به گزارش ایرنا، استان مرکزی با مساحتی برابر ۲۹ هزار و ۵۳۰ کیلومتر مربع در مرکز کشور قرار دارد و از شمال به استان های تهران و قزوین، از مغرب به استان همدان، از جنوب به استان‌های اصفهان و لرستان و از شرق به استان‌های قم و اصفهان محدود است.
۲ هزار و ۸۹۴ هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی اکنون زیر کشت انواع گیاهان دارویی قرار دارد که شامل ۳۹۴ هکتار زعفران‌کاری، یک‌هزار و ۲۵۰ هکتار کشت گل محمدی و یک‌هزار و ۲۵۰ هکتار اراضی زیر کشت انواع گیاهان دارویی است و سالانه ۲ هزار تن انواع گیاهان دارویی، یک هزار و ۷۰۰ کیلوگرم زعفران و سه هزار و ۴۰۰ تن گل محمدی از این اراضی برداشت می‌شود.
سودآوری و ایجاد ارزش افزوده بالاتر کشت گیاهان دارویی در مقایسه با سایر محصولات زراعی، کم آب‌بر بودن، نیاز آبی کم و قابلیت کشت در اکثر شرایط محیطی به خصوص دیم از جمله عوامل مهم در افزایش و توجه هرچه بیشتر به کشت این محصولات در استان به شمار می‌رود.
کشت گیاهان دارویی در عرصه‌های کشاورزی استان مرکزی علاوه بر کاهش مصرف آب به دلیل ایجاد صنایع تکمیلی و فراهم شدن زمینه صادرات فرآورده‌های حاصل از این محصولات درآمدزایی بالایی را برای بهره برداران به همراه دارد.
به گفته کاشناسان بخش کشاورزی، افزایش هزینه و خدمات کارگری مورد نیاز کشت گیاهان دارویی، گل محمدی و زعفران از جمله عواملی است که این بخش نتوانسته پا به پای سایر محصولات کشاورزی در استان مرکزی و کشور توسعه یابد.
به گفته آنها با ورود شرکت‌های دانش بنیان و دستگاه‌های مربوطه در زمینه افزایش ضریب مکانیزاسیون در کشت گیاهان دارویی می‌توان، زمینه افزایش و توسعه کشت و تولید این محصولات را در استان و کشور فراهم کرد.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اجرای عملیات کاشت، داشت و برداشت گیاهان دارویی به صورت دستی را از جمله مشکلات کشت گیاهان دارویی، رعفران و گل محمدی دانست و گفت: ضریب مکانیزاسیون در بخش کشت گیاهان دارویی، زعفران و گل محمدی در کشور و استان پایین است و این مهم موجب شده روند توسعه کشت این گیاهان پایین باشد.
«احمد اسدی» افزود: افزایش هزینه‌ها و خدمات کارگری مورد نیاز کشت گیاهان دارویی، گل محمدی و زعفران از دیگر عوامل سرعت پایین توسعه کشت این گیاهان بوده و امید است با ورود شرکت‌های دانش بنیان و بخش‌های مرتبط وزارت جهاد کشاورزی به این بخش و رفع مشکل مکانیزاسیون زمینه توسعه هرچه بیشتر کشت این گیاهان در اراضی کشاورزی استان و کشور افزایش یابد.
وی یادآور شد: یک‌هزار و ۴۲۷ هکتار از اراضی کشاورزی این استان زیر کشت گل محمدی قرار داشته و سه هزار و ۹۵۶ تن گل تر سالانه در این اراضی تولید می‌شود.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی گفت: ۶ میلیون و ۵۰۰ هزار لیتر گلاب و ۸۰ لیتر اسانس گل محمدی سالانه در استان مرکزی تولید می‌شود که ۷۰ لیتر اسانس گل محمدی از این استان به خارج از استان صادر و بقیه در صنایع داروسازی، عطر و اسانس سازی در داخل کشور استفاده می‌شود.
وی ادامه داد: ۳۵۰ کیلوگرم گلبرگ خشک و ۱۲۶ کیلوگرم غنچه خشک نیز از سطح زیر کشت گل محمدی استان مرکزی تولید می‌شود که بخشی از این تولیدات در استان مصرف و بقیه به سایر استان‌های کشور ارسال می‌شود.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی ارتفاعات شهرستان دلیجان و خمین را از جمله خواستگاه‌ها کشت و تولید گل محمدی در استان مرکزی عنوان کرد گفت: این استان از نظر سطح زیر کشت و تولید گل محمدی رتبه پنجم را در سطح کشور به خود اختصاص داده است.
اسدی خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه گیاه زعفران از جمله محصولات کم آب‌بر با توجیه اقتصادی بالا و جایگزین مناسب محصولات کشاورزی آب‌بر به شمار می‌رود، توسعه کشت و تولید این گیاه در اراضی کشاورزی استان از جمله اولویت‌های سازمان جهاد کشاورزی است.
وی ادامه داد: ۵۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی اکنون زیر کشت گیاه زعفران قرار دارد در صورتی که تا ۱۰ سال گذشته این گیاه تنها در ۱۰ تا ۲۰ هکتار از اراضی استان کشت می‌شد.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اظهار کرد: با توجه به اینکه گیاه زعفران از جمله گیاهان نیمه خشک و کویری پسند به شمار می‌رود، شهرستان‌های دلیجان، خمین و کمیجان به دلیل شرایط اقلیمی از شهرستان‌های پیشرو در حوزه کشت این محصول در استان هستند.
اسدی گفت: شرایط اقلیمی مناسب این شهرستان‌ها موجب شده زعفران تولیدی در استان مرکزی از نظر کیفیت، قابلیت رقابت پذیری با محصولات تولیدی سایر استان‌ها از جمله استان خراسان رضوی برخوردار باشد.
وی افزود: میانگین تولید این محصول در استان چهار و ۲ دهم کیلوگرم در هکتار است و تولید این محصول در استان، از میانگین کشوری آن که سه و پنج دهم کیلوگرم در هکتار می‌باشد بالاتر است.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی یاد آور شد: عملیات داشت، کاشت و برداشت گیاه زعفران در سال‌های گذشته به صورت دستی انجام می‌شد که با اقدامات انجام شده در سال‌های اخیر عملیات کاشت پیاز به صورت مکانیزاسیون انجام می‌شود.
اسدی گفت: امیداست با توسعه مکانیزاسیون در کشت گیاه زعفران، کشت این محصول در استان مرکزی و کشور توسعه یابد.
وی با یادآوری شناسایی و کشت ۱۰ گونه گیاه دارویی به جز گل محمدی و زعفران در استان مرکزی افزود: با توجه به شرایط اقلیمی، خاک و وضعیت آب و هوایی استان انواع گیاهان دارویی از جمله زیره سبز، قدومه، آویشن، اسطوخودوس، رزماری، ببادرنجبویه، گل گاوزبان، نعنا فلفلی، سیاه دانه، مریم گلی و بومادران در استان کشت می‌شود.
معاون باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اظهار کرد: این گیاهان با توجه به اقلیم استان شناسایی و توسعه کشت آنها در دستور کار سازمان جهاد کشاورزی استان قرار دارد.
اسدی برگزاری ۱۳۰ دوره آموزشی و ارایه وام ارزان قیمت را از جمله اقدامات حمایتی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی عنوان کرد و افزود: یک‌هزار و ۸۰۰ هکتار از اراضی کشاورزی این استان اکنون زیر کشت گونه‌های مختلف گیاهان دارویی قرار داشته و ۲ هزار و ۴۰۰ تن انواع گیاهان دارویی سالانه در این اراضی تولید می‌شود.
توسعه کشت گیاهان دارویی در ۷۵۵ هکتار از اراضی کشاورزی استان مرکزی هدفگذاری شد
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی نیز در این خصوص گفت: توسعه ۳۰۵ هکتاری گیاهان دارویی در اراضی آبی و ۴۵۰ هکتاری در اراضی دیم از جمله برنامه‌های اولویت دار سازمان جهاد کشاورزی استان در سال جاری بوده و بر اساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده مقرر شده با تامین بذرهای استاندارد، اعطای وام و حمایت از کشاورزی کشت گیاهان دارویی به صورت دیم تحت نظر کارشناسان این سازمان به صورت نمونه(پایلوت) در اراضی شیب‌دار استان انجام شود.
«علی اصغر زارعی» افزود: با اقدامات حمایتی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی تولید و کشت گیاهان دارویی در این استان گذشته نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن ۲۵ درصد افزایش یافت و امید است تولید و کشت این محصولات به دلیل نیاز آبی کم و توجیه اقتصادی بالا امسال نیز نسبت به سال گذشته افزایش یابد.
وی کشت گیاهان دارویی در اراضی دیم را از جمله مزایای کشت این محصولات در اراضی کشاورزی استان مرکزی دانست و گفت: کشت گیاهان دارویی در طرح جهش تولید در دیمزارها از جمله اقدامات سازمان جهاد کشاورزی استان در سال‌های اخیر بوده است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی خاطرنشان کرد: گیاهان دارویی در طرح جهش تولید در دیمزارها در ۹ شهرستان استان کشت و ۵۰۰ هکتار از دیمزارهای این شهرستان‌ها در این طرح به کشت گیاهان دارویی اختصاص یافت.
زارعی ادامه داد: کشت گیاهان دارویی در طرح جهش تولید در دیمزارها از حمایت ویژه سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی برخوردار بوده و در این طرح مواد ریز مغذی، وام کم بهره و خدمات مکانیزاسیون توسط این سازمان در اختیار بهره‌برداران قرار می‌گیرد.
وی با یادآوری حمایت‌های سازمان جهاد کشاورزی استان و اعطای وام برای توسعه کشت گیاهان دارویی در استان گفت: ۵۰۰ میلیارد ریال منابع مالی به صورت وام از محل منابع بند الف ماده ۵۲ و بند الف تبصره ۱۸ برای توسعه کشت این گیاهان و ایجاد اشتغال در استان پرداخت شده است.
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان مرکزی اظهار کرد: ایجاد ۳۵۰ فرصت شغلی در بخش کشت و تولید گیاهان دارویی اراضی کشاورزی استان مرکزی پیش‌بینی شده بود که اکنون ۶۰۰ نفر اشتغال در این بخش در استان ایجاد شده است.
گیاهان دارویی سال گذشته در ۸۰۰ هکتار از مراتع این استان کشت شد
رئیس اداره امور مراتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی گفت: کشت و توسعه ۸۰۰ هکتار گیاهان دارویی سال گذشته در مراتع استان مرکزی برای اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان تعهد شده بود که در راستای توسعه گیاهان دارویی، گونه مرتعی باریجه در مراتع شهرستان‌های دلیجان، تفرش و ساوه کشت شد.
«نصرت الله اکبری» از اجرای طرح بیولوژیک در ۸۰۰ هکتار از شهرستان‌های استان مرکزی خبرداد و گفت: در راستای افزایش پوشش گیاهی و حفاظت از خاک بذرکاری و کپه‌کاری در سطح این اراضی انجام شده است.
وی ادامه داد: عملیات بیومکانیک شامل چاله فلسی، حلالی و بوته کاری نیز در این مدت در ۵۰۰ هکتار از مراتع شهرستان‌های زرندیه و ساوه اجرا و در این طرح گونه آتریپلکس کشت شد.
رئیس اداره امور مراتع اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی گفت: اجرای طرح‌های مرتعداری در استان مرکزی به صورت مشارکتی با مرتعداران انجام و در این طرح مرتعداران شناسایی و برای آنان توسط اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان طرح تهیه می‌شود.
وی از آغاز طرح مدیریت چرای دام و قرق مراتع در استان مرکزی خبرداد و گفت: در این طرح از ورود دام مازاد، زودتر از موعد و خارج از فصل چرا به مراتع استان جلوگیری می‌شود.
اکبری اظهار کرد: طرح مدیریت چرای دام و قرق مراتع سال گذشته در ۲۵۰ هزار هکتار از مراتع استان اجرایی و از ورود دام مازاد و خارج از فصل چرا به مراتع استان جلوگیری شد.
استان مرکزی با ۲۹ هزار و ۵۳۰ کیلومتر مربع وسعت، حدود یک و ۸۲ صدم درصد از مساحت کشور را به خود اختصاص داده که ۷۰ درصد آن را عرصه‌های منابع طبیعی تشکیل می‌دهند.