چرا باید دندان خود را کامپوزیت کنیم؟

دکتر حسین بهمنی، بهترین مختصص کامپوزیت دندان در ایران است.

کامپوزیت دندان چیست

کامپوزیت دندان یا رزین‌های کامپوزیتی، موادی هستند که به صورت مایع به دندان اعمال می‌شوند و پس از ترکیب با یکدیگر و سخت شدن، به عنوان یک ترمیمی برای دندان استفاده می‌شوند. این مواد شامل رزین‌های اپوکسی، رزین‌های متاکریلات و ترکیباتی از آن‌ها با پرکننده‌های سیلیکات و یا ذرات شیشه‌ای هستند.

از کامپوزیت دندان به عنوان جایگزین برای ترمیم‌های فلزی یا آمالگام بیشتر در دندان‌پزشکی استفاده می‌شود. با توجه به قابلیت‌های زیاد این مواد، از جمله رنگ پذیری بالا و قابلیت شکل‌دهی، کامپوزیت دندان به عنوان یک روش جایگزین بسیار محبوب در ترمیم دندان‌های خراب و ترمیمی استفاده می‌شود. علاوه بر این، استفاده از کامپوزیت دندان برای ترمیم‌های کوچک، غیر مزاحمت و بازیافتی آسانتر در مقایسه با ترمیم‌های فلزی است.

اهمیت استفاده از کامپوزیت دندان

استفاده از کامپوزیت دندان در ترمیم دندان‌ها، به دلیل مزایای بسیاری که دارد، بسیار مهم و اساسی است. در زیر به برخی از اهمیت‌های استفاده از کامپوزیت دندان در ترمیم دندان‌ها اشاره می‌کنم:

۱. رنگ پذیری بالا: کامپوزیت دندان دارای رنگ پذیری بسیار بالایی است و می‌تواند به طور دقیق با رنگ دندان انطباق دهد. بنابراین، ترمیم‌های انجام شده با کامپوزیت دندان به صورت طبیعی در دهان به نظر می‌رسند.

۲. حفظ بافت سالم دندان: در ترمیم دندان با کامپوزیت دندان، بافت سالم دندان کمتری نیاز به حذف دارد و به دلیل این که کامپوزیت دندان به خوبی با دندان ادغام می‌شود، این ترمیم‌ها باعث حفظ بافت سالم دندان می‌شوند.

۳. نیاز به حذف کمتر دندان: در ترمیم دندان با کامپوزیت دندان، به دلیل این که این ماده بافت سالم دندان را حفظ می‌کند، نیاز به حذف کمتری از دندان برای ترمیم دندان وجود دارد. این در نتیجه باعث کاهش درد و عوارض پس از ترمیم می‌شود.

۴. قابلیت شکل دهی و فرم دهی: کامپوزیت دندان قابلیت شکل‌دهی و فرم‌دهی بالایی دارد و می‌تواند به صورت دقیق به شکل دندان انطباق دهد. این قابلیت باعث می‌شود تا ترمیم‌های انجام شده با کامپوزیت دندان بسیار زیبا و ظاهری بهتری داشته باشند.

ترکیبات کامپوزیت دندان

کامپوزیت دندان، ماده‌ای است که از ترکیب چندین ماده مختلف به وجود می‌آید. ترکیبات کامپوزیت دندان عبارتند از:

۱. ماتریس: این قسمت از کامپوزیت دندان شامل رزین‌های دارای خواص خاصی است که از جمله آن‌ها می‌توان به خواص خمیرپاشی، الاستیسیته، قابلیت خمش، سختی و غیره اشاره کرد. رزین‌های استفاده شده در کامپوزیت دندان معمولاً بر پایه بیس‌فنل آمین، اورتان و یا بر پایه هیبرید پلیمرهای اپوکسی هستند.

۲. پرکننده: این قسمت از کامپوزیت دندان شامل مواد جامدی می‌شود که برای افزایش مقاومت، حجم و قابلیت شکل‌پذیری کامپوزیت دندان استفاده می‌شوند. پرکننده‌های استفاده شده در کامپوزیت دندان معمولاً شامل مواد معدنی مانند کوارتز، گلاس، زیرکونیم، سیلیس و غیره هستند.

۳. پیگمنت‌ها: این قسمت از کامپوزیت دندان شامل رنگ‌هایی است که برای ایجاد رنگ دندان طبیعی استفاده می‌شوند. پیگمنت‌های استفاده شده در کامپوزیت دندان معمولاً شامل اکسید تیتانیوم و آهن اکسید هستند.

۴. مواد فعال: این قسمت از کامپوزیت دندان شامل موادی مانند عامل پخته‌کننده (initiator) و عامل شتاب‌دهنده (accelerator) است که برای تسریع فرایند پلیمریزاسیون و خشک شدن کامپوزیت دندان استفاده می‌شوند.

روش های کامپوزیت دندان

روش‌های کامپوزیت دندان به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

۱. روش پرس شده (Direct Method): در این روش، کامپوزیت دندان مستقیماً به دندان برش داده شده و با استفاده از ابزارهای دندانپزشکی، شکل داده و سپس با استفاده از لامپ UV یا LED، به وسیله یک فرایند پلیمریزاسیون، سفید شده و به شکل نهایی درآورده می‌شود. این روش به دلیل سرعت اجرا و امکان استفاده در جایگاه های دندانی مختلف، بسیار محبوب است.

۲. روش پیش‌ساخته (Indirect Method): در این روش، دندان ابتدا از بین برده می‌شود و سپس یک پروتز دندانی با استفاده از کامپوزیت دندان، طراحی و ساخته می‌شود. سپس پروتز دندانی با استفاده از چسب چسبانده می‌شود. این روش به دلیل دقت بالاتر و امکان ساخت پروتزهای با کیفیت بالاتر، در مواردی که نیاز به ترمیم بزرگتری وجود دارد، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در هر دو روش، ابتدا دندان تهیه و برای محافظت از دندان در برابر حساسیت و عفونت، باید با یک لایه از ماده‌ای مانند کربنات کلسیم پوشش داده شود. سپس کامپوزیت دندان با استفاده از مواد چسبنده و لایه‌ای از کامپوزیت دندان در دندان ثابت می‌شود و با استفاده از لامپ UV یا LED، پلیمریزه می‌شود. در نهایت، سطح کامپوزیت دندان تمیز شده و به شکل نهایی خود تکمیل می‌شود.

مزایا کامپوزیت دندان

استفاده از کامپوزیت دندان بسیاری از مزایا دارد که عبارتند از:

۱. ظاهر طبیعی: کامپوزیت دندان با دندان های طبیعی بسیار شبیه به هم هستند و باعث می‌شوند تا دندان به شکلی طبیعی به نظر بیاید.

۲. کوتاهی زمان: انجام ترمیم با کامپوزیت دندان بسیار سریع و آسان است و اغلب در یک نوبت دندانپزشکی قابل انجام است.

۳. حفظ سالمت دندان: کامپوزیت دندان به دندان‌ها حمایت می‌کنند و از شکستگی و ترک‌ها جلوگیری می‌کنند.

۴. جلوگیری از حساسیت: کامپوزیت دندان کمترین حساسیت دارد و از دندان‌ها به خوبی تحمل می‌شود.

۵. قابلیت تعمیر: در صورتی که کامپوزیت دندان خراب شود، آن را می‌توان با روش‌های تعمیر مجدداً به شکل اولیه بازگرداند.

۶. امنیت بالا: کامپوزیت دندان ماده‌ای غیرسمی است و برای بسیاری از افراد با هرگونه حساسیت نیز قابل استفاده است.

۷. زیبایی و طبیعی بودن: با توجه به اینکه کامپوزیت دندان ها به شکلی طبیعی با دندان ها تطابق دارند، زیبایی دندان ها حفظ می شود و افراد با دندان هایی بدون تفاوت با دندان های طبیعی می توانند به دیگران نشان دهند که دارای دندان های سالم و قشنگی هستند.

معایب کامپوزیت دندان

استفاده از کامپوزیت دندان همچنین دارای برخی معایب است که به شرح زیر می‌باشند:

۱. عمر محدود: عمر کامپوزیت دندان کوتاه‌تر از عمر مصنوعی‌های دیگر مانند پرسلن و طلا است. این بدان معناست که ممکن است نیاز به تعویض کامپوزیت دندان بیش از یک بار باشد.

۲. حساسیت به دمای بالا: کامپوزیت دندان حساسیتی به دمای بالا دارد و در صورتی که به دمای بالایی تحت تأثیر قرار بگیرد، ممکن است شکستگی یا ترک در آن ایجاد شود.

۳. نیاز به توجه ویژه: برای انجام ترمیم کامپوزیت دندان، دندانپزشک باید بسیار دقیق باشد و این ممکن است در صورت عدم توجه، باعث بروز مشکلاتی مانند برش دندان یا ایجاد فاصله بین دندان‌ها شود.

۴. آسیب پذیری در برابر لکه‌ها: کامپوزیت دندان آسیب پذیری بیشتری در برابر لکه‌ها نسبت به مصنوعی‌های دیگر مانند پرسلن و طلا دارد و به راحتی رنگ می‌شود.

۵. نیاز به نگهداری ویژه: کامپوزیت دندان به نگهداری ویژه‌ای نیاز دارد و باید برای جلوگیری از خرابی زودرس آن، به دنبال مراقبت‌های خاصی باشید.

۶. هزینه بالا: هزینه کامپوزیت دندان نسبت به مصنوعی‌های دیگر مانند پرسلن و طلا بالاتر است و ممکن است برای برخی افراد به دلیل هزینه‌های بالا قابل قبول نباشد.

نکات مراقبت از کامپوزیت دندان

برای مراقبت از کامپوزیت دندان و جلوگیری از خرابی زودرس آن، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:

۱. شستشوی دهان: شستشوی دهان دوره‌ای با محلول آب و آب گرم نمکی به خوبی به عنوان یک روش اساسی جلوگیری از تشکیل پلاک و لکه بر روی سطح کامپوزیت دندان عمل می‌کند.

۲. استفاده از مسواک مناسب: استفاده از مسواک مناسب و مسواک دندان با سر نرم برای جلوگیری از خراشیدگی و آسیب به سطح کامپوزیت دندان بسیار مهم است.

۳. استفاده از خمیر دندان مناسب: استفاده از خمیر دندان مناسب که حاوی فلوراید باشد، به عنوان یک روش دیگر از جلوگیری از تشکیل پلاک و لکه بر روی سطح کامپوزیت دندان مؤثر است.

۴. اجتناب از خوردن غذاهای قندی: مصرف بیش از حد غذاهای شیرین و قندی، علاوه بر آسیب به دندان، می‌تواند باعث تغییر رنگ کامپوزیت دندان شود.

۵. اجتناب از مصرف سیگار: مصرف سیگار نه‌تنها باعث آسیب به دندان و لثه می‌شود، بلکه می‌تواند باعث تغییر رنگ کامپوزیت دندان شود.

۶. مراجعه به دندانپزشک: برای حفظ و نگهداری کامپوزیت دندان، باید به صورت دوره‌ای به دندانپزشک مراجعه کنید تا مشکلات موجود را به موقع شناسایی کنید و درمان‌های لازم را انجام دهید.

*** محتوای این مطلب تبلیغاتی است و ایرنا مسئولیتی درباره آن ندارد.