گروه جامعه ایرنا – حدود ۱۰ درصد جامعه ایران را سالمندان تشکیل می‌دهند و اینکه یک میلیون نفر از آنها به زوال عقل مبتلاست بنابراین اهمیت دادن به این افراد و برقراری ارتباط بیشتر با آنان از نظر کارشناسان بسیار ضرورت دارد تا بخشی از مشکلات آنان در تضعیف حافظه و به فراموشی سپردن خاطرات آنها کاهش یابد.
طبق نظر پزشکان و متخصصان امر، آلزایمر به عنوان یکی از انواع زوال عقل محسوب می‌شود که آلزایمر عامل ۶۰ تا ۸۰ درصد از این عارضه‌ها است.
در پدیده زوال عقل به عنوان یک عارضه، فرد به مرور زمان توانایی‌های شناختی خود را از دست می‌دهد و یا عملکرد مغز برای همیشه کم می‌شود. از نشانه‌های زوال عقل، از دست دادن مزمن حافظه، تغییر در شخصیت فرد و از دست دادن منطق و برهان است.
هر هفت دقیقه یک نفر در ایران به دمانس مبتلا می‌شود
معصومه صالحی مدیرعامل انجمن آلزایمر ایران درباره زوال عقل می‌گوید: حدود ۵۲ میلیون نفر در جهان با دمانس یا زوال عقل زندگی می‌کنند، براساس تخمین‌ها در سال ۲۰۵۰ این عدد به ۱۳۵ میلیون نفر خواهد رسید؛ یعنی هر سه ثانیه در جهان یک نفر به دمانس مبتلا می‌شود.
بر اساس آمار جهانی حدود یک میلیون نفر فرد مبتلا به دمانس در کشور وجود دارد و در ایران هر هفت دقیقه یک نفر به دمانس یا زوال عقل مبتلا می‌شود
به گفته وی، در ایران هنوز آمار قطعی از تعداد مبتلایان به دمانس وجود ندارد اما بر اساس آمار جهانی تخمین‌ها حدود یک میلیون نفر فرد مبتلا به دمانس در کشور وجود دارد و در ایران هر هفت دقیقه یک نفر به دمانس یا زوال عقل مبتلا می‌شود.
از آنجا که جمعیت کشور روند فزاینده‌ای به سمت سالمندی دارد اکنون ۱۰ درصد جامعه ایران را افراد سالمند یا پیر تشکیل می‌دهند، طبق بررسی‌های کارشناسان جمعیت؛ تا سال ۱۴۳۵ حدود ۳۵ درصد جمعیت ایران به سمت پیری و سالمندی خواهند رفت.
این روند افزایشی سالمندی ممکن است تعداد مبتلایان به آلزایمر را در کشور افزاش دهد بنابراین باید با اقدامات موثری علاوه بر داشتن سالمندان سالم، از برخی هزینه‌های درمانی مازاد برای جامعه سالمندان نیز جلوگیری کرد.
براساس آمارها و داده‌های موجود هزینه یک فرد مبتلا به زوال عقل در کشور به صورت ماهانه حدود ۱۲ میلیون تومان برآورد شده است که با افزایش ارتباطات خانوادگی و دوستانه و برخی برنامه‌های متنوع فرهنگی، ورزشی و اجتماعی می‌توان از بسیاری از این این هزینه‌ها و روند افزایشی تعداد مبتلایان به آلزایمر در کشور جلوگیری کرد.
میزان آلزایمر در افراد بالای ۸۵ سال حدود ۵۰ درصد است
زهرا روشنی یک پزشک متخصص سالمندان می‌گوید: مطالعات نشان داده است که میزان شیوع بیماری در افراد ۶۰ سال به بالا چیزی حدود یک درصد است در حالی که میزان ابتلا به آلزایمر در افراد ۸۵ سال به بالا چیزی حدود ۴۷ تا ۵۰ درصد می‌شود.
وی اظهار داشت: براساس پیش‌بینی‌ها و داده‌های آماری موجود، از هر ۲ نفر فرد بالای ۸۵ سال، یک نفر به بیماری آلزایمر مبتلا شود.
افرادی که در خانواده خود فرد مبتلا به بیماری آلزایمر داشته باشند، ۳ تا ۴ برابر بیشتر احتمال ابتلا به این بیماری را دارند. اگر در خانواده‌ای افراد مبتلا به سندروم داون باشند، احتمال بروز آلزایمر هم در خود فرد مبتلا به سندروم داون و هم در میان اعضای خانواده افزایش می‌یابد.
وی از بیماری‌های زمینه‌ساز ابتلا به آلزایمر به بیماری‌های قلبی، بیماری‌های عروق کرونر، فشار خون بالا، کلسترول بالا، افسردگی، کم‌کاری غدۀ تیروئید و کمبود برخی ویتامین‌ها مثل کمبود ویتامین دی و ب۱۲ اشاره کرد و ادامه داد: با کنترل این بیماری‌ها می‌توانیم میزان بروز آلزایمر را در افراد کاهش دهیم.
عوامل افزایش دهنده و راهکارهای کاهش زمینه‌های آلزایمر در سالمندان
تحرک کم و ورزش نکردن می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را در افراد افزایش دهد
روشنی با تأکید بر نقش پررنگ سبک زندگی در بروز آلزایمر می‌گوید: تحرک کم و ورزش نکردن می‌تواند احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر را در افراد افزایش دهد.
وی چاقی و رژیم غذایی نامناسب را از علل قرار گرفتن سالمندان در معرض بیماری آلزایمر دانست و گفت: در دسترس‌ترین ورزش برای همه گروه‌های سنی پیاده‌روی است، بنابراین افراد در سطح صاف پنج روز در هفته به مدت نیم ساعت تا ۴۵ دقیقه پیاده‌روی کنند. این میزان فعالیت می‌تواند به‌عنوان یک عامل محافظتی در برابر بیماری آلزایمر عمل کند.
به گفته وی، مطالعات نشان داده است شیوع بیماری آلزایمر در زنان سالمند به این دلیل در مقایسه با مردان بیشتر است که میزان کم‌سوادی و بیسوادی در زنان سالمند بیشتر از مردان سالمند است.
روشنی اضافه کرد: فعالیت‌های ذهنی مثل خواندن کتاب و حل جدول را جزو عوامل محافظتی در مقابله با ابتلا به بیماری آلزایمر به شمار می‌آورد.
وی از دیگر عوامل محافظتی در مقابل بیماری آلزایمر را داشتن روابط اجتماعی و پیوندهای اجتماعی قوی بیان کرد و افزود: سالمندانی که در گروه‌های دوستی بیشتری حضور دارند، مشارکت اجتماعی بیشتری دارند، در مقایسه با سالمندان گوشه‌گیر و منزوی، در معرض خطر کمتری قرار دارند و ریسک ابتلا به آلزایمر در آنها کمتر است.
اختلالات حافظه در سالمندان را جدی بگیریم
با توجه به اینکه اختلالات حافظه در سالمندان به عنوان یکی از دغدغه‌ها و مشکلات جدی این دوران به شمار می‌رود به طور یقین با افزایش سن در این گروه از جامعه، ضعف در حافظه به خوبی بروز پیدا می‌کند بنابراین باید برای جلوگیری از بیماری آلزایمر و اختلال در حافظه فرد سالمند، اقدامات جدی صورت گیرد.
باید تمام علائم فرد سالمند را پیش از رسیدن به سنین بالا مودر ارزیابی و سنجش قرار داد زیرا هر نوع تغییر رفتاری از آنان دارای نشانه‌هایی است به عنوان نمونه اگر یک سالمندی بسیار فعال و دارای زمینه‌های بالا در مشارکت اجتماعی بوده و در برخی مواقع گوشه‌نشینی را برای خود انتخاب کند باید روی این موضوع به صورت جدی تمرکز داشته باشیم.
این موارد همه باید به شیوه‌ای مورد سنجش قرار گیرد که در آینده جایی برای نگرانی بیشتر در زمینه سلامت سالمندان نباشد، مراجعه به پزشک، برقراری ارتباط بیشتر، کمک برای تغییر رفتار در سالمندان در هر شرایطی کمک کننده است.
از آنجا که براساس تقسیم‌بندی سازمان جهانی بهداشت، در کشورهایی مانند ایران سن سالمندی از ۶۰ سالگی شروع می‌شود باید بسیاری از مسایل این چنینی درباره تغییرات رفتاری سالمندان را از این سن مورد بررسی و کنکاش قرار داد.