یوسف غفارزاده روز یکشنبه در گفت و گو با ایرنا، اظهار کرد: مقایسه بارندگی ها در سال آبی جاری منتهی به ۱۲ اردیبهشت ماه نشان می دهد که با کاهش ۲۵ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل و حدود ۳۳ درصدی نسبت به دراز مدت در استان روبرو هستیم و این به معنی کاهش منابع آبی و روان آب ها در استان و منطقه است که البته درصد کاهش در این موارد با توجه به بالا رفتن میزان مصرف، بیشتر از کاهش بارش هاست.
وی مجموع بارش ها در آذربایجان شرقی را در سال آبی جاری حدود ۱۷۲ میلیمتر اعلام و اضافه کرد: این میزان بارش در مقایسه با مدت مشابه سال قبل که ۲۲۹ میلیمتر بود، ۲۵ درصد و در قیاس با دراز مدت که ۲۵۶ میلیمتر بود ۳۳ درصد کمتر شده و بیشترین بارش در ایستگاه ترکمن با ۲۴۴.۵ و کمترین بارش در ایستگاه اهر با ۹۶.۸ میلیمتر ثبت شده است.
غفارزاده با بیان اینکه میزان بارندگی در آذربایجان شرقی نسبت به مدت مشابه سال آبی قبلی حدود ۵۷ میلیمتر کمتر شده است، گفت: این میزان در مقایسه با متوسط دراز مدت ۸۴ میلیمتر کاهش یافته و این زنگ خطری برای استان در حوزه آب و منابع آبی است که اگر جدی گرفته نشود و برای عبور از آن برنامه ریزی انجام نگیرد در تابستان امسال با چالش جدی مواجه خواهیم شد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی به وضعیت مشابه کاهش بارندگی در حوضه دریاچه ارومیه، ارس و قزل اوزن اشاره کرد و افزود: در حوضه این دریاچه در آذربایجان شرقی، در سال آبی جاری ۱۶۸ میلیمتر بارش روی داده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۲۱۷ میلیمتر بود ۲۳ درصد و در مقایسه با میانگین دراز مدت که ۲۴۶ میلیمتر ثبت شده ۳۱ درصد کمتر شده است.
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی همچنین به وضعیت مشابه کاهش بارندگی در حوضه دریاچه ارومیه، ارس و قزل اوزن اشاره کرد و افزود: در حوضه این دریاچه در آذربایجان شرقی، در سال آبی جاری ۱۶۸ میلیمتر بارش روی داده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل که ۲۱۷ میلیمتر بود ۲۳ درصد و در مقایسه با متوسط دراز مدت که ۲۴۶ میلیمتر ثبت شده ۳۱ درصد کمتر شده است.
غفارزاده درصد کاهش در حوضه ارس را در مقایسه با مدت مشابه سال قبل ۴۸ و متوسط دراز مدت را ۴۹ درصد اعلام کرد و گفت: در این حوضه در سال آبی جاری ۱۲۵ میلیمتر بارندگی روی داده است در حالی که سال گذشته این میزان ۲۴۲ و در دراز مدت ۲۴۷ میلیمتر بود.
وی به وضع حوضه آبی قزل اوزن نیز اشاره کرد و گفت: در این حوضه نیز شاهد بارش ۲۲۱ میلیمتری در سال آبی جاری بودیم که در قیاس با مدت مشابه سال قبل که ۲۲۹ میلیمتر بود ۳.۷ درصد و نسبت به متوسط دراز مدت که ۲۸۲ میلیمتر ثبت شده است ۲۱ درصد کاهش داشته ایم که البته در این حوضه وضعیت آبی نسبت به دیگر حوضه ها بهتر است.
افزایش ۱.۴ درجه ای دمای آذربایجان شرقی نسبت به متوسط دراز مدت و بالارفتن میزان مصرف و تبخیر
غفارزاده متوسط درجه حرارت استان تا پایان فروردین ماه سال آبی ۱۴۰۲ -۱۴۰۱ را ۶.۶ درجه سانتیگراد اعلام کرد و گفت: این میزان دمای هوا در مقایسه با سال قبل ۱.۱ درجه و نسبت به متوسط دراز مدت ۱.۴ درجه بیشتر شده و همین امر به بالا رفتن میزان آب مصرفی و همچنین افزایش تبخیر آب منجر شده و کاهش منابع آبی را سرعت بخشیده است.
فعالیت ۶ ایستگاه تبخیرسنجی در آذربایجان شرقی
وی با بیان اینکه ۶ ایستگاه تبخیر سنجی و اندازه گیری دما در استان وجود دارد، افزود: بر اساس داده هایی که در ایستگاه های ششگانه لیقوان، میرکوه، چرچر، خداآفرین، وردین و علویان ثبت شده متوسط دمای هوا در سطح استان در فروردین ماه و سال آبی جاری افزایشی بوده و بیشترین افزایش دما در فروردین ماه در ایستگاه خداآفرین با ۱۴.۵ درجه سانتیگراد گزارش شده که بالاتر از میانگین ۱۲.۷ درجه ای در دراز مدت است.
غفارزاده متوسط دراز مدت دما در استان را ۵.۲، متوسط دما در سال آبی گذشته را ۵.۵ و متوسط دما در سال آبی جاری منتهی به فروردین ماه را ۶.۶ درجه سانتیگراد اعلام کرد و گفت: بالارفتن متوسط دمای هوا که در سال آبی جاری شاهد آن هستیم تنش آبی در استان را بیشتر خواهد کرد که امیدواریم با برنامه ریزی و رعایت الگوی مصرف، از این تنش به سلامت عبور کنیم.
تبخیر آب در آذربایجان شرقی ۱۷ درصد نسبت به سال گذشته و ۴۶ درصد نسبت به دراز مدت بیشتر شده است
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی اعلام کرد: متوسط تبخیر در استان در سال آبی جاری ۴۷۱.۸ میلیمتر بوده که نسبت به سال آبی قبل ۱۷ درصد و نسبت به متوسط دراز مدت ۴۶ درصد بیشتر شده است.
غفارزاده افزود: اعداد و ارقامی که در ایستگاه های ششگانه تبخیرسنجی آذربایجان شرقی ثبت شده نشانگر این بوده که متوسط تبخیر در استان در حال افزایش است و میزان تبخیر در سالجاری حدود ۶۹ میلیمتر بیشتر شده و در مقایسه با دراز مدت ۱۴۹ میلیمتر افزایش یافته است. متوسط تبخیر در آذربایجان شرقی در حال افزایش بوده و میزان تبخیر در سالجاری حدود ۶۹ میلیمتر بیشتر شده و در مقایسه با دراز مدت ۱۴۹ میلیمتر افزایش یافته است.
کاهش حجم جریان آب نشانگر شدت خشکسالی در آذربایجان شرقی
غفارزاده با بیان اینکه کاهش جریان آب در رودخانه ها و روان آب های استان که از کاهش بارندگی، افزایش دما و تبخیر، افزایش برداشت و مصرف نشات می گیرد بارزترین نشانه وجود خشکسالی در آذربایجان شرقی است که به طور محسوسی قابل مشاهده است.
وی حجم جریان آب در سال آبی جاری را در ایستگاه های مبنای استان ۱۰۱ میلیون مترمکعب اعلام کرد و گفت: این رقم نسبت به سال آبی قبل و همچنین متوسط دراز مدت به ترتیب ۳۰ و ۶۸ درصد کمتر شده است که همه بخش ها از کشاورزی گرفته تا صنعت و شرب را تحت تاثیر خود قرار می دهد.
غفارزاده میزان جریان سد ارس را حدود یک هزار و ۶۶۷ میلیون مترمکعب بیان کرد و افزود: در این سد نیز نسبت به سال گذشته و میانگین دراز مدت شاهد کاهش ۱۲ و ۳۲ درصدی هستیم.
وی ابراز امیدواری کرد با افزایش بارش ها در بازه زمانی نیمه اردیبهشت تا نیمه خردادماه امسال، که پیش بینی شده است پنج تا ۱۰ میلیمتر بیشتر از حد طبیعی باشد، شاهد رفع بخشی از مشکل و بحران کم آبی در استان باشیم.
کاهش آب ورودی به سدها و کم شدن ارتفاع آب در مخازن سدهای آذربایجان شرقی
مدیرعامل شرکت آب منطقه ای آذربایجان شرقی با بیان اینکه حجم آب ورودی و ارتفاع آب در مخزن سدهای استان در سال آبی جاری کاهشی است، گفت: از ابتدای سال آبی جاری (یکم مهر ۱۴۰۱) تا پایان فروردین ماه حجم آب ورودی به ۱۰ سد استان ۲۹ درصد و ارتفاع آب در مخازن ۱۳ درصد کمتر شده است.
غفارزاده حجم آب ورودی به سدهای استان در سال آبی جاری را ۲۰۷.۲ میلیون مترمکعب اعلام و اضافه کرد: حجم آب ورودی به سد علویان ۱۶ درصد، سهند ۳۸، نهند ۵۸، آیدوغموش چهار، ستارخان ۴۵، قلعه چای ۱۷، کردکندی ۴۰، ارسباران ۸۸ درصد کمتر شده و سد تاجیار تغییری نکرده است.
وی حجم مخازن ۱۰ سد استان در تراز طبیعی را ۵۷۶ میلیون مترمکعب اعلام کرد و گفت: در حال حاضر میانگین پرشدگی مخازن در این سدها، ۲۹۴.۶ میلیون مترمکعب معادل ۵۱ درصد است که نسبت به سال آبی گذشته که ۳۳۸.۹ میلیون مترمکعب بود ۱۳ درصد کمتر شده است.
وی با بیان اینکه حجم مخازن سدهای علویان ۱۳ درصد، سهند ۲، نهند ۶۹، ستارخان ۳۶، قلعه چای ۶، کردکندی ۳۸ و ارسباران ۷۲ درصد نسبت به سال آبی ۱۴۰۱ - ۱۴۰۰ کمتر شده است، گفت: سدهای آیدوغموش و زنوز بدون تغییر بوده و تنها سد تاجیار ۱۲ درصد بیشتر شده است.
۱۱ سد بزرگ و ۱۰۰ سد کوچک خاکی در آذربایجان شرقی وجود دارد.