تاریخ انتشار: ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ - ۱۱:۵۴

شهرکرد-ایرنا- رسم جوانمردی آیینی است که در ایران از گود زورخانه خاک خورده است، آنچنان که بر این پویایی نقس هزاران بار گلریزان کرده‌اند.

همه چیز از همین درب ورودی آغاز می‌شود، ارتفاع درب را کم می‌گیرند که هر کسی وارد زورخانه شد سر خم کند و سر فرو آورد که اینجا سرای درشتی نیست، خانه پهلوانی است.

خاک گود را سُرمه و توتیای چشمان خویش می‌کنند، اینجا هرکس پا گذاشت نفس خویش را بر زمین زده است که مردانگی هنر است.

برخی از عکس‌های روی دیوار زورخانه‌ها، عکس شهیدانی هستند که رادی پهلوانی بر تن داشتند و نگذاشتند ذره‌ای از خاک این مهین دست دشمنان بیفتد.

۱۸ اردی بهشت روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه‌ای است، آنجا که تمدن ایران همواره با نام پهلوانان خویش عجین بوده است چه این که شاهنامه به عنوان شناسنامه ادبیات ایران سرشار از رشادت پهلوانانه است و کشتی گرفتن پهلوانان، سنتی دیرینه و دیرپاست که خاستگاه آن ایران زمین بوده است.

در کتاب مینوی خرد برای جوانمردی سه اصل خرد، درستی و رادی به عنوان ویژگی بارز یاد شده و در این کتاب جوانمردی مترادف با پهلوانی همراه با خرد و عقل نه فقط زور بازو است.

عنصر العمالی در کتاب خویش ویژگی‌های جوانمردی را نخست خرد و دانایی و بعد نیز راستی و سوم مردمی بر می‌شمارد و آنها را از نشانه‌های رادمنشی و جوانمردی و عیاری می‌داند.

عبدالرزاق کاشانی در کتاب فتوت‌نامه نیز جوانمرد را انسانی آزاده و نیک سرشت می‌دانست و معتقد بود، برای رسیدن به کسوت جوانمرد باید راه‌های دشواری را طی کرد تا بر دیو نفس فائق و پیروز شد.

برای رسیدن به کسوت جوانمردی در نزد ایرانیان سه اصل مهم شریعت، طریقت و حقیقت طی می شود تا جوانمردی و بخشندگی پا بگیرد.

در چهارمحال و بختیاری، بیشتر محله‌ها یک مکان برای ورزش پهلوانی داشت و کشتی گرفتن پهلوانی یک رسم دیرین در بین طوایف و خانواده ها بود.

در شهرکرد قدیم نیز برخی از پهلوانان در فصل بهار در منطقه گودال‌چشمه که هنوز ساخت و سازها را به شکل امروزی نداشت و بخشی از آنها مزارع بود، گرد هم جمع می‌شدند و هنرهای پهلوانی و کشتی گرفتن را به نمایش می‌گذاشتند.

برخی از این پهلوان‌ها چندین کیسه گندم را با هم بلند می‌کردند و یا برخی از پهلوانان مسابقه می گذاشتند و سینه مسی یا مجمع سینی را از وسط با زور بازو و دست می‌بریدند.

یک رشته ورزشی اخلاقی

رییس هیات ورزش پهلوانی و زورخانه‌ای چهارمحال و بختیاری می‌گوید: تفاوت این رشته ورزشی با سایر رشته‌ها در اخلاق‌محور بودن آن است که ۹۹ درصد ماهیت آن اخلاق‌محوری است و یک درصد رویکرد ورزشی دارد.

سهراب مهدیان روز دوشنبه به مناسبت روز فرهنگ پهلوانی در گفت و گو با ایرنا افزود: این رشته ورزشی را از کودکان تا افراد بالای ۸۰ سال می توانند انجام دهند.

به گفته وی،هم‌اکنون ۲۰ سالن ورزشی و زورخانه در چهارمحال و بختیاری فعال است که ۷۰۰ نفر در سامانه فدراسیون به عنوان ورزشکار ثبت‌نام کرده‌اند و ۲ هزار نفر در این رشته ورزشی مشغول هستند.

مهدیان در خصوص شکل‌گیری پایه و اساس این رشته ورزشی در چهارمحال و بختیاری نیز گفت: در دهه ۴۰ برای اجرای این رشته ورزشی زورخانه‌هایی وجود داشت که تعداد آن از زمان کنونی بیشتر بود و در هر محله یک زورخانه در شهرکرد وجود داشت و این زورخانه‌ها به صورت سنتی فعال بودند.

رییس هیات ورزش زورخانه‌ای و کشتی پهلوانی استان اظهار داشت: اکنون ورزشکاران این رشته در رشته سنگ، کباده، چرخ تیز و چمنی و میل‌گیری سنگین رکورددار کشور و برخی از رشته‌ها رکورد دار جهان هستند.

مهدیان در خصوص کشتی پهلوانی نیز اظهار داشت: در زمان قدیم کشتی پهلوانی و کشتی کلاسیک یکی بود و اکنون مسابقات کشتی پهلوانی در سنین رده پایه در استان فعال شده است و کشتی نونهالان به صورت کشتی پهلوانی برگزار شد.

وی در خصوص گلریزان در زورخانه‌ها گفت: یکی از فلسفه ورزش زورخانه‌ای اجرای برنامه گلریزان است که برای آزادی زندانیان، کمک معیشتی به نیازمندان در سطح استان از سوی ورزشکاران انجام شده است و هنوز تداوم دارد.

مهدیان در خصوص وضعیت زورخانه شهرکرد اظهار داشت: از سال ۵۳ زورخانه شهرکرد تا کنون همان یک زورخانه است و کلنگی در مجموعه ورزشی حجاب برای ایجاد زورخانه جدید ۱۲ سال پیش به زمین زده شد ولی تاکنون به نتیجه ای برای بهره برداری نرسیده است.

وی در خصوص ورود حامی مالی در این رشته گفت: تاکنون کسی برای حامی مالی کسی به این رشته ورود نکرده است و حتی برای جشنواره ورزش پهلوانی که هفته جاری برگزار می‌شود، به غیر از واحد فرهنگی ورزشی شهرداری شهرکرد برای تامین پیراهن ورزشکاران در جشنواره تقبل مالی کرده است.

به گفته وی، حمایت از این رشته ورزشی به اندازه دیگر ورزش‌ها از جمله فوتبال نیست که اگر این حمایت‌ها صورت می‌گرفت این ورزش نیز متحول می‌شد.

به گزارش ایرنا، چهارمحال و بختیاری با ۱۱ شهرستان و نردیک به یک میلیون نفر جمعیت، ظرفیت‌ها و استعدادهای خوبی در ورزش‌های مختلف دارد و بیش از ۱۰ درصد جمعیت استان به صورت مستمر به ورزش می‌پردازند.