به گزارش خبرنگار ایرنا، در آذر ماه سال ۱۴۰۰ درست زمانی که کیوی کاران همانند سال های گذشته در حال صادرات محصولشان به برخی از کشورها از جمله هند بودند ناگهان تولید کنندگان و تجار از توقف روند صادرات این محصول آگاه شدند که متاسفانه با این اتفاق ضربه محکمی به آنان وارد شد.
باغ های کیوی مازندران که بالغ بر هفت هزار هکتار می شود در غرب این استان متمرکز است. برداشت محصول این باغ ها هم در شرایط طبیعی به حدود ۱۸۰ هزار تن تا ۲۲۰ هزارتن می رسد و برداشت این محصول از نیمه دوم آبان ماه شروع می شود و طی یک ماه ادامه دارد و بیش از ۷۰ درصد این محصول هم ارزش صادراتی دارد.
هند جزو یکی از کشورهای مقاصد صادراتی کیوی ایران است که به خاطر جمعیت زیاد و علاقه مندی مردم آن به این میوه، خریدار عمده کیوی ایران است و برابر آمار در سال ۱۳۹۹ از مقدار ۱۵۰ هزار تن کیوی تولیدی در خطه غربی مازندران، حدود ۹۰ هزار تن آن فقط به کشور هندوستان صادر شد اما سال ۱۴۰۰ تولید کنندگان و تجار این منطقه در حین برداشت و انبار کردن این محصول در سردخانه ها بودند که همزمان تعدادی از کانتینرهای حامل کیوی را به این کشور صادر کردند و طرف های هندی پس از بررسی این محموله ها متوجه وجود آفت " شپشک سپردار "به روی کیوی شدند و بلافاصله از طریق نامه نگاری های صورت گرفته این موضوع را به طرف های ایرانی گوشزد کردند.
نکته قابل توجه اینکه بیشتر این محموله های صادراتی شپشک دار همگی گواهی بهداشتی از ایران دریافت کرده بودند و برابر آمار تعداد ۲۸ محموله کیوی ایرانی آلوده به شپشک بود و طبق گفته معاون قرنطینه و بهداشت گیاهی سازمان حفظ نباتات کشور حدود چهار محموله از ایران مستقیم به هندوستان و بقیه هم از امارات به این کشور خارجی صادر شده بود.
با وجود حساسیت و هشدارهای پی در پی مقامات قرنطینه ای کشور هند به صادرکنندگان ایرانی مبنی بر آلوده بودن این محصول، متاسفانه بار دیگر تعدادی از محموله ها با ارسال به امارات و از آن کشور به هند صادر شد و از آنجایی که طرف هندی به این موضوع واقف بودند بار دیگر این محموله ها به ایران برگشت دادند و سرانجام در هشتم دسامبر برابر با ۱۷ آذرماه سال ۱۴۰۰ جلوی واردات کیوی ایران را به طور موقت می گیرد.
همین عامل باعث شد تا کیوی ایران بدنام شود و مقدار قابل توجهی از این محصول روی دست باغداران و تجار باد کند و خسارت های جبران ناپذیری متوجه آنان شود اما با پیگیری مسوولان دولت جهادی سبب شد تا این مشکلات یکسال بعد یعنی سال ۱۴۰۱ برطرف و صادرات کیوی غرب استان به دیگر کشورهای هدف از سرگرفته شود.
بنا بر اعلام روابط عمومی گمرکات مازندران در سال ۱۴۰۰، مقدار ۱۷ هزار تن کیوی از طریق بنادر مازندران به کشورهای عراق، روسیه، امارات و ... صادر شد.
بستر صادرات کیوی در آبان ماه سال گذشته کلید خورد
با گذشت ماه ها از سردرگمی کیوی کاران نسبت به نبود مشتری و مشکلات صادرات این محصول سرانجام این پیگیری ها نتیجه داد که در نهایت بستر صادرات کیوی به کشورهای هدف در سایه مدیریت جهادی و دیپلماسی مسوولان مازندران در آبان ماه پارسال کلید خورد.
مدیرحفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی مازندران در اواخر آذر ماه سال گذشته در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از صادرات نخستین محموله کیوی به صورت آزمایشی به مقدار ۱۰۰ تن از این استان به کشور هند خبر داده بود.
عبدالرحمان زاغی گزارش داد: این مقدار محصول دارای شناسه یا "کد QR بودند که پس از نظارت و کنترل مسوولان و کارشناسان امر از نقاط غربی و شرقی این استان به کشور هند صادر شد.
صادرات اولین محموله کیوی به کشور هند
از آنجایی که صادرات محصولات گیاهی در هر کشوری شرایط خاص خود را دارد بنابراین با رایزنی های سازمان حفظ نباتات کشور در سال گذشته با طرف های هندی، آن کشورخریدار این محصول همان زمان نامه ای داد که تعداد ۱۰ محموله در قالب ۲۰۰ تن کیوی به کشورشان صادر شود منوط به آنکه قوانین هندوستان به شناسنامه دار کردن مناطق تولید کیوی و سورتینگ استان انجام گرفته باشد.
سرانجام اولین محموله ۱۰۰تنی کیوی از استان مازندران در اواخر آذر ماه سال گذشته به کشور هند و همین مقدار هم همزمان از گیلان به این کشور صادر شد و موضوع شناسنامه دار کردن باغ های کیوی غرب این استان دستاورد دیگری که با عزم و اراده مسوولان جهادی در این منطقه رخ داد.
سامانه سماک برای برای دریافت کد "کد QR از مهم ترین این اقدامات در راستای شناسنامه دار کردن باغ های کیوی انجام گرفت به گونه ای که عده ای از تولید کنندگان کیوی برای آنکه برای صادرات محصولشان از این پس دچار مشکل و متحمل خسارت های جبران ناپذیری نشوند اقبال خوبی از این سامانه نشان دادند و خوشبختانه گستره زیادی از باغ های کیوی زیرپوشش این سامانه قرار گرفت و شناسنامه دار شد.
"کد QR یک نوع بارکد ۲ بعدی است که می تواند با استفاده از گوشی‌های هوشمند و دستگاه‌های اختصاصی خواندن کد QR خوانده شود، که به طور مستقیم به متن، ایمیل، وب سایت، شماره تلفن لینک می شود. "
هویت‌بخشی یکپارچه و ایجاد ارتباط مؤثر و پایدار با تولیدکنندگان زیربخش باغبانی با اهداف مهمی همچون تدوین بانک جامع اطلاعاتی محصولات باغبانی، ثبت و پایش مبدا تولید محصولات، کنترل باقیمانده آثار سموم شیمیایی و ارتقای کمی و کیفی صادرات محصولات باغبانی و به طور کلی اعمال مدیریت جامع در حوزه محصولات باغبانی را از جمله راهبردهای طرح شناسنامه دار کردن باغ هاست.
صدور گواهی قرنطینه ای برای صادرات حدود ۴۰ هزار تن کیوی در مازندران
معاون بهبود و حفظ نباتات تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران در این باره گفت : سال گذشته براساس گواهی های صادره قرنطینه ای مقدار ۴۰ هزار تن کیوی از این استان به کشورهای مدنظر صادر شد در حالی است که این آمار نسبت به مدت مشابه سال ما قبل یعنی سال ۱۴۰۰ مقدار ۱۴ هزار و ۵۰۰ تن بوده است.
احسان عباسپور در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود : نکته مهم دیگر مقدار ۱۰ هزار تن کیوی در زمان حاضر در سردخانه های غرب مازندران مانده است در حالی که سال گذشته در همین ایام این آمار خیلی بیشتر بوده است و این نشان می دهد اقداماتی که برای حل مشکل صادرات این محصول صورت گرفته اثرات آن امروز خیلی از تولیدکنندگان کیوی حس و لمس می کنند.
مدیرعامل شرکت تعاونی سردخانه داران غرب مازندران در دهم اردیبهشت ماه سال گذشته در گزارشی به ایرنا که رسانه ای شد، اعلام کرد : مقدار ۵۰ هزار تن کیوی این منطقه به خاطر عدم صادرات در سردخانه ها رسوپ کرده است و بیم فاسد شدن آن وجود دارد.
این مسوول تاکید کرد : البته آمار صادرات کیوی به کشورهای اوراسیا، هند، عراق و امارات خیلی بیشتر است چرا که از طریق گمرکات مازندران هم صادرات کیوی انجام گرفته است که تاکنون گزارشی از صادرات این محصول در اختیار این سازمان نیست.
به دنبال پیگیری خبرنگار ایرنا برای دریافت آمار و ارقام صادرات کیوی از طریق گمرکات مازندران متاسفانه این پیگیری ها نتیجه نداد.
قدردانی از استاندار مازندران بابت پیگیری حل مشکلات کیوی کاران غرب این استان
موضوع دیگر آنکه اقدامات صورت گرفته روی قیمت کیوی هم تاثیر گذاشت چرا که قیمت هر کیلوی کیوی برای صادرات حدود ۲۵ هزار تومان تعرفه گذاری شد درحالی که سال های گذشته یعنی سال ۱۴۰۰ به علت عدم اقبال کشورهای هدف از این محصول بنا بر گزارش ها خریداران بابت هر کیلو کیوی حدود ۹ هزار تومان تا ۱۳ هزار تومان پرداخت می کردند.
وی با قدردانی از مسوولان جهادی به ویژه استاندار مازندران و نماینده مردم شهرستان های تنکابن، رامسر و عباس آباد در مجلس شورای اسلامی گفت : نشست هایی که درسطوح کشوری با همراهی استاندار در وزارت جهاد کشاورزی برگزار شد و همه این نامه نگاری ها، نشست ها و حضور مسوولان، کارشناسان سازمان حفظ نباتات و تولیدات گیاهی و همچنین کارشناسان طرف های قرنطینه ای کشاورزی هندی منجر به آن شد که خط صادرات کیوی در غرب این استان از سرگرفته شود.
معاون بهبود و حفظ نباتات تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت : سطح زیرکشت باغ های کیوی در غرب مازندران بیش از هفت هزار هکتار وجود دارد که در سال بستگی به شرائط اب و هوایی دارد به طور میانگین هرسال ۱۸۰ هزار تن تا ۲۲۰ هزار تن کیوی برداشت می شود و این باغ ها در شهرستانهای تنکابن و عباس آباد بیشتر متمرکز است البته در نوشهر، چالوس و تعدادی از شهرستان های شرق استان هم به صورت پراکنده این محصول تولید می شود
عباسپور افزود : نکته مهم دیگر آنکه پس از برگشت محموله های کیوی از کشور هند به خاطر آفت شپشک سپردار، یکی از ماموریت های کارشناسان این مجموعه برنامه ریزی و رصد پیوسته باغ های کیوی است البته این مشروط به آن است که تمامی سطح باغ های کیوی باید شناسنامه دار شوند تا بتوان در زمان صادرات برای این محصول گواهی سلامت صادر کرد.
این مسوول اظهار کرد : تاکنون از سطح باغ های کیوی، تاکنون بیش از چهار هزار هکتار زیرپوشش این طرح قرار گرفته است و امیدوارم تا پایان امسال تولید کنندگان این محصول اقبال بیشتری از این طرح باتوجه به مزیت های فراوانی که به همراه دارد از خود نشان دهند چرا که از صفر تا صد فرآیند تولید کیوی با نظارت کارشناسان انجام خواهد گرفت و یکی از مزیت های این طرح آن است که باغدار بی مورد و بیهوده هزینه نخواهد کرد.
کمبود سردخانه مشکل کیوی کاران
معاون بهبود و حفظ نباتات تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران گفت : امروز در تولید کیوی افزون بر نکات یاد شده باید به ۲ مساله مهم توجه کرد چرا که از آنجایی که بیش از ۸۰ درصد این محصول مصرف سرانه ندارد و فسادپذیری آن هم بسیار بالا است بنابراین برای نگهداری آن یکی از مشکلات اساسی کمبود ظرفیت سردخانه ای داریم.
عباسپور افزود : امروز در غرب مازندران ظرفیت سردخانه ای که وجود دارد حدود ۱۰۰ هزار تن است در حالی که این ظرفیت پاسخگو نیست و باید برای توسعه ظرفیت به میزان حدود ۵۰ هزار تن دیگر اقدام کرد و افزایش ظرفیت سردخانه ها تا حدود هزینه های تولید از جمله حمل و نقل را کاهش می دهد و نکته مهم تر آنکه این سردخانه ها هم باید به تجهیزات نوین مجهز شوند.
وی توضیح داد : این سردخانه ها باید به خط فرآوری جدید شبکه سورتینگ و دستگاه های الکترونیک مجهز شوند چرا که یکی از ویژگی های دستگاه الکترونیک آن است که کیوی های آفت زده، پوسیده و صدمه خورده را به آسانی تشخیص می دهد و اجازه نمی دهد کیوی های غیر استاندارد در مسیر خطوط صادراتی قرارگیرد.
این مسوول بیان داشت : هم اینک چهار باب سردخانه غرب مازندران مجهز به این تجهیزات شده اند و سه باب دیگر هم در مراحل نهایی هستند و برنامه ریزی شده تا با پرداخت وام های بابهره کم این سردخانه ها راهم مجهزبه این تجهیزات کنیم.
معاون بهبود و حفظ نباتات تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی مازندران همچنین از بسترسازی صادرات از طریق حمل و نقل دریایی در این استان خبرداد و گفت : هم اینک شرکت های کشتیرانی حمل و نقل دریایی برای صادرات محصولات کشاورزی از جمله مرکبات و کیوی پای کار آمده اند و با این سرمایه گذاران بخش خصوصی هم قرارداد بسته شده است.
وی افزود : البته مقادیری از محصول کیوی هم از طریق بندر امیرآباد به کشورهای هدف صادر شد و در زمان حاضر بنادر این استان در حال تجهیز به شبکه های حمل و نقل دریایی به عبارتی کانتینرهای سردخانه دار مجهز می شوند تا بتوان افزون بر صادرات کیوی از طریق زمینی بلکه از راه دریا هم این محصول را با هزینه های کمتر صادر کرد.
غرب مازندران خاستگاه کیوی در ایران است و به همین دلیل وقتی نامی از کیوی برده می شود بلافاصله ذهن ها به سمت این استان جهت می یابد. سابقه کشت کیوی در مازندران به سال ۱۳۴۷ بر می گردد. در آن سال یک مهندس تحصیلکرده فرانسه یک نهال نر و ماده کیوی را سوغاتی به ایران آورد و در شهر رامسر غرس کرد.
نتیجه تحقیقات دو ساله بر روی این ۲ نهال ۲ سال بعد با عنوان «کیوی فروت در شمال ایران» به موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر تقدم و اعلام شد که کیوی تنها در شمال ایران قابلیت کشت و بهره‌برداری دارد. از آن زمان به بعد که بیشتر از نیم قرن می گذرد این میوه نیمه گرمسیری حالا در ۶ هزاران هکتار از باغ های مازندران گسترش یافته و بیشتر از هشت هزار بهره بردار رزق و روزیشان را با پرورش این میوه و صادرات آن تامین می کنند.