به گزارش خبرنگار پارلمانی ایرنا، نمایندگان در جلسه علنی روز سه‌شنبه مجلس شورای اسلامی پس از شنیدن نظر نمایندگان موافق، مخالف و رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور، با تقاضای دو فوریت برای بررسی لایحه تشکیل وزارت بازرگانی موافقت کردند.
در این رای گیری ۱۴۳ رأی موافق، ۵۸ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع از مجموع ۲۱۱ نماینده حاضر اخذ شد.
پیش از رای گیری برخی از نمایندگان موافق و مخالف بررسی دو فوریت لایحه تشکیل وزارت بازرگانی به تشریح دلایل خود پرداختند.
ایجاد وزارت بازرگانی سبب احیای حوزه تجارت می شود
فتح الله توسلی نماینده مردم بهار و کبودرآهنگ در مجلس در موافقت با دو فوریت این لایحه تشکیل این وزارتخانه را بسیار مهم توصیف کرد و گفت: یکی از دلایل استیضاح وزیر صمت، گستردگی وظایف این وزارتخانه بود به طوری که بخش تجارت مغفول مانده و بخش صنعت و معدن غالب شده بود.
وی نتیجه این رویکرد رها شدن حوزه بازاریابی و تجارت، مدیریت بازار داخلی و دیپلماسی تجارت دانست و اظهار داشت: این موضوعات باعث افزایش تورم و گرانی شده و اقتصاد جامعه را متزلزل و سفر مردم را کوچک کرده است.
وی با بیان اینکه تشکیل این وزارتخانه سبب ایجاد یک تشکیلات متمرکز برای مدیریت بازار و تجارت و پاسخگویی آن می شود، گفت: می توان بخشی از مسئولیت‌های وزارت جهادکشاورزی در حوزه تنظیم بازار را به این وزارتخانه محول کرد بدون آنکه تغییر ساختار نیروی انسانی رخ دهد.
توسلی یادآور شد: اکنون کنترل صادرات و دیپلماسی خارجی از جمله وظایف تعدادی از دستگاه هاست که در این حوزه به وظایف خود عمل نمی کنند، بنابراین با ایجاد این وزارتخانه هم این حوزه ها فعال می شوند و هم ماموریت های وزارتخانه های جهاد کشاورزی و صمت کاهش می یابد.
نیازمند ساختار مستقل برای کنترل بازار هستیم
مهرداد گودرزوندچگینی نماینده مردم رودبار در مجلس نیز در موافقت با دو فوریت لایحه تشکیل وزارت بازرگانی گفت: نبود ساختار مستقل برای کنترل بازار، سبب نبود کنترل و نظارت لازم بر بازار شده است.
وی با یادآوری اینکه وزارت صمت از چند وزارتخانه بزرگ تشکیل شده است که ماهیت هر کدام به تولید باز می گردد، افزود: در وزارت صمت بخش تولید اهمیت بیشتری نسبت به عرضه دارد.
نماینده مردم رودبار در مجلس با بیان اینکه هم اکنون حلقه مفقوده کنترل تنظیم بازار به فراموش سپرده شده است، ادامه داد: انجام وظایف هر وزارتخانه براساس نحوه شکل گیری آن است و اگر امروز نمی توانیم تولید را کنترل کنیم، به این دلیل است که وزارتخانه های صمت و جهاد کشاورزی مسئولیت تنظیم بازار را برعهده نمی گیرند.
گودرزوند چگینی با اشاره به اینکه بازرگانی بحثی فراتر از صنعت باید داشته باشد، تصریح کرد: برخی نگرانند که وزارت بازرگانی به منظور پرداختن به واردات تشکیل شود، در حالی که این تصور اشتباهی است و جای این بخش در اداره کشور خالی است و نبود آن باعث گرانی کالاها شده، ضمن اینکه تشکیل این وزارتخانه باعث می شود که مسئولان در این حوزه نیز به مجلس پاسخگو باشد.
وی گفت: تشکیل این وزارتخانه نه تنها هزینه ای به کشور تحمیل نمی کند، بلکه حلقه گمشده توزیع را در کشور احیا کرده و بخش مستقلی برای صادرات کالاها و خدمات ایجاد می کند.
با ایجاد وزارت بازرگانی بروکراسی اداری افزایش می‌یابد
سیدعلی موسوی نماینده مردم ملکان در مجلس در مخالفت با دو فوریت لایحه تشکیل وزارت بازرگانی گفت: با ایجاد این وزارتخانه برورکراسی اداری افزایش می‌یابد و با وجود اینکه دولت که باید چابک و کوچک شود، یک وزارتخانه دیگر ایجاد می‌شود.
وی با بیان اینکه اقدامات لازم برای جداسازی این وزارتخانه حدود یک سال به طول می‌انجامد، بنابراین تحقق اهداف مدنظر نیز یک سال به تأخیر خواهد افتاد، ادامه داد: ممکن است این وزارتخانه به وزارتخانه واردات تبدیل شود، اکنون مسئول محصولات کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی و مسئول محصولات صنعتی وزارت صمت است اما با تشکیل این وزارتخانه، همه وزارتخانه‌ها آن را مقصر می‌دانند.
وزارت بازرگانی برای تنظیم بازار متوسل به واردات می شود
مصطفی طاهری رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مخالفت با دو فوریت لایحه تشکیل وزارت بازرگانی یاد آور شد: این موضوع بارها در کمیسیون صنایع و معادن با حضور مرکز پژوهش‌های مجلس، مدیران قبلی وزارت صمت و مدیران فعلی این وزارتخانه مورد بررسی قرار گرفته است و ما نامه‌ای خطاب به دولت و رئیس مجلس درباره نتیجه مربوطه ارسال کردیم.
نماینده مردم زنجان و طارم در مجلس با بیان اینکه بیشتر اعضای کمیسیون با این موضوع مخالف هستند، افزود: ادغام و تفکیک این دو وزارتخانه چندین بار در کشور اتفاق افتاده است و هر بار نیز که موفق نشده به ساختار فکر کردند.
وی افزود: وجود وزارت بازرگانی در دهه ۸۰ آفت‌هایی را به دنبال داشت که از جمله می توان به افت تولید کارخانه‌های روغن‌کشی با رشد ۴۰ درصدی واردات روغن خام از سال ۸۸ تا ۹۱، افت ۳۷ درصدی تولید کفش در اثر واردات بی‌رویه کفش‌های چینی از سال ۸۷ تا ۹۰، کاهش ۵۶ درصدی تولید شکر از سال ۸۵ تا ۸۷ اشاره کرد.
طاهری لزوم اتخاذ سیاست‌های تجاری و صنعتی یکپارچه و با هدف تقویت تولید را یکی از دلایل مخالفان برشمرد و ادامه داد: تا زمانی که این زنجیره با هم نباشد و سیاست‌گذاری یکسانی برای آن انجام نشود این موضوع اصلاح نمی‌شود.
وی به موضوع قیمت مرغ در دولت قبل اشاره کرد و یادآور شد: در آن زمان مسئولان وزارت جهاد کشاورزی بیان می‌کردند که تولید ما به میزان کافی است اما وزارت صمت اقدامات لازم برای توزیع را انجام نمی‌دهد، در مقابل وزارت صمت نیز بیان می‌کرد توزیع مناسب است اما تولید به میزان کافی نیست. این موضوع موجب شد که ما مقرر کنیم تمام زنجیره کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی واگذار شود.
نماینده مردم زنجان در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: از آنجایی که هنوز وظایف و اختیارات وزارت صنعت، معدن و تجارت از سال ۹۰ نوشته نشده و تفکیک به درستی انجام نشده، این مشکلات وجود دارد. در واقع ادغام در ظاهر انجام شده اما اتفاقی که باید در تدوین اساسنامه جدید رخ دهد، متوقف شده است.
وی با بیان اینکه ادغام وزارت بازرگانی با صنعت به درستی انجام نشده است، اضافه کرد: تجربه جهانی در مدیریت یکپارچه تولید و تجارت نشان می‌دهد که کشورهای موفق مدیریت یکپارچه در تولید و تجارت دارند.
رئیس کمیسیون صنایع و معادن مجلس تصریح کرد: اگر این تفکیک انجام شود، این وزارتخانه برای کنترل و تنظیم بازار به واردات متوسل می‌شود و ما یک وزارتخانه واردات‌محور خواهیم داشت، هر چند ممکن است در تنظیم بازار و قیمت‌ها موثر باشد اما آسیبی که به تولید می‌زند موجب تورم، کاهش رشد تولید و کاهش ارزش پول ملی خواهد شد.
طاهری این نکته را نیز یادآور شد که تشکیل این وزارتخانه با توجه به اینکه با برنامه ششم توسعه مغایرت دارد به دو سوم رأی نیاز دارد.
//////
موسوی در مخالفت: تشکیل وزارت بازرگانی به ضرر صادرات است
سیدعلی موسوی ملکان عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مخالفت با بررسی فوری این لایحه گفت: کمیسیون تخصصی صنایع و معادن مخالف این لایحه است زیرا با اجرای آن بروکراسی اداری افزایش می یابد در حالی که هدف، کوچک سازی دولت است.
وی تشکیل این وزارتخانه را به ضرر واردات دانست و گفت: باید کشور صادرات محور باشد.
این نماینده مجلس، وزارت جهادکشاورزی را مسئول اصلی در حوزه محصولات کشاورزی دانست و گفت: در صورتی که وزارت بازرگانی تشکیل شود، سایر وزارتخانه‌ها مشکلات را به دوش وزارت بازرگانی خواهند گذاشت.
توسلی در موافقت: وزارت بازرگانی سبب بهبود شرایط بازار خواهد شد
فتح الله توسلی نماینده مردم کبودرآهنگ در مجلس در موافقت با دو فوریت برای بررسی این لایحه گفت: یکی از دلایل استیضاح وزیر صمت این بود که حوزه وظایف این وزارتخانه گسترده است و این امر سبب شده که بخش بازرگانی و تجارت داخلی و خارجی رها شود.
وی ادامه داد: مردم از وضعیت بازار و گرانی ناراضی هستند و تورم اقتصاد کشور را متزلزل کرده است.
توسلی تاکید کرد: این مشکل در حوزه وزارت جهادکشاورزی هم وجود دارد که در این لایحه گفته شده بدون تغییر ساختار، مسوولیت‌ها را به وزارت بازرگانی خواهند داد. به عبارتی همان نیروهای وزارت جهادکشاورزی و وزارت صمت مسوولیت‌ها را در وزارت جدید انجام خواهند داد.
نماینده مردم کبودرآهنگ در مجلس مدیریت بازار و تولید را از مباحث مهم و نیازمند مدیریت جداگانه دانست و گفت: تشکیل این وزارتخانه وظایف وزارت جهاد و صمت را کمتر خواهد کرد تا آنها به مسوولیت‌های اصلی خود در حوزه تولید بپردازند.
طاهری در مخالفت: تفکیک وزارت صمت مدیریت یکپارچه بازار را از بین خواهد برد
مصطفی طاهری رییس کمیسیون صنایع و معادن مجلس در مخالفت با دو فوریت این لایحه گفت: در دهه ۸۰ وزارت بازرگانی تشکیل شد که به دلیل ناکارآمدی آن در دهه ۹۰ بار دیگر با وزارت صنعت و معدن ادغام شد. چرا که در زمان تفکیک آن افت تولید روغن، افت تولید کفش، کاهش تولید شکر را شاهد بودیم که از جمله دلایل تفکیک وزارت بازرگانی از وزارت صمت بود.
وی افزود: از طرفی در ظاهر ادغام وزارت بازرگانی از وزارت صمت در دهه ۹۰ انجام شد ولی در عمل این کار انجام نشده است. از طرفی تجربه جهانی مدعی مدیریت یکپارچه تولید و تجارت است. چرا که این مدیریت یکپارچه در کشورهای موفق سبب بهبود اقتصاد آنها شد و اگر این تفکیک انجام شود، وزارتخانه واردات محور را خواهیم داشت.
طاهری تاکید کرد: این لایحه مخالف برنامه توسعه است و از طرفی خام فروشی و واردات بی رویه انجام خواهد شد. همچنین هماهنگ نبودن صنعت و بخش بازرگانی سبب نابسامانی شده و اگر زنجیره در کنار یکدیگر باشند شاهد چنین مشکلاتی نخواهیم بود.
چگینی در موافقت: ساماندهی حلقه مفقود شده توزیع با تشکیل وزارت بازرگانی محقق می‌شود
مهرداد گودرزوند چگینی در موافقت با این لایحه گفت: نهاد مستقلی برای کنترل بازار وجود ندارد و باید توجه کرد که وزارت صمت از چند وزارت سنگین تشکیل شده و ماهیت هر کدام از این وزارتخانه‌ها تولید است که در نهایت سبب مفقود ماندن حلقه تولید کشور شده است.
نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس افزود: امروز در تنظیم بازار مشکل وجود دارد و مشخص نیست چه نهادی باید تنظیم بازار را انجام دهد. به عبارتی انبارهای پر است ولی به دلیل نبود برنامه کافی مشکلات عدیده‌ای در بازار ایجاد می‌شود.
وی تاکید کرد: تشکیل وزارت بازرگانی سبب پاسخگو بودن این نهاد خواهد شد و هیچ هزینه‌ای به دولت وارد نخواهد کرد. چرا که احیاء حلقه گمشده توزیع مهمترین رکن در تشکیل وزارت بازرگانی است.