به گزارش خبرنگار گروه علم و آموزش ایرنا علی محمد سلطانی روز سه شنبه در نشست خبری این صندوق با موضوع جزئیات افزایش اعتبارات پژوهشی این صندوق از پژوهشگران و اساتید و دانشجویان ضمن تبریک فرارسیدن هفته معلم به همه اساتید و معلمان کشور، از برنامه محور شدن صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران به منظور اثرگذاری بیشتر و هدایت بهتر حوزه پژوهش کشور خبر داد.
وی افزود: نگاه برنامه محوری بر اساس آن چیزی که صندوق به جمع بندی رسیده و حاصل تجمیع نظرات کارشناسی و علمی است، به جامعه علمی اعلام می کند که در چه حوزه هایی پژوهش مورد نیاز است.
سلطانی بیان کرد: در دوره جدید معاونت علمی، صندوق قرار است توجه ویژه‌ای به موضوع علم داشته باشد و قرار است این حمایت پررنگ شود و همچنین در حکم رییس جمهور برای معاون علمی نیز موضوع علم، پژوهش و علوم پایه و علوم انسانی پررنگ شده است.
وی گفت: نزدیک به ۲۰ سال از تأسیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور می‌گذرد و مانند نهادهای مشابه در کشورهای دیگر، این صندوق هدف خود را پژوهش و تحقیقات می‌داند. ۱۰ هزار طرح به شکل‌های مختلف در ۲۰ سال گذشته مورد حمایت قرار گرفته و این طرح‌ها در بستر علمی، دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و ... شکل گرفته که باعث رسوب دانش در دانشگاه‌ها شده است.
سلطانی تأکید کرد: بنیانگذاران صندوق از ابتدا بنا داشتند که عنوان این صندوق بنیاد علم ایران باشد و در دامنه اینترنتی آن نیز از این اسم استفاده شده و قرار است در آینده‌ای نزدیک، در شورای عالی انقلاب فرهنگی، نام صندوق به بنیاد علم ایران تغییر کند.
رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور گفت: یکی از مهمترین برنامه‌هایی که در تغییرات صندوق لحاظ شده، برنامه‌محور شدن صندوق و هدایت علمی و پژوهشی است. در نگاه برنامه‌محوری، بر اساس نظرات کارشناسی تلاش می‌شود تا به جامعه علمی اعلام شود که در چه حوزه‌هایی پژوهش خواهند کرد تا حمایت صندوق شامل حال آنها شود.
سلطانی گفت: نوع دوم حمایت‌های برنامه محور بر اساس فناوری‌های نوظهور خواهد بود. نوع سوم مبتنی بر مسائل کشور به‌ویژه در حوزه‌های علوم انسانی خواهد بود و این مسائل را شناسایی می‌کنیم که بعضی از این مسائل ملی و بعضی استانی و بومی هستند.
وی ادامه داد: در این مدل ما اعلام می‌کنیم پژوهشگران در چه موضوعاتی طرح ارایه دهند. به عنوان مثال موضوع کوانتوم در دستور کار قرار گرفته است که طرح‌های جدی در این زمینه اعلام و پروپوزال‌ها در این زمینه اعلام می‌شود. در برنامه کوانتوم اعلام می‌کنیم که چه پروژه‌هایی را می‌پذیریم و حاصل جمع این مسائل در حوزه کوانتوم چیزی است که کشور باید در یک افق ۵ ساله به آن برسد.
رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور گفت: محور دوم معنادار، حمایت‌های صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور است. صندوق در این ۲۰ سال در کنار حکایت‌هایی که وجود داشته است تورم و هزینه‌های تحقیقاتی زیادی را نیز تجربه کرده است و انتظار این بود که منابع صندوق افزایش یابد. در فضای جدید تلاش می‌کنیم نوع حمایت‌های صندوق معنادار شده و سقف حمایت‌ها نیز افزایش یابد.
وی گفت: در کشور گروه پژوهشگران جوان را داریم که فارغ‌التحصیلان دکتری و پسادکتری هستند و این پژوهشگران جوان از موتورهای جدی پژوهش در کشور به شمار می روند. در یک سال گذشته حمایت از محققان پسادکتری تا سقف ۸۰ درصد حقوق استادیار پایه یک تعریف شده است ضمن اینکه این محققان پسادکتری فارغ‌التحصیل دوره دکتری هستند.
رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور ادامه داد: بودجه ای برای صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور در سال ۱۴۰۲ تعیین شده است. هم سازمان برنامه و بودجه و هم معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری بودجه مناسبی را به این صندوق اختصاص داده است. سامانه‌ای در سال گذشته طراحی شده است که همه داده‌های طرح‌های پژوهشی در این سامانه آمده است.
رئیس صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران کشور گفت: بودجه صندوق در گذشته بسیار کم بوده اما امروز چند برابر شده است. بودجه صندوق در سال ۱۴۰۱ نزدیک به ۲۲ میلیارد تومان بوده که در سال ۱۴۰۲ به ۲۰۲ میلیارد تومان رسیده است.
وی ادامه داد: طرح‌های مشترک ما با کشورهای روسیه، چین، آلمان، ژاپن، برزیل و یک موسسه پژوهشی اتریشی است. روند پذیرش طرح‌های بین‌المللی به این صورت است که دو مجموعه ایرانی و خارجی بر روی یک طرحی توافق می کنند و این طرح با حمایت مرکز تبادلات بین‌المللی و صندوق پس از تأیید طرح، اقدام به حمایت از طرح‌ها خواهند کرد.
سلطانی اضافه کرد: ما تلاش می‌کنیم تعداد این طرح‌ها و مبالغ حمایت‌ها را افزایش دهیم. به طور کلی ۳۰ تا ۳۵ درصد طرح‌ها، موفق به دریافت حمایت‌های این صندوق می‌شوند و نرخ پذیرش طرح‌های بین‌المللی ۱۰ تا ۱۵ درصد است. همچنین از سال ۱۳۹۶ تاکنون ۱۷۰ طرح بین‌المللی اجرا شده است.
وی گفت: نشست کمیته تخصصی در سال جدید، با توجه به اهمیت موضوع پژوهش و تحقیقات و تلاش این نهاد برای کمک به پژوهشگران، در خصوص افزایش اعتبار پژوهشی تصمیم‌گیری و مقرر شد اعتبار پژوهشی در طرح‌های پژوهشی، رساله دکتری و پسادکتری افزایش یابد. بر این اساس، یکی از مصوبات کمیته تخصصی، تصویب افزایش مبالغ برای طرح پسادکتری بر مبنای ۸۰ درصد حکم هیات علمی استادیار دانشگاه تهران در سال ۱۴۰۲ بوده است. همچنین بنا شده است امسال مبالغ حمایتی رساله دکتری، افزایش ۳ تا ۴ برابری داشته باشد.
به گفته سلطانی اعتبار طرح‌های پژوهشی نیز بر اساس تصویب کمیته تخصصی، امسال افزایش ۱۰۰ درصدی خواهد داشت و می‌توان گفت که مبالغ درنظر گرفته شده برای طرح‌های پژوهشی بیش از دو برابر شده است.