مسقط-ایرنا- اعتماد، اصلی‌ترین عامل پیونددهنده رابطه ایران و عمان در سال‌های گذشته بوده است.  این مفهوم با نگاه ویژه دولت سیزدهم به همسایگان و دیپلماسی پویای وزارت امور خارجه در حال تحکیم و تثبیت است تا ظرفیت‌های تهران و مسقط در راستای منافع دو ملت تقویت شود.  

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، روزهای پنجم و ششم اردیبهشت ماه مهمان مقامات سلطنت عمان بود، سفری دوره‌ای با یکی از مهمترین شرکای سیاسی و اقتصادی ایران در منطقه.

این سومین دیدار رئیس دستگاه دیپلماسی از عمان و از زمان آغاز مسئولیت در وزارت امور خارجه است و پس از این دیدار هم امیرعبداللهیان راهی بیروت پایتخت لبنان است تا ترافیک دیدارهای منطقه‌ای وزیرامورخارجه در صدر خبرها قرار گیرد.

واقعیت آن است که نگاه ویژه دولت به همسایگان و دیپلماسی پویای وزارت امور خارجه، سفرهای دیپلماتیک فشرده به کشورهای منطقه و رایزنی‌های سیاسی و اقتصادی را به اولویت کاری وزیر تبدیل کرده است و این میان شواهد استقبال و رایزنی‌های گرم با سران کشورهای منطقه، نشان از استقبال و اقبال همسایگان به این سیاست دولت است.

در سفر امیرعبداللهیان به مسقط چه گذشت؟

وزیر امورخارجه عصر روز سه‌شنبه پنجم اردیبهشت ماه در صدر هیأتی سیاسی عازم مسقط پایتخت عمان شد. سفری که به گفته رضا عنایتی مدیرکل خاورمیانه وزارت امور خارجه، با چند محور مشخص و در راستای سفرها و رایزنی‌های برنامه‌ریزی شده وزارت امور خارجه انجام شد.

امیرعبداللهیان شامگاه سه‌شنبه با حضور در باشگاه افسران وزارت خارجه عمان مهمان بدر بن‌حمد البوسعیدی همتای خود بود تا درباره مهمترین موضوعات دوجانبه و منطقه‌ای گفت‌وگو کند.

قدردانی از نقش سازنده مسقط در میانجیگری ایران و عربستان، برنامه‌ریزی و رایزنی درباره سفر آینده سلطان عمان به ایران، برگزاری کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور در تهران و در نهایت آینده یمن و جنگ در این کشور از مهم‌ترین محورهای گفت‌وگوی بدر البوسعیدی بود.

وزیر امور خارجه همچنین در دیدار با سلطان بن محمد النعمانی وزیر مکتب سلطانی عمان، رشد روابط اقتصادی و سرمایه‌ گذاریی‌های متقابل در منطقه را عاملی برای نزدیک شدن کشورها به یکدیگر و در نهایت زمینه‌ساز دستیابی به صلح و ثبات در منطقه دانست و موقعیت منحصر به فرد ژئوپلتیکی ایران را بهترین فرصت برای ترانزیت و انتقال کالا از مسیر ایران و بستری برای کمک به توسعه در منطقه معرفی کرد.

سلطان بن محمد النعمانی وزیر مکتب سلطانی عمان نیز در این دیدار با بیان رضایت از وضعیت موجود روابط فی‌مابین بر ضرورت ارتقای همکاری ها در ابعاد مختلف با توجه به اراده سطوح عالی مقامات دو کشور تاکید کرد.

امیرعبداللهیان همچنین در محل سفارت جمهوری اسلامی ایران در مسقط، میزبان محمد عبدالسلام مذاکره‌کننده ارشد دولت نجات ملی یمن بود و دو طرف مسیرهای دستیابی به صلح و ثبات در این کشور را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

تهران- مسقط الگوی روابط استراتژیک

تبدیل دو کشور همسایه در جغرافیای خاورمیانه به شرکایی استراتژیک با توجه به تمام چالش‌های موجود و دخالت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، رویدادی مهم و نیازمند الزامات متعددی است که اعتماد و عقلانیت طرفین از مهم‌ترین این الزامات است.

این نوع شراکت استراتژیک به گواه تاریخ و رویدادها، دست‌کم در ۴ دهه گذشته میان تهران و مسقط شکل‌گرفته و تثبیت شده است. عمان فارغ از تمام جهت‌گیری‌های سیاسی و آغشته به ایدئولوژی‌های موجود ور منطقه همواره در کنار ایران بوده و حسن همجواری را قربانی فشارهای خارجی نکرده است.

سلطان‌نشین مسقط چه در دوران سلطنت آل قابوس و چه در دوران آل سعید نقش‌آفرین بسیاری از معادلات مهم مرتبط با ایران بوده است. بن‌بست‌شکنی در روابط تهران با غرب و گره‌گشایی از پرونده هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۵ با میانجیگری عمان آغاز شد و در طول این سال‌ها هرگاه بن‌بستی در این زمینه به وجود آمده، مسقط در مسیر شکستن آن و گشودن راه‌ تازه پیشگام و پیش‌قدم بوده است.

تکرار چنین تجربه‌ای در روابط ایران و عربستان، به طور دقیق نشانگر ظرفیت مسقط در تأثیرگذاری بر معادلات منطقه‌ای است.
عقلانیت موجود در تنظیم روابط با تمام کشورهای منطقه و حتی جهان خالق چنین ظرفیتی بوده است و جمهوری اسلامی ایران در راستای حراست از منافع ملی، توجه ویژه‌ای به این ظرفیت داشته است.

اعتماد میان تهران و مسقط ریشه در پیشنیه‌ای دارد که دو مورد اشاره شده، تنها بخشی از آن بوده و تهران امیدوار است با اقداماتی که مسقط در هفته‌ها و ماه‌های اخیر در پیش گرفته، این نقش بن‌بست‌شکن خود را در پرونده یمن هم ایفا کرده و این کشور را پس از سال‌ها جنگ به صلحی منطقی برساند.

سیاست و روابط دیپلماتیک یک روی سکه قیمتی روابط ایران و عمان است و روی دیگر این سکه ظرفیت‌های پیدا و پنهان دو کشور در حوزه اقتصاد و تجارت. به بیانی دیگر دیپلماسی متوازن و معقول تهران و مسقط، بازارهای دو کشور را به روی یکدیگر گشوده و به گفته علی نجفی خوشرودی سفیر ایران در عمان، حجم تبادلات را به رشدی ۶۰ درصدی و سه برابر دو سال گذشته رسانده است، رقمی نزدیک دو میلیارد دلار که با توجه به ظرفیت‌های دو کشور قابلیت ارتقا دارد و کمیسیون مشترک اقتصادی در تهران می‌تواند عرصه گفت‌وگو و تبادل‌نظر برای یافتن راه‌هایی به منظور این ارتقا است.

مسقط شهری با جمعیت یک میلیون نفری و آماده پیشرفت در تمام حوزه‌های شهری، بهداشتی، کشاورزی، غذایی، صنعتی و گردشگری است و چه کشوری بهتر از ایران برای سرمایه‌گذاری در این زمینه‌ها و تبدیل اعتماد دیپلماتیک به انتفاعی اقتصادی برای دو کشور. این مهم در سفر سال گذشته آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور هم به عمان مورد تأکید جدی قرار گرفت و به نظر می‌رسد تهران برای چنین همکاری با عمان نیازمند برنامه ریزی مدون در حوزه ترانزیت دریایی و هوایی است. اتصال بی وقفه بنادر دو کشور می‌تواند عمان را با کالاهای ایرانی آشناتر کند و راهی قابل اعتنا در مسیر خنثی‌سازی تحریم‌ها باشد.

شراکت استراتژیک تهران و مسقط و تسری آن در حوزه امنیتی و دفاعی، تهران را به یکی از مهمترین اهداف منطقه‌ای خود یعنی کاستن از دخالت های فرامنطقه‌ای برای تأمین امنیت نزدیک‌تر خواهد کرد.

همکاری‌های کشورهای منطقه تضمین معتبر تأمین امنیت است و این جز با هوشیاری سیاسی کشورها به دست نخواهد آمد.

تجربه دیپلماسی فعال در دوسال دولت سیزدهم و سفرهای منطقه‌ای هدفمند امیرعبداللهیان به کشورهای همسایه و نگاه معقول به تمام ظرفیت‌های قاره آسیا و قدرت‌های آن یعنی چین و هند، نشان داده است که راه برای تامین منافع مردم ایران هرچند پر از دست‌انداز اما همچنان موجود و در دسترس است.