گروه پرونده ویژه - سال ۱۴۰۱ یکی از متفاوت‌ترین سال‌های پس از انقلاب به دلیل بروز یک بحران امنیتی و پرچالش در پاییز این سال بود؛ سالی که گرچه جریان برانداز و ضدانقلاب تصور می‌کرد جمهوری اسلامی به واسطه خشونت و فشارهای اقتصادی تضعیف شده‌است؛ اما برآیند عملکرد دولت در یک سال گذشته این گزاره را تغییر داد به ویژه اینکه در آخرین روزهای زمستان هم توافق با عربستان و کشورهای نزدیک به سعودی از جمله امارات، تصور منزوی بودن ایران را درهم شکست و تصویری جدید از ایران قوی خلق کرد که در مناسبات غرب آسیا نقش محوری دارد.
اگر بخواهیم در مرور مهمترین کارکردهای موثر دولت سیزدهم، برجسته‌ترین اقدامات آن را بازخوانی کنیم، در کنار گشایش‌های حوزه سیاست خارجی باید به کاهش ۱۸ درصدی تورم، رشد ۳۹ درصدی ترانزیت خارجی، رونق گرفتن ساخت مسکن، پرداخت وام بدون ضامن، بهبود وضعیت اشتغال، افزایش تولید برق، افزایش تجارت خارجی،کاهش رشد نقدینگی و موفقیت دولت در فروش نفت اشاره کرد.
همچنین اجرایی شدن طرح رتبه‌بندی معلمان بعد از ۱۱ سال، افزایش ۴۰ درصدی حقوق کارگران و افزایش ۲۰ درصدی حقوق کارمندان و همچنین افزایش ۶۰ درصدی خرید گندم از کشاورزان و مهم‌تر از همه پرداخت ماهانه ۱۵هزار میلیارد تومان به طور متوسط از بدهی‌های به جای مانده دولت قبل، از رویدادهای مهم اقتصادی دولت سیزدهم در سال ۱۴۰۱ است.
در ادامه این گزارش، مهم ترین اقدامات دولت سیزدهم در خرداد ۱۴۰۱ را مرور کرده‌ایم:
برکناری ۱۳۰ مدیر ناکارآمد
اعلام برکناری ۱۳۰ مدیر ناکارآمد دولتی، از جمله اخباری بود که امیدآفرینی و نظارت‌افزایی را نوید داد به‌ویژه در دورانی که مشکلات مردم زیاد و رویکرد اصلی دولت، رسیدگی واقعی به مطالبات مردم است و کیست که منکر نقش مهم «ناکارآمدی» برخی مدیران در پدیدار شدن مشکلات مردم باشد.
حجت الاسلام صالحی همان زمان گفت که برکناری مدیران ناکارآمد، محصول ارزیابی ۴۰۱ نفر از مدیران دستگاههای (دولتی) بوده است که «نشان از عزم راسخ مرکز ارتباطات است». به گفته وی، پیگیری و اقدام در این فرآیند، نتیجه چند هزار مراجعه مردمی بوده است.
رئیس جمهور «قانون نسخ قانون تغییر ساعت رسمی کشور» را ابلاغ کرد
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در اجرای اصل یکصد و بیست و سوم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، اول خرداد «قانون نسخ قانون تغییر ساعت رسمی کشور» مصوب مجلس شورای اسلامی را برای اجرا به وزارت نیرو، سازمان برنامه و بودجه و سازمان اداری و استخدامی کشور ابلاغ کرد. رئیس جمهور همچنین «قانون تمدید مهلت اجرای قانون اساسنامه شرکت ملی پست جمهوری اسلامی ایران» را برای اجرا به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ابلاغ کرد.
توافق ایران و عمان برای شراکت‌های جدید اقتصادی
ایران و عمان در پایان سفر آیت‌الله رئیسی به این کشور در بیانیه مشترکی تأکید کردند: این سفر بر اساس پیوندهای مستحکم تاریخی دو ملت دوست و با هدف تقویت روابط پایدار دوجانبه و احترام متقابل بین سران و ملت‌های دو کشور انجام شد که اصول دینی، برادری و حسن همجواری آن را مستحکم کرده است.
در بیانیه مشترک جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عمان، سلطان عمان از دیدگاه رییس جمهور ایران و دولت متبوعش در اتخاذ سیاست تعامل سازنده، فعال و همه جانبه و گشایش با کلیه کشورهای جهان به ویژه همسایگان بر اساس سیاست پایدار ایران تقدیر و این دیدگاه را باعث کمک به روابط مثبت و سازنده بر اساس احترام متقابل، همکاری و حسن همسایگی برای توسعه منافع مشترک اقتصادی، تجاری و فرهنگی و تقویت امنیت و ثبات منطقه‌ای عنوان کرده است. در این بیانیه آمده بود: رئیس جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به دعوت برادرانه هیثم بن طارق سلطان عمان در تاریخ ۲ خرداد سفر رسمی به سلطنت عمان انجام دادند.
امضای ۱۲ سند همکاری در حوزه‌های مختلف بین ایران و عمان
ایران و عمان در جریان سفر یک روزه آیت‌الله رئیسی به مسقط، ۱۲ سند همکاری در حوزه‌های سیاسی، حمل و نقل ، همکاری های دیپلماتیک، اقتصادی و گردشگری امضا کردند.
در سفر ریسس جمهور به عمان ۱۲ سند همکاری میان مقامات ارشد دو کشور در حوزه‌های انرژی، سیاسی، حمل و نقل، همکاری‌های دیپلماتیک، روابط تجاری و اقتصادی، علمی، محیط زیست و ورزشی به امضا رسید. این اسناد توسط وزرای امور خارجه، صنعت، معدن و تجارت، نفت، راه و شهرسازی و رئیس سازمان توسعه تجارت کشورمان و همتایان عمانی آنها به امضا رسید.
دستور ویژه برای متروپل از عمان
رئیس جمهور که در سفر عمان به سر می‌برد، به معاون اول خود دستور داد ضمن اعزام گروه‌های امداد و نجات تهران برای امدادرسانی به آسیب‌دیدگان، همه امکانات استانی و کشوری را برای رسیدگی فوری به سانحه ریزش ساختمان متروپل در آبادان به‌کارگیرد.
آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» که برای دیدار و گفت‌وگو با پادشاه عمان به مسقط پایتخت این کشور سفر کرده بود، به محض اطلاع از بروز این حادثه به معاون اول رئیس جمهور مأموریت داد ضمن به‌کارگیری تمامی امکانات محلی و ملی، شخصاً این موضوع را با اختیارات کامل به‌منظور تسریع در آواربرداری و نجات جان افراد زیر آوار مانده و رسیدگی به مصدومان حادثه، مدیریت و پیگیری کند.
ابراز همدردی آیت‌الله رئیسی از عمان با خانواده‌های قربانیان رئیس جمهور همچنین دستور داد با توجه به اعلام نیاز استاندار خوزستان، نیروهای امدادی و امکانات لازم برای آواربرداری و امداد، از سازمان آتش‌نشانی تهران به‌صورت فوری به آبادان اعزام شوند و برای شناسایی تخلفات منجر به این حادثه نیز با فوریت اقدام شود و برخورد شدید و غیرقابل اغماض با متخلفان در دستور کار قرار گیرد.
۴ دستور رئیس‌جمهور برای متروپل
پنجم خرداد سال گذشته رئیس جمهور در جهت اجرای منویات مقام معظم رهبری، ضمن تقدیر از حضور میدانی وزیر کشور و همه دستگاههای امداد رسان و تشکر از رسانه ملی خاطرنشان کرد: رسانه ملی و تمام افراد و رسانه های دلسوز کشور، کمک کنند تا مردم در جریان اخبار صحیح و دقیق این تلاشها قرار گیرند.
رئیس جمهور در دومین بخش از دستورات خود بر شناسایی و پیگیری مقصرین و قاصرین این حادثه تاکید کرد و گفت: با هر فرد در هر رده ای که در این حادثه مرتکب تخلف یا ترک فعل شده باید به شدت برخورد شود.
سومین دستور رئیس جمهور به دستگاههای مجری و ناظر در فرآیند ساخت و ساز بود. آیت الله رئیسی تاکید کرد: نباید هیچ ساختمانی بدون رعایت اصول، ضوابط و استاندارهای مهندسی ساخته شود و باید از ادامه فعالیت و ساخت و ساز ساختمان های با سازه های نا ایمن جلوگیری شود.
رئیس جمهور در چهارمین دستور خود به وزارت کشور و سازمان نظام مهندسی و شهرداری‌ها ماموریت داد تا ساختمانهای ساخته شده نا ایمن و در معرض آسیب را شناسایی و معرفی نمایند تا اقدامات لازم برای مقاوم سازی، تخلیه یا تخریب آنها توسط صاحبان آن ساختمان‌ها انجام شود.
وزیری که پنج شبانه روز امدادگر شد
ساعت ۱۲:۴۰ دقیقه روز دوم خرداد بود که ناگهان قسمتهایی از برج دو قلوی ۱۱ طبقه متروپل آبادان فروریخت و به خبر یک رسانه های کشور تبدیل شد. ساعت ۱۶ همان روز وزیر کشور به فرودگاه مهرآباد آمد تا خود را به محل حادثه برساند اما برج مراقبت اعلام کرد که به دلیل شرایط نامساعد جوی امکان پرواز به آبادان نیست. اما این پایان ماجرا نیست؛ احمد وحیدی حدود ساعت سه بامداد سه شنبه به محل حادثه متروپل رسید و از همانجا ابتدا بازدید کرد و بلا فاصله جلسه اضطراری کمیته بحران را با حضور مقامات کشوری و استانی برگزار کرد.
وحیدی در همان جلسه تاکید کرد که اولویت تیمهای امداد و نجات باید نجات جان افراد گرفتار شده در زیر هزاران تن آوار باشد. وی تاکید کرد تا زمان جستجو و نجات همه افراد زنده گرفتار شده در آوار متروپل هیچ مسوولی نباید خواب به چشمانش برود.
وزیر کشور سپس جلسات تخصصی خود را با کارشناسان امور، اعم از امداد و نجات، مهندسی سازه، لرزه نگاری و ... آغاز کرد و پس از رایزنی و مشورت با آنها تصمیمات را اتخاذ می کرد. این مرد خستگی ناپذیر و میدان دیده محل استقرار خود را مسجد قائم در چند متری متروپل انتخاب کرد جایی که نه مبل داشت و صندلیهای راحتی بلکه حتی روز زمین نشست و جلسات هماهنگی را برگزار کرد تا متانت و سادگی را به همگان یاد دهد.
وی هر دو ساعت یکبار به محل هایی از ریزش آوار مراجعه می کرد. به گونه ای که حتی افراد عادی جامعه به حضور پر رنگ وزیر کشور عادت کرده بودند. وحیدی در مکانهایی از حادثه مراجعه می کرد که بسیاری ازافراد به دلیل ریسک بالای خطر حاضر نمی شوند در آنجا حضور یابند.
مرد بی حاشیه دولت مردمی رییسی بدون محافظ و تیم تبلیغاتی با افراد آسیب دیده از این حادثه و از جمله خانواده های نگران افرادی که در زیر آوار متروپل گرفتار شده اند به آرامی حرف می زند و آنها را آرام می کند. وزیر کشور مدام به این خانواده ها انرژی مثبت و امید بخش می دهد و برای اینکه دلشان آرام شود اجازه می دهد آنها هم در نزدیکی محل حادثه مستقر شوند.
وی جلسات شبانه خود را تا صبح ادامه می دهد و بر کارها نظارت مستقیم می کند چیزی که تا کنون در هیچ دولتی مشاهده نشده است و سابقه ندارد وزیری چندشبانه روز در یک حادثه اینچنینی مستقر شود زیرا این وزیر دلسوز و مردمی خود را خادم ملت می داند و می گوید وزیران نوکران مردم هستند و در روزهای سخت باید درکنار مردم باشند.
حذف ویزای زائران اربعین
معاون وزیر کشور و رئیس ستاد مرکزی اربعین با اشاره به نشست سفیر جمهوری اسلامی ایران در عراق با دولت این کشور، گفت: دولت عراق به سفیر ما اعلام کرد «ویزای زائران اربعین برداشته شد». رئیس ستاد مرکزی اربعین حسینی با بیان اینکه در دوسال گذشته پروژه های عمرانی در این حوزه تعطیل شده بود، گفت: با اقدام جهادی، این عقب‌ماندگی‌ها جبران شد و خودم دو هفته قبل بازدید میدانی از این مناطق داشتم.
افزایش تسهیلات بانکی ودیعه مسکن برای متقاضیان
خرداد سال گذشته وزیر راه و شهرسازی گفت: طبق مصوبه شورای پول و اعتبار تسهیلات بانکی به متقاضیان واجد شرایط در تهران به ۱۰۰ میلیون تومان، در مراکز استان‌ها به ۷۰ میلیون تومان و در شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر هم به ۴۰ میلیون تومان افزایش یافته است.
اصلاح ساختارهای فسادزا
حجت الاسلام درویشیان رئیس دفتر بازرسی و نماینده ویژه رئیس جمهور در امر مبارزه با فساد با بیان اینکه مبارزه با فساد باید با اصلاح ساختارهای فسادزا آغاز شود، گفت: معمولاً ریشه فسادها در بخش اجرایی است و آیت‌الله رئیسی هم برای مبارزه ریشه‌ای با فساد وارد عرصه اجرا شد و به میدان آمد.
امضای ۱۷ سند همکاری بین ایران و تاجیکستان
۹ خرداد پارسال در جریان سفر امامعلی رحمان به تهران ۱۷ سند همکاری بین ایران و تاجیکستان امضا شد.
هیأت‌های عالی‌رتبه جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان پس از برگزاری نشست مشترک تفاهم‌نامه‌هایی بین مقامات دو کشور در حضور آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» و «امامعلی رحمان» امضا کردند. تفاهم‌نامه‌هایی در حوزه کار و رفاه توسط سراج‌الدین محی الدین وزیر خارجه تاجیکستان و حجت‌الله عبدالملکی وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران، موافقتنامه معاضدت قضایی در امور کیفری توسط «امین‌حسین رحیمی» وزیر دادگستری ایران و «یوسف رحمان» دادستان کل تاجیکستان و تفاهم‌نامه همکاری‌های بلندمدت تجاری اقتصادی دو کشور از سوی «علی اکبر محرابیان» وزیر نیرو و «ذوقی ذوقی زاده» وزیر توسعه اقتصادی و تجارت تاجیکستان امضا شد.
ایجاد سامانه ملی مدیریت شوراها
دولت سال گذشته به‌منظور شفاف‌سازی فعالیت نهادهای شورایی دولتی ایجاد «سامانه ملی مدیریت شوراها» را با ابلاغ رئیس جمهور کلید زد.
رئیس جمهور مصوبه شورای عالی اداری درباره ایجاد سامانه ملی مدیریت شوراهای کشور را ابلاغ کرد که به موجب آن نهادهای شورایی وابسته به دولت، باید برای ارتقای شفافیت و پاسخگویی تمامی اطلاعات، صورتجلسات و تصمیمات اتخاذ شده را در آن بارگذاری و ثبت کنند.
اختصاص اعتبار برای مقابله با ریزگردها در استان خوزستان
هیات وزیران با تخصیص اعتبار به حادثه ساختمان متروپل آبادان و مقابله با آلودگی هوا ناشی از ریزگردها در استان خوزستان موافقت کرد. با توجه به حادثه پیش آمده در ساختمان متروپل شهر آبادان و وضعیت خاص استان خوزستان بخصوص آلودگی هوا ناشی از ریزگردها در اکثر شهرهای این استان، هیات وزیران مصوب کرد مبلغ ۷۰۰ میلیارد ریال اعتبار هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای به منظور رسیدگی سریع به حوادث مذکور اختصاص یابد. همچنین به موجب مصوبه دولت، وزارت کشور موظف شد ضمن نظارت فنی و اجرایی بر روند انجام کار و فعالیت، گزارش عملکرد اعتبارات فوق را هر سه ماه به سازمان برنامه و بودجه کشور ارسال کند.
صفر شدن آمار متوفیان کرونا
رییس جمهور در پیامی رسیدن آمار متوفیان کرونا به صفر را به ملت بزرگ ایران و رهبری معظم انقلاب تبریک گفت و تصریح کرد، این دستاورد در ضمن تحریم‌های ظالمانه و متکی به ظرفیت‌های داخلی به دست آمد.
افزایش تولید کنسانتره مس در ورزقان
با حضور آیت الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس جمهور در مجتمع معدنی مس سونگون ورزقان، افزایش تولید کنسانتره در آن کلید خورد. آیت الله رئیسی رئیس جمهوری در جمع کارگران مجتمع معدن مس سونگون اعلام کرد: مس ورزقان یکی از ظرفیت های بزرگ آذربایجان‌شرقی و شمال غرب کشور است و بر این اساس باید مس آذربایجان مستقل و استان از عواید آن بهره‌مند شود.
وی افزود: با استقلال مس آذربایجان، آذربایجان شرقی می تواند در بخش مس قدم های محکمی را برای تولید و فرآوری آن بر دارد و استان از فواید آن بهره مند شود.
رئیس جمهور تاکید کرد: یکی از اهداف مهم دولت سیزدهم افزایش تولید و اشتغال است که خوشبختانه مس سونگون ورزقان و معادن آذربایجان شرقی به خصوص این معدن ظرفیت تولید و افزایش اشتغال را دارند و این زمینه برایشان فراهم است. وی خاطرنشان کرد: تلاش می کنیم با توجه به منویات مقام معظم رهبری مبنی بر توسعه دانش بنیان، تولیدات و مشاغل را نیز به سمت علوم دانش بنیان شدن و بهره برداری هر چه بیشتر سوق دهیم.
مجتمع مس سونگون ورزقان از بزرگترین معادن کشور است که ارزش ذخایر آن ۳۲۰میلیارد دلار برآورده شده است. معدن مس سونگون ورزقان یک درصد ذخیره مس دنیا و ۵۲ درصد ذخایر مس کشورمان را در دل خود جای داده و معدنی واقع در یک منطقه کوهستانی در شمال‌غرب ایران بر روی کمربند مس جهانی است. این معدن که ذخیره مس آن بیش از ۲ میلیارد تن براورد می شود، در ۱۳۰ کیلومتری تبریز و ۳۰ کیلومتری شهرستان ورزقان است.
عملیات اجرایی ۱۵هزار واحد نهضت ملی مسکن
عملیات اجرایی و ساخت ۱۵هزار واحد نهضت ملی مسکن همزمان با سفر رییس جمهور به چهارمحال و بختیاری روز پنجشنبه با حضور وزیر کشور آغاز شد.
رئیس‌جمهور ونزوئلا در تهران
رئیس جمهور ونزوئلا خردادماه و پس از پایان سفر به الجزایر و ترکیه در صدر هیأتی عالی‌رتبه به تهران سفر کرد که هدف آن امضاء سند جامع همکاری‌های ۲۰ ساله بین دو کشور در زمینه‌های سیاسی، فرهنگی، گردشگری، اقتصادی، نفتی و پتروشیمی بود.
«نیکلاس مادورو» پس از ۶ سال با دعوت رسمی آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» در تور اوراسیایی - آفریقایی بعد از الجزایر و ترکیه به تهران سفر کرد و درباره اهداف این سفرها گفت که «اوراسیا ظهور منطقه‌ای است که پویایی اقتصادی، علمی، فناوری و تجاری در قرن بیست‌ویکم را نشان می‌دهد. دیگر اروپا مطرح نیست، ایالات متحده نیست، (این پویایی) به سمت این منطقه است و ما سال‌ها است که اوراسیا را هدف قرار داده‌ایم. کشور ما دارای یک استراتژی و دستور کار برای دستیابی به توسعه است و به همین دلیل است که هدف آن، تقویت روابط با کشورهای منطقه اوراسیا تحت یک مکانیسم رشد مشترک است». نیکلاس مادورو پیش از این در یک تور نفتی در سال ۹۵ به تهران سفر کرده بود و این دومین سفر وی به ایران است.
اختصاص بسته‌های ویژه حمایتی برای بازنشستگان تامین اجتماعی
اختصاص بسته‌های ویژه حمایتی به بازنشستگان تامین اجتماعی با توجه به دستور رئیس جمهور نسبت به دغدغه آنها از اقدامات دولت در سال گذشته بود. همچنین افزایش حقوق بازنشستگان تامین اجتماعی در نشست هیات دولت از افزایش ۵۷ درصدی حقوق ۷۰ درصد این قشر نیز بخش دیگری از این اقدامات بود.
رئیس‌جمهور ترکمنستان در ایران
سردار بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان عصر امروز با استقبال رستم قاسمی وزیر راه و شهرسازی وارد تهران شد و این نخستین سفر «سردار بردی محمداف» به تهران در مقام ریاست جمهوری ترکمنستان بود.
پیش از این در ۱۹ دی ۱۴۰۰ به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور وقت این کشور به ایران آمده بود. محمداف که پیش از این معاون وزیر امور خارجه ترکمنستان بود، ۲۸ اسفند سال گذشته به عنوان رئیس جمهور این کشور برگزیده شد. آیت‌الله رئیسی در دیدار محمداف به عنوان فرستاده ویژه رئیس جمهور ترکمنستان گفته بود که تهران از پیشنهادهای طرف مقابل در زمینه تحکیم و ارتقای همکاری در بخش‌های مختلف به‌ویژه در حوزه انرژی، تجارت و بازرگانی استقبال می‌کند و هیچ مانع و محدودیتی در این زمینه وجود ندارد.
ترانزیت تمام ریلی نخستین قطار کانتینری
خرداد پارسال با دستور روسای جمهور ایران و قزاقستان ترانزیت تمام ریلی نخستین قطار کانتینری قزاقستان از مسیر ایران انجام شد.
ترانزیت تمام ریلی اولین قطار کانتینری قزاقستان از کریدور ایران، با صدور دستور روسای جمهور ایران و قزاقستان از طریق ویدئوکنفرانس آغاز شد.
این قطار با ۲۴ دستگاه واگن که ۴۸ کانتینر را حمل می‌کنند، از قزاقستان به تهران رسیده بود. در این مراسم همچنین تفاهم همکاری ریلی بین راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران و راه‌آهن جمهوری قزاقستان به امضای مدیران عامل راه‌آهن دو کشور رسید که بر اساس هدف‌گذاری اولیه صورت گرفته در آن سالانه ۵ میلیون تن کالا از مسیر ایران ترانزیت خواهد شد. گفتنی است سال گذشته در مجموع حدود ۲ میلیون تن کالا از مسیر ایران ترانزیت شد که همین رقم، رکورد ۱۰۰ ساله ترانزیت در راه‌آهن کشورمان را جابجا کرد.