انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه از مهمترین رویدادهای سیاسی منطقه به شمار می‌رود که اثرگذاری آن فقط محدود به سرزمین ترکیه نخواهد بود و بر رویدادهای منطقه‌ای و جهانی تاثیر می‌گذارد و از این رو، بسیاری از رسانه‌های عربی با حساسیت بالایی این رویداد مهم را رصد کرده و در این خصوص تحلیل‌هایی را ارائه داده‌اند.
انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، دارای ابعادی منطقه‌ای بوده و از سوی دیگر، سرنوشت رئیس‌جمهور کنونی این کشور (رجب طیب اردوغان) و آینده سیاسی وی را روشن می‌سازد و بر دیگر پرونده‌های منطقه‌ای (از جمله بحران اوکراین و نیز افق‌های آینده روابط سیاسی ترکیه و سوریه) تاثیری شگرف برجای خواهد گذارد.
احتمال پیروزی رقیب اردوغان
دکتر انسیه حسینی (نویسنده و تحلیلگر فلسطینی) در مقاله‌ای با عنوان «نتائج انتخابات ترکیه؛ تاثیرات و تاثرات» با یادآوری برخی موفقیت‌های دولت کنونی ترکیه با ریاست اردوغان، به چالش‌های اقتصادی این کشور و نیز مشکلات منطقه‌ای این کشور در دوران حاکمیت حزب عدالت و توسعه می.پردازد.
وی بر این باور است که اردوغان در سال‌های گذشته توانسته بخش زیادی از جامعه ترکیه را با خود همراه ساخته و به سوی سیاست‌هایش متمایل سازد و حتی به این توفیق نیز دست یافته که بتواند حدود ۴۰ درصد از جامعه کردهای ترکیه را (که احزاب لیبرال و لائیک ترکیه همواره با آنان روابط تیره‌ای داشتند)، با خود همراه کند.
وی با وجود بدتر شدن شرایط اقتصادی ترکیه از سال ۲۰۱۸ و پیامدهای منفی گسترش بیماری کووید ۱۹، همچنین زلزله ویرانگر ترکیه و دیگر مشکلات و بحران‌های کنونی این کشور (که احزاب اپوزیسیون و مخالف با دولت ترکیه می‌کوشند آن را ناشی از سیاست‌های اشتباه اردوغان و حزبش معرفی کرده و از این رهگذر، آرای مردم ترکیه را به سمت خود بکشانند)، موفقیت‌های چشمگیری در عرصه‌های سیاسی و اقتصادی برای کشورش خلق کرده است؛ از جمله ساخت خودروهای برقی، تاسیس نخستین نیروگاه اتمی (به عنوان موفقیتی بسیار بزرگ برای کشوری همچون ترکیه که حدود ۹۹ درصد انرژی خود را از دیگر کشورهای وارد می‌کند)، تلاش وی برای کاهش مشکل پناهجویان و در پایان سعی فراوان برای عادی‌سازی روابط با سوریه که در طول بحران داخلی، خسارت فراوانی به این همسایه وارد و به قطع روابط دیپلماتیک منجر شد.
انسیه حسینی تحلیلگر جهان عرب: امکان پیروزی اپوزیسیون در انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، بیشتر از احتمال تداوم ریاست ردوغان خواهد بود
در واقع می‌توان گفت، به محض شکست حزب حاکم در ترکیه و پیروزی اپوزیسیون (کمال قلیچ‌دار اوغلو رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق) پیش‌بینی می‌شود ارتباط ترکیه با غرب و به ویژه ایالات متحده آمریکا به طور فزاینده‌ای توسعه یافته و از این رو، بسیاری از کشورهای غربی، تمایل خود برای به پیروزی اپوزیسیون در انتخابات ترکیه پنهان نکرده‌اند.
نویسنده این مقاله در پایان، نتیجه‌گیری کرده امکان پیروزی اپوزیسیون بیشتر از احتمال تداوم ریاست جمهوری اردوغان است به ویژه با توجه به مشکلات اقتصادی که گریبانگیر این کشور شده از جمله کاهش ارزش پول ملی و همچنین مشکلات ناشی از آوارگان سوری که دولت حاکم تاکنون نتوانسته برای حل آن راهکاری عملی اتخاذ کند.
زلزله چند ماه پیش ترکیه نیز بر کاهش محبوبیت اردوغان و حزبش تاثیری منفی گذاشته و از این رو می‌توان گفت احزاب مخالف ترکیه بتوانند از این وضعیت حداکثر استفاده را کرده و اردوغان را کنار زده و خود به قدرت دست یابند.
مشکلات اقتصادی، پاشنه‌آشیل اردوغان
نویسنده دیگری با نام «هُدَیل مُحیی‌الدین علی» در روزنامه الوطن چاپ دمشق، مقاله‌ای به نام «انتخابات ترکیه؛ نقطه تحول بزرگ» نگاشته و در آن، با نگاهی به انتخابات سرنوشت‌ساز ترکیه معتقد است در جریان انتخابات ریاست جمهوری این کشور، احزاب مخالف اردوغان با هدف به زیرکشیدنش و حزب او (عدالت و توسعه)، با یکدیگر متحد و همپیمان شده‌اند و می‌کوشند با بهره‌گیری از بحران‌های اقتصادی این کشور، آمار بالای تورم و مشکلات سیاسی حزب حاکم و شخص اردوغان که بالاترین دوره بهره‌گیری از قدرت را در تاریخ معاصر جمهوری ترکیه به نام خود ثبت کرده، از اریکه قدرت پیاده‌کرده و شخص دیگری را جایگزین وی کنند.
«هُدَیل مُحیی‌الدین علی»: احزاب مخالف اردوغان با هدف به زیرکشیدنش و حزب وابسته به او، با یکدیگر متحد و همپیمان شده و می‌کوشند با بهره‌گیری از بحران‌های این کشور مانع از تداوم سلطه اردوغان شوند
از نگاه وی، نتائج انتخابات ریاست جمهوری ترکیه، نقطه تحولی است که بر دیگر رخدادهای سیاسی منطقه و حتی جهان اثر می‌گذارد؛ از شمال ترکیه، بر مساله بحران و عملیات ویژه نظامی روسیه در منطقه دونباس و از جنوب بر روند سازش با سوریه تاثیر گذار است و از این رو می‌توان گفت این انتخابات بر نظم نوین جهانی اثر دارد.
شبکه تلوزیونی «العربی الجدید» نیز با پوشش رسانه‌ای گسترده انتخابات ترکیه، در گزارشی، اقتصاد ناآرام و پرونده سوریه را دو اهرم فشار مخالفان اردوغان برای پایان دادن به سلطه حزب عدالت و توسعه در این کشور دانست که حدود ۲۱ سال بر آن سیطره دارد.
طبق این گزارش، احزاب مخالف می‌کوشند با وعده‌هایی همچون گسترش عدالت، مبارزه با فساد، توجه بیشتر به نظارت و شفافیت، موضوع اقتصاد (کاهش نرخ بیکاری و تورم)، آموزش، اصلاح سیاست‌های اجتماعی و خارجی ترکیه در دوره اردوغان و ... آرای ملت ترکیه را به خود اختصاص داده و از تکرار انتخاب اردوغان به عنوان رئیس‌جمهور جدید جلوگیری کنند.
بازی انتخاباتی با آوارگان سوری
شبکه تلوزیونی «الجزیره» نیز به پوشش خبری و ارائه تحلیل درباره این انتخابات پرداخته و نویسنده‌ای با نام «سعید الحاج» (کارشناس امور داخلی ترکیه) در مقاله‌ای با عنوان «اعراب و انتخابات ترکیه» نوشته، عوامل گوناگونی در انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمانی ترکیه نقش‌آفرین بوده و می‌تواند بر انتخاب رای‌دهنگان ترکیه تاثیرگذار باشد که مهمترین آن‌ها را می‌توان «اقتصاد، زلزله جنوب ترکیه، هم‌پیمانی احزاب و گروه‌های مخالف با اردوغان و مساله سیاست خارجی» برشمرد.
عامل دیگر اثرگذار در این انتخابات، موضوع آوارگان سوری ساکن در سرزمین ترکیه است. یکی از مهمترین وعده‌های انتخاباتی بیشتر نامزدها، بازگرداندن پناهنگان سوری به سرزمینشان در مدت دو سال آینده بوده است. این مساله آن چنان اهمیت دارد که گفته‌شده یکی از دلایل اصلی شکست حزب عدالت و توسعه در به دست آوردن شهرداری استامبول در سال ۲۰۱۹، پرونده پناهندگان سوری بوده و بدون تردید این رویداد مهم اجتماعی که ریشه در تحولات سوریه در سال‌های گذشته دارد، در انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی این کشور نیز اثری تعیین‌کننده برجای می‌گذارد.
«احسان فقیه»: موضوع خارج کردن پناهجویان سوری از ترکیه، برگ برنده‌ای در دستان اوغلو بوده که برای جلب نظر و حمایت هر چه بیشتر اتحادیه اروپا به خود از آن بهره می‌جوید
از این رو می‌توان گفت تحولات سوریه و جنگ داخلی این کشور که به خروج ملیون‌ها نفر از ملت سوریه از مرزهای این کشور منجر شد، در انتخابات کنونی ترکیه سایه افکنده و رفتار دولت آینده ترکیه و سیاست‌های آتی آن، از اموری است که برای مردم ترکیه و نیز پناهجویان سوری ساکن در ترکیه اهمیت زیادی دارد.
تلاش اوغلو برای همسویی با اتحادیه اروپا
در همین راستا، نویسنده‌ای اردنی به نام «احسان فقیه» در تحلیلی که روزنامه «القدس العربی» چاپ لندن منتشر کرد، رهبر جریان مخالف با دولت کنونی ترکیه (کمال قلیچ‌دار اوغلو) را به استفاده و تجارت از پرونده پناهجویان سوری متهم ساخته و بر این عقیده است که موضوع خارج‌کردن پناهجویان سوری از ترکیه، برگ برنده‌ای در دستان اوغلو بوده که برای جلب هر چه بیشتر اتحادیه اروپا به خود از آن بهره می‌جوید؛ زیرا اروپایی‌ها نمی‌خواهند مشکل سرازیر شدن پناهجویان سوری به کشورهایشان به بحرانی برای قاره سبز تبدیل شده و می‌خواهند از این خطر که مرزهای اروپا را تهدید می‌کند، رهایی یابند. به همین دلیل است که قلیچ‌دار اوغلو در همه برنامه‌های تبلیغی و انتخاباتی‌اش، موضوع کوچ‌دادن پناهجویان سوری را مطرح ساخته و آن را در بیشتر برنامه‌های رسانه‌ای خود گنجانده است.
به باور نویسنده، بسیاری از پناهجویان سوری که از آتش جنگ و ویرانی به ترکیه پناه آورده‌اند، در این آرزو بسر می‌برند که بار دیگر اردوغان به کرسی ریاست جمهوری این کشور تکیه زده تا بلکه بتوانند در سرزمین ترکیه باقی‌مانده و مجبور به ترک آن نشوند؛ زیرا اکنون مساله بودن یا نبودنشان در این کشور، به بحث داغ انتخاباتی از سوی نامزدهای ترکیه تبدیل شده است.
شبکه تلوزیونی «روسیا الیوم» رسانه دیگری است که در برنامه‌ها، خبرها و تحلیل‌هایش به موضوع انتخابات ترکیه پرداخته و از جمله در تازه‌ترین خبرهای خود، واکنش وزیر کشور ترکیه (سلیمان سویلو) نسبت به رفتارهای مداخله‌جویانه آمریکا در انتخابات این کشور را بازتاب داده و آن را پوشش خبری داده است.
دیگر رسانه‌های عرب زبان از جمله بخش عربی خبرگزاری آناتولی ترکیه، شبکه ترکی تی‌آرتی بخش عربی، بی‌بی‌سی عربی، خبرگزاری اسپوتنیک روسیه و ... نیز به طور وسیع انتخابات ریاست جمهوری ترکیه را مورد توجه قرار داده و ارزیابی خود را از نقش‌آفرینی آینده این کشور پس از برگزاری انتخابات ارائه داده‌اند.
جمع‌بندی
انتخابات ریاست جمهوری و پارلمانی ترکیه از رویدادهای مورد توجه گسترده رسانه‌های عرب‌زبان بوده و بسیاری از تحلیل‌گران از زاویه نگاه خود به آن نگریسته و این رخداد مهم منطقه‌ای را مورد واکاوی و تحلیل قرار داده‌اند. رویدادی که پیش‌بینی می‌شود بر معادلات منطقه‌ای (از جمله روند عادی‌سازی روابط سوریه و ترکیه، مساله اوکراین و نقش میانجگری ترکیه در این خصوص و ...) اثرگذار باشد.
منابع:
https://sputnikarabic.ae/world
https://www.aljazeera.net
https://www.raialyoum.com
https://arabic.rt.com
https://www.alaraby.co.uk
alquds.co.uk
http://alwatan.sy