مراغه- ایرنا- مسئول بخش حبوبات موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور گفت: نخود یک گیاه کم‌آب‌بر، و دارای ارزش غذایی بالا به شمار می‌رود و کشت ارقام جدید و اصلاح‌شده آن برای دیمکاران سودمند است. 

«حمید حسنیان خوش‌رو» روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا به پروتئین بالای این محصول اشاره کرد و افزود: ارقام جدید معرفی‌شده نخود از سوی این موسسه، قابلیت کشت پاییزه و تحمل به سرما را دارد و هزینه‌های تولید آن در مقایسه با گذشته به شدت کاهش یافته است.

وی اضافه کرد: عمده هزینه در زراعت نخود در مرحله برداشت دستی آن است اما ارقام جدید دارای بوته ایستاده و پایه‌بلند هستند و به وسیله هد کمباین قابلیت برداشت دارد.

این پژوهشگر کشاورزی دیم بیان کرد: ارقام جدید نخود دیم در برابر بیماری‌ها به ویژه در ترسالی‌ها مقاوم هستند و بر همین اساس با کشت آنها از وارد شدن خسارت به دیمکاران جلوگیری می‌شود.

«حسنیان خوش‌رو» همچنین بازارپسندی خوب به دلیل دانه‌درشت و سفید بودن ارقام جدید را یادآوری کرد و افزود: سطح غالب کشت نخود از پنج استان در شرایط فعلی، می‌تواند به سایر استان‌ها نیز گسترش یابد.

۸۵ درصد سطح زیرکشت نخود در استان‌های کرمانشاه، لرستان، کردستان، آذربایجان‌شرقی و آذربایجان‌غربی کشت می‌شود

وی جذاب کردن کشت نخود برای دیمکاران را مورد تاکید قرار داد و اضافه کرد: معرفی و در اختیار قرار دادن ارقام اصلاح‌شده، کاهش هزینه‌های تولید و از همه مهمتر در اختیار قرار دادن ادوات کشاورزی موجب افزایش استقبال دیمکاران از کشت ارقام جدید نخود دیم می‌شود.

«حسنیان خوش‌رو» با تاکید بر اینکه دیمکاران بیشتر استان‌ها از مزیت‌های کشت نخود بی‌خبر هستند، تصریح کرد: کشت نخود از دیرباز در کشورمان مرسوم، و هزینه‌های آن به دلیل برداشت دستی بالا بوده اما با توسعه ادوات کشاورزی و معرفی ارقام جدید، مزیت‌هایی برای کشت آن ایجاد شده است.

وی افزایش استقبال کشاورزان از کشت خود دیم در سال‌های پیش‌رو را پیش‌بینی، و ابراز امیدواری کرد که کشورمان در آینده جزو صادرکنندگان محصول نخود باشد.

پژوهشگر کشاورزی دیم، سطح زیر کشت نخود دیم را ۵۵۰ هزار هکتار عنوان کرد و افزود: از این اراضی حدود ۳۲۰ تا ۳۵۰ تن محصول تولید می‌شود و با توجه به مزیت‌هایی که کشت نخود دارد، این میزان سطح زیر کشت باید افزایش یابد.

«حسنیان خوش‌رو» با بیان اینکه نخود جزء گیاهان لگوم و تثبیت‌کننده ازت است، افزود: کشت نخود باعث باروری خاک می‌شود و در تناوب با محصول بعدی، پایداری تولید و افزایش عملکرد را به ارمغان می‌آورد.

به گفته وی میزان عملکرد نخود دیم ۵۳۰ کیلوگرم در هکتار بود که از سال ۱۳۹۹ به بعد و با معرفی ارقام جدید و اصلاح‌شده به ۶۷۰ کیلوگرم در هکتار رسید.

وی با تاکید نخود از دیرباز به صورت بهاره کشت می‌شد، ادامه داد: با توجه به وجود تغییرات اقلیمی، محققان موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور از اوایل دهه ۹۰ به این فکر افتادند که زمان کشت نخود را از بهار به پاییز منتقل کنند.

«حسنیان خوش‌رو» افزود: بر همین اساس محققان به سمت معرفی ارقام جدید با قابلیت کشت پاییزه رفتند و اولین رقم در سال ۱۳۹۵ به اسم «آنا» معرفی شد و در حال حاضر ۲۲ رقم مختلف از ارقام نخود تیپ کابلی و تیپ دسی برای اقلیم‌های سرد، گرم و معتدل معرفی شده است.

افزایش دوبرابری سطح زیر کشت نخود

مسئول بخش حبوبات موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور گفت: در طرح جهش تولید در دیمزارهای کشور که با حمایت ستاد اجرایی فرمان حضرت امام خمینی (ره) در حال اجراست، سطح زیر کشت نخود دیم از ۵۰۰ هزار هکتار به یک میلیون هکتار می‌رسد.

«حسنیان خوش‌رو» اضافه کرد: محصول نخود به عنوان یک ماده غذایی کامل، در این طرح جایگاه خودش را در اراضی دیم و آیش کشور پیدا می‌کند.

وی حمایت مالی ستاد برای تولید ارقام اصلاح شده نخود را یادآوری کرد و افزود: حمایت‌هایی چون در اختیار قرار دادن کود، نهاده‌ها، ادوات کشاورزی شامل کاشت، داشت و برداشت و همچنین سموم باعث افزایش سطح زیرکشت این محصول می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه میزان عملکرد در واحد سطح نیز همزمان با افزایش سطح زیرکشت افزایش می‌یابد، ابراز امیدواری کرد که زمین‌های آیش نیز زیر کشت نخود دیم قرار گیرد و از فرسایش‌های بادی و آبی در این زمین‌ها جلوگیری شود.

به گزارش ایرنا نخود عمده‌ترین محصول مورد استفاده در تناوب زراعی محصول استراتژیک کشور، یعنی گندم در مناطق دیم است.

تغییر سیستم کاشت از بهار به پائیز به دلیل افزایش طول دوره رشد، بهره‌وری مناسب از بارندگی‌های اواخر زمستان و اوایل بهار، همزمانی دوره گلدهی و غلاف‌بندی با رطوبت مناسب خاک و نهایتاً گریز از خشکی انتهای فصل، با افزایش عملکرد عمدهای در اقلیم‌های مدیترانه‌ای همراه بوده است.

برآوردها حاکی از حداقل یک میلیون تن اضافه تولید جهانی با به‌کارگیری کشت نخود زمستانه است و در صورت دستیابی به ارقام با قابلیت عملکرد بالا، قابل کشت به صورت پائیزه، متحمل در مقابل بیماری‌های برق‌زدگی و فوزاریوم، ارتفاع بوته بلند و دارای تیپ بوته ایستاده و مناسب برای برداشت مکانیزه و نیز واجد خصوصیات بازار پسندی، کشت نخود دیم در تناوب با گندم توسعه قابل توجهی خواهد یافت.

به طوریکه اگر یک درصد از اراضی دیم در مناطق سرد کشور که به کشت غلات و حبوبات و آیش اختصاص می‌یابد ( حدود ۳۰ هزار هکتار ) زیر کشت ارقام جدید برود، با فرض قیمت ۴۰ هزار تومان و میانگین عملکرد هزار و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار، ارزش محصول تولیدی بیش از هزار و ۳۲۰ میلیارد تومان خواهد بود که در مقایسه با وضعیت فعلی پیش‌بینی می‌شود افزایش درآمد قابل توجهی را در اقتصاد کشاورزی این مناطق سبب گردد.