تهران - ایرنا - لنا دونایوا، پژوهشگر ارشد آکادمی علوم روسیه، گفت: پژوهشگران امور بین‌الملل در روسیه اعتقاد دارند شکل‌گیری مثلث ایران - روسیه - چین برای ایجاد جهان چندقطبی، از اهمیت فراوان برخوردار است.

به گزارش ایرنا، این پژوهشگر روس که در نشست تخصصی همکاری‌های اوراسیایی ایران و روسیه در تهران سخن می‌گفت، تاکید کرد: همکاری‌های سه طرف در حوزه‌های نظامی و دفاعی، نشانه‌ای از ظرفیت مثبت برای تشکیل این مثلث است.

وی افزود: پروژه‌های اقتصادی سازمان شانگهای، همکاری در چارچوب اتحادیه اقتصادی اوراسیا و اتصال راه‌گذر جاده و کمربند چین که غربی – شرقی است به راه‌گذر شمال – جنوب که از ایران می‌گذرد، از جمله ظرفیت‌هایی است که ایران، روسیه و چین می‌توانند به صورت سه‌جانبه یا دوجانبه پیش ببرند.

دونایوا یادآور شد، سه کشور برای حل بحران‌های منطقه نیز ظرفیت دارند؛ چنانکه وزیران خارجه ایران، روسیه، چین و پاکستان در ماه آوریل میلادی (فروردین ۱۴۰۲) در سمرقند با یکدیگر دیدار و درباره حل بحران افغانستان رایزنی کردند.

پژوهشگر ارشد روس با اشاره به سفر معاون نخست‌وزیر روسیه به تهران گفت: وی رئیس بخش روسی کمیسیون همکاری‌های دو کشور بوده و قرار است در سفر به تهران درباره مسائل مختلف اقتصادی، از جمله نفت، انرژی و حمل و نقل، با طرف‌های ایرانی مذاکره کند.

چشم‌انداز تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا

لنا دونایوا با اشاره به گسترش سریع بازرگانی میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سال‌های اخیر، گفت: ارزش تجارت دو طرف در سال ۲۰۲۱ تقریبا ۷۰ درصد افزایش یافت و در ۱۰ ماهه نخست سال ۲۰۲۲ نیز شاهد افزایش ۲۵ درصدی تجارت نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۱ بودیم.

وی پیش‌بینی کرد با اجرایی شدن قرارداد تجارت آزاد میان دو طرف، تبادل تجاری و مالی میان ایران و اتحادیه افزایش بسیار بیشتری یابد.

این پژوهشگر روس درباره اینکه چرا اجرای قرارداد تجارت آزاد به طول انجامیده است، گفت: مطابق روال اتحادیه اقتصادی اوراسیا، تعرفه گمرکی کالاها با طرف‌های تجاری باید صفر باشد؛ اما مقررات داخلی ایران متفاوت است. فعلا دو طرف درباره تعرفه گمرکی ۹۰۰ قلم کالا به توافق رسیده‌اند و امیدوارم مشکلات باقی‌مانده نیز به‌زودی برطرف شوند.

روسیه، قزاقستان، ارمنستان، بلاروس و قرقیزستان، اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا هستند.

خانم دونایوا چشم‌انداز گسترش همکاری‌های این اتحادیه را روشن ترسیم کرد و گفت: کشورهایی مانند امارات متحده عربی، مصر، هندوستان، اندونزی، تایلند، شیلی، نیکاراگوئه، مغولستان، کوبا و الجزایر در مذاکره با مقام‌های روسیه از علاقمندی خود برای همکاری با این اتحادیه خبر داده‌اند.

وی همکاری در تولید کالا را نیز به عنوان یکی از زمینه‌های تعامل میان کشورهای اتحادیه اوراسیا معرفی کرد و گفت: در سند راهبرد اتحادیه برای سال ۲۰۳۰، مناطقی به عنوان کانون تولید مشترک کالا در نظر گرفته شده است.

روسیه از حذف دلار و یورو در معاملات بین‌المللی حمایت می‌کند

این پژوهشگر روس، با اشاره به سامانه بومی انتقال اطلاعات تراکنش‌های بانکی در روسیه، موسوم به SPFS که از آن به عنوان جایگزین سوئیفت یاد می‌شود، گفت: چند بانک روسیه، از طریق همین سامانه، به ایران روبل انتقال داده‌اند و چهار بانک روس، همکاری مستقیم با ایران دارند.

وی افزود: از این سامانه برای تراکنش‌های بانکی میان کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا استفاده می‌شود و اطلاع دارم که مذاکراتی با چند کشور خارج از اتحادیه نیز برای پیوستن به SPFS در جریان است.

دونایوا گفت: هدف این سامانه، اصولا صرف‌نظر کردن از دلار و یورو در تراکنش‌های بین‌المللی است.

موضع روسیه در قفقاز در حال تغییر است

پژوهشگر ارشد موسسه شرق‌شناسی آکادمی علوم روسیه در ارتباط با موضع مسکو در تحولات قفقاز گفت: روسیه قبلا در این منطقه نگاه مثبتی به غرب داشت و امیدوار بود مکانیزم موسوم به مینسک بتواند روند صلح را به‌پیش ببرد اما موضع روسیه در منطقه در حال تحول است.

وی تاکید کرد: هنوز تصمیم نهایی در این باره گرفته نشده است و مشورت‌ها و بررسی‌ها در این زمینه در مسکو جریان دارد.

دونایوا در ارتباط با موضع روسیه درباره مسیر زنگه‌زور که برخی با عنوان ادعایی «دالان» از آن یاد می‌کنند، گفت: مسکو با اصل کریدور مشکلی ندارد، بلکه حساسیت روسیه، بیشتر به چشم‌انداز استفاده، اداره و شیوه محافظت از آن و مثلا احتمال استقرار واحدهای ترکیه در آن است.

نشست تخصصی همکاری‌های اوراسیایی ایران و روسیه ۲۴ اردیبهشت ماه به همت مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی و بنیاد مطالعات قفقاز در دانشگاه تهران برگزار شد.