به گزارش ایرنا لرستان از نظر موقعیت جغرافیایی و قرارگیری در مسیر ترانزیتی شمال به جنوب و شرق به غرب کشور، جایگاه ممتازی در صنعت حمل و نقل کشور دارد اما تاکنون به دلیل فقدان زیرساخت های ریلی، آنطور که باید نقش چندانی در این زمینه ایفا نکرده است.
از مجموع بیش از هشت هزار کیلومتر راه ایجاد شده در لرستان افزون بر ۶ هزار کیلومتر روستایی است و حدود ۲ هزار کیلومتر مابقی این استان را به خوزستان، کرمانشاه، همدان، ایلام، مرکزی، اصفهان و چهارمحال و بختیاری وصل می کند که این هم مرزی بیانگر اهمیت جایگاه لرستان در عرصه حمل و نقل است.
نزدیکی لرستان با مرزهای غربی و حتی استان خوزستان و از طرفی داشتن مرز مشترک با استان های غرب کشور یک مزیت است تا جابجایی کالا و ترانزیت صادراتی از طریق خطوط ریلی این استان به عراق و کشورهای عربی تسهیل شود.
با وجود شرایط کوهستانی و آب و هوایی خاص، در سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی خدمات بسیار قابل توجهی در حوزه راهسازی لرستان صورت گرفت اما با این وجود به دلیل هزینه های بالای راهسازی در مناطق کوهستانی و شیب دار، خطر بیشتر وقوع تصادف در این مناطق به ویژه همزمان با فصل سرد سال و بارندگی ها و البته هزینه های بالای نگهداری این جاده ها، ایجاد خطوط ریلی در سال های اخیر به یکی از مطالبات مردم این استان تبدیل شد.
احداث راه آهن و اتصال لرستان به شبکه سراسری خطوط ریلی، علاوه بر افزایش ایمنی و راحتی در تردد، موجب تحول صنعت حمل و نقل این استان خواهد شد و اتصال تهران و نیمه شمالی کشور به بندر امام خمینی (ره) در جنوب را تسهیل می کند.
این خواسته مردم لرستان بارها وبارها در دولت های مختلف مطرح تا اینکه درنهایت سال ۹۲ عملیات اجرایی آن آغاز شد اما دیری نپایید که این طرح هم همچون سایر ساخت و سازهای عمرانی استان در ورطه رکود افتاد و راه آهن با تمام چشم اندازهای زیبا و مزایای اقتصادی اش، در ایستگاه کمبود اعتبار متوقف شد.
راه آهن دورود - خرم آباد یکی از پروژه های بسیار مهم، کلیدی و راهبردی لرستان است که قرارداد ساخت آن سال ۹۲ با قرارگاه سازندگی خاتم الانبیا (ص)منعقد و عملیات اجرایی آن همان سال آغاز شد اما در پیچ و خم کمبود اعتبار و نبود حمایت های مستمر مسوولان ملی ماند.
هم اکنون ۱۵۵ کیلومتر از خطوط ریلی کشور در حالی از لرستان می‌گذرد که بجز شهرستان دورود سایر شهرهای استان با وجود قرار گرفتن در مسیر کریدورهای اصلی جاده های کشور از صدای سوت قطار محروم هستند و سال گذشته با سفر هیات دولت و رییس جمهور به استان این خواسته ۱۰ ساله مردم به ایستگاه احیا نزدیک شد.
مشخصات اولیه راه آهن دورود تا خرم آباد ۱۲۱ کیلومتر و شامل ۲۰ پل بزرگ، ۲۵۶ پل کوچک و ۱۸ دستگاه تونل است و ۳۵ کیلومتر از کل مسیر را پل و تونل تشکیل می‌دهد که این رقم حدود ۳۰ درصد از پروژه است، قرار بود طویل ترین تونل ریلی کشور و منطقه به طول چهار هزار و ۶۰۰ متر طی این مسیر ساخته شود همچنین هفت ایستگاه در مسیر این خط آهن قرار دارد که طرح هایی از این دست در صورت تکمیل و به سرانجام رساندن، نه تنها لرستان بلکه منطقه را متحول می کند.
خط آهن خرم آباد - دورود قطعات تکمیلی دیگری در بروجرد، الیگودرز و پلدختر به اندیمشک دارد که تحقق تکمیل این طرح نقش موثر و متحول کننده ای در بخش های مختلف لرستان در حوزه صنعت، محصولات کشاورزی، صنایع و صنعت گردشگری استان خواهد داشت.
ریل گذاری مسیر توسعه
زنده یاد رستم قاسمی وزیر فقید راه و شهرسازی نیز سال ۱۴۰۰با سفر به لرستان از کارگاه ۲ پروژه راه آهن دورود - خرم‌آباد - اندیمشک و دورود - بروجرد - ملایر بازدید و اذعان کرد راه آهن دورود - خرم آباد یکی از پروژه‌های مهم کشور و علاوه بر اینکه یکی از خواسته‌های مردم استان است، یک پروژه ملی و جزو کریدورهای اصلی راه آهن کشور به شمار می‌رود.
هم اکنون ۱۵۵ کیلومتر از خطوط ریلی کشور در حالی از لرستان می‌گذرد که بجز شهرستان دورود سایر شهرهای استان با وجود قرار گرفتن در مسیر کریدورهای اصلی جاده های کشور از صدای سوت قطار محروم هستند و سال گذشته با سفر هیات دولت و رییس جمهور به استان این خواسته ۱۰ ساله مردم به ایستگاه احیا نزدیک شد
وزیر فقید راه و شهرسازی دولت سیزدهم در این سفر به کمبود اعتبار طرح راه آهن خرم آباد صحه گذاشت و تایید کرد این پروژه در سال‌های گذشته به علت مشکلات مالی تقریبا تعطیل بوده است، البته قاسمی همان موقع این قول را هم داد که اعتباراتی با سفر استانی رییس جمهور به این طرح تخصیص می‌یابد.
به گفته قاسمی این پروژه بسیار سخت و ویژه است چراکه کمتر راه آهنی در کشور وجود دارد که ۳۰ درصد آن را تونل و ابنیه بزرگ تشکیل دهد اما پیش بینی می شود در صورت تامین اعتبار ظرف سه سال به اتمام برسد.
بنابراین احیای این طرح با شروع بکار دولت سیزدهم در دستور کار قرار گرفت و فرهاد زیویار استاندار لرستان بارها به ضرورت اجرا و بهره برداری آن تاکید داشت و اشاره کرد از سرگیری این طرح راه آهن، جزو اولویت های دولت و مدیریت ارشد اجرایی استان است تا جاییکه زمانی سفر رییس جمهور و هیات دولت به لرستان در ۱۹ آذر ۱۴۰۰ صورت گرفت، طرح های ریلی یکی از اصلی ترین مصوبات این سفر در حوزه راه و شهرسازی بود و شخص رییس جمهور در این سفر بر اجرای این مهم تاکید داشت.
رییس جمهور: قضیه راه آهن لرستان سال ها قبل باید حل می شد
حجت الاسلام ابراهیم رییسی، در سفر خود طی جلسه دیدار با اقشار مختلف مردم لرستان گفت که تاکید دارد مساله ریل و راه آهن جزو مصوبات سفر باشد چراکه قضیه ریل سال‌ها پیش باید حل می‌شد نه اینکه امروز موجب نگرانی مردم شود.
حجت الاسلام رییسی بر جبران عقب ماندگی‌های گذشته در لرستان تاکید کرد و افزود: راه آهن خرم آباد جزو دستور بوده و در مصوبات هم ذکر شده است که آن را جزو اولویت‌های استان می‌دانیم.
رییس جمهور در سفر به استان محروم لرستان به ضرورت توسعه یافتگی بر بستر عدالت هم گریزی زد و تاکید داشت باید زمان بندی اجرای پروژه راه آهن دورود- خرم آباد تا ۱۰ روز آینده مشخص شود، چراکه این پروژه جزو موارد حقه مردم لرستان و از عقب ماندگی‌هایی است که باید جبران شود.
به گفته حجت الاسلام رییسی ، مردم لرستان باید سوت قطار را چند سال قبل می‌شنیدند بنابراین این طرح با جدیت در دولت سیزدهم دنبال می شود تا تامین اعتبار و بهره برداری شود.
در این مدت پیگیری های بسیاری در خصوص راه آهن لرستان و اجرای مصوبه سفر رییس جمهور صورت گرفت اما مسایل حقوقی، اسنادی و البته تامین اعتبار مالی موجب طولانی شدن روند شد، بازدید های متعددی صورت گرفت و روش های مختلفی برای تامین اعتبار پیگیری شد که امروز به گفته استاندار لرستان این موانع برطرف شده است.
افزایش ترانزیت کالا در راه آهن جنوب تا ۴۰ میلیون تن
خیراله خادمی معاون وزیر راه و شهرسازی نیز شهریورماه پارسال ضمن بازدید از راه آهن دورود- خرم آباد گفت: راه آهن دورود- خرم آباد به طول ۱۱۴ کیلومتر با هدف اتصال شهرهای لرستان به شبکه ریلی کشور طراحی شده است و با توجه به حجم روز افزون تقاضای ترانزیت بار و مسافر در مناطق غرب و جنوب غربی کشور، احداث این مسیر ریلی و تکمیل شدن آن نقش مهمی در رفع تنگناهای راه آهن جنوب کشور دارد و موجب بهره مندی از امکانات و ظرفیت های بندر امام خمینی می شود.
مشکلات قراردادی راه آهن دورود- خرم آباد در شورای عالی فنی سازمان برنامه و بودجه با ارایه گزارش ها و استدلال های منطقی حل و فصل شد و با رفع شدن مشکل تعادیل قراردادی، شرایط مناسبی برای امکان جذب اعتبارات در نظر گرفته شده فراهم شد
به گفته وی تکمیل شدن این مسیر ریلی و اتصال آن به اندیمشک موجب افزایش ظرفیت‌های ترانزیتی بار خواهد شد و امکان جا بجایی ۴۰ میلیون تن بار سالانه از بندر امام خمینی از طریق راه آهن فراهم می‌شود.
معاون وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: این مسیر ریلی از نظر حجم عملیات اجرایی یکی از طرح‌های ریلی سنگین کشور است که دارای ۳۲ کیلومتر تونل است و طولانی‌ترین تونل اجرایی خاورمیانه در بخش ریلی نیز در این مسیر قرار گرفته است.
خادمی با اشاره به طولانی شدن زمان اجرای راه آهن دورود- خرم آباد افزود: در سال های آغازین اجرای این پروژه تامین اعتبار مورد نیاز از محل سهام فولاد خوزستان صورت می گرفت و روند تامین منابع مورد نیاز با مشکلی مواجه نشد اما در ادامه پس از اتمام ظرفیت اعتباری مذکور روند تخصیص اعتبار از منابع عمومی کاهش یافت و این امر موجب رکود عملیات اجرایی در چند سال گذشته و تعطیلی بخش های مختلف و مهم پروژه شد.
وی از تامین اعتبار مورد نیاز این مسیر ریلی از محل تهاتر نفت خبر داد و اظهار کرد: با پیگیری‌های مستمر و با عنایت به ایجاد ظرفیت‌های اعتباری تهاتر نفت در قانون بودجه کشور، این پروژه ملی در فهرست طرح‌های اولویت دار ریلی قرار گرفت.
خادمی اظهار داشت: مشکلات قراردادی راه آهن دورود- خرم آباد در شورای عالی فنی سازمان برنامه و بودجه با ارایه گزارش ها و استدلال های منطقی حل و فصل شد و با رفع شدن مشکل تعادیل قراردادی، شرایط مناسبی برای امکان جذب اعتبارات در نظر گرفته شده فراهم شد.
وی زمان اتمام عملیات قرارداد این قطعه بر اساس الزام اعلام شده را ۴۰ ماه اعلام کرد و گفت: با توجه به زمان در نظر گرفته شده و اعتبار مورد نیاز این طرح لازم است از ظرفیت‌های اعتباری مازاد برای تامین منابع مالی مورد نیاز این پروژه و تکمیل آن در زمان مقرر بهره گرفته شود.
رفع مشکل قرارداد و حقوقی پروژه راه آهن لرستان
استاندار لرستان در این خصوص به ایرنا گفت: از سرگیری طرح احداث راه آهن که با پیشرفت فیزیکی ۳۰ تا ۳۵ درصدی به صورت راکد درآمده بود بدنبال پیگیری های مصوبات سفر رییس جمهور به استان آغاز شد.
فرهاد زیویار با اشاره به بازدیدهای متعدد از راه آهن خرم آباد - دورود - بروجرد بیان کرد: این طرح از پروژه های مصوب سفر ۱۹ آذر ۱۴۰۰رییس جمهور به لرستان و نسبت به دیگر مصوبات سفر در استان متفاوت است همچنین ارقام قرارداد پروژه نیز مربوط به اوایل دهه ۹۰ بین کارفرما و مجری باید اصلاح می شد.
وی ادامه داد: این ارقام باید در اختیار سازمان برنامه و بودجه قرار می گرفت که این فرآیندهای طولانی سال گذشته سپری شد و سازمان برنامه و بودجه اشکالاتی گرفت که در اختیار شرکت زیرساخت قرار گرفته و اصلاحات انجام شد.
وی گفت: تکمیل پروژه راه آهن یکی از برنامه‌های بسیار مهم استان به شمار می‌رود به طوری که به صورت یک بسته کامل برای تمام نقاط لرستان تعریف شده است به نحوی که از جنوب استان وارد شده و از شمال تا شرق را تحت پوشش قرار می‌دهد که در صورت بهره برداری، از پلدختر به عنوان جنوبی ترین نقطه استان تا بروجرد به سمت استان مرکزی و تهران و الیگودرز به طرف استان اصفهان و شرق کشور از راه آهن استفاده می‌کنند.
زیویار اضافه کرد: مشکل قرارداد پروژه راه‌آهن برطرف و بحث تامین منابع مالی آن تا مرحله اتمام پیش‌بینی شده است بنابراین مراحل اجرایی این طرح در آینده تسریع خواهد شد.
ابلاغ اعتبار ویژه راه آهن لرستان
استاندار لرستان گفت: احداث راه آهن از ابر پروژه های مصوب سفر سال گذشته رییس جمهور به استان است که اعتبار ویژه بسته کلی این خط ریلی شهریور پارسال ابلاغ شد و هم اکنون از نظر حقوق و اسنادی کم و کسر ندارد.
راه آهن دورود- خرم‌آباد - اندیمشک یکی از پروژه‌های راهبردی در حوزه ریلی کشور است که مد نظر مقام معظم رهبری نیز قرار دارد چنانکه با موافقت ایشان، یک و دو دهم میلیون دلار(۱.۲) اعتبار از محل فروش نفت یا صندوق توسعه ملی برای آن در نظر گرفته شده است
به گفته زیویار این طرح به دلایل متعددی اعم از کمبود اعتبار متوقف شده بود که با استقرار دولت و توجه ویژه رییس جمهور در سفر استانی به لرستان احیای آن مورد تاکید و توجه قرار گرفت و در شمار ابرپروژه های کشور مطرح شد که تکمیل آن به اعتبارات سنگین معادل کل اعتبارات استان در یک سال، نیازمند است.
استاندار لرستان گفت: این طرح در شمار طرح های اولویت دار کشوری قرار دارد که گزارش آن به رهبر معظم انقلاب رسیده که به دلیل اعتبار بسیار بالا، متفاوت با بودجه های معمول طرح های عادی است.
زیویار با اشاره به اینکه این طرح علاوه بر اینکه بر جمعیت حدود ۲ میلیون نفری لرستان اثرگذار است بیان کرد: راه آهن لرستان حمل و نقل را در حوزه های مختلف تحت تاثیر قرار می دهد و با توجه به اینکه راه آهن فعلی با سابقه ۸۰ ساله دچار فرسودگی شده است این فرسودگی گاه باعث کندی حرکت قطار از ۱۰ تا ۲۰ کیلومتر می شود.
وی افزود: این فرسودگی به معنای خسارت و از دست دادن زمان، فرصت ها و موقعیت ها است به همین دلیل همه مسوولان رده های مختلف در مورد تکمیل طرح راه آهن خرم آباد مصمم هستند و در سفر استانی رییس جمهور به لرستان نیز تمام مسوولان بر آن تاکید داشتند.
سهم ۱.۲ میلیارد دلاری راه آهن لرستان از هفت ابر پروژه کشور
استاندار لرستان ادامه داد: راه آهن دورود- خرم‌آباد - اندیمشک یکی از پروژه‌های راهبردی در حوزه ریلی کشور است که مد نظر مقام معظم رهبری نیز قرار دارد چنانکه با موافقت ایشان، یک و دو دهم میلیون دلار(۱.۲) اعتبار از محل فروش نفت یا صندوق توسعه ملی برای آن در نظر گرفته شده است.
زیویار افزود: راه آهن قدیمی استان در مسیر دورود – اندیمشک بیش از ۸۰ سال قدمت دارد و به دلیل استهلاک بالا، از لحاظ پدافند غیرعامل نیز قابل قبول نیست که پس از اینکه به استحضار مقام معظم رهبری رسید با اختصاص اعتبار آن موافقت شد.
وی با اشاره به تاکید رییس جمهور بر اجرای طرح راه آهن لرستان تصریح کرد: این طرح جزو هفت ابرپروژه برتر کشور قرار گرفته که سه میلیارد دلار از محل تهاتر نفت برای آنها در نظر گرفته شده و بالاترین رقم با ۱.۲ میلیارد دلار مربوط به آن است.
مشکل قرارداد پروژه راه‌آهن برطرف و بحث تامین منابع مالی آن تا مرحله اتمام پیش‌بینی شده است بنابراین مراحل اجرایی این طرح در آینده تسریع خواهد شد