روزنامه تایمز چاپ لندن روز دوشنبه در گزارشی نوشت که انگلیس قصد دارد تا از مراسم تاجگذاری چارلز سوم، برای تنظیم مجدد روابط با چین بهره برداری کند. جیمز کلورلی وزیر امور خارجه انگلیس قرار است تا هفته آینده با معاون رئیس جمهوری چین در حاشیه مراسم تاجگذاری چارلز دیدار کند.
منابع دولت انگلیس انتظار دارند که آقای وانگ یی وزیر امور خارجه پیشین چین که اکنون ریاست «کمیسیون امور سیاست خارجی حزب کمونیست» این کشور را برعهده دارد، در این سفر حاضر باشد و به این ترتیب از طرف انگلیسی برای سفر به پکن در سال جاری دعوت رسمی بهعمل آید. منابع نزدیک به وزارت امور خارجه انگلیس به تایمز اعلام کردهاند که اگر چنین دعوتی مطرح شود، وزیر امور خارجه انگلیس موافقت خواهد کرد.
این درحالیست که روابط لندن با پکن در سالهای اخیر در نتیجه پیروی انگلیس از سیاستهای آمریکا تیره شده است. نخست وزیر انگلیس چندی پیش در نشست با حضور مقامهای بینالمللی و کارشناسان حوزه سیاست خارجی، چین را به اقتدارگرایی متهم و اعلام کرد که عصر طلایی روابط با پکن پایان یافته است.
انگلیس چین را به نقض ارزشهای حقوق بشری در هنگکنگ و سین کیانگ و همچنین جاسوسی متهم میکند و تعدادی از قراردادهای سنگین تجاری با این کشور را فسخ کرده است.
سیاستمداران تندرو و دنبالهرو کاخسفید در انگلیس از جمله لیز تراس نخست وزیر سابق این کشور، کاهش روابط لندن با پکن را خواستار هستند و دولت را به اتخاذ مواضع معتدل در قبال چین متهم میکنند.
جیمز کلورلی هفته پیش طی سخنانی سیاست دولت ریشی سوناک را در قبال چین تشریح و تلاش کرد تا با وجود یک دوره پرتنش، حد میانهای را برای این رابطه مطرح کند. او با فاصلهگرفتن از مواضع ضد چینی برخی از اعضای ارشد حزب حاکم محافظهکار، تصریح کرد که مایل است با چین، خواه بهصورت دوجانبه و خواه چند جانبه تعامل کند و از روابط باز، سازنده و باثباتی که اهمیت جهانی چین را منعکس میکند، بهرهمند شود.
وی افزود: ما به یک رابطه تجاری و سرمایه گذاری مثبت در حالی که از وابستگی در زنجیرههای تامین حیاتی اجتناب میکنیم، اعتقاد داریم بنابراین از شرکتهای بریتانیایی میخواهیم که در چین تجارت کنند - درست مانند شرکتهای آمریکایی، آسهآن، استرالیا و اتحادیه اروپا - و از تلاشهای آنها در این زمینه حمایت خواهیم کرد و برای ایجاد شرایط برابر و رقابت عادلانهتر تلاش میکنیم.
وزیر امور خارجه انگلیس سیاست تعامل با چین را حائز اهمیت دانست و مدعی شد که در غیراینصورت ما در انجام وظیفه خود برای حفظ و شکلدهی به نظم بینالمللی شکست خواهیم خورد. وی خاطر نشان کرد که فاصله گرفتن از چین نشانه قدرت نیست بلکه نشانه ضعف است.
وی همچنین در مصاحبه دیگری با روزنامه گاردین، چین را یک کشور مهم و تاثیرگذار در عرصه بینالملل توصیف کرد که قطع رابطه با آن به نفع لندن نخواهد بود. وی عنوان کرد: درک میکنم که چرا تعدادی از همکاران من موضع مثبتی نسبت به چین ندارند اما این به نفع آنها، به نفع من یا هر کس دیگری نیست که رابطه با چین را قطع کند زیرا چین به مسیر خود، خواه ما با آنها تعامل داشته باشیم یا خیر ادامه خواهد داد.
کلورلی تصریح کرد: چین یک کشور بزرگ، تأثیرگذار و مهم است. این کشور نقش فوقالعاده مهمی در مسائل زیستمحیطی و اقتصادی دارد و بنابراین ما باید تعامل نزدیک و منظم با چین داشته باشیم زیرا انجام ندادن این کار واقعاً نتیجه معکوس خواهد داشت.
این اظهارات به وضوح نشان میدهد که انگلیس از مواضع پیشین خود عقبنشینی کرده و به دنبال بازنگری در روابط خود با چین است؛ اما اصلیترین پاشنهآشیل تصمیم دولت لندن تنویر افکار عمومی در داخل است که در نتیجه سیاستهای خصمانه سالهای اخیر نیاز به بازسازی و زمان دارد.
از سویی واکنش طرف چینی هم در این رابطه تعیین کننده است. سفیر چین هفته پیش به فرازهایی از سخنان مداخلهجویانه وزیر امور خارجه انگلیس درباره تایوان، هنگ کنگ و سین کیانگ واکنش نشان داد و تصریح کرد که دولت لندن «باید به سوابق تاریخی تاریک خود فکر کند و از دخالت در امور داخلی سایر کشورها دست بردارد.»
تایمز به نقل از یک منبع دیپلماتیک انگلیسی نوشت که دعوت از وزیر امور خارجه انگلیس برای سفر به چین تضمین شده نیست، اما بعید هم به نظر نمیرسد. وی گفت: «ما میخواهیم تعامل سازندهای با چین داشته باشیم، حتی در زمینههایی که عمیقاً با آن مخالفیم. مراسم تاجگذاری فرصتی را برای ما فراهم میکند تا این روند را آغاز کنیم. البته واضح است که ما خودمان را به چین دعوت نمی کنیم، اما اگر دعوت نامه ای در کار باشد، به آن بسیار جدی نگاه خواهیم کرد.»
گفتنی است که روزنامه تایمز لندن از نشریات نزدیک به وزارت امور خارجه انگلیس است که برخی از گزارشهای آن را میتوان به حساب موضعگیری دستگاه دیپلماسی انگلیس گذاشت.