پس از فرار و فرودهای بسیار، سرانجام نخستین جلسه دادگاه کیفری «دونالد ترامپ» رئیس جمهور سابق آمریکا روز سه شنبه چهارم آوریل (۱۵ فروردین ) برگزار شد تا اولین قدم در مسیر محاکمه وی برداشته شود؛ دادگاهی که در آن بخش هایی از کیفرخواست علنی و جلسه بعدی دادگاه به چهارم دسامبر (۱۳ آذرماه ) موکول شد.
اگر چه پیشتر پیشبینیها از ۲۴ فقره جرم علیه ترامپ حکایت می کرد اما در این جلسه دادگاه، شمار آن ۳۴ مورد اعلام شد که البته همان طور که انتظار میرفت، تمامی آنها از سوی رئیس جمهوری قبلی آمریکا رد شد. ترامپ خود را بیگناه و اتهامات را پروندهسازی دانست.
یکی از اتهامات مطرحشده علیه ترامپ پنهانکاری درباره پرداخت ۱۵۰ هزار و ۱۳۰ هزار دلار حقالسکوت به دو زن است. ترامپ علاوه بر این متهم است به نگهبان برج ترامپ هم مبلغ ۳۰ هزار دلار به عنوان رشوه پرداخت کرده است.
افزون بر حق السکوت و رشوه، ترامپ متهم به جعل اسناد تجاری است که احتمال میرود قانون مربوط به تأمین مالی مبارزات انتخاباتی را هم نقض کرده باشد. جعل سوابق تجاری معمولا به عنوان «تخطی از قانون» عنوان میشود ولی دفتر دادستانی با ادعای اینکه این جرم به منظور پنهان کردن یا به ارتکاب جرم دیگری انجامیده، اتهامات را تشدید کرده است.
از نگاه دادستانها، اقدام ترامپ بی ارتباط با قوانین انتخاباتی نیست و انگیزه او از مخفی کردن حقالسکوت با هدف جلوگیری از اثر آن بر نظر رأیدهندگان در سال ۲۰۱۶ بوده است.
مخفی کردن یک جرم از طریق جعل سند مصداق «جنحه» است که اتهام جدیتری است. در صورتی که ترامپ به «بزهکاری» متهم شود باید جریمه پرداخت کند اما اگر او به «جنحه» متهم شود ممکن است به تحمل حبس، حداکثر تا چهار سال محکوم شود که البته بسیاری از کارشناسان حقوقی جریمه نقدی را محتملتر از حبس می دانند.
در مقابل گروهی نیز وجود دارند که معتقدند به رغم اینکه در اغلب پروندههای غیرمرتبط با خشونت در آمریکا، مجرم زندانی نمیشود. اما دهند ممکن است قاضی به دلایل نمادین و در دفاع از این اصل که ترامپ فراتر از قانون نیست، وی را زندانی کند.
حال این پرسش به ذهن می رسد که در صورت محکوم شدن ترامپ، چه تغییری در صفحه شطرنج انتخابات ۲۰۲۴ رخ خواهد داد؟
در پاسخ باید گفت که هیچ قانونی در ایالات متحده، یک نامزد انتخاباتی را به دلیل مجرم شناخته شدن در دادگاه از کارزار انتخاباتی و حتی کسب کرسی ریاست جمهوری منع نمیکند. ترامپ نیز پیشتر با علم به این موضوع گفته بود که در صورت متهم شدن هم به مبارزات انتخاباتی برای نامزدی حزب جمهوری خواه ادامه خواهد داد.
از این رو باوجود اینکه ترامپ از اتهامات و مفاد پرونده خود آگاه بود، پیش از دیگر نامزدهای جمهوریخواه وارد گود شد و رسماً برای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ اعلام آمادگی کرد.
اکنون ترامپ به رغم گرفتار شدن در پرونده ای با ۳۴ فقره جرم، در حزب خود با ۸ رقیب مواجه است که بیشتر آنها از اعضای تیم او بودند از «مایک پنس» معاون اول و «مایک پمپئو» وزیر خارجه او گرفته تا «نیکی هیلی» سفیر ترامپ در سازمان ملل.
در کنار این سه نفر افراد دیگری همچون سناتور «تد کروز»، سناتور «جاش هاولی»، «گلن یانگکین» فرماندار ویرجینیا و «لیز چنی» قانونگذار ایالت وایومینگ و دختر «دیک چنی» معاون «جورج بوش» هم به چشم می خورند اما بزرگترین رقیب ترامپ «ران دسانتیس» فرماندار ایالت فلوریدا است که در نظرسنجی ها نیز محبوبیت نسبتا بالایی برخوردار است.
احتمال اینکه بخاطر این پرونده فساد اخلاقی و نیز تجارب تلخ زمامداری ترامپ همچون واقعه تسخیر کنگره توسط حامیان وی، جمهوریخواهان بار دیگر او را به نامزدی برگزینند، دور از ذهن است به ویژه اینکه ترامپ در زمره نادر رئیس جمهوران آمریکا بود که از ورود مجدد به کاخ سفید بازماند.
در چنین شرایط دشواری، ترامپ دوگانه مسیر «نقد قانون» و «حمله به دموکرات ها» را در پیش گرفته است. ترامپ و وکلای او از یکسو حکومت قانون را در این کشور «مرده» می پندارند و از سوی دیگر برگزاری دادگاه را پرونده سازی و توطئه مخالفان و طیف سیاسی رقیب ارزیابی می کنند؛ پرونده ای که بیشتر در جلسه بعدی دادگاه مشخص می کند تا چه حد از پتانسیل تغییر صفحه شطرنج سیاسی در انتخابات ۲۰۲۴ آمریکا برخوردار است.