به گزارش دفتر منطقه ای ایرنا در دمشق، روز گذشته (سه شنبه) برای تهیه گزارش از افتتاح بازارچه خیریه برای فلسطینیان ساکن اردوگاه یرموک، به همراه تیم خبری صدا و سیما به این اردوگاه رفتیم؛ اردوگاهی که چند سال توسط تروریست های تکفیری داعش به اشغال درآمده بود و فلسطینیان ساکن در آن دوباره آواره شده بودند.
خسارت های زیادی به این اردوگاه وارد شده و زیرساخت های آن تقریبا از بین رفته است، هرچند اقدامات خوبی نیز از سوی دولت سوریه برای بازگشت دوباره فلسطینیان به این اردوگاه انجام شده است.
تا قبل از شروع بحران سوریه در اسفند ماه سال ۱۳۸۹ حدود ۵۰۰ هزار آواره فلسطینی در اردوگاه یرموک زندگی می کردند و دولت سوریه امکانات خوبی در اختیار آنها قرار داده بود، ولی با آغاز بحران این کشور و تبدیل آن به جنگ بین المللی با ایجاد گروه های تروریستی از سوی جبهه غربی – عربی – صهیونیستی و یورش آنها به اردوگاه یرموک، ساکنان فلسطینی این اردوگاه دوباره آواره شدند.
با شکست بسیاری از گروه های تروریستی و در راس آن داعش توسط ارتش سوریه و رزمندگان جبهه مقاومت اسلامی و نیروهای روسیه و تامین امنیت در بسیاری از مناطق سوریه، دولت دمشق تلاش دارد با ایجاد برخی امکانات آوارگان فلسطینی را به محل اسکان قبلی خود بازگرداند، هرچند این اردوگاه آسیب های زیادی در جنگ سوریه از سوی تروریست ها دیده است و باید بازسازی شود.
اردوگاه یرموک یک منطقهٔ مسکونی فلسطینی‌نشین در جنوب دمشق پایتخت سوریه است که در سال ۱۹۵۷ تأسیس شد. در آن زمان این منطقه خارج از شهر دمشق قرار داشت، اما اکنون در محدوده شهرداری دمشق و در فاصله حدود هشت کیلومتری مرکز این شهر قرار دارد.
یرموک ۲٫۱۱ کیلومترمربع مساحت دارد و تا پیش از بحران سوریه در ۲۴ اسفند ماه سال ۱۳۸۹ حدود ۵۰۰ هزار آواره فلسطینی در آن ساکن بودند.
قبل از آغاز بحران سوریه، اردوگاه یرموک از نظر اداری زیر نظر دمشق قرار داشت، اما با آغاز بحران این کشور کنترل این منطقه از سوی دولت سوریه به گروه سیاسی- نظامی "جبهه خلق برای آزادی فلسطین – فرماندهی کل" واگذار شد که از اول آوریل ۲۰۱۵ (فروردین ۱۳۹۴) گروه تروریستی "داعش" کنترل آن را به دست گرفت.
با تصرف یرموک توسط گروه تروریستی داعش، پناهجویان فلسطینی نیز دوباره آواره شدند و به مناطق دیگر سوریه رفتند. برخی جوانان آواره فلسطینی نیز به گروه های تروریستی از جمله داعش پیوستند و شماری دیگر با ایجاد "تیپ قدس" به مقابله با تروریست ها پرداخته و از مردم سوریه و آوارگان فلسطینی دفاع کردند که این روند هم اکنون نیز ادامه دارد.
در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ اردوگاه یرموک توسط ارتش سوریه از دست تروریست های داعش آزاد شد و هم اکنون آوارگان فلسطینی با کمک دولت سوریه به دنبال بازگشت به یرموک هستند و بنابر آمار غیررسمی تاکنون حدود ۱۵ هزار فلسطینی برای سکونت به این اردوگاه بازگشته اند.
آژانس امدادرسانی و کاریابی برای آوارگان فلسطینی (آنروا) تاکید کرده است ۹۰ درصد آوارگان فلسطینی که در سوریه زندگی می‌کنند زیر خط فقر به سر می‌برند (یعنی درآمدی کمتر از دو دلار در روز برای هر نفر) و برای دست یافتن به یک وعده غذایی در حال مبارزه کردن هستند؛ علاوه بر آنکه جنگ سوریه در سال‌های اخیر وضعیت اقتصادی این کشور را بحرانی نموده، تاثیراتی منفی نیز بر اوضاع فلسطینیان و قدرت خرید آنها داشته است.
داستان آوارگی فلسطینیان از موطن اصلی خود
پس از تاسیس رژیم غاصب صهیونیستی در سال ۱۹۴۸ که با جنایت وحشیانه گروهک‌ها و سازمان‌های صهیونیستی و اشغال سرزمین فلسطین صورت گرفت، فلسطینیان توسط صهیونیست ها از سرزمین مادری خود رانده شدند و مجبور به سکونت در مناطق دیگر فلسطین شدند و شمار زیادی نیز آواره کشورهایی همچون سوریه، لبنان و اردن شدند.
در آن زمان اشغالگران صهیونیست مرتکب بیش از ۷۰ جنایت وحشیانه در حق ملت فلسطین شدند و طی آن بیش از ۵۳۱ شهر و روستای فلسطینیان توسط صهیونیست های اشغالگر ویران شد و ۷۷۴ روستای دیگر به تصرف اشغالگران درآمد و میلیون ها فلسطینی از سرزمین و خانه خود آواره شدند.
طبق گزارش اداره آمار مرکزی فلسطین، فقط در سال ۱۹۴۸ بیش از ۸۰۰ هزار فلسطینی توسط صهیونیست ها آواره شدند.
جمعیت کلی فلسطینیان تا پایان سال ۲۰۲۱ به حدود ۱۴ میلیون نفر رسیده است که این بیانگر افزایش ۱۰ برابری جمعیت آنان از زمان فاجعه نکبت در سال ۱۹۴۸ است.
در این گزارش آمده است که بیش از نیمی از جمعیت فلسطینیان یعنی حدود ۷ میلیون نفر در سرزمین تاریخی فلسطین زندگی می کنند که از این تعداد ۱.۷ میلیون نفر در سرزمین های اشغالی ۱۹۴۸، ۳.۰۲ میلیون نفر در کرانه باختری و قدس اشغالی و حدود ۲.۰۲ میلیون نفر هم در نوار غزه ساکن هستند.
آژانس آنروا نیز اعلام کرده که جمعیت آوارگان ثبت شده در این نهاد بین المللی تا دسامبر ۲۰۲۰ به ۶.۴ میلیون نفر رسیده که ۲۸.۴ درصد از آنان در ۵۸ اردوگاه رسمی آنروا یعنی ۱۰ اردوگاه در اردن، ۹ اردوگاه در سوریه، ۱۲ اردوگاه در لبنان، ۱۹ اردوگاه در کرانه باختری و ۸ اردوگاه در نوار غزه ساکن هستند.
البته این جمعیت واقعی آوارگان فلسطینی نیست، زیرا نام شمار زیادی از آوارگان فلسطینی در فهرست آنروا ثبت نشده است، برای مثال این آمار، فلسطینیانی را که پس از سال ۱۹۴۹ تا جنگ سال ۱۹۶۷ آواره شدند، شامل نمی شود و حتی فلسطینیانی که سال ۱۹۶۷ در بحبوحه جنگ هم آواره شدند، در برنمی گیرد.
بنابر اعلام اداره آمار مرکزی فلسطین، فلسطینیان هم اکنون حدود ۴۹.۹ درصد از جمعیت ساکنان فلسطین تاریخی (سرزمین های اشغالی) را تشکیل می دهند و ۵۰.۱ درصد دیگر نیز یهودی هستند که بیش از ۸۵ درصد از مساحت کلی سرزمین تاریخی فلسطین که بالغ بر ۲۷ هزار کیلومتر است، در اشغال صهیونیست ها است.
۱۵ درصد اراضی باقی مانده از سرزمین تاریخی فلسطین نیز به طور کامل در اختیار فلسطینیان نیست و رژیم صهیونیستی تا حدود زیادی به ویژه از جنبه امنیتی در آن نفوذ و تصرف دارد.
این در حالی است که یهودیان در دوره قیمومیت انگلیس تنها ۱۶۸۲ کیلومتر از سرزمین تاریخی فلسطین یعنی حدود ۶.۲ درصد از مساحت آن را در اختیار داشتند.
تصاویری از ویرانی های باقی مانده اردوگاه یرموک در دوران اشغال توسط داعش