پروژه راه آهن رشت –کاسپین - انزلی به عنوان بخشی از طرح راه آهن قزوین - رشت - انزلی و قسمتی از آخرین پازل کریدور جنوب به شمال محسوب می شود که می تواند در تجارت کشور، منطقه غرب آسیا، آسیانه میانه و اوراسیا تحولی بزرگ ایجاد کند.
گذرگاه حمل و نقل بین المللی (ITC) «شمال-جنوب» مسیری چندوجهی از سن پترزبورگ به بندر بمبئی (هند) به طول هفت هزار و ۲۰۰ کیلومتر است. این کریدور جایگزینی برای مسیر دریایی کانال سوئز است که اروپا، کشورهای حوزه خلیج فارس و اقیانوس هند را به هم وصل می کند. سه مسیر این کریدور "شمال-جنوب" شامل ترانس خزر (با استفاده از راه آهن و بنادر) و دو مسیر غربی و شرقی (زمینی) است.
اجرای پروژه ریلی رشت - کاسپین علاوه بر اهمیت در حمل و نقل داخلی، بار و مسافر استان گیلان؛ از نظر ایجاد یک کریدور ریلی جدید برای صادرات و واردات کشور و همچنین ترانزیت کالا از مناطق شمالی کشور به خلیج فارس، آب‌های آزاد بین‌المللی و دیگر کشورهای همسایه ایران نیز بسیار مهم است.
پروژه ریلی رشت – کاسپین خردادماه بهره برداری می شود
پروژه ریلی رشت- کاسپین که از سال ۹۸ کلید خورد و قرار بود تا پایان سال ۹۹ به بهره برداری برسد هم اینک با وجود تحریم های ناجوانمردانه و دشواری های مالی با اراده و عزم دولت سیزدهم و اختصاص اعتبارات مورد نیاز آن پیشرفت فیزیکی ۷۵ درصدی دارد و قرار است با تامین به موقع اعتبارات مورد نیاز این پروژه تا پایان بهار به بهره برداری برسد.
استاندار گیلان اخیرا از بهره برداری مسیر ریلی رشت –کاسپین تا پایان خردادماه امسال خبر داد و گفت: از ۳۶ کیلومتر راه آهن رشت – کاسپین تا کنون ۲۳ کیلومتر آماده شده و پیشرفت فیزیکی آن به بیش از ۹۰ درصد رسیده است.
وی عنوان کرد: برای۱۳ کیلومتر باقیمانده که در دو بخش شامل ابنیه مسیر و پل ها تعریف و طراحی شده است هم مقرر شد که سریعتر کار آن انجام شود و پروژه سرعت گیرد.
استاندار گیلان اظهار کرد: با روند کنونی که مسیر ریلی رشت – کاسپین در دست انجام است عملا پروژه خردادماه تکمیل و تحویل استان می شود و طبق وعده و قولی که به مردم داده ایم در پایان خرداد ماه بهره برداری خواهد شد.
نماینده عالی دولت در گیلان با بیان اینکه طی این ماه ها برخی روزها بارندگی بوده که اندکی سرعت کار در پروژه را کند کرده بود، گفت: از این پس با شروع فصل کار و عمران عملا بهانه ای نیست و مشکل مصالح پروژه حل شده و مساله تخصیص اعتبارات هم با تامین و تخصیص اعتبارات سفر مرتفع شد و امید است اواخر بهار امسال شاهد بهره برداری این پروژه مهم کریدور شمال به جنوب باشیم.
استاندار گیلان همچنین طی تماس با معاون وزیر و مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور خواستار نظارت مستمر و تسریع در روند اجرای این پروژه بر اساس تکالیف مشخص شده در قرار داد با پیمانکاران شد و تصریح کرد: این پروژه با توجه به مزیت ویژه آن در توسعه تجارت و اقتصاد نیاز است سریعتر به انجام برسد.
تمامی اعتبارات مصوب سفر رئیس جمهوری به پروژه راه آهن رشت-کاسپین اختصاص داده شد
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گیلان نیز با اشاره به اینکه پروژه راه آهن رشت-کاسپین از سال ۹۸ کلید خورد، گفت: در سفر نخست رئیس جمهوری ۶۵۰ میلیارد تومان برای پروژه راه آهن رشت- کاسپین اختصاص داده شد که تا کنون تمامی آن اختصاص یافته است اما ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار متمم نیز برای امسال جهت تکمیل این پروژه پیش‌بینی شده است.
مسعود کاظمی در گفت وگوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا افزود: از مجموع اعتبارات مصوب شده این پروژه در سفر بهمن ماه سال ۱۴۰۰ رئیس جمهوری به گیلان ۲۰۰ میلیارد تومان و ۵۰۰ میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ اختصاص داده شده است.
وی میزان اعتبار هزینه شده برای پروژه راه آهن رشت - کاسپین را یک‌هزار و ۴۲ میلیارد تومان عنوان و بیان کرد: برای تکمیل این پروژه بنا به اعلام شرکت زیر ساخت یک هزار و ۲۴۵ میلیارد تومان دیگر مورد نیاز است.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گیلان پیشرفت فیزیکی کنونی پروژه ریلی رشت- کاسپین را ۷۵ درصد عنوان و بیان کرد: در حال حاضر پروژه ریلی رشت - کاسپین در زیر سازی به ۸۴ درصد و در بخش روسازی به ۳۴ درصد پیشرفت فیزیکی رسیده است.
وی ادامه داد: برای اجرای پروژه یاد شده تا کنون ۲ میلیارد و ۴۵۰ میلیون متر مکعب خاکریزی انجام شده که عمده مصالح آن از محل رسوبات پشت سدهای سپیدرود، سنگر، شفارود و بندر انزلی تامین شده است.
وی ادامه داد: ۳۹۵ هزار متر مکعب مصالح شنی دیگر برای تکمیل فاز اول نیاز است که این میزان با حمایت استاندار و از منابع معدنی داخل استان تامین می‌شود.
پروژه های راه آهن پروژه هایی هزینه بر هستند. هزینه هایی برای زمین هایی که باید تملک شوند، دقت به مسیری که احداث می شود تا در مسیر تاسیسات آب و برق و گاز نباشد و مشکلات زیست محیطی ایجاد نکند، بارش ها و تامین مصالح از دیگر ملاحظاتیست که باید در این کار در نظر گرفته شود.
راه آهن رشت - آستارا دیگر پروژه ریلی بزرگ کشور
پروژه راه‌آهن رشت - آستارا با طول حدود ۱۶۴ کیلومتر در ادامه مسیر ریلی قزوین - رشت است که از ایستگاه رشت ۲ شاخه شده، یکی از شاخه‌ها به بندرانزلی متصل می‌شود و دیگری به شهر مرزی آستارا در منتهی الیه غرب گیلان منتهی می شود.
پروژه راه‌آهن رشت- انزلی- آستارا علاوه بر برخورداری از مزیت اتصال به راه‌آهن قزوین- رشت، پس از بهره‌برداری زمینه‌ساز اتصال خط آهن جمهوری اسلامی ایران به کشورهای مستقل مشترک‌المنافع (سی‌آی‌اس) می شود.
احداث راه آهن رشت-آستارا» حلقه مفقوده کریدور شمال-جنوب را در غرب دریای خزر تکمیل می‌کند. راه آهن مذکور شبکه ریلی کشور را از رشت به آستارا و پس از آن به باکو وصل کرده و از طریق شبکه ریلی باکو به روسیه متصل می کند.
هزینه پیش بینی شده برای این طرح در حدود یک میلیارد دلار است
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار گیلان همچنین با اشاره به تاکید مقام معظم رهبری بر ضرورت احداث راه آهن رشت- آستارا و اهمیت آن در خدمت به منافع ملی، بیان داشتند که اجرای این پروژه از اولویت‌های دولت سیزدهم بوده و به دستور دکتر عباسی استاندار گیلان با جدیت مباحث مربوط به اجرا و تکمیل این خط ریلی پیگیری می شود.
مسعود کاظمی افزود: مطالعات این پروژه از سال ۸۲ تا ۹۳ انجام شد که ظرفیت ترافیک مسافری و باری آن ۲/۷ میلیون نفر و هفت میلیون تن در سال بوده است.
وی افزود: برای احداث پروژه ریلی رشت- آستارا انجام ۲۲ میلیون متر مکعب عملیات خاکی و ۲۷۰ هزار مترمکعب بتن ریزی نیاز است؛ ضمن اینکه هزینه اجرای آن یک میلیارد دلار برآورد شده است.
کاظمی تکمیل و تسهیل ارتباط ترانزیتی بین المللی کریدور شمال-جنوب کشور، اتصال ریلی ایران و آذربایجان و گسترش مبادلات تجاری و بازرگانی و توسعه روابط بین المللی با کشورهای آسیای میانه، قفقاز، روسیه و کشورهای اروپایی از طریق آذربایجان را از جمله اهداف اجرای طرح احداث راه آهن رشت- آستارا عنوان کرد.
وی اضافه کرد: بهبود شبکه ترابری گیلان از طریق اتصال ریلی شهرهای صومعه‌سرا، رضوانشهر، پره‌سر، اسالم، تالش و آستارا، توسعه صنعت توریسم در منطقه و تکمیل ارتباط ریلی گیلان به مرکز کشور و نزدیکی گیلان با تهران و ایجاد تسهیلات ترابری بین آستارا و تهران برای واردات و صادرات از مزیت‌های اجرای طرح ریلی رشت - آستارا خواهد بود.
مذاکرات ایران و روسیه برای پروژه ریلی رشت- آستارا در حال نهایی شدن است
همچنین معاون راه‌آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور با پیش بینی پایان مذاکرات فنی ساخت راه آهن رشت- آستا با طرف روسی تا اردیبهشت امسال گفت: اگر موافقتنامه نهایی نیز که در وزارت راه و شهرسازی درحال پیگیری است قطعی شود، ساخت راه‌آهن رشت- آستارا در مدت ۴۸ ماه در سال ۱۴۰۲ آغاز می‌شود.
«عباس خطیبی» درباره آخرین جزئیات مذاکرات شروع ساخت راه‌آهن رشت- آستارا به خبرنگار اقتصادی ایرنا در تهران افزود: یکی از مهمترین پروژه‌های موثر شبکه ریلی که تکمیل کننده کریدور شمال- جنوب و ادامه دهنده راه‌آهن قزوین- رشت است، مسیر ۱۶۲ کیلومتری راه آهن رشت- آستارا است که عملیات اجرایی آن از چند سال پیش آغاز شده است اما ساخت آن فقط محدود به ۲۴ کیلومتر از ۱۶۲ کیلومتر است.
معاون راه آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور گفت: ماحصل مذاکرات ایران و روسیه که در سال گذشته انجام شد درحال نهایی شدن است تا تبدیل به تفاهم نامه‌ای دو جانبه شود و ذیل این موافقتنامه شرکت ساخت نیز به دستور وزیر راه مباحث فنی و قیمتی را با معاون اول راه آهن روسیه پیگیری می کند.
به گفته خطیبی، مذاکرات فنی به صورت هفتگی ادامه دارد تا در مقوله حجم بار، طراحی مدل‌ها و سایر جزئیات بررسی انجام شود تا بعد از تفاهمنامه قطعی، مذاکرات فنی نیز در قرارداد نهایی منعقد شود.
وی ادامه‌داد: قرار است این راه آهن در مدت چهار سال ساخته شود و روسیه وامی را در اختیار این پروژه بگذارد تا در کار ساخت راه آهن کمک اقتصادی شود.
معاون راه آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور ابراز امیدواری کرد مذاکرات فنی تا اواخر اردیبهشت تمام شود و موافقتنامه هم در همین زمان نهایی شود و در نهایت با یک توافقنامه سه جانبه بین ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه تضمین کننده ساخت کل کریدور باشد.
وی بیان‌داشت: در مذاکرات اسفند ماه سال گذشته با پیش‌بینی جابه‌جایی ۱۵ میلیون تن بار بین ایران، جمهوری آذربایجان و روسیه بر تکمیل کریدور شمال- جنوب تاکید ویژه ای شد که ساخت این راه آهن بخش مهمی از آن است.
اجرای راه آهن رشت- آستارا گامی موثر در پیشبرد برنامه های مشترک ایران و روسیه است.
استاندار گیلان نیز توجه ویژه رهبر معظم انقلاب به احداث و تکمیل راه آهن رشت-آستارا را نشان‌دهنده اهمیت بالای این پروژه راهبردی در توسعه روابط تجارت بین المللی دانست و گفت: اجرای راه آهن رشت- آستارا گامی موثر در پیشبرد برنامه های مشترک ایران و روسیه است.
اسدالله عباسی در دیدار «ایگور لویتین» دستیار ویژه رئیس جمهور روسیه با ابراز خرسندی از حضور هیات کشور روسیه در گیلان، افزود: استمرار دیدارها و افزایش هماهنگی های ۲ کشور بویژه در استان گیلان بعنوان دروازه تجارت بین الملل ایران اسلامی گامی اثربخش در جهت پیشبرد برنامه‌های مشترک ایران و روسیه در حوزه های مختلف است.
وی با بر شمردن ظرفیت ها و مزیت های فراوان استان گیلان اضافه کرد: قطع یقین راه اندازی خط ریلی رشت- آستارا که کریدور شمال به جنوب را به هم متصل می کند در گسترش همکاری های فی مابین ایران و روسیه بسیار موثر خواهد بود.
پروژه های ریلی در گیلان جزو اولویت های دولت در تکمیل پروژه های نیمه تمام هستند. اهمیت این پروژ ه ها امروزه بسیار ملموس است اما آنچه که مسلم است تکمیل این پروژه ها منوط به اختصاص به موقع اعتبارات است چرا که عدم اختصاص وتامین به موقع اعتبارات نه تنها موجب تاخیر در اجرای پروژه می شود بلکه بدلیل نوسانات ارزی و تورم، افزایش شدید هزینه ها را نیز به دنبال خواهد داشت.