به گزارش خبرنگار ایرنا، همه ساله همزمان با فصل مهاجرت پرندگان از سیبری به سمت مناطق استوایی و گرم در سمت جنوب کشور و بالعکس تالاب های طبیعی، آبگیرها و سدهای همدان میزبان شمار زیادی از پرندگان بود که برخی از آنها با توجه به وضعیت اکوسیستم، شرایط مناسب زیست و امنیت حاکم در تالاب، به جای ادامه سفر این محل را برای جوجه آوری و ادامه زندگی انتخاب می کردند.
رودخانه ها، آبگیرها و تالاب های زیبای این استان در دوره ای میزبان حدود ۷۰ گونه پرنده به تعداد ۱۰ هزار قطعه بودند که نشست و برخواست گروهی پرندگان مهاجر در این در تالاب ها، نمایی زیبا را از طبیعت دلفریب همدان به نمایش می گذاشت.
با گذر زمان و بروز تنش های آبی ناشی از خشکسالی و از همه مهمتر، عطش افراد برای چپاول آب موجب تهی شدن رگ های زمین از این مایه حیات شد به گونه ای که دیگر کمتر شاهد حضور گروهی پرندگان آبزی و کنار آبزی در تالاب ها و برکه های استان بودیم.
اهمیت زیستگاه مناسب و وجود آب برای پرندگان مهاجر به گونه ای که در آستانه ۱۳ ماه می، روز جهانی پرندگان مهاجر در فصل بهار، بر موضوع آب و اهمیت آن برای پرندگان مهاجر تاکید شده است.
به گفته مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان، نیاز روز افزون بشر به آب، آلودگی و تغییرات اقلیمی امکان دسترسی به آب بهداشتی و وضعیت حفاظتی پرندگان مهاجر را دستخوش تغییرات جدی کرده و این مهم، ضرورت بازنگری در سیاست ها، تامین حق آبه های محیط زیستی و توجه به مدیریت پایدار آب را دوچندان کرده است.
سیده مریم محمدی افزود: زندگی همه ما در سیاره به آب وابسته است همچنین گونه های مهاجر در طول چرخه حیاتشان، به اکوسیستم های آبی وابسته اند بنابراین امسال روز ۲۳ اردیبهشت ماه به عنوان روز جهانی پرندگان مهاجر گرامی داشته می شود و برنامه های اطلاع رسانی آن بر موضوع آب و اهمیت آن برای پرندگان مهاجر استوار است
وی معتقد است که گونه های وابسته به محیط های آبی برای تامین غذا و آب، لانه گذاری، استراحت و بازیابی توان در دوره مهاجرت به تالاب های داخلی، ساحلی، رودخانه ها، دریاچه ها و انواع پهنه ها، جریان ها و منابع آبی نیاز دارند در حالیکه اکوسیستم های آبی در سراسر جهان به شکل فزاینده ای در خطر نابودی قرار دارند و به تبع آن پرندگان مهاجر نیز از این تهدیدات بی تاثیر نبوده اند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان اظهار داشت: ۲۷ تالاب طبیعی و مصنوعی در این استان واقع شده که تالاب های طبیعی شامل آق گل ملایر، چم شور و پیرسلمان اسدآباد و تالاب های مصنوعی و انسان ساخت شامل سد شیرین سو، کلان، آبشینه، اکباتان، سرابی، بهکندان و شنجور است همچنین سراب های گاماسیاب، گیان، فارسبان و ملوسان از مهمترین زیستگاه های آبی استان همدان به شمار می روند.
محمدی با اشاره به گونه های مهم زیستگاه های آبی استان افزود: بیش از ۴۰ گونه پرندگان آبزی و کنار آبزی از جمله باکلان، حواصیل، چشیم، اگرت کوچک و بزرگ، لک‌لک، فلامینگو، بوتیمار، کاکائی و انواع اردک‌ها و غازها در مسیر مهاجرت خود در فصول بهار و پاییز از مناطق شمالی کره زمین به تالاب ها و زیستگاه های آبی استان همدان می رسند و در ادامه مسیر مهاجرتی خود را به اطراف خط استوا و جنوب آن یعنی قاره آفریقا پی می گیرند و برخی زمستان گذران و برخی تابستان گذران (زادآور) هستند.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست همدان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: مهاجرت پرندگان با توجه به امکان پرواز در عرض های جغرافیای متفاوت اتفاق می افتد و رفت و برگشت پرندگان در فصل های مختلف سال برای تامین شرایط مناسب زیستگاهی، آنها را مجبور به سفر می کند.
مهدی صفی خانی اضافه کرد: غفلت و نادیده گرفتن موضوع فراهم کردن شرایط مناسب زیستگاهی برای پرندگان مهاجر، تخریب زیستگاه آثار زیانباری را به همراه دارد که در یک نمونه موجب وداع میش مرغ از دشت های اسدآباد شد.
وی بیان کرد: میش مرغ از نظر جمعیتی از گونه های کمیاب در کشور به شمار می رود که در گذشته دشت اسدآباد را به عنوان زیستگاه خود انتخاب کرده بود اما نابودی زیستگاه و کمبود آب موجب کاهش تدریجی این گونه شد.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست همدان ادامه داد: به گونه ای که هم اینک شاهد حضور این پرنده در اسدآباد نیستیم و حتی با تایید گزارش های دریافتی مبنی بر وجود آثاری از میش مرغ، این پرنده به صورت گذری در دشت های شهرستان اسدآباد حضور می یابد و ماندگار نیست.
صفی خانی تاکید کرد: به طور حتم تخریب زیستگاه و از بین رفتن شرایط زیست، لانه گزینی، زاد و ولد و جوجه آوری گونه های جانوری به تدریج انقراض گونه های حیات وحش و زمینه مهاجرت آنها را رقم زده و این ذخایر ژنتیکی را از بین برده است
وی بیان کرد: علاوه بر خشکسالی و تخریب زیستگاه، تغییر کاربری اراضی، بیماری و صید و زنده گیری پرندگان توسط افراد غیر بومی تهدیدی جدی برای آنها محسوب می شود افرادی که به قصد فروش پرندگان کمیاب در حاشیه خلیج فارس اقدام به صید آنها می کنند.
معاون محیط طبیعی اداره کل حفاظت محیط زیست همدان ادامه داد: البته این مجموعه برای پیشگیری از زنده گیری گونه های آبزی و کنارآبزی مهاجر اقدام به شناسایی محل های اتراق این پرندگان و با هماهنگی مجموعه انتظامی نسبت به گشت زنی مستمر و پیشگیری از زنده گیری و برخورد با متخلفان اقدام شده است.
صفی خانی با بیان اینکه تلفات پرندگان ناشی از بیماری های قابل انتقال در چند سال گذشته نداشته ایم، گفت: ایجاد سازه های بلند، دکل های برق و سیم ها نیز موجب شده شماری از پرندگان مهاجر حین پرواز با این موانع برخورد کرده و دچار جراحت شوند.
رییس اداره امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست همدان نیز در این باره گفت: خشکسالی و افت آب موجود در تالاب ها و رودخانه ها میزان حضور پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی را در این استان به شدت کاهش داد.
علیرضا محمدی اضافه کرد: به تازگی سرشماری پرندگان مهاجر در این استان آغاز شده که طبق پایش های صورت گرفته ۱۳ گونه پرنده مهاجر در مجموع به تعداد یک هزار و ۷۰۰ قطعه در زیستگاه های آبی استان همدان حضور یافتند.
رییس اداره امور حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست همدان افزود: شرایط اقلیمی هم دستخوش تغییر شده است و این رویه بر روی مهاجرت پرندگان بلند پرواز نظیر غازها تاثیر منفی گذاشته است.
وی اضافه کرد: امسال تاکنون گونه کمیابی در استان مشاهده نشده است در حالیکه سال های گذشته شاهد حضور گونه های کمیاب و در معرض انقراض در تالاب ها و آبگیرهای همدان بودیم.
به گزارش ایرنا، تاکنون ۴۰ گونه پستاندار، ۱۸۱ گونه پرنده، ۴۳ گونه خزنده، ۳۸ گونه انواع ماهی ها و چهار گونه دو زیست در استان همدان شناسایی شده است.
استان همدان دارای ۶ منطقه حفاظت شده و ۱۳ منطقه شکار ممنوع است و وسعت مناطق زیر پوشش محیط زیست به ۶۲ هزار هکتار می رسد.