در ۱۴ ماه گذشته، صف آرایی ها و هم پیمانی ها در طرف غربی برای یاری اوکراین در رویارویی با روسیه و تحریم ها علیه مسکو در افکار عمومی بازتاب یافته است اما ماجرای پهپادهای سرنگون شده بر فراز کرملین شکل تازه ای از این رویارویی را نشان می دهد.
سیزدهم اردیبهشت ۱۴۰۲، دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری روسیه اعلام کرد که اوکراین در ساعات اولیه چهارشنبه با استفاده از دو پهپاد به کرملین حمله کرد و افزود: پهپادها به سرعت از کار افتاده و این حادثه تلفات جانی نداشته است. کرملین اعلام کرد که این اقدام در پی تلاش برای ترور ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه رخ داده است.
دفتر مطبوعاتی ریاست جمهوری روسیه افزوده است: روسیه این حق را برای خود محفوظ می دارد که «هر زمان و هر کجا که صلاح بداند» به آن پاسخ دهد.
اینکه تا قبل از این، عرصه نبرد در خارج مرزهای روسیه بود، ورود جبهه متخاصم مسکو به اقدام علیه رئیس جمهور روسیه به نوعی گامی در مسیر افزایش تنش ها محسوب می شود. به ویژه آن که مقام های روس خواهان پاسخ سخت به این اقدام شدند.
جنگ لفظی بر سر ماجرای پهپادها
هرچند مقام های اوکراین اعلام کردند که کی‌یف در حمله هواپیماهای بدون سرنشین به کرملین دخالتی نداشته است، اما این اظهارنظر با دیده تردید در کرملین نگاه شد، هرچند اظهارنظر مقام های اوکراین از زبان مسئولان برخی کشورهای غربی تکرار شد.
با این وجود، مقام های روس اصرار و تأکید دارند که اوکراین در پشت حمله تروریستی علیه کرملین قرار دارد و در این میان، برخی دیگر به صراحت گفته اند که فرمان حمله از خارج اوکراین و در واشنگتن صادر شده است.
بنا بر اعلام کاخ کرملین، روسیه این را یک اقدام تروریستی از پیش برنامه‌ریزی شده و سوءقصد به جان رئیس جمهور روسیه می‌داند. این حادثه پیش از رژه روز پیروزی در نهم ماه مه انجام شد که مهمانان خارجی قرار است در آن حاضر باشند.
در بیانیه وزارت امور خارجه روسیه نیز در این باره آمده بود: کی یف بی شک پشت حمله تروریستی علیه کرملین است. "اقدامات جنایتکارانه کی یف، بار دیگر فقدان تمایل این کشور به صلح و حل و فصل سیاسی مناقشه را تأیید می کند."
تکرار مواضع اوکراین از تریبون غرب
در سوی مقابل، مقام های غربی در اروپا و واشنگتن، سخنان کی یف مبنی بر نبود دخالت اوکراین را در این حمله تکرار کردند.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در واکنش به حمله پهپادی علیه کرملین و سوء قصد به جان پوتین گفت که گزارش ها را مشاهده کرده اما برای او پاسخ ولودمیر زلنسکی رئیس جمهوری اوکراین، مبنی بر دخالت نداشتن کی‌یف در این رویداد ملاک است.
جوسپ بورل افزود: من خبر را شنیدم و تصاویر را مشاهده کردم. صحبت‌های زلنسکی را نیز شنیدم. او به روشنی اعلام کرده که اوکراینی‌ها در این حمله نقشی نداشتند، آن ها از کشور خود دفاع می‌کنند اما در خاک خود می‌جنگند و به خاک روسیه حمله نکرده‌اند.
مقام‌های آمریکایی نیز در سخنان خود به دیده تردید به مواضع مسکو درباره نقش کی یف در حمله پهپادی به کاخ کرملین نگاه کرده اند. از آن جمله، آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در این باره گفت: من هر خبری را که از کرملین منتشر می شود، با تردید زیاد نگاه می کنم. باید ببینیم چه می شود و باید حقایق را بدانیم.
روسیه: آمریکا پشت پرده حمله به کرملین است
در این میان، سخنگوی کرملین و برخی مقام های مسکو، پا را فراتر نهاده اند و واشنگتن را در پشت پرده حمله به کرملین قلمداد کرده اند.
در این باره دیمیتری پسکوف سخنگوی کرملین گفته است: ایالات متحده که برای کی یف هدف انتخاب می کند، پشت حمله به کرملین است؛ آنها باید درک کنند که این مشارکت مستقیم در درگیری چقدر خطرناک است.
وی اظهار داشت: تلاش های کی یف و واشنگتن برای انکار حمله به کرملین مضحک است، تصمیم گیری برای چنین حملاتی و اهداف آن از جانب آمریکا گرفته و توسط کی یف اجرا می شود.
این سخنان، باری دیگر از زبان معاون شورای امنیت ملی روسیه تکرار شد و دیمیتری مدودف در این باره تصریح کرد: "این اقدام تروریستی که توسط مقامات کی‌یف تحت رهبری ایالات متحده و با تایید مقامات اتحادیه اروپا انجام شد، منجر به تشدید درگیری خواهد شد. این همان چیزی است که واشنگتن و بسیاری از احمق ها در بروکسل می خواهند".
آناتولی آنتونوف سفیر روسیه در واشنگتن نیز گفت: آمریکایی‌ها نتوانستند اعتراف کنند که حکومت زلنسکی در اوکراین این اقدام تروریستی و توطئه ترور علیه رئیس جمهور روسیه را طراحی کرده است.
سفیر روسیه در آمریکا تصریح کرد: زمان این حمله حساب شده بوده است. این حمله در آستانه روز پیروزی و مراسم رژه در ۹ مه که انتظار می رود میهمانان خارجی نیز در آن حضور داشته باشند، رخ داده است.
این مقام روس خاطرنشان کرد که مسکو امیدوار است "دولت آمریکا قدرت و عزت کافی برای محکوم کردن این حمله را داشته باشد"، اما واشنگتن درحال حاضر "از جنایتکاران در کی یف محافظت می کند.
کاخ سفید: نقشی نداشتیم
در سوی دیگر، هماهنگ کننده ارتباطات راهبردی شورای امنیت ملی کاخ سفید با بیان اینکه آمریکا هیچ نقشی در حمله پهپادی به کرملین نداشته است مدعی شد "ادعاهای روسیه "مبنی بر اینکه واشنگتن پشت این حمله قرار دارد، "مضحک" است.
جان کربی افزود: آمریکا، اوکراین را به حمله به خارج از مرزهایش تشویق نکرده و این کشور را قادر به انجام چنین حمله ای نکرده است و ما به طور قطع شرایط دفاع اوکراین از خود یا انجام عملیات را به آنها دیکته نمی‌کنیم.
معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز در واکنش به گزارش ها درباره حمله پهپادی به کاخ کرملین گفت: ما از این گزارش ها آگاهی داریم اما نمی توانیم اعتبار آنها را تایید کنیم.
ودانت پاتل افزود: باید چند نکته را درنظر بگیریم. اول ، این روسیه بود که به اوکراین بدون هیچ دلیلی حمله کرد. دوم اینکه روسیه به شلیک موشک به اوکراین در هر هفته ادامه می دهد و غیرنظامیان اوکراینی از جمله کودکان را هدف قرار می دهد.
وی تصریح کرد: ما اعلام کرده ایم که از دفاع اوکراین در مقابل حملات روسیه حمایت خواهیم کرد و به این حمایت ادامه می دهیم.
ماجرای پهپاد آیا به اقدامات سخت منجر خواهد شد؟
ماجرای حمله پهپادی صدها کیلومتر دورتر از مرزهای روسیه و اوکراین رخ داد. برخی گزاره ها در سخنان مسئولان روس حاکی از آن است که در آینده این رویارویی، برخوردهای فیزیکی با دولتمردان اوکراین نیز یکی از گزینه های روی میز مسکو خواهد بود.
مدودوف نایب رئیس شورای امنیت روسیه در این باره در کانال تلگرام خود نوشت: پس از حمله تروریستی به کرملین، هیچ گزینه ای به جز حذف فیزیکی زلنسکی رئیس جمهور اوکراین و گروه او باقی نمانده است. زلنسکی حتی برای امضای تسلیم بدون قید و شرط هم لازم نیست، همانطور که می دانید هیتلر نیز آن را امضا نکرد.
جنگ لفظی بر سر ماجرای پهپادهای سرنگون شده بر فراز کرملین در حالی در دو سوی جبهه متخاصم نبرد اوکراین ادامه دارد که این روزها، مسکو خود را برای گرامیداشت روز ۹ مه میلادی که در تقویم این کشور به نام روز پیروزی نامگذاری شده است، آماده می‌کند.
در این شرایط، مسئولان روس اعلام کرده اند که ۲ لایه مسی گنبد کاخ کرملین که بر اثر حمله خنثی شده پهپاد آسیب دیده بود، جایگزین شده است تا روس ها سالگرد پیروزی خود در جنگ جهانی دوم را در حضور میهمانان خارجی جشن بگیرند.