به گزارش ایرنا هنوز هم غارنوردان در طبقات مختلف این غار اعجاب‌انگیز چاه‌ها، مسیرها و تالارهای جدیدی کشف می‌کنند اما مردم به دلیل تاریکی مطلق و وجود همین چاه‌ها و مسیرهای پیچ در پیچ، امکان بازدید از آن را ندارند.
مسئول کمیته غارنوردی مراغه که این روزها با یک گروه پنج نفری به اکتشاف در این غار ادامه می‌دهد، معتقد است که تاکنون بیش از ۴۵ تالار، بیش از ۳۵ چاه و پنج مسیر عمومی در درون آن شناسایی شده است و اکتشاف باید همچنان ادامه یابد.
«بهزاد قومی» به مردم هشدار می‌دهد که بدون راهنما و تجهیزات وارد این غار نشوند زیرا این غار پررمز و راز برای مردم ناآشنا می‌تواند بسیار خطرآفرین باشد.
ورود گردشگران بدون راهنما و تجهیزات به غار هامپوئیل بسیار خطرناک است
رئیس اداره محیط زیست مراغه نیز می‌گوید: ساختارها و اشکال غاری موجود در داخل غار به علت همین نبود دسترسی عموم به صورت پایدار باقی مانده و زیبایی خاصی به داخل غار داده است.
به گفته «غلامرضا زارع» مسیرهای پیج‌درپیج و جاذبه‌های طبیعی هم زیبایی‌های خاصی به غار «هامپوئیل» بخشیده و جریان یافتن رودخانه «مردق چای» در داخل غار، ترنم بی‌نظیر زندگی را به غارنوردان ارزانی داشته است.
غار هامپوئیل چگونه ایجاد شده است؟
رئیس اداره محیط زیست مراغه معتقد است که غار هامپوئیل جزء غارهای آهکی – کارستی بوده که جنس سنگ‌های آن آهکی و دولومیتی بوده و سن آن «تریاس » یعنی بیش از ۲۰۰ میلیون ساله است.
به گفته «زارع» طی ساختارهای ایجاد شده توسط عوامل زمین‌شناسی شامل گسل‌ها، درزها و نفوذ آب‌های سطحی به سنگ‌های آهکی این غار، حفره‌ها و تونل‌های عظیمی ایجاد شده است.
وی در مورد علت طبقاتی بودن این غار نیز بیان می‌کند: حرکات تکنونیکی اواخر دوران دوم و اوایل دوران سوم در منطقه مراغه فعال بوده و وجود ساختار گسل‌های برشی قابل توجه در منطقه هامپوئیل و دره گشایش نشان می‌دهد که طبقات مختلف این غار در نتیجه درزهای عمیق ایجاد شده و ضخامت مناسب سازند الیکا در این منطقه ایجاد شده است.
«هامپوئیل» جزء آثار ملی کشور
غار هامپوئیل مراغه به عنوان بزرگترین غار آذربایجان‌شرقی، طی سال ۱۳۹۴ با شماره ۲۳۵ در فهرست آثار طبیعی ملی به ثبت رسید.
این غار آهکی در کمرگاه کوهی صخره‌ای و رو به جنوب قرار گرفته و از بستر رودخانه «مردق‌چای» حدود یکهزار و ۶۰۰ متر ارتفاع دارد؛ عرض دهانه غار هشت متر و ارتفاع آن به ۲۵ تا ۴۰ متر می‌رسد و طول و عرض میدان اول غار تقریبا ۴۰ در ۶۰ متر است.
کتیبه‌ای نیز با زبان روسی در ورودی این غار دیده می‌شود که تاریخ آن مربوط به سال ۱۹۲۵ میلادی است؛ اهمیت غار به خاطر وجود چاه‌های عمیق و مخوفی است که بر اثر تغییرات تدریجی به صورت تنوره‌های سنگی و تالارهای بزرگ در آمده است.
فسیل های ۱۸۰ میلیون ساله نیز در اطراف غار هامپوئیل وجود دارد
به گفته رئیس اداره محیط زیست مراغه، فسیل‌های ۱۸۰ میلیون ساله اطراف غار نیز بیانگر جاری بودن حیات در طول تاریخ است که توجه بیش از پیش را به حفاظت و مدیریت آن منطقه جلب می‌کند.
برخی کارشناسان گردشگری نیز معتقدند که رسوبات آهکی، استالاکتیت‌ها، آبگیرهای کوچک، دالان‌های تنگ و تاریک از زیبایی‌های غار هامپوئیل است؛ زیبایی‌هایی که تاکنون صرفا به غارنوردان حرفه‌ای روی خوش نشان داده است و عموم مردم امکان بازدید از آن را ندارند.
هامپوئیل در یک قدمی سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری
بهره‌برداری از این غار و دره «گشایش» منوط به واگذاری اراضی محوطه غار و اراضی منطقه به سرمایه‌گذار بخش خصوصی است؛ محدوده‌ای که جزء مناطق نمونه گردشگری مصوب هیئت دولت است و موانع پیش‌روی سرمایه‌گذاری در آن طی روزهای اخیر و پس از ۱۲ سال وقفه برطرف شد.
یکی از مدیران شرکت سرمایه‌گذاری در دره «گشایش» و غار هامپوئیل مراغه می‌گوید: در مجموعه ۵۰۷ هکتاری و مصوب این منطقه نمونه گردشگری، طرح‌های متعددی احداث خواهد شد اما این شرکت تاکنون ۲۷۰ هکتار از اراضی را خریداری کرده است و ۳۲ هکتار نیز در سایه رفع موانع از طریق منابع طبیعی در اختیار سرمایه‌گذار قرار می‌گیرد.
همچنین بقیه اراضی نیز بر اساس پیشرفت کار در اختیار سرمایه‌گذار این منطقه قرار می‌گیرد تا طرح‌های متعدد از جمله مجتمع بین‌راهی با ۱۱.۵ هکتار و مجموعه ورزشی با ۱۲ هکتار مساحت در این منطقه ایجاد شود.
پارک هنری و آثار جهانی با ۱۶.۲ هکتار، باغ گل‌ها و پرندگان با هشت هکتار، دهکده هنری با حدود ۱۴ هکتار، باشگاه سوارکاری با حدود ۲۳ هکتار و هتل و پارک آبی با حدود ۲۳ هکتار مساحت از دیگر بخش‌های این طرح سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود.
همچنین از سایر بخش‌های این طرح گردشگری می‌توان به دهکده سلامت، خانه‌های چوبی، مجموعه اقامتی مراغه باستانی، کمپ باغات میوه، چادرهای عشایری، موزه مردم‌شناسی، پارک ژوراسیک، باشگاه پرواز و کمپینگ اطراف غار هامپوئیل مراغه و ده‌ها مجموعه دیگر اشاره کرد.
کارگروه غارنوردی در مراغه فعال شود
رئیس اداره حفاظت محیط زیست مراغه با تاکید بر تشکیل کارگروه غارنوردی در این شهرستان، می‌گوید: فعالیت مستمر این کارگروه می‌تواند در زمینه شناسایی و معرفی مستمر غارهای مراغه مفید باشد.
«زارع» ادامه می‌دهد: بدون‌شک غارهای زیادی در جنوب‌شرقی مراغه و پایین‌دست «سراجو» وجود دارد که از لحاظ زمین‌شناسی دارای اهمیت است زیرا در این منطقه ریزش‌های متفاوت به دلیل شرایط تکتونیکی وجود دارد و مطالعه در آن منطقه ضروری است.
به گفته وی در سایر کشورها برخی نهادها مسئولیت سیاست‌گذاری و نظارت و حفاظت از غارها را بر عهده دارند و این مسئولیت در کشورمان بر عهده کارگروهی است که از نمایندگان نهادهای مرتبط دولتی و غیردولتی تشکیل شده و دبیرخانه آن در سازمان حفاظت محیط زیست مستقر است.
این کارگروه به استناد تصویب‌نامه هیئت وزیران تشکیل شده است و مدیریت غارهای کشور را بر عهده دارد؛ کارگروهی که با توجه به ظرفیت‌های طبیعی مراغه باید در این شهرستان نیز فعال شده و در مورد شناسایی و حفاظت از غارها وارد عمل شود.
به گزارش ایرنا غار هامپوئیل به عنوان یکی از قدیمی‌ترین غارهای خاورمیانه در ۱۵ کیلومتری جنوب‌شرقی مراغه و در مجاورت دره «گشایش» واقع است.