشه ای از جاذبه های بی نظیر استان هرمزگان در تمام فصول سال است.
«مولانا جلال الدین محمد» متخلص به مولوی شاعر و عارف نامی ایرانی در خصوص نوروز و عید سروده است: «شادند جهانیان به نوروز و به عید، عید من و نوروز من امروز توئی.»
همه ساله با آغاز تعطیلات نوروزی، جزیره قشم مملو از جمعیت گردشگری است که از اقصی نقاط میهن اسلامی با هدف استفاده از هوای کاملا بهاری، سایت های منحصر بفرد گردشگری، سواحل زیبا و بازار مناسب خرید آن، راهی این منطقه در جنوبی ترین نقطه کشور می شوند.
قشم این روزها میزبان انبوه میهمانان و گردشگران از اقصی نقاط ایران و مسافران خارجی است.
مردم ایران زمین همه ساله در ایام مختلف با سفر به جزیره قشم به عنوان سرزمین زیبایی‌ها از شگفتی‌های عالم خلقت در قالب سایت‌های مهم گردشگری قشم همچون طولانی ترین غار نمکی جهان، دره ستاره‌ها، دره و تنگه چاهکوه، دره تندیس‌ها، موزه ژئوپارک، چاه‌های تلا و بادگیرهای بندر تاریخی لافت، جزایر ناز، سواحل زیبا، سایت تخم‌گذاری لاک پشت‌های پوزه عقابی، جنگل‌های دریایی حرا، خلیج دلفین‌های هنگام، غارهای خوربس، بام قشم و دهها پدیده دیگر زمین شناختی دیدن می‌کنند.
ارتباط با مردمان شریف و میهمان دوست جزیره قشم، استفاده از خانه های بوم گردی در روستاهای هدف گردشگری، بازدید از موزه لنج سازی گوران، استفاده از سواحل زیبا، خرید از بازارها و مجتمع های تجاری، استفاده از مدارس غواصی برای تماشای شگفتی های زیبای زیر آب، شنا در سواحل و بهره بردن از ورزش های مختلف آبی به همراه خرید صنایع دستی بانوان هنرمند جزیره هم از دیگر امتیازات سفر به این جزیره شگفتی ها است.
سفر به قشم از سه مسیر هوایی (فرودگاه بین‌المللی قشم)، زمینی (سفر با خودروهای شخصی و عمومی از طریق بندر پهل بندرعباس به بندر لافت جزیره قشم توسط شناورهای لندینگ کرافت) و دریایی (از بندر شهید حقانی بندرعباس به بندر شهید ذاکری شهر قشم) امکانپذیر است.
جزیره زیبای قشم با فرصت های عالی تجاری، دارای مساحتی ۲.۵ برابر بزرگتر از سنگاپور و بحرین می باشد.
این جزیره با سواحل آرام و پوشیده از شن های طلایی و نقره ای و غروب منحصر به فرد به عنوان نگین خلیج فارس شناخته می شود.
این جزیره زیبا با وسعت یک هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع از تنگه هرمز به موازات ساحل جنوبی ایران به طول ۱۳۵ کیلومتر و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر از توابع استان هرمزگان است و ۳۰۰ کیلومتر خط ساحلی دارد.
شهرستان قشم شامل جزیره های قشم، هنگام و لارک با حدود ۱۵۰ هزار نفر جمعیت از تنگه هرمز به موازات ساحل استان هرمزگان به طول ۱۵۰ و عرض میانگین ۱۱ کیلومتر در میان آب‌های خلیج فارس گسترده شده است.