به گزارش خبرنگار ایرنا؛ توجه به زیرساخت‌ها در حوزه کتاب و کتابخوانی نقش مهمی در ترغیب مردم به ویژه نوجوانان و جوانان به کتابخانه و انس آنها با کتاب دارد؛ اگر شرایط لازم برای تحقق اهداف مورد نظر در زمینه ترویج کتاب و کتابخوانی مهیا نشود و فضا دلپذیر نباشد، نمی‌توان انتظار داشت رغبتی به حضور در کتابخانه‌ها ایجاد شود و ارتباط مناسبی بین مردم با کتاب شکل بگیرد.
ضرورت توسعه زیرساخت‌های کتابخوانی
یکی از منابع بودجه‌ای اصلی کتابخانه‌ها، سهم نیم‌درصد پرداختی شهرداری‌ها است که استمرار در پرداخت کامل و منظم این مبالغ می‌تواند منجر به اقدامات مؤثر و مثبتی در مسیر بهسازی کتابخانه‌ها، تأمین منابع مفید و اداره شایسته کتابخانه‌ها شود.
همچنین راه‌اندازی کتابخانه سیار یکی از راهکارهای حل مشکل نبود کتابخانه در برخی مناطق روستایی و کمتر برخوردار استان است که توسعه این نوع کتابخانه‌ها افزون بر اینکه هزینه‌های نهاد را در نگهداری و تأمین منابع کتابخانه‌ها به شدت کاهش می‌دهد، سبب می‌شود نقاط فاقد کتابخانه از نعمت کتاب و مطالعه برخوردار شوند. در حقیقت راه‌اندازی کتابخانه‌های سیار می‌تواند فرهنگ مطالعه را در روستاها و مناطق حاشیه‌شهرها که دسترسی به کتابخانه دشوار است تسهیل کند.
۲۵۲ کتابخانه عمومی در استان فارس
در حال حاضر استان فارس و شهر شیراز با وجود پتانسیل بالایی که در حوزه فرهنگ دارند از شرایط مطلوبی در عرصه کتاب و کتابخوانی برخوردار نیستند. این استان از ۲۵۲ باب کتابخانه عمومی بهره می‌برد که از این میان ۲۰۲ کتابخانه نهادی و ۴۹ کتابخانه به صورت مشارکتی اداره می شود.
با این حال عدم برخورداری شهر شیراز و دیگر شهرستانهای فارس از کتابخانه مرکزی، نبود اعتبارات کافی برای تکمیل کتابخانه‌های عمومی، کمبود کتابخانه سیار و وجود پروژه‌های نیمه‌فعال و غیرفعال در شهرهای مختلف استان از مهمترین مسائلی است که عرصه کتاب و کتابخوانی را با معضلات بسیاری مواجه کرده است.
البته پیگیری‌های لازم در خصوص احداث و بازسازی کتابخانه‌های عمومی فارس حتی در سفرهای مقامات ملی نیز دنبال می‌شود. متولیان فرهنگی کشور در سال‌های اخیر در سفرهای خود به استان فارس با هدف برطرف شدن مشکلات این کتابخانه‌ها از روند احداث و یا عملیات بازسازی کتابخانه‌های عمومی بازدید کرده و در جریان امور مربوط به این کتابخانه‌ها قرار گرفته‌اند.
محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی روز جمعه ۲۲ مهرماه ۱۴۰۱ از فرآیند بازسازی کتابخانه شهید آیت الله دستغیب به عنوان کتابخانه قدیمی شیراز با قدمت ۷۳ ساله بازدید و بر شتاب‌بخشی این طرح تأکید کرد. پیگیری‌ها برای بازسازی این کتابخانه و سایر کتابخانه‌های فارس در سفرهای دیگر مدیران و مسئولان کشور در حوزه کتاب نیز همواره مورد توجه بوده است.
با این حال نبود کتابخانه عمومی در ۲۰ شهر فارس هم باعث افزایش مشکلات در این عرصه شده چراکه این مسئله موجبات کاهش سرانه مطالعه و عدم دسترسی کتاب‌دوستان و کتاب‌خوانان به کتاب‌های موردنیازشان را فراهم کرده است. هرچند در دو سال اخیر شاهد افتتاح دو کتابخانه جدید در استان فارس بوده‌ایم.
کتابخانه‌هایی که در دو سال اخیر راه‌اندازی شدند
روز ۲۷ بهمن ماه ۱۴۰۰ بود که آیین افتتاح کتابخانه عمومی طلوع در روستای پرتردد و گردشگرپذیر قلات شیراز با حضور مسئولان برگزار شد. همین موضوع که یک مرکز فرهنگی در روستای کوچکی مانند قلات افتتاح می‌شود جای امیدواری است و نشان می‌دهد استان فارس ظرفیت بالایی در عرصه کتاب و کتابخوانی دارد.
کتابخانه عمومی شهید آرشام سرایداران نیز روز چهارشنبه ششم اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ با حضور دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور، فرماندار شیراز و پدربزرگ و مادربزرگ این شهید حادثه تروریستی حرم مطهر حضرت شاهچراغ (ع) افتتاح شد.این پنجاه و یکمین کتابخانه روستایی استان فارس بود که در سال جاری به بهره‌برداری رسید.
افتتاح این کتابخانه‌ها در حالی انجام شد که مسئولان فرهنگی همچنان کمبود کتابخانه‌های عمومی در برخی شهرهای این استان را از عمده‌ترین مشکلات مردم فارس در حوزه کتاب و کتابخوانی می‌دانند و بر اهمیت افزایش تعداد کتابخانه در این استان تأکید می‌کنند.
نبود کتابخانه عمومی در ۲۰ شهر فارس
مهدی رمضانی دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور هفتم اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ در سفری که به شیراز داشت در رابطه با نبود کتابخانه‌های عمومی در برخی از شهرستانهای فارس گفت: ٢٠ شهر استان فارس دارای مشکلات ایجاد کتابخانه‌های عمومی بوده و اگر دستگاه‌های اجرایی همکاری لازم برای ارائه زمین را داشته باشند مشکل کتابخانه در این مناطق برطرف می‌شود.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور با بیان اینکه نقطه ضعف استان فارس نبود وجود کتابخانه مرکزی است گفت: کتابخانه مرکزی در شیراز راه‌اندازی می شود.
کلنگ‌زنی کتابخانه مرکزی شیراز
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در حالی پیشنهاد راه‌اندازی کتابخانه مرکزی شیراز را مطرح کرد که کلنگ احداث این کتابخانه در همین سفر با حضور او و استاندار فارس و دیگر مسئولان استانی به زمین زده شد. این مراسم روز چهارشنبه ۶اردیبهشت‌ماه در پارک ولیعصر، ضلع غربی، جنب مرکز کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزار شد.
استاندار فارس در این مراسم گفت: یکی از بهترین مکان‌ها برای این کار انتخاب شده است تا امکان دسترسی دانشجویان و دانش‌آموزان و اقشاری که اهل کتابخوانی و استفاده از این فضاها هستند مهیا شود.
محمدهادی ایمانیه افزود: ما فردا صبح نمی‌توانیم خاکبرداری را شروع کنیم. حداقل ۲ یا سه ماه طراحی این کار طول می‌کشد. امیدواریم با حمایتی که انجام می‌شود بتوانیم از مردادماه این کار را به شکل واقعی شروع خواهیم کرد.
وی در رابطه با اعتبارات مورد نیاز برای این پروژه گفت: از نیم درصدی که شهرداری تقبل کرده است یک سوم از اعتبارات را به عهده این سازمان خواهیم گذاشت و یک سوم به عهده استانداری و یک سوم اعتبار هم از طریق نهاد کتابخانه‌های عمومی در سفر دولت سیزدهم به استان فارس تأمین می‌شود.
استاندار فارس تاکید کرد: برای ساخت این کتابخانه قطعا به فضای سبز این پارک آسیبی نخواهد رسید.
جای خالی مصوبات مربوط به کتابخانه‌های عمومی در دور اول سفر دولت سیزدهم به فارس
اگرچه کلنگ‌زنی تالار مرکزی شیراز گام مهمی در مسیر توسعه زیرساخت‌های کتاب و کتابخوانی در استان فارس محسوب می‌شود اما همانگونه که گفته شد استان فارس با مشکلات دیگری نیز در این عرصه روبه رواست. در واقع این استان پهناور در حالی از وجود معضلات در عرصه کتابخوانی و کمبود کتابخانه عمومی رنج می‌برد که جای خالی مصوبات مربوط به کتابخانه‌های عمومی در سفر اول دولت سیزدهم به فارس به شدت احساس می‌شد. مصوباتی که اجرایی شدن آن می‌توانست کمک شایانی به توسعه زیرساخت‌ها در بخش کتاب و کتابخوانی و افزایش سرانه مطالعه در استان فارس کند.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی فارس که حل مشکلات در این حوزه را در گرو حمایت‌های دولتی می‌داند در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: در سفر اول هیأت دولت سیزدهم به استان فارس مصوبه‌ای مربوط به کتابخانه‌های عمومی نداشتیم اما با توجه به سفرهای اخیر وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی به فارس مواردی برای مطرح شدن به عنوان مصوبه در سفر دوم هیأت دولت به شیراز مورد بررسی قرار گرفت.
محمدحسین فیروزی ادامه داد: استان فارس در حال حاضر از ۳۳ پروژه نیمه تمام در قالب کتابخانه‌های عمومی با زیر بنای نزدیک به ۳۰ هزار مترمربع برخوردار است که درصدد هستیم این پروژه‌ها را در سفر دوم هیات دولت پیگیری کنیم. البته نهاد کتابخانه‌های عمومی مجری ساخت و احداث کتابخانه نیست و نهاد بهره‌بردار است؛ توسعه زیرساخت‌ها در این حوزه از مسیرهای دیگر از جمله بهره‌گیری از ظرفیت خیرین، شهرداری‌ها، اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی و اداره‌کل راه و شهرسازی دنبال می‌شود و در نهایت این زیرساخت‌ها در اختیار اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان قرار می‌گیرد.
۳۳ پروژه نیمه‌تمام با پیشرفت فیزیکی ۴۳درصد
فیروزی با بیان اینکه میانگین پیشرفت فیزیکی این پروژه‌ها بیش از ۴۳درصد است، گفت: اعتبار مورد نیاز برای تکمیل این پروژه‌ها حدود ۱۷۰ میلیارد تومان است. اگر این اعتبارات تأمین شود می‌توانیم مراحل اتمام این پروژه‌ها را آغاز کنیم.
وی با اشاره به اینکه ۱۵ پروژه از مجموع این پروژه‌ها با مشارکت خیرین فارس در حال انجام است، افزود: اداره‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مجری ساخت ۹پروژه دیگر است و پیگیری ۹ پروژه هم توسط اداره‌کل راه و شهرسازی انجام می‌شود.
تکمیل ۱۲ باب کتابخانه در گرو تأمین اعتبارات
فیروزی بیان داشت: دبیرکل نهاد کتابخانه‌ها در جلسه شورای اداری استان فارس مطالبه‌ای در رابطه با تکمیل پروژه‌ها با پیشرفت فیزیکی بالای ۵۵درصد را از استاندار و مدیران استانی مطرح کردند. بر همین اساس امکان تکمیل ۱۲ باب کتابخانه در سطح استان در سال جاری با اختصاص یافتن حدود ۳۰میلیارد تومان اعتبار وجود دارد. در نظر داریم اعتبارات مورد نیاز برای تکمیل این کتابخانه‌ها را در سفر دولت سیزدهم به استان فارس و از طریق مطالبه‌گری در این سفر تأمین کنیم.
وی به تعداد پروژه کتابخانه‌های مرکزی استان در شهرستان‌ها اشاره کرد و گفت: افزون بر شیراز حدود هشت شهرستان از جمله آباده، ارسنجان، نی‌ریز، کازرون، قیروکارزین، لار، اقلید و داراب از پروژه‌های فعال و نیمه‌فعالی بهره می‌برند که پیشرفت فیزیکی سه پروژه آباده، ارسنجان و نی‌ریز کمتر از ۱۵ درصد است و پروژه‌های کازرون، قیروکارزین، لار و اقلید با پیشرفت فیزیکی قابل‌توجهی در حال پیگیری هستند.
فیروزی یادآور شد: پروژه شهر داراب در حال حاضر مراحل پایانی را در بخش عمرانی طی می‌کند و زمانی که این پروژه به ما تحویل داده شود می‌توانیم مراحل تجهیز این مجموعه را آغاز کنیم.
پیشبینی نحوه ساخت کتابخانه مرکزی شیراز با هشت طبقه و ۲۰ هزار متر زیربنا
وی به ضرورت احداث کتابخانه مرکزی در شیراز اشاره کرد و گفت: نیاز است که شیراز از کتابخانه مرکزی برخوردار باشد تا عموم مردم و شهروندان بتوانند از این کتابخانه بهره ببرند. خوشبختانه کلنگ کتابخانه مرکزی شیراز چهارشنبه ششم اردیبهشت ماه با همکاری دستگاه‌های اجرایی مختلف و اهتمام استاندار فارس و با حضور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور به زمین زده شد؛ امیدواریم بتوانیم با همکاری و همراهی شهرداری شیراز و شورای شهر این پروژه مهم را پیگیری کنیم.
فیروزی افزود: پیشبینی شده که این مجموعه در هشت طبقه و در ۲۰ هزار متر زیربنا در پارک ولیعصر احداث شود. امیدواریم با تدابیری که اتخاذ شده و تاکیدی که استاندار داشتند این پروژه جزو مصوبات در سفر دوم هیات دولت به استان فارس باشد و اعتبار مناسبی برای آغاز این پروژه در نظر گرفته شود.
وی بیان کرد: استاندار فارس تأکید کرده‌اند که نقشه مربوط به این پروژه با برنامه زمانبندی خاصی تا مردادماه تکمیل شود تا بتوانیم مراحل ساخت این پروژه را در شش ماه ابتدایی سال آغاز کنیم.
فیروزی عنوان داشت: پروژه‌های کتابخانه مرکزی در شهرستانهای لارستان و داراب مراحل پایانی را طی می‌کنند که امیدواریم با حمایت دولت مراحل تجهیز این کتابخانه‌ها نیز به سرعت انجام شود و بتوانیم در این مجموعه‌ها به خدمات‌رسانی بپردازیم.
لزوم تعیین تکلیف پروژه‌های بزرگ در مراکز شهرستان‌ها
وی با بیان اینکه لزوم تعیین تکلیف پروژه‌های بزرگ در مراکز شهرستان‌ها از مواردی است که در سفر دولت سیزدهم به شیراز باید پیگیری شود، گفت: برخی از این پروژه‌ها نیمه فعال و بعضی از آنها غیرفعال هستند که امیدواریم با درایت و نگاه مناسب و همراهی که نسبت به توسعه کتابخانه‌های عمومی در استان وجود دارد و با دریافت اعتبارات جدید این پروژه‌ها را به چرخه فعالیت برگردانیم و در آینده‌ای نزدیک شاهد ارائه خدمات در این مجموعه‌ها باشیم.
فیروزی در رابطه با کتابخانه‌های سیار استان فارس گفت: در حال حاضر فارس سه کتابخانه سیار فعال دارد؛ تأکید نهاد کتابخانه‌ها بر ارائه خدمات متنوع، مجموعه کتابخانه‌های عمومی را به این مسیر برده که خدمات کتابخانه‌های سیار را جدی‌تر پیگیری کنند. امروز ۴کتابخانه سیار را با کمک خیرین و دولت در مسیر خریداری داریم و امیدوارم بتوانیم این ۴کتابخانه را در شش ماهه ابتدای سال به چرخه خدمات کتابخانه‌های عمومی استان اضافه کنیم.
چشم امید کتاب‌دوستان به سفر دوم دولت سیزدهم به فارس
حالا چشم امید کتاب‌دوستان و فرهنکواران استان فارس به سفر هیأت دولت به استان فارس است؛ سفری که می‌تواند دریچه جدیدی به روی علاقمندان به کتاب و کتابخوانی بگشاید. استان فارس در حالی از کمبود کتابخانه‌های عمومی رنج می‌برد که برخی از صاحب‌نظران معتقد هستند که با حل شدن مسائل و مشکلات فرهنگی بسیاری از معضلات اقتصادی برطرف خواهد شد چراکه پایه و اساس مشکلات اقتصادی در کشور ریشه فرهنگی دارد. لذا ضروری است که تمهیدات کافی برای توسعه زیرساخت‌ها در حوزه کتاب و کتابخوانی اندیشیده شود و پیگیری مصوباتی در این زمینه در سفر دولت سیزدهم به استان فارس در دستورکار مسئولان قرار بگیرد.