عشایر آذربایجان غربی یکی از اقشار پر تلاش جامعه هستند که بخشی از مایحتاج مورد نیاز سبد غذایی شهروندان را تولید و تامین می‌کنند که در مقابل این خدمات آنان تامین نهاده‌های دامی، خرید تضمینی دام و تامین آب شرب بهداشتی در شرایط حاد خشکسالی بخشی از خدمات دولت به این قشر است.
این استان مرزی با آب و هوای کوهستانی و مراتع سرسبز یکی از مهمترین نقاطی در کشور است که با دارا بودن ۱۰۰ هزار نفر جمعیت عشایری نقش مهمی در تولیدات لبنی و گوشت قرمز منطقه ایفا می‌کند.
پلاک کوبی و انجام واکسیناسیون دام‌ها، توزیع عادلانه سهمیه آرد، سوخت عشایر و نهاده‌های دامی در جهت بهره‌مندی ۱۰۰ درصدی دامداران به خصوص در فصل کوچ، تامین اعتبار برای مرمت و بازسازی ایل راه‌های کوچ رو و آبشخورها، تلاش برای خرید و واگذاری پنل‌های خورشیدی به جهت تامین برق و همچنین آب شرب سیار در ییلاقات از جمله اقداماتی است که طی سال برای سهولت در تردد و زندگی عشایر ارائه می‌شود.
علی ناجی مدیرکل امور عشایری استان آذربایجان غربی روز یکشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا با اشاره به پیگیری‌های مستمر استاندار آذربایجان غربی برای رفع محرومیت از چهره مناطق مرزی و حمایت از جامعه عشایری استان گفت: اعتبار مطلوبی (از محل بودجه سال ۱۴۰۱ تعریف شده) برای جامعه عشایری و هزینه کرد در زمینه چهار رویکرد اساسی بویژه اشتغال عشایر تخصیص یافته است.
ایرنا: چه برنامه‌هایی که برای خروج جامعه عشایری از اقتصاد تک محصولی تدوین شده است؟
ناجی: برای خروج از اقتصاد تک محصولی عشایر استان و با توجه به وضعیت فعلی اقتصادی توسعه منابع درآمدی برای این قشر لازم و ضروری بود و رویکرد ایجاد زنجیره گوشت، ایجاد و توسعه کارگاه‌های صنایع دستی کوچک و هنرهای دستی عشایر در مناطق قشلاقی، بهره‌برداری از گیاهان دارویی با رویکرد حفظ پایدار اکوسیستم مناطق و تقویت صندوق‌های خُرد عشایر در کنار همه این موارد، آموزش و توانمندی سازی جوانان در دستور کار است.
ایرنا: استان آذربایجان غربی آیا ظرفیتی برای تولیدات گیاهان دارویی دارد؟
ناجی : نقاط کوهستانی آذربایجان غربی دارای ظرفیت‌های بکری در بخش تولید گیاهان دارویی است که می‌توان با آشنا سازی عشایر با این گیاهان و نحوه برداشت از آن و صیانت جوامع بومی از طبیعت و از گونه‌ها برای آنان اشتغالزایی کرد و همزمان به اهداف اقتصادی پیش بینی شده هم دست یافت.
وی معتقد است که صنعت گیاهان دارویی امروز یکی از صنایع ارزشمند و به روزی است که با حمایت از آن می‌توان به اهداق اقتصادی پیش بینی شده و بهبود معیشت عشایر دست یافت که اختصاص اعتباراتی از محل تبصره ۱۶ از محل قانون بودجه ۱۴۰۱ گامی در این راستا است.
ایرنا: درباره ظرفیت‌های طبیعت گردی و رویکرد تعریف شده برای ایجاد اشتغال در این زمینه توضیح دهید؟
ناجی: جاذبه‌های بکر بسیار زیبایی در این استان وجود دارد که مناطق ییلاقی را به بستری برای گردشگری طبیعی تبدیل کرده است و می‌توان با برنامه ریزی و تقویت بوم‌گردی با استفاده از ظرفیت آشنایی عشایر به منطقه، درآمد پایداری برای این قشر در کنار دامداری ایجاد کرد.
ایرنا : عشایر استان در بخش تولید گوشت قرمز چه نقشی دارند؟
ناجی: این استان دومین استان عشایرنشین کشور محسوب می‌شود و مقام اول تولید شیر کشور متعلق به عشایر اذربایجان غربی است، این قشر سالانه با تولید ۵۰ هزار تُن شیر و ۱۵ هزار تُن گوشت قرمز نقش مهمی در اقتصاد منطقه ایفا می‌کنند و ایجاد یا توسعه زنجیره گوشت نیز به همین علت مورد توجه است.
ایرنا: در زمینه صنایع دستی چه ظرفیت‌هایی در این حوزه در استان داریم؟
ناجی: در صنایع داری و غیر داری نیز مقام اول کشور متعلق به عشایر این منطقه بوده و انواع صنایع دستی توسط بانوان و جوانان این مناطق مرزی و محروم تولید می‌شود که فرش‌های ریز بافت تولیدی عشایر که رنگرزی و نخ ریسی‌های آن طبیعی است یکی از مرغوب ترین تولیدات است.
درصددیم با حمایت دولت سیزدهم هر چادر عشایری به یک کارگاه تولیدی فرش تبدیل شود و در راستای فعالیت‌های اقتصادی برنامه‌هایی برای آنان تعریف کرده‌ایم.
همچنین در راستای اشتغال و فعالیت اقتصادی زنان عشایر هم اکنون ۳۰ صندوق خُرد زنان عشایری در آذربایجان غربی فعال است که ۵۰۰ نفر از بانوان به نحو مطلوبی در حال فعالیت و عرضه تولیدات صنایع دستی به بازار هستند.
ایرنا: در زمینه خدمات دیگری که به جامعه عشایری استان ارائه می‌شود ضمن تعریف این خدمات نحوه ارائه خدمت را بیان کنید؟
ناجی: با توجه به اینکه کوچ نشینان مرتب در حال کوچ هستند و امکانات برق رسانی در ارتفاعات وجود ندارد با استفاده از پنل‌های خورشیدی اهدایی توسط اداره برق و امور عشایری، ایشان می‌توانند از نعمت برق برای روشنایی و برخی نیازهای حداقلی برخوردار باشند.
در زمینه استفاده از انرژی‌های نوین در صددیم در سال‌های آتی تمام جمعیت عشایر استان از انرژی خورشیدی استفاده کنند.
هم اکنون نیز در این راستا برای هر چهار چادر یک پنل خورشیدی در نظر گرفته شده و ۶۰۰ پنل بین عشایر استان در سه فاز توزیع شده است.
ایرنا: هزینه هر پنل خورشیدی چقدر بوده و با چه شرایطی در اختیار عشایر قرار داده می‌شود؟
ناجی : هزینه تولید هر پنل ۱۵۰ میلیون ریال بوده که به صورت رایگان در اختیار آنان قرار داده شده تا نسبت به تامین روشنایی و شارژ گوشی همراه خود اقدام کنند.
ایرنا : در زمینه مرمت ایل‌راه‌ها و چشمه‌ها نیز توضیحاتی بفرمایید؟
ناجی : یک هزار کیلومتر ایل‌راه در استان وجود دراد که مسیر دسترسی به ییلاقات و مناطق صعب العبور هستند برخی در اثر رویدادهای طبیعی دچار تخریب می‌شوند و باید سالانه بررسی و مورد بازسازی قرار گیرند و هر جایی آسیب دیده باشد مرمت و بازسازی شود.
در زمینه تامین آب شرب بهداشتی نیز مرمت چشمه‌ها و لوله گذاری آنها انجام می‌شود تا برای مصرف عشایر مورد استفاده قرار گیرند.
همچنین آبشخورهای دامی ثابت و سیار هم در استان و در مسیر کوچ عشایر ایجاد شده و اگر چشمه‌ای خشک شد و یا کمبود آبی وجود داشت تانکرهای سیار برای رفع مشکل و آبرسانی به جامعه عشایری در نظر گرفته شده است.
به گزارش ایرنا، آخرین جمعیت عشایر استان ۱۸ هزار و ۷۲۸ خانوار بوده که طبق اخرین سرشماری شامل ۱۰۰ هزار نفر هستند
۲ میلیون و ۶۷۰ هزار هکتار اراضی مرتعی در این استان وجود دارد که از این مقدار یک میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار با ۵۹ درصد تحت پوشش عشایر استان است.