به گزارش خبرنگار حوزه دولت ایرنا، دومین ماه از سال ۱۴۰۲ برای آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» و کابینه‌اش با موضوعات مختلفی در عرصه‌های داخلی و بین المللی با هدف رَتق و فَتق امور جاری مردم تا توسعه روابط در سطح مناسبات خارجی، این بار در سطح منطقه‌ای آغاز شد که رئیس‌جمهور هم میزبان همتای عراقی‌اش و هم مهمان همتای سوریه‌ای خود بود که در دل این مراودات بین المللی همکاری دو کشور در راستای تغییر معادله در آسمان سوریه و توقف حملات مکرر اسرائیل به شهرهای سوریه و تفاهم‌نامه‌های از جنس اقتصادی، سیاسی، فرهنگی حاوی برجسته‌ترین ابعاد این سفر در نخستین سفر رئیس جمهور ایران پس از ۱۳ سال به شام است.
در این گزارش به اختصار به اقدامات شاخص رئیس جمهور در یک ماه اخیر پرداخته شده است:
همتای عراقی رئیسی در تهران
آیت‌الله رئیسی اردیبهشت ماه امسال میزبان «عبداللطیف رشید» همتای عراقی‌اش بود که برای نخستین بار در مقام ریاست جمهوری به تهران سفر کرده و عمده محور گفت‌وگو با باجناق مام جلال طالبانی (نخستین رئیس‌جمهور پس از سرنگونی صدام)، «توسعه بیش از پیش روابط بین تهران و بغداد» و «تداوم روابط دو کشور در حوزه مسائل زیرساختی، آب و برق و گاز و انرژی، برقراری تفاهم امنیتی» بود که سطح کنونی روابط تجاری و اقتصادی این دو کشور هم بیش از ۱۰ میلیارد دلار است و این می‌تواند به سطح بالاتری ارتقا یابد.
امضای ۱۵ سند همکاری در شام
پس از این میزبانی آیت‌الله رئیسی در تهران، او در شام مهمان «بشار اسد» رئیس جمهور سوریه شد که این سفر در حقیقت نخستین سفر مقام ریاست جمهوری ایران به این کشور پس از آغاز جنگ داخلی در آن بود. اما این سفر حاوی چه پیام‌هایی بود؟
۱. در بُعد سیاسی و امنیتی حاوی «پیام‌های سیاسی و استراتژیک به جهان و دشمنان منطقه‌ای به‌ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی» است که فارغ از عمق روابط و همکاری‌های راهبردی دوجانبه، فصل جدیدی از تحولات در حال شکل‌گیری است و گشایش و اصلاح روابط کشورهای عربی با سوریه.
۲. در بُعد اقتصادی، امضای ۱۵ سند همکاری توسط رؤسای جمهور و مقامات عالی دو کشور و همراه با تأسیس بانک و بیمه مشترک بین تهران - دمشق و اعزام سالیانه ۵۰ هزار زائر به این کشور و شکستن محاصره اقتصادی و پایان دادن به انزوای این کشور.
محتوای سه دیدار خارجی در پاستور
رئیس جمهور در پاستور سه دیدار خارجی هم داشت؛ نخستین مهمان او «اجیت دوال» مشاور امنیت ملی هند بود که در دیدار با او تأکید کرد ایران و هند به عنوان دو کشور اثرگذار در منطقه می‌توانند با ارتقای همکاری‌های خود به سطحی جدید، در تغییرات ناشی از استقرار نظم نوین جهانی بیش از پیش منشاء اثر باشند. امروز نیز اراده سران ایران و هند گسترش روابط به‌ویژه در عرصه اقتصادی و تجاری است و این موضوع در دیدار با آقای «نارندرا مودی» نخست وزیر هند در سمرقند هم مورد تأکید قرار گرفت.
دومین دیدار رئیس جمهور به ملاقات «نورالدین جان اسماعیل اف» رئیس مجلس قانونگذاری ازبکستان اختصاص داشت که به دعوت رسمی «محمد باقر قالیباف» همتای ایرانی اش به تهران سفر کرده بود و آیت‌الله رئیسی در این دیدار به ۱۸ توافقنامه و تفاهمنامه همکاری که پیش‌تر بین دو کشور به امضا رسیده گریزی زد و بر تسریع در اجرایی شدن آنها در افزایش سطح روابط دو کشور تأکید کرد. البته به گفته اسماعیل اُف قرار است رئیس جمهور کشورش اواخر خرداد ماه امسال به تهران سفر کند.
سومین دیدار برگزار شده در پاستور دیدار «فائق زیدان» رئیس شورای‌عالی قضایی عراق با آیت‌الله رئیسی بود که رئیس جمهور در این دیدار درباره پیگیری پرونده ترور سرداران مقاومت سخن گفت که اراده دولت و نظام قضایی عراق در پیگیری پرونده جنایت هولناک آمریکایی‌ها در ترور شهیدان سلیمانی و ابومهدی المهندس و سپردن آمران، مباشران و عاملان این جنایت به دست عدالت برای ما روشن است.
نخستین امضای یادداشت تفاهم در تهران ۰۲ و سفر یک پادشاه
تهران در این ماه میزبان نخست وزیر قزاقستان هم بود که در صدر هیأتی به‌منظور برنامه‌ریزی و هماهنگی برای ارتقای سطح همکاری‌های تهران - آستانه در حوزه حمل و نقل، صادرات خدمات فنی و مهندسی، ترانزیت، همکاری در حوزه انرژی و مناسبات بانکی به تهران سفر کرد و در دیدار با «محمد مخبر» به بررسی آخرین وضعیت مناسبات فیمابین با هدف اجرایی کردن توافق‌های رؤسای جمهور دو کشور در خصوص راهکارهای گسترش همه جانبه روابط دوجانبه اقتصادی، سیاسی و تجاری گفت‌وگو و رایزنی کردند.
پنج یادداشت تفاهم در زمینه اقتصادی، ورزشی، گردشگری و گمرگی و یک توافقنامه همکاری به منظور توسعه و تحکیم روابط و گسترش مناسبات میان جمهوری اسلامی ایران و قزاقستان به امضا رسید که در واقع نخستین امضای تفاهم‌نامه‌ها در تهران ۰۲ بود.
ارائه طرح پیشنهادی مخبر بر تصمیم‌گیری در تدوین نقشه راه برای توسعه روابط فیمابین، افزایش پرواز مستقیم میان دو کشور و تشکیل شرکت مشترک کشتیرانی برای توسعه ترانزیت، همکاری‌های دانش بنیان و فعال کردن گردشگری میان دو کشور، استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای نظیر اتحادیه اوراسیا، سازمان همکاری شانگهای و اکو و فعال شدن بخش خصوصی ایران و قزاقستان عمده محور مذاکرات بین طرفین بود.
دومین دیدار مخبر به «قیس بن محمد الیوسف» وزیر صنعت، تجارت و توسعه سرمایه‌گذاری عمان اختصاص داشت که دراین دیدار تأکید شد تهران برای ایجاد تحول در مناسبات تجاری خود با مسقط و ارتقای سطح همکاری‌های اقتصادی فیمابین آمادگی کامل دارد. همچنین قرار است پادشاه عمان به ایران سفر کند. آیت‌الله رئیسی پیش‌تر و در خرداد ۱۴۰۱ به دعوت رسمی «هیثم بن طارق آل سعید» به این کشور سفر کرده بود که دستاورد آن امضای ۱۲ سند همکاری بین ایران و عمان است.
خوزستان از بهره‌برداری تا جایگزینی
اما رئیس‌جمهور که مسئولیت هدایت و پیشبردِ فعالیت‌های دولت یک کشور و رهبری هیأت وزیران را بر عهده دارد، در داخل هم با از سرگیری ادامه دور دوم سفرهای استانی، عملکرد مدیران استان را به‌منظور تقویت نقاط قوت و شناسایی و برطرف‌کردن نقاط ضعف و در یک کلام خدمت‌رسانی بهتر به مردم زیر ذره‌بین بُرد و در عین حال چند دستور فنی برای گره‌گشایی امور ضروری مردم صادر کرد.
سفر رئیسی در دور دوم سفرهای استانی در سال جدید با استان خوزستان آغاز شد؛ سفری که او برای بار هفتم در این دولت به این استان سفر کرد که در این سفر خط تولید کاغذ مقوا از ضایعات، طرح بزرگ زیست‌محیطی پالایشگاه گاز هویزه خلیج فارس، طرح‌های تأمین و انتقال آب و ۷۰ کیلومتر از مسیر دوخطه ریلی اهواز - اندیمشک بهره‌برداری و عملیات آبرسانی به ۱۷۴ روستای خوزستان آغاز و نخستین لیدار گرد و خاک هواشناسی کشور و اداره پایش و هشدار ملی گرد و خاک در اداره کل هواشناسی خوزستان هم راه‌اندازی شد.
همچنین همزمان با شروع سفر دور دوم هیأت دولت و رئیس جمهور به خوزستان، نخستین بخش مطالبات کشاورزان گندمکاران استان پرداخت شد.
رئیس جمهور در این سفر با اشاره به ظرفیت‌های بالای تالاب گردشگری و انتقاد از غفلت از این ظرفیت، به مسئولان خوزستان تا حداکثر یک ماه فرصت داد تا سند توسعه تالاب شادگان را تدوین کنند.
در خلال این سفر معاون اجرایی رئیس جمهور هم به عملکرد مدیران استان خوزستان اشاره کرد که با توجه به ارزیابی‌های صورت گرفته و مشورت با استاندار خوزستان، ۱۵ نفر از مدیران استان خوزستان جای خود را به مدیران انقلابی و تازه‌نفس خواهند داد.
سفری دپیلماتیک در دل ایران
در این ماه رئیس جمهور به استان سیستان و بلوچستان هم سفر کرد؛ سفری فشرده اما از جنس دیپلماتیک و خدمتی به مردم استان محروم با چند دستاورد در کم‌برخوردارترین مناطق استان. از پیگیری و بازدید از مجتمع پتروشیمی نگین مکران در منطقه آزاد چابهار و آبگیری سد کهیر که ۶سال متوقف بود تا افتتاح ۱۷ پروژه صنعت برق و آغاز عملیات لوله‌گذاری برای آبرسانی از دریای عمان و عملیات آبرسانی روستایی که نجات بخش مردم ۴۰۰ روستا از آب هوتگ بود و گودالی حفر شده برای ذخیره آب که منبعی برای تأمین آب آشامیدنی و مصرفی روستائیان بود.
در این سفر آیت‌الله رئیسی به این استان مسأله حق آبه ایران از رود هیرمند که یکی از مهمترین دغدغه‌های دیپلماسی کشور در سال‌های گذشته بوده، با اخطار قاطع رئیس جمهور به حاکمان افغانستان همراه شد و او اعلام کرد دولت مصمم است از حقوق مردم در همه شئون و در همه نقاط مرزی صیانت کند.
رئیس جمهور در ادامه با حضور نخست وزیر پاکستان در مرز طرح تبادل برق را افتتاح کرد که این موضوع مورد توجه اکثر روزنامه‌های اردو و انگلیسی زبان در اسلام‌آباد و دیگر شهرهای پاکستان قرار گرفت.
آیت‌الله رئیسی در مراسم مشترک افتتاح پست و خط تبادل برق میان ایران و پاکستان از اینکه با این افتتاح یکی از جلوه‌های تعمیق و تقویت همکاری میان دو کشور دوست و برادر رقم می‌خورد، اظهار خرسندی کرد.
دلجویی از خانواده‌های حادثه تلخ نمازجمعه زاهدان از دیگر برنامه‌های رئیس جمهور در پایان برنامه سفر یک روزه خود به استان بود که در نشستی صمیمانه با سران طوایف و معتمدین استان به گفت‌وگو نشست؛ دیداری که رئیس جمهور در آن نکات مهمی را بیان کرد.
حادثه تلخ نمازجمعه زاهدان، از جمله محورهای گفت‌وگوی رئیس جمهور با سران طوایف سیستان بود. آیت‌الله رئیسی در این باره گفت: درآن مقطع وزیر کشور را مأمور کردم تا با سفر به این استان، هم عوامل این حادثه را شناسایی و با آنها برخورد کند و هم کسانی که در این حادثه مظلوم واقع شدند مورد دلجویی قرار بگیرند. بعد از آن هم گروه‌های مختلفی برای سرکشی به همه خانواده‌های آسیب‌دیده اعزام شدند و بنده هم شخصاً مترصد فرصتی هستم که از این خانواده‌های محترم و عزیز دلجویی کنم و این توجه مقطعی نخواهد بود بلکه مستمراً ادامه خواهد داشت.
۹ تصمیم در تهران
۱. اولین جلسه شورای اقتصاد در سال ۱۴۰۲ برای پیگیری برنامه‌های دولت در خصوص مهار تورم و رشد تولید در شرایطی برگزار شد که رئیس جمهور به دستگاه‌های مسئول فرصت یک هفته‌ای داد تا پیشنهادات را برای اجرای شعار سال و رفع موانع پیش‌روی آن ارائه کنند.
۲. رئیس جمهور به بانک مرکزی مأموریت داد با همکاری دستگاه‌های مرتبط، زمینه‌های انجام معاملات تجاری بر اساس واحد پولی ایران و کشورهای هدف را فراهم کند؛ مأموریتی که با تصمیم سران قوا و ارسال لایحه دوفوریتی افزایش اختیارات ارزی بانک مرکزی به مجلس در آخرین روز ماه، کامل شد.
۳. رئیس جمهور همچنین خواستار کنشگری فعال این شورا در اصلاح فرآیندهای بانکی شد.
۴. رئیس جمهور به دنبال گزارش وزیر کشور از عملکرد «کارگروه پیگیری ناآرامیهای سال گذشته» در حکمی هیأتی را مسئول بررسی ابعاد این حوادث و ناآرامی‌ها و بررسی‌های فنی و کارشناسی توسط سایر دستگاه‌ها و جهات ذیربط و تکمیل تحقیقات به عمل آمده، کرد.
براساس حکم رئیس جمهور، حسین مظفر به عنوان رئیس و کاظم غریب‌آبادی دبیر ستاد حقوق بشر، سکینه سادات پاد مسئول پیگیری حقوق و آزادی‌های اجتماعی، زهره الهیان رئیس کمیته حقوق بشر مجلس شورای اسلامی و حسن صفادوست رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز به عنوان اعضای کمیته ویژه بررسی ناآرامیهای سال ۱۴۰۱ منصوب شده‌اند.
۵. همچنین دولت مجوز واردات ۲ هزار دستگاه اتوبوس برون‌شهری از سوی وزارت صمت را صادر کرد که تا سقف ۵ سال از تاریخ تولید آنها گذشته باشد.
۶. رئیس جمهور امنیت شغلی بویژه قراردادهای چندماهه را یکی از دغدغه‌های مهم جامعه کارگری دانست و وزیر کار را موظف کرد با بررسی دقیق موضوع قراردادهای کارگری ساماندهی لازم در این زمینه را اعمال کند.
۷. رئیس جمهور پس از استیضاح وزیر صمت، «سیدمهدی نیازی» به عنوان سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت معرفی کرد.
۸. مأموریت ویژه رئیسی به وزرای نیرو و امور خارجه و نماینده ویژه رئیس جمهور در امور افغانستان برای پیگیری اهمیت حق‌آبه ایران از رود هیرمند.
۹. رئیس جمهور در جلسه شورای‌عالی انرژی که دولت را وارث ناترازی‌های گسترده در زمینه انرژی از جمله در بخش برق و گاز و بنزین دانست، دستگاه‌های مسئول را مکلف کرد برای رفع این ناترازی‌ها اقدام جهادی کنند.
۱۰. رئیس جمهور در آخرین ساعات اردیبهشت ماه، «رضامراد صحرایی» سرپرست وزارت آموزش و پرورش را به عنوان گزینه پیشنهادی برای تصدی مسئولیت این وزارتخانه به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد.
از انتقاد تا ابلاغ و تصویب
۱. همچنین در جلسه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی کلیات آیین‌نامه جذب دانش‌آموختگان برتر و برگزیده بنیاد ملی نخبگان تصویب شد.
۲. آیت‌الله رئیسی در دهمین جلسه شورای‌عالی صنایع دریایی که پس از ۶ سال وقفه و برای اولین بار به ریاست رئیس جمهور برگزار شد، ۸ مصوبه از جمله نوسازی ناوگان تجاری و خدمات صیادی، تقویت صندوق توسعه صنایع دریایی، تمدید حمایت‌های مندرج در قانون توسعه و حمایت از صنایع دریایی، توسعه سوخت‌رسانی به کشتی‌ها (بانکرینگ) با هدف کسب ۳۰ درصد از بازار منطقه، پیگیری اخذ مجوز تامین سوخت یارانه‌ای برای گردشگری دریایی و صیادی فراسرزمینی، ایجاد کمیته ملی تدوین استاندارد صنایع دریایی، ایجاد پایگاه ملی فراداده پژوهش‌های دریایی و ارتقای سرمایه انسانی توسط وزارت علوم و نیز توسعه محصولات دانش‌بنیان در زنجیره تامین دریایی به تصویب اعضا رسید.
۳. رئیسی«قانون اصلاح مواد ۷۰۵ تا ۷۱۱ کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی (تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده)» را به قوه قضائیه و وزارت دادگستری ابلاغ کرد.
۴. همچنین لایحه اصلاح قانون وظیفه عمومی برای گذراندن مراحل قانونی در دستور کار دولت قرار گرفت. «گسترش مفهوم وظیفه عمومی به امور فرهنگی، فناوری و اقتصادی»، «تغییر در معافیت‌ها» و «معافیت مشمولان مازاد به تشخیص ستاد کل نیروهای مسلح» به‌عنوان برخی موضوعات درنظرگرفته شده در این لایحه یاد است.
۵. تصویب ۹ راهبرد جدید برای تسریع در نجات دریاچه ارومیه و استمرار روند فعلی با ۲۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار در ستاد ملی احیای دریاچه ارومیه به تصویب رسید.
حضور آیت‌الله رئیسی در مراسم گرامیداشت روز جهانی هلال احمر و دریافت کارت افتخاری سازمان حلال احمر، حضور در یکی از مراکز دخترانه نگهداری کودکان فاقد سرپرست موثر، حضور در آئین گرامیداشت روز معلم و حضور در گشایش پنجمین نمایشگاه توانمندی‌های صادراتی ایران و شرکت در آیین «امتنان از کارگران نخبه، گروه‌های کار و واحدهای نمونه» هم، از دیگر برنامه های رئیس جمهور در این ماه بود.
۶. رئیس جمهور در هفتمین جلسه شورای عالی مسکن از تبعیض در تسهیلات‌دهی برخی بانک‌ها انتقاد کرد و سازمان‌ها و نهادها موظفند بدون هرگونه اعمال تبعیض میان مردم، امکانات خود را در راستای نفع عمومی بکار گیرند.
او همچنین دومین انتقاد را در این نشست به وزارت راه و شهرسازی در تأخیر در واگذاری زمین وارد کرد و بر ضرورت رفع موانع اداری آن تأکید و از وزارت راه و شهرسازی خواست در جلسه بعدی شورای عالی مسکن گزارشی از میزان واگذاری زمین به متقاضیان در استان‌های مختلف تهیه و ارائه کند.
چند خبر در حوزه نفتی و ریلی
یکی از مهمترین اتفاق های این ماه؛ امضاء توافقنامه احداث راه آهن رشت-آستارا بین روسای جمهور ایران و روسیه در ۲۷ اردیبهشت از طریق ویدئو کنفرانس بود که پس از ۲۳سال، گذرگاه ریلی شمال-جنوب تکمیل می‌شود تا جنوب آسیا را به شمال اروپا متصل می‌کند.
مسیر غربی کُریدور شمال - جنوب که کشورهای روسیه، جمهوری آذربایجان و جمهوری اسلامی ایران را شامل می شود، از نظر ریلی دارای یک حلقه مفقوده ای به مسافت ۱۶۲ کیلومتر بین رشت و آستاراست که اگر این خط آهن ساخته شود، عملا بین سن پترزبورگ و خلیج فارس ارتباط ریلی برقرار می شود.
رئیسی جمهور در این آئین حذف تعرفه بین ۶ کشور را اقدام بعدی عنوان کرد که می‌تواند گام بلندی بین ایران، روسیه و کشورهای اوراسیا باشد.
همچنین ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه به اهمیت این مسیر اشاره و تصریح کرد که مسیر خط آهن رشت - آستارا به ما فرصتی می‌دهد که مسیرهای جهانی حمل و نقل را متحول و متنوع کنیم و سبب سیاست رقابتی برای تقویت ظرفیت بخش ترانزیت می شود.
همچنین معاون حقوقی رئیس جمهور هم از برکناری سرداور دیوان پرونده گازی «کرسنت ۲» و کناره‌گیری داور اختصاصی شرکت ملی نفت ایران با پیگیری‌های «سازمان حقوقی دولت» خبر داد و تغییر ترکیب تیم داوری در بررسی عادلانه و منصفانه پرونده تأثیر زیادی خواهد داشت و با جرح سرداور، این پرونده که با ادعای بی‌پایه ۳۲ میلیارد دلاری علیه ایران شکل گرفته بود، به فروپاشی نزدیک شده است.
همچنین نتایج عملکرد دولت سابق یکی محکومیت ایران در پرونده «کرسنت ۱» و دیگری انتصاب داوری در «کرسنت ۲» است که در بسیاری از موارد مواضع خود را همسو با سرداور ضدایرانی دیوان اتخاذ می‌کرد.
وزیر کشور هم در دیدار هیأتی از عراق در تهران از تهیه گذرنامه ویژه و ارزان و لغو ویزا برای زائران اربعین امسال خبر داد.