۳۷ سال استبداد و خفقان و سرکوب و سانسور، ارمغان حکومت پدر و پسر (رضا خان و محمدرضا شاه پهلوی) برای مردم ایران بود، هر چند مردم ایران در طول ۳۷ سال همواره مبارزاتی علیه این دیکتاتوری و حکومت رعب و وحشت داشتند، اما هر بار با بیرحمانه ترین شکلی سرکوب شدند؛ ملت ایران تا قبل از بهمن ۱۳۵۷ اعتراضات و مبارزات خونینی از جمله در ۳۰ تیر ۱۳۳۰، ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، دی ماه ۱۳۵۶ علیه رژیم پهلوی داشتند اما ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ آخرین تیری بود که از طرف ملت ایران قلب رژیم را نشانه گرفت و تا ابد پرونده آن را به بایگانی تاریخ سپرد تا آیندگان در مورد آن قضاوت کنند.
یکی از دستاوردهای بزرگ انقلاب اسلامی ایران پایان دوران طولانی دیکتاتوری شاهنشاهی، تبلور مردم سالاری دینی و فراهم شدن مشارکت سیاسی مردم است.
در ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ ملت ایران با رای ۹۸.۲ درصدی خود ساختار سیاسی، اجتماعی ایران را تغییر دادند و جمهوری اسلامی مستقر شد؛ به همین سبب این روز از آن پس روز «جمهوری اسلامی» نام گرفت.
از روزی که مردم پای صندوق‌های رای حاضر شدند و با رای قاطع خود به نظام جمهوری اسلامی ایران مشروعیت بخشیدند تا به امروز بارها و بارها از انتخابات ریاست جمهوری گرفته تا انتخابات مجلس شورای اسلامی، مجلس خبرگان و شوراهای اسلامی همواره شاهد مشارکت حداکثری و پررنگ آحاد ملت شریف ایران بوده‌ایم.
در واقع از همه پرسی تاریخی دوازدهم فروردین ۱۳۵۸ به بعد حضور مردم در هر انتخاباتی که برگزار می‌شود به معنی مشروعیت بخشیدن به نظام جمهوری اسلامی است.
پس از آنکه قرن ها تئوری جدایی دین از سیاست و نظام های حکومتی لائیک بر دنیا سیطره داشت و قوانین شرعی و الهی امری خصوصی در زندگی مردم تعبیر می شد، در ۱۲ فرودین سال ۵۸ نظامی متولد شد که این نظریه‌ها را در قرن بیستم باطل کرد و حکومت اسلامی را براساس موازین و آموزه‌های دینی به منصه ظهور و عمل رساند.
در ۱۲ فروردین مردم ایران نشان دادند جمهوری اسلامی شکل نوینی از نظام های حکومتی است که تلاش می کند با الهام از قوانین و تعالیم نجات بخش اسلام الگوی زندگی جدیدی درعرصه اجتماعی و سیاسی بشر امروزی ارائه دهد تا بر اساس آن نیازهای مادی و معنوی انسان هم زمان فراهم شود.
از نظام جمهوری به «حکومت مردم بر مردم» تعبیر می شود و «جمهوریت» در نظام حکومتی نشان دهنده نقش مردم در تشکیل و استمرار آن است به طوری که مردم با حضور در صحنه‌های مختلف علاوه بر مشارکت در تعیین سرنوشت خویش خواسته‌های خود را از حکومت مطالبه می‌کنند.
معنی لغوی «جمهوریت» یعنی حکومت برخاسته از مردم و یا همان دمکراسی اگرچه مورد اتفاق اغلب تحلیلگران، سیاستمداران و حاکمان سیاسی است، اما نظام‌های حکومتی در معنی اصطلاحی این واژه دچار اختلاف نظر هستند و از آن برداشت های متفاوتی دارند.
در زمان تعیین نظام سیاسی کشور پس از سرنگونی نظام شاهنشاهی «جمهوری دمکراتیک»، «جمهوری»، «حکومت اسلامی» و ... از جمله نظام هایی بود که مطرح شد، ولی امام خمینی از همان ابتدا تاکید فراوانی بر استقرار نظام حکومتی جمهوری اسلامی داشتند، به طوری که بر «جمهوری اسلامی نه یک کلمه کمتر و نه یک کلمه بیشتر» تاکید کردند.
بر این اساس اصل جمهوریت و اسلامیت اصل جدا ناپذیر در نظام حکومتی ایران است که برای تثبیت، استمرار و تداوم آن شهیدان زیادی تقدیم شده است.
استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی
«آزادی» یکی از شعارها و خواسته‌های اصلی ملت ایران در ایام انقلاب بود که با استقرار جمهوری اسلامی شکل عملی به خود گرفت و قشرهای مختلف با حضور در تمام صحنه‌ها آزادانه به خواسته‌های خود جامه عمل پوشانده و در تعیین سرنوشت خود مشارکت می‌کنند.
واژه آزادی در اسلام معنای متعالی دارد، بر این اساس مردم طبق قانون برای تعالی و کمال خود از حق انتخاب و آزادی بیان برخوردار بوده و کسی نمی تواند این حق را از مردم سلب کند در این مکتب سلب آزادی و حق انتخاب از خود نیز نوعی ظلم به خویش است.
«استقلال» بعد دیگری از نظام جمهوری اسلامی ایران است که با استقرار آن ملت ایران از وابستگی به شرق و غرب رهایی یافت و در عرصه بین الملل با حفظ اصول به دفاع از حقوق خویش پرداخت، استقرار نظام جمهوری اسلامی در ایران و سرنگونی نظام سلطنتی پهلوی علاوه بر اینکه تحولات داخلی به دنبال داشت، تغییراتی در نظام بین الملل، به ویژه در خاورمیانه ایجاد کرد تغییراتی که با اهداف استعمارگران همسو و سازگار نبود و دشمنی آنان را علیه ملت ایران برانگیخت.
از این رو حفظ استقلال هزینه‌هایی در برداشته و دشمنان این مرز و بوم با طراحی توطئه‌های مختلف از جمله جنگ تحمیلی، ترور شخیصت‌های سیاسی، تحریم قتصادی و در نهایت ایجاد موانع و دشمنی در دست یابی به فناوری صلح آمیز هسته‌ای سعی در خدشه دار کردن استقلال ملت هوشیار ایران عزیز دارد.
امام خمینی: ۱۲ فروردین، روز عید ملت
امام خمینی (ره) در خصوص روز ۱۲ فروردین فرمودند: «و ما امیدواریم که خداوند تعالی به ما توفیق بدهد، که تا حالا که رساندیم مطلب را به اینجا و جمهوری اسلامی را اعلام کردیم؛ و الآن من اعلام می کنم جمهوری اسلامی را و این روز را روز عید می دانم. و امیدوارم که در هر سال روز «۱۲ فروردین» روز عید ملت ما باشد؛ که رسیدند به قدرت ملی و خودشان سرنوشت خودشان را به دست خواهند گرفت. ما به همه ملت تبریک عرض می کنیم و من این روز را بر ملت عزیز خودمان، به همه اقشارشان، تبریک عرض می کنم. مبارک باد بر شما این عید! مبارک باد بر شما این جمهوری اسلامی! لکن همه مکلفیم که احکام اسلام را مراعات کنیم. باید بازار ما بازار اسلامی باشد؛ بازار ما از بی انصافی باید شستشو بشود. باید دولت ما و همه دولت هایی که بعدها می آیند همه روی موازین اسلامی باشد، وزارتخانه ها روی موازین اسلامی ادارات دولتی روی موازین اسلامی باشند. باید مملکتی که رنگ طاغوت دارد مبدل بشود به مملکتی که رنگ الله دارد. باید مملکت طاغوتی به مملکت الهی تبدیل بشود».
رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز فرمودند «روز جمهوری اسلامی یک مقطع تاریخی بی‌نظیری در تاریخ کشور ماست، زیرا که برای اولین بار بعد از صدر اسلام و پس از فَترَت کوتاه اولین سال‌های فتح ایران به دست مسلمین یعنی که در آن سال‌های کوتاه البته حکومت‌ها تا حدود زیادی اسلامی بودند در طول این تاریخ ممتدی که کشور ما داشته، برای اولین بار بعد از آن فَترَت و بعد از آن دوران کوتاه صدر اسلام یک حکومتی اعلان شد، یک نظامی اعلان شد که دارای دو خصوصیت مردمی بودن و الهی بودن هست؛ یعنی جمهوری اسلامی و در واقع نقطه مکمل و متمم انقلاب، ۲۲ بهمن بود یعنی خلاصه محصول ۲۲ بهمن روز جمهوری اسلامی روز دوازدهم فروردین بود».
ملت ایران در ۴۴ سالگی استقرار «استقلال، آزادی و جمهوری اسلامی» با تجدید پیمان با آرمان های امام خمینی معمار کبیر انقلاب اسلامی و شهیدان به خون خفته خود همچنان بر حفظ این ارزش ها پای می‌فشارد و روز «جمهوری اسلامی» را به عنوان یکی از ماندنی ترین روزهای تاریخی این سرزمین گرامی می‌دارد.