به گزارش ایرنا، گلستان بر خلاف نام دلفریب و ظاهر سرسبزش، از مشکل کمبود آب در بخش‌های گوناگون به خصوص آشامیدنی رنج می‌برد و به طور تقریبی همه سکونتگاه‌های این استان ۲ میلیون نفری با آن دست به گریبان هستند.
رشد جمعیت در کنار پدیده افزایش دما به عنوان معضلی فراگیر و جهانی، مصرف آب آشامیدنی گلستانی‌ها را بیشتر کرد تا جایی که تامین کامل نیاز ساکنان این استان مانند دهه‌های قبل آسان نبود و مسوولان را به فکر راه چاره برای پایان دادن به این نگرانی بزرگ انداخت.
قطعی مکرر آب، آرام آرام به جزو جدایی ناپذیر زندگی گلستانی‌ها به خصوص ساکنان شهرهای بزرگ شد تا جایی که زمان دسترسی به منابع آبی در برخی موارد و شهرها به کمتر از یک ساعت در شبانه روز نیز رسید.
در کشاکش این بحران‌ها، دولت سیزدهم فعالیت خود را آغاز کرد و از همان ماه‌های ابتدایی استقرار، برنامه‌ریزی برای کاهش و از میان بردن این دغدغه را مورد توجه قرار داد.
سفر استانی هیات دولت بهترین فرصت برای بیان مجدد مشکلات این بخش و تلاش برای راه حل آن بود که با نگاه ویژه دولت سیزدهیم، اعتبار کافی برای حل این مشکل تصویب شد و در زمانی کوتاه، اجرای طرح های مرتبط با آن آغاز گردید.
یکی از اشکالات اساسی در موضوع تامین آب آشامیدنی گلستان آن است که در حال حاضر همه آب مورد نیاز مردم استان از چاه‌ها تامین می‌شود و ظرفیت دیگری برای این بخش ایجاد نشده است.
در کنار تکیه بر توان چاه برای تامین آب آشامیدنی، استفاده غیرمجاز از منابع آب زیرزمینی برای مصارف کشاورزی و برداشت بی‌رویه، سفره‌های زیرزمینی را با کاهش فراوان مواجه ساخته و آسیب‌های آن از جمله خطر فرسایش را جدی‌تر از همیشه کرده است.
یکی از راهکارهای جدی حل این مشکل، علاوه بر ضرورت فرهنگ‌سازی برای مصرف بهینه و رعایت الگوی کشت، شیرین‌سازی آب دریا است که اجرای آن در گلستان آغاز شده و به طور جدی مورد نظر است.
آب آشامیدنی مردم گلستان از ۷۰۰ چاه تامین می‌شود اما دبی این چاه‌ها در سال‌های اخیر حدود ۵۰ درصد کم شده که دلیل آن برداشت بی‌رویه از منابع زیرزمینی است.
استاندار گلستان گفت: اصلاح الگوی کشت و پرهیز از کشت محصولات نیازمند آب بالا مانند برنج، بسترسازی برای استفاده حداکثری از سیلاب و دیگر ظرفیت‌ها، راهکارهایی است که می‌تواند گلستان را از خطر گرفتارشدن در مشکل کم آبی در آینده نجات دهد.
علی‌محمد زنگانه اظهار کرد: گلستان هزار و ۶۰۰ لیتر بر ثانیه کمبود آب آشامیدنی داشت که تلاش کردیم با حفر چاه‌های جدید این مشکل را حل کنیم اما به موازات همین تلاش‌ها، آب همچنان به صورت بی‌رویه از طریق چاه‌های غیرمجاز برداشت می‌شود و در نتیجه باز هم باید برای کم آبی شهروندان چاه حفر کرد و این چرخه بدون وقفه ادامه دارد.
به گفته تیموری معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای گلستان، این استان ۱۵ هزار حلقه چاه حفر شده فاقد پروانه دارد که حدود ۱۵۰ میلیون مترمکعب معادل ۱۳ درصد از آب‌های استان از طریق این چاه‌ها و به صورت غیر قانونی استحصال می‌شود.
وی بیان کرد: احداث آب‌بندان‌های متعدد در بالادست محدوده گنبدکاووس تا سد وشمگیر، نمونه دیگر ضعف مدیریت منابع آب گلستان است که باعث شد حق آبه مناطق پایین‌دست رعایت نشده و در نتیجه کشت پنبه در وشمگیر و انبارالوم که دارای بیشترین سطح زیرپوشش پنبه گلستان بودند از بین برود.
وی ادامه داد: تخریب این آب بندان‌ها بدون چشم پوشی در دستور کار قرار دارد و در کنار آن تلاش می‌کنیم با بسته‌های حمایتی برای کسانی که از این آب بندان ها ارتزاق می‌کنند ، از وارد شدن آسیب به آنان جلوگیری کنیم.
اعتبار هزار و ۸۰۰ میلیارد تومانی دولت برای حل کم‌آبی گلستان
استاندار گلستان با اشاره به مشکل منابع آبی و کم‌آبی برخی شهرها و روستاهای استان گفت: دولت سیزدهم هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان برای حل این مشکل هزینه کرد.
زنگانه اظهار کرد: در این دولت اعتبار حوزه آب تامین شرب گلستان به طور میانگین ۳.۵ برابر بیشتر شد و در نهادی مانند آب و فاضلاب این مقدار به ۱۱.۵ برابر رسید.
در دولت سیزدهم اعتبار حوزه آب تامین شرب گلستان به طور میانگین ۳.۵ برابر بیشتر شد و در نهادی مانند آب و فاضلاب این مقدار به ۱۱.۵ برابر رسید.
وی همچنین از مشارکت قرارگاه امام حسن مجتبی (ع) در آبرسانی به ۴۳۲ روستای گلستان خبر داد و گفت: تامین آب شرب ساکنان ۸۰ روستا با تکمیل شبکه، ایجاد مخازن یا افزایش ظرفیت آن، آماده بهره برداری است.
زنگانه از پیگیری موافقت خرید تضمینی آب شرب از طرح شیرین‌سازی آب دریای خزر خبر داد و گفت: با بهره‌برداری از این طرح مهم، آب آشامیدنی ساکنان مرکز و غرب گلستان تامین شده و معضل تنش آبی برطرف خواهد شد.
وی بیان کرد: مجوز خرید تضمینی آب از سازمان برنامه و بودجه اخذ شده و با ظرفیت شیرین‌سازی آب دریای خزر مشکل کمبود آب مردم غرب استان برطرف خواهد شد.
مدیرعامل شرکت آب‌منطقه‌ای گلستان گفت: تخصیص اعتبارات سفر استانی رییس جمهور در اجرای طرح‌های زیرساختی حوزه آب این استان به ویژه تامین آب آشامیدنی برای شهر گرگان راهگشا است.
سیدمحسن حسینی افزود: در سفر رییس جمهور به گلستان، ۲۰ هزار میلیارد ریال اعتبار برای اجرای طرح های حوزه این شرکت برای یک دوره سه ساله مصوب شد و همزمان با انجام این سفر چهار هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال اعتبار به شرکت ابلاغ گردید.
وی ادامه داد: از این اعتبار ابلاغ شده ۲ هزار میلیارد ریال برای اجرا و شتاب دادن به طرح های آبرسانی از جمله سد نرماب مینودشت، میرداماد ( شصت کلاته )گرگان، چایلی مراوه تپه و تکمیل شبکه زرین‌گل در علی‌آباد است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای گلستان گفت: مطالعه جانمایی محل احداث آب شیرین کن انجام شده و تلاش می کنیم پس از تایید مطالعات، برای حضور بخش خصوصی فراخوان داده شود.
به گفته وی شیرین‌سازی آب دریای خزر با حجم ۴۰ میلیون متر مکعب از برنامه‌های دراز مدت تامین آب آشامیدنی گلستان به ویژه شهر گرگان تا سال ۱۴۲۵ است.
وی در حوزه تامین آب آشامیدنی شهر گرگان افزود: با بهره برداری از پنج حلقه چاه در نیمه دوم سال قبل و سه ماه نخست امسال ساخت مخزن ۲۲ هزار متر مکعبی، ساخت یک ایستگاه پمپاژ و پنج کیلومتر خط انتقال، ۱۲۰ لیتر بر ثانیه به ظرفیت آب و ۳۰۰ لیتر بر ثانیه به ظرفیت انتقال آب به شهر گرگان افزوده شده و به زودی پنج حلقه دیگر با ظرفیت ۱۰۰ لیتر بر ثانیه وارد مدار می شود.
براساس گزارش مسوولان شرکت آب و فاضلاب گلستان، گرگان در ساعات اوج مصرف مشترکان به هزار و ۷۵۰ لیتر بر ثانیه آب نیاز دارد که در برخی روزهای تابستان کمبود آب به ۷۰۰ لیتر بر ثانیه می رسید.
گرگان جزو ۲ شهر ایران است که تامین آب آشامیدنی مورد نیاز ساکنان آن از چاه است و با توجه به از بین رفتن عمق چاه‌ها و کاهش میزان بارندگی و خشکسالی طی چند سال اخیر، تامین مشکلات آب آشامیدنی برای ساکنان این شهرها دشوار شده و برای گذر از آن باید ضمن فرهنگ سازی مصرف این مایه حیاتی در میان آحاد جامعه، در حوزه جمع آوری آب های سطحی و شیرین سازی آب دریای خزر در قالب برنامه کوتاه مدت و بلندمدت هم تعجیل لازم صورت گیرد تا زمان به راحتی از دست داده نشود .
شیرین‌سازی آب خزر
شیرین‌سازی آب دریای خزر در گلستان با اولویت شرب یکی از پروژه‌های بزرگ در این استان شمالی دارای تنش آبی بوده که از سوی مسوولان دستگاه‌های مرتبط با جدیت برای اجرایی شدن آن طی یکسال اخیر پیگیری می‌شد، در یک قدمی انتخاب سرمایه‌گذار قرار دارد و تحقق آن نزدیک است.
پیگیری پروژه شیرین‌سازی آب خزر در گلستان که از سال ۱۳۹۷ در دستور کار مسوولان استان بود و با روی کار آمدن دولت سیزدهم شتاب گرفت.
حدود ۱۱۰ کیلومتر از افزون بر ۹۰۰ کیلومتر سواحل ایرانی خزر در حوزه گلستان، ظرفیتی بی‌نظیر این خطه شمالی به شمار می‌رود که اجرا و بهره‌برداری پروژه شیرین‌سازی از بخشی از منابع آبی این دریا می‌تواند ظرفیتی بی‌بدیل در تامین آب شرب و حتی صنعت و کشاورزی و کاهش اثرات ناشی از خشکسالی و بیابانی شدن اراضی این استان به ویژه در خطه شمالی آن باشد.
دسترسی راحت به دریای خزر، وجود حدود ۳ هزار کیلومتر رودخانه اترک سفلی، گرگانرود، قره‌سو، نکارود علیا و حوزه خلیج گرگان (شامل ۴۴ سرشاخه اصلی در پنج حوضه آبریز) و از همه مهم‌تر دسترسی به آب های لب‌شور در عمق‌های کم مناطق ساحلی و جلگه ای مانند بندرترکمن، گمیشان، بندرگز، کردکوی، آق قلا و حتی علی‌آبادکتول و گرگان سبب شده تا ایجاد واحدهای آب شیرین کن در گلستان امری منطقی و اقتصادی تلقی شود.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب گلستان به عنوان مسوول پیگیری اجرای پروژه شیرین‌سازی آب خزر در استان گفت: مجوزهای لازم عملیاتی شدن این پروژه آبرسانی با ظرفیت برداشت ۷۲ میلیون متر مکعب برای پوشش آب شرب شهرهای گرگان، بندرترکمن، گمیشان،کردکوی و بندرگز از دستگاه‌های مرتبط از جمله حفاظت محیط زیست، منابع طبیعی، شرکت برق برای تامین ۸.۹ مگاوات در دوره بهره‌برداری، تامین گاز مصرفی توسط شرکت گاز و تامین زمین ۱۱.۵ هکتاری محل اجرای تاسیسات آن با همکاری جهادکشاورزی، دریافت شده است.
ایرج حیدریان افزود: برای اجرای این پروژه ۲۱ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال اعتبار برآورد شده که باید از محل منابع مختلف تامین و تخصیص داده شود.
وی خاطرنشان کرد: مدت زمان پروژه و بهره‌برداری آن ۲۴ ماه و دوره پیشنهاد بهره‌برداری آن ۲۵ سال است که بازگشت سرمایه هم از سال دوم دیده شده است.
وی ادامه داد: این پروژه برای تامین آب شرب گرگان و سایر شهرستان غرب استان حدود ۹۰ کیلومتر خط انتقال نیاز دارد.
رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گرگان هم گفت: شوری آب دریای خزر نصف خلیج فارس بوده و شیرین کردن آب این دریا ظرفیتی در توسعه اقتصادی گلستان است.
علی‌محمد چوپانی افزود: سرمایه‌گذاری در شیرین کردن آب دریای خزر و استفاده از آن در تامین آب شرب و حتی رونق کشاورزی در زمین‌های استان یک ضرورت است که باید در اجرایی شدن آن شتاب صورت گیرد.
مشکلات آب و خشکسالی طی سال‌های اخیر، گلستان را دچار چالش اساسی کرده است و مسوولان آب استان هم علاوه بر مدیریت منابع آبی زیر زمینی و جمع‌آوری آب‌های سطحی، بر صرفه‌جویی در مصرف آب شرب و سرمایه‌گذاری در کشت محصولات زراعی کم آب طلب تاکید فراوان دارند.وی ادامه داد: از ظرفیت شیرین‌سازی آب خزر در استان علاوه بر تامین آب شرب ساکنان آن، می توان در مناطق مرزی شمال استان حدود ۲۰۰ هزار هکتار اراضی قابل احیا وجود دارد با شیرین کردن و ایجاد خط لوله انتقال و بهره‌گیری از سامانه آبیاری هوشمند، این زمین‌ها را تبدیل به مزرعه محصولات مختلف و تولید ثروت برای استان کرد.
مشکلات آب و خشکسالی طی سال‌های اخیر، گلستان را دچار چالش اساسی کرده است و مسوولان آب استان هم علاوه بر مدیریت منابع آبی زیر زمینی و جمع‌آوری آب‌های سطحی، بر صرفه‌جویی در مصرف آب شرب و سرمایه‌گذاری در کشت محصولات زراعی کم آب طلب تاکید فراوان دارند.
نماینده حوزه انتخابیه غرب گلستان گفت: دولت در خرید آب آشامیدنی تولیدی از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی هیچگونه محدودیتی ندارد.
عبدالجلال ایری اظهار کرد: در زمان حاضر آب استحصالی از ۳۰ حلقه چاه در شهرستان کردکوی برای تامین آب آشامیدنی مناطق مرزی به سمت شهرستان های گمیشان و بندرترکمن هدایت می‌شود که با بهره برداری از ۲ واحد آب شیرین‌کن دیگر ضرورتی به هدایت آب چاه های کردکوی به نواحی شمالی وجود ندارد و این آب برای تقویت شبکه توزیع در بندرگز و کردکوی مصرف خواهد شد.
تکمیل سد نرماب
تامین آب آشامیدنی پایدار، آرزوی چند دهه‌ای ۵۵۰ هزار شهروند ساکن نواحی شرقی و مرزی گلستان است که با تصویب ۱۰ هزار میلیارد ریال اعتبار برای تکمیل سد نرماب مینودشت در جریان سفر استانی آیت الله رییسی در آستانه تبدیل‌شدن به واقعیت قرار دارد.
تصویب این میزان اعتبار و نیز تزریق برخی اعتبارات دیگر از منابع وزارت نیرو برای تسریع در تکمیل سد نرماب مینودشت که از مهمترین پروژه‌های زیرساختی گلستان به شمار می‌رود، به گفته سیدمحسن حسینی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای گلستان طی ۲ سال اخیر کم سابقه بوده و سبب شد تا این پروژه در آستانه بهره‌برداری قرار بگیرد.
سد نرماب چهل چای مینودشت از مهمترین پروژه‌های ملی وزارت نیرو در گلستان به شمار می‌رود که عملیات رسمی ساخت آن از سال ۱۳۹۰ با اعتبار اولیه ۳ هزار ۷۳۰ میلیارد ریال ( ۸۵ درصد فاینانس داخلی و سهم قرارگاه سازندگی خاتم و ۱۵ درصد سهم دولت) بر روی رودخانه "نرماب" این شهرستان آغاز شد.
همچنین قرار است بخشی از آب ۲ رودخانه «چهل چای» مینودشت و «خرمالو» آزادشهر هم هر کدام تا سقف ۵۰ میلیون متر مکعب در سال، با حفر تونل‌هایی به مخزن سد نرماب منتقل شود که هم اکنون فقط سد انحرافی و تونل انتقال آب چهل چای احداث شده است.
این سد که از نوع خاکی همگن به ارتفاع ۶۰ متر، عرض تاج سد ۱۰ متر و طول تاج ۸۰۷ متر یکی از طرح‌های مهم عمرانی و زیربنایی گلستان به شمار می‌رود، ظرفیت ذخیره ۱۲۵ میلیون مترمکعب آب و قابلیت تنظیم حدود ۱۸۰ میلیون مترمکعب آب را در سال دارد، علاوه بر تامین آب آشامیدنی پایدار افزون بر ۵۵۰ هزار نفر جمعیت شرق استان، تامین بخشی از آب صنایع و آب ۱۸ هزار هکتار اراضی زراعی منطقه، کنترل و ذخیره سیلاب‌های فصلی، تقویت سفره‌های آب زیرزمینی، تولید برق آبی و توسعه گردشگری را برعهده خواهد داشت.
علاوه بر مشکل کم آبی در مناطق شهری گلستان بخش قابل توجهی از مناطق روستایی این استان بالاخص در نواحی شمالی و شرقی آن با مشکل کمبود یا نبود منابع آبی مواجه باشند و به بخشی از مردمان روستانشین به صورت سیار آبرسانی شود.
استاندار گلستان با اشاره به روند روبه پیشرفت اجرای طرح‌های وعده داده در سفر اسفند سال ۱۴۰۰ رییس جمهور به استان گفت: بهره‌برداری از سد نرماب مینودشت همزمان با دومین سفر رییس جمهور به این استان در اردیبهشت ماه امسال آغاز می‌شود.
مدیران دولت مردمی سیزدهم علاوه بر اینکه پروژه‌های کلانی همچون واحدهای آب شیرین‌کن و یا بهره‌برداری از سد نرمآب چهل‌چای را پیگیری می‌کنند برای رفع معضل کم‌آبی ساکنان این استان در کوتاه مدت هم دغدغه دارند که سرانجام همه آن‌ها می‌تواند گذر از بحران سهمیه‌بندی و کم‌آبی در آینده خیلی نزدیک باشد.
نوید حل مشکل کم‌آبی در گلستان با اهتمام ویژه دولت
موافقت وزارت نیرو با احداث ۳ واحد آب شیرین کن در غرب گلستان
پایان مشکل کم‌آبی ۵۵۰ هزار گلستانی با اهتمام دولت به تکمیل سد نرماب