به گزارش گروه جامعه - هنوز یک هفته از شروع سال جدید نگذشته بود که خبری تکاندهنده منتشر شد، یک قلاده یوزپلنگ در محور میاندشت - عباس آباد بر اثر تصادف جاده‌ای تلف شد، خبر زمانی بیشتر ناراحت کننده شد که اعلام کردند یوز تلف شده ماده شناسنامه داری با نام ماجراد و به احتمال زیاد باردار است، با این خبر آه از نهاد دوستداران محیط زیست برآمد، در چنین شرایطی که فقط ۷ قلاده یوزپلنگ ماده و ۳ قلاده یوزپلنگ نر در طبیعت توران شناسایی شده است، تلف شدن این یوز ماده ضربه بزرگی بر پیکر بی جان جمعیت رو به انقراض این گربه سان ارزشمند وارد کرد.
محور میاندشت - عباس آباد در استان سمنان یکی از مسیرهای اصلی کشور و جاده ترانزیتی و مواصلاتی تهران - مشهد است که از حاشیه مرز شمالی منطقه حفاظت‌شده توران شاهرود عبور می‌کند، البته این اولین حادثه تلخی نبود که در این محور رقم خورد، بین سال های ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۷ هفت قلاده و تابستان ۱۴۰۱ نیز یک قلاده یوزپلنگ در همین محور قربانی سرعت زیاد خودروهای عبوری شدند، اگر وضعیت این جاده به همین روال ادامه پیدا کند و ایمن سازی صورت نگیرد شاید ماجراد آخرین یوزپلنگ قربانی سهل انگاری ما انسان ها نباشد، این تلفات در حالی رخ می دهد که جمعیت گونه یوزپلنگ آسیایی در معرض انقراض قرار دارد و اگر فکری برای حفاظت از این گربه سان صورت نگیرد ممکن است برای همیشه منقرض و به سرنوشت عموزاده های خود مانند ببر و شیر ایرانی دچار شود و به تاریخ بپیوندد.
سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان متولی حفاظت از تنوع زیستی تلاش زیادی را در راستای حفظ این گونه انجام می دهد حتی پروژه تکثیر در اسارت را هم با هدف حفظ ژنوم این گونه با جدیت پیش می برد هر چند در این بخش نیز خبرهای ناگواری مانند تلف شدن سه توله که از یوز ماده در اسارت توران به نام ایران متولد شده بودند هم تکاندهنده بود که مهمترین آن پیروز توله یوز نری بود که ۹ اسفندماه سال گذشته در ۱۰ ماهگی تلف شد اما تمرکز سازمان بر حفاظت در طبیعت و حفظ زیستگاه است و بارها هم بر این موضوع تاکید کرده است.
بر این اساس برای ایمن کردن محور میاندشت - عباس آباد مکاتبات زیادی با وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی این امر داشته و حتی طرح ایمن سازی این محور را برای اجرا به این وزارتخانه ارسال کرده است که شاید اگر وزارت راه عملیات اجرایی آنرا پیشتر آغاز کرده بود دیگر ماجراد را با سن بیش از سه سال و داشتن سه جنین از دست نمی دادیم این در حالی است که گونه زادآور برای افزایش جمعیت یوزها از اهمیت زیادی برخوردار است اما ما در یک لحظه شاید بتوان گفت که چهار یوز را از دست دادیم که یکی از آنها در اوج زادآوری بود.
این در حالی است که حتی راننده خاطی هم شناسایی نشده است؛ مدیرکل حفاظت محیط‌زیست استان سمنان دراین باره به خبرنگار ایرنا گفته بود: خودروی عبوری که با یوزپلنگ ماده در محدوده عباس‌آباد - میاندشت در شهرستان میامی، تصادف کرد به دلیل نبود دوربین جاده‌ای و کنترل سرعت شناسایی نشد.
بهرامعلی ظاهری افزود: نصب دوربین کنترل سرعت و ایمن‌سازی جاده بر عهده وزارت راه و شهرسازی است، اما با وجود اینکه سازمان حفاظت محیط زیست طرح‌های دقیق به منظور ایمن‌سازی قلمرو یوزپلنگ آسیایی در منطقه را برای عملیات اجرایی تقدیم کرد، اما همچنان اقدامی نشده است و از دهه ۹۰ تاکنون محدوده عباس‌آباد - میاندشت به قتلگاه گونه ارزشمند یوزپلنگ آسیایی مبدل شده است.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست نیز دراین باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: سازمان محیط زیست قبلا طرح ایمن سازی محدوده عباس‌آباد - میاندشت در شهرستان میامی را به وزارت راه و شهرسازی ارسال کرده است و به طور مداوم آنرا پیگیری می کردیم، وزارت راه هم یک سری مکاتبات با سازمان محیط زیست انجام داد و حتی بازدید میدانی هم از آن محدوده داشته اما علمیات اجرایی این طرح تاکنون بنابه دلایلی آغاز نشده است.
حسن اکبری افزود: البته وزارت راه و شهرسازی بعد از حادثه تلف شدن ماده یوز در تاریخ ششم فروردین ماه امسال با جدیت پیگیر موضوع است و بر اساس دستور وزیر راه چند بخش از وزارتخانه به طور جدی پیگیر کار هستند حالا اینکه منتج به نتیجه شود یا به هر دلیلی دوباره عملیات میدانی این طرح اجرا نشود، باید صبر کنیم.
وی تاکید کرد: بعد از تلف شدن ماجراد در تصادف جاده ای، با رییس جمهوری مکاتبه ای داشتیم از این رو هم به دستور رییس جمهور و هم مکاتباتی که انجام دادیم، وزارت راه به طور مداوم پیگیر موضوع است حتی روز گذشته مجددا طرح ایمن سازی را از ما درخواست کردند و ما دوباره برای آنها فرستادیم، باید صبر کنیم تا ببنیم چه می شود اما اگر باز هم ببینیم کار پیش نمی رود دیگر گزارش کاملی را منتشر خواهیم کرد.
اکبری درباره میزان بودجه اجرایی طرح ایمن سازی این محور گفت: برآورد هزینه را ما انجام ندادیم، بلکه بخش های مختلف عملیات را برای وزارت راه ارسال کردیم و تمام جزییات به تفکیک بیان شده است که در آن به فنس کشی محدوده، نصب دوربین کنترل سرعت، نورپردازی معبر و تعمیر زیرگذرها تاکید شده است.
وزارت راه و شهرسازی دوباره طرح ایمن سازی جاده محور میاندشت - عباس آباد را از سازمان محیط زیست درخواست کرد و ما هم ارسال کردیم بنابراین اگر ببینیم باز هم کار پیش نمی رود؛ گزارش کاملی را منتشر خواهیم کرد. وی افزود: مجموعا محور میامی - سبزوار حد فاصل کارونسرای میاندشت تا عباس آباد حدود ۷۹ کیلومتر است که نقطه داغ ما برای وقوع حادثه برای یوزها به حساب می آید که بعد از بررسی ها طبق طرح ایمن سازی ۳۵ کیلومتر فنس کشی در این محدوده پیش بینی شده، همچنین مقرر شد تا هر سه تا پنج کیلومتر یک زیرگذر بهسازی شود تا امکان عبور حیوانات فراهم شود همچنین بر روشنایی تمام این ۷۹ کیلومتر تاکید شده است تا هم راننده و هم حیوان دید بهتری داشته باشند، البته در این محدوده کنترل سرعت بسیار مهم است که قرار شد با نصب دوربین کنترل سرعت این مساله نیز مدیریت شود، پیشنهاد ما برای حداکثر سرعت در این منطقه ۸۰ کیلومتر است.
اکبری درباره تعداد جمعیت یوزپلنگ در کشور گفت: آخرین آماری که داریم و مربوط به سال گذشته است وجود هفت قلاده یوز ماده و ۳۰ قلاده یوز نر را در منطقه توران نشان می دهد که یکی از ماده ها (ماجراد) تلف شد، البته این تعداد شناسامه دار هستند و ممکن است یوزهای دیگری هم در منطقه باشند که از دید ما دور مانده اند چون منطقه بسیار وسیع است و ما هم برای سرشماری محدودیت دوربین داریم، همچنین دامدار هم در منطقه زیاد است و امکان اینکه بتوانیم پایش را گسترده انجام دهیم وجود ندارد.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست اظهار داشت: البته ممکن است در پایش امسال این آمار تغییر کند و توله هایی که سال گذشته به دنیا آمدند به این جمعیت اضافه شوند و اینکه چه تعداد نر و چه تعداد ماده اند در پایش امسال مشخص می شود، در هر صورت در شرایط فعلی خانواده ها برای ما مهم هستند تا پویایی زادآوری در آنها حفظ شود.
۹۰۱۴