عمده کالاهایی که با تجارت ملوانی وارد کشور می‌شود در بازارهای شهرهای ساحلی و نزدیک ساحل به فروش می‌رسد و عده‌ای از این طریق امرار معاش می‌کنند اما در این سال‌ها مسائلی ایجاد شده توجه مسوولان را می‌طلبد و فعالان این عرصه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا به بیان آن‌ها پرداخته‌اند.
تجارت، شغل ریشه‌دار ساحل‌نشینان
نماینده لنجداران بندر کرگان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا در خصوص شرایط فعالیت ملوانان و لنجداران شرق هرمزگان صحبت‌های خود را اینگونه آغاز کرد: درد فقری کشیده‌ام که مپرس، گشته‌ام تمام ایران و آخر کار شغلی برگزیده‌ام با یکبار حقوق در یکسال که مپرس...
حسن ملاحی با بیان اینکه شرکت تعاونی داشتیم و آن را غیر فعال کرده و به صورت نمایندگی پیگیر کارهای ملوانان و لنجداران بندر کرگان هستیم، افزود: مردم مناطق مرزی و ساحل‌نشینیان با توجه به اینکه دولت‌ها نتوانسته‌اند اشتغال و اقتصادشان را تامین کنند به ناچار شغل اجدادی و ریشه‌دار خانواده‌هایشان را انتخاب کرده و ادامه می‌دهند.
وی ادامه داد: تا سال ۱۳۹۷ می‌گفتند لنج‌داری باید به گونه‌ای باشد که ملوان در ۶ سفر از معافیت‌های مختلف برخوردار باشد تا بتواند معیشت خود و خانواده‌اش را تامین کند اما از آن سال به بعد شرایط تغییر کرد.
نماینده لنجداران بندر کرگان ابراز کرد: اما نگرش مرکزنشینان به تدریج تغییر کرد و تعداد سفرها در سال ۱۳۹۹ به سه سفر کاهش یافت و با این نگرش موفق به تامین زنجیره معیشت در این مناطق نشدند و آثار نامطلوبی داشته است.
ملاحی خاطر نشان کرد: تعداد سفرها در سال ۱۴۰۰ به ۲ سفر و تا بهمن سال گذشته به یک سفر کاهش یافت و در دهه فجر از یک سفر به ۲ سفر افزایش یافت اما شرایط آن به گونه‌ای تنظیم شده که ملوانان شرق هرمزگان تا امروز نتوانسته‌اند سفر دوم خود را انجام دهند و پایان خرداد هم مهلت استفاده سفر دوم منقضی می‌شود.
وی ابراز کرد: استفاده از سفر دوم نیازمند داشتن تخصص برای دریافت کد هشت رقمی سامانه جامع تجارت و همچنین اظهار کالا در سامانه گمرک است و این ابتدای بروز مشکل برای ملوانان است.
نماینده لنجداران بندر کرگان خاطر نشان کرد: ۲ سامانه مطرح شده برای استفاده تجار و شرکت‌های بزرگ بوده و متناسب با نیازها و کالاهای ملوان طراحی نشده‌اند، اما مسوولان تاکید می‌کنند چاره‌ای جز استفاده از این سامانه‌ها وجود ندارد و همین مساله موجب شده نتوان از این سامانه‌ها استفاده کرد.
ملاحی توضیح داد: با توجه به شرایط در نظر گرفته شده در این سامانه‌ها ملوان تنها می‌تواند کالایی را وارد کند که نمایندگی پس از فروش آن در کشور وجود داشته باشد و یا اینکه خود باید نمایندگی کالا را اخذ و در کشور ایجاد کند که این، برای ما شدنی نیست.
وی با بیان اینکه کوه را با این بزرگی می‌توان هموار کرد اما حرف ناهموار را هموار کردن مشکل است، گفت: مخالف رصد شدن کالا نیستیم، تقاضا هم داریم ما را به سامانه‌های بزرگ سوق ندهند و اظهار خلاف واقع را هم از ملوان نخواهند که مسوولیت آن از صفر تا ۱۰۰ با ناخدا است.
نماینده لنجداران بندر کرگان افزود: اگر کالایی وارد شرق هرمزگان می‌شود برای استفاده اهالی شهرستان و در نهایت مرکز هرمزگان بوده و هیچ تاجر غیر بومی در این منطقه فعالیت ندارد، مسوولان شهرستان و نماینده مردم شرق هرمزگان در مجلس شورای اسلامی هم مشکل را از نزدیک مشاهده کردند.
وی اشاره کرد: مسوولان هم تلاش کرده کالاهای ملوانی را در سامانه ثبت کنند اما تاکنون نتوانسته‌اند و به بن‌بست خوردند و بزرگ‌ترین مشکل، ثبت نمایندگی پس از فروش کالاها بود.
ملاحی گفت: ملوان به ازای هر سفر یک‌هزار درهم امارات برابر با ۱۴ میلیون تومان دریافتی دارد که باید از خود بپرسیم با این میزان دریافتی می‌توان برای یکسال معیشت خانواری را در شرایط امروز اقتصاد کشور تامین کرد.! آیا مسوولی حاضر می‌شود و می‌پذیرد با این شرایط در مرز زندگی کند.
لنج‌های تیاب به بوشهر رفته‌اند
مدیرعامل شرکت تعاونی لنجداران نگین بندر تیاب در خصوص مشکل فعالیت ملوانی در بندر تیاب هرمزگان به خبرنگار ایرنا گفت: تعداد سفرهایی که ملوانان می‌توانند بار ملوانی داشته باشند از چهار سفر در سال به یک سفر در سال کاهش یافته است و همین مساله فعالیت در این زمینه را از صرفه اقتصادی انداخته است.
یعقوب بازماندگان قشمی ادامه داد: همین مساله موجب شده بسیاری از لنج‌ها و لنجداران فعالیت خود را از هرمزگان به استان بوشهر منتقل کنند چونکه زمینه این فعالیت در آن استان مساعدتر است و بارها در این خصوص با مسوولان استانی مکاتبه شده است.
مدیر بازارچه مرزی تیاب اضافه کرد: معیشت بسیاری از خانواده‌های ملوانان، رانندگان و کارگران به واسطه همین بیشتر بودن فعالیت و تعداد سفرهایی که ملوانان می‌توانستند با خود بار ملوانی حمل کنند از این طریق تامین می‌شد اما اکنون این بازارچه رونق خود را از دست داده است.
وی افزود: لنج‌ها از بندر تیاب به امارات و عمان سفر تجاری انجام می‌دادند و فعالیت در گمرک بندر تیاب هم بیشتر بود که امیدواریم فرماندار ویژه میناب به همراه نماینده مردم شرق هرمزگان در مجلس شورای اسلامی بتوانند مشکل تجارت ملوانی این استان را حل کنند.
مدیرعامل شرکت تعاونی لنجداران نگین بندر تیاب خاطر نشان کرد: یکی از عوارض نامطلوب کاهش سفرهایی که ملوانان می‌توانند با خود کالا حمل کنند سوق یافتن افراد به سمت قاچاق سوخت بوده که امید می‌رود با برداشته شدن این محدودیت شرایط بهتری را شاهد باشیم.مدیرعامل شرکت تعاونی لنجداران نگین بندر تیاب خاطر نشان کرد: یکی از عوارض نامطلوب کاهش سفرهایی که ملوانان می‌توانند با خود کالا حمل کنند سوق یافتن افراد به سمت قاچاق سوخت بوده که امید می‌رود با برداشته شدن این محدودیت شرایط بهتری را شاهد باشیم.
بازماندگان قشمی یادآور شد: ۸۰ لنج در گذشته در بندر تیاب فعالیت می‌کرد که بر روی هر کدام حداقل ۶ تا هشت ملوان شاغل بود اما اکنون همانطور که گفته شد لنج‌ها یا به استان بوشهر رفته‌اند و آنجا مشغول بکار هستند یا اینکه فعالیت‌شان بسیار کم شده یا غیر فعال شده‌اند.
فرماندار: درصدد کاستن از مشکل‌های ملوانان هستیم
معاون استاندار و فرماندار ویژه میناب گفت: درصدد کاهش هزینه‌های تجارت ملوانی برای شاغلان این بخش از اقتصاد شهرستان هستیم و تلاش داریم این شغل حفظ شود که در این راستا همکاری و همراهی گمرک کشور حائز اهمیت است.
مجید سلحشور روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: فعالیت تجاری و داد و ستد از شغل‌های ریشه‌دار، قدیمی و خانوادگی ساکنان سواحل به خصوص سواحل میناب است که خانوارهای ساکن در این شهرستان از گذشته‌های بسیار دور به این فعالیت مشغول بوده و سوابق تاریخی هم این موضوع را بهتر نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: اکنون یکی از مشکلات ملوانان، کار با سامانه جامع تجارت برای ثبت آماری است که رفع این مساله با آموزش قابل حل است و بنا شده سازمان صنعت، معدن و تجارت هرمزگان آموزش‌های لازم را به ملوانان بدهد تا بتوانند نسبت به ثبت آماری کالاها اقدام کنند.
فرماندار ویژه میناب اضافه کرد: موضوع دیگر کاهش هزینه‌ها بوده که برای این منظور نیاز به همراهی گمرک کشور است و مسوولان گمرک استان نیز در این زمینه قول مساعد داده‌اند.
سلحشور بیان کرد: البته در این زمینه بیشتر مباحث قانونی مطرح است که این می‌تواند فرآیندی زمان‌بَر باشد و استاندار هرمزگان نیز به این موضوع توجه داشته و پیگیر مسائل ملوانان هستند.
دولت سیزدهم، پیگیر افزایش سفرهای ملوانی
مهدی دوستی، استاندار هرمزگان نیز چندی پیش با تاکید بر لزوم اصلاح رویه‌های ملوانی گفت: ضعف بهره‌وری حمل و نقل دریایی، پایین بودن ظرفیت بنادر کوچک و مشکلات نرم افزاری سبب شده که سرمایه گذاری انجام شده توسط لنج داران بازگشت مطلوبی نداشته باشد.
دوستی گفت: کم بودن تعداد سفر ته لنجی ملوانان باعث می‌شود که صاحب لنج در همان یک سفری که می‌رود بخواهد تمامی هزینه‌های جاری و خدمه را جبران و کسب درآمدی هم داشته باشد که همین امر مشکلاتی را ایجاد می‌کند.
استاندار هرمزگان با اشاره به پیگیری‌های انجام شده برای دریافت مجوز سفر دوم ته لنجی، گفت: تعداد سفرهای ته لنجی باید به حدی افزایش پیدا کند که حمل و نقل بهره‌ور شود و لازم نباشد، لنج‌ها با تجارت به دنبال کسب درآمد باشند.
وی گفت: امیدواریم که مجوز سفر دوم ته لنجی را دریافت کنیم.
استاندار هرمزگان اظهار کرد: رویکرد ما در مواجهه با کالاهای ته لنجی، آزادی تردد در سراسر استان و سخت گیری برای جلوگیری از خروج آن‌ها از مرزهای استان است چرا که یکی از مزیت‌های استان هرمزگان خرید است و مسافران و گردشگران با این رویکرد به استان سفر می‌کنند، اما ارسال کالاها به سایر استان‌ها این مزیت استان در جذب گردشگر را ضعیف می‌کند.
دوستی با بیان اینکه به دنبال به رسمیت شناختن تجارت خرد در کشور هستیم، گفت: تمامی زیرساخت‌ها و سامانه‌ها نیز برای این نوع تجارت باید ایجاد شود تا با تشویق و ترغیب مردم، ضمن تفکیک حمل و نقل از تجارت، بهره‌وری در این پیشه را بالا ببریم.
فعالیت‌های دریانوردی و تجارت دریایی ملوانان مینابی سابقه‌ای طولانی دارد و تجارت با شیخ‌نشین‌های حاشیه خلیج فارس و بنادر را می‌توان در سوابق فعالیت‌های این مردمان مشاهده کرد و امید می‌رود تلاش‌های مسوولان برای رفع مسائل ملوانان شرق هرمزگان نتیجه بخش باشد.
ته لنجی نوعی واردات کالا به همراه ملوان است که در بنادر جنوب کشور رواج دارد و طبق قانون «کالای ته لنجی یا ملوانی، کالایی است که صاحبان لنج و خدمه مجاز به واردات آن هستند»
بندر تیاب در شهرستان میناب استان هرمزگان واقع شده است.