به گزارش خبرنگار میراث‌فرهنگی ایرنا، مریم جلالی دهکردی در نشست تخصصی جایگاه تنوع فرهنگی در تمدن ایرانی-اسلامی که روز چهارشنبه - ٢٧ اردیبهشت- در سالن فجر وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برگزار شد، اظهار داشت: کنوانسیون هایی که در حمایت از تنوع فرهنگی است کوششی برای مقابله با جهانی‌سازی و یکپارچه‌گرایی در جهان بود، در حالی که این کوشش و جوشش همواره در ایران پویا و سرزنده بود. هیچ‌گاه فرهنگ ایرانی اسلامی میل به انفکاک نداشته است. اگر پیامبر اسلام (ص) قرآن و عترت به امانت به مسلمانان داده است ظرف و مظروف حکمرانی است.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث‌فرهنگی، خانواده را مزیت رقابتی در برابر اومانیسم غرب و سوسیالیسم شرق دانست و گفت: مفهوم خانواده عمیق و و تجلی فرهنگی همین تنوع است،در فرهنگ ایرانی سالامی خانواده صرفا تصویری گرافیکی از یک زن و مرد و فرزند در کنار هم نیست، بلکه خانواده یعنی همسایه، همکار، همسفره؛ آنچه تجلی و برونداد صنایع فرهنگی ایرانی است خانواده محور است، در معماری، خوراک، موسیقی سفال مناسک و آداب هم گرایی و هم پیوندی وجود دارد.
«در نقش برجسته‌های معماری ایرانی از ایذه تا پاسارگاد و تخت‌جمشید تا تخت‌سلیمان همانند فرش ایرانی و آثار قلم‌کاری میناکاری و سفال و آبگینه و چرم تنوع فرهنگی موج می‌زند، صنایع‌دستی ثمره و میوه تجلی این پیوستار فرهنگی است که از غرب و شرق نقشه ایران متنوع و یکپارچه است»
واژه «گوناگونی» به جای «تنوع» به کار ببریم
جلالی شناخت و معرفت را کلیدواژه اصلی تنوع فرهنگی عنوان کرد و افزود: تنوع فرهنگی منجر به شناخت می‌شود، بهتر است به جای تنوع واژه گوناگونی را به کار ببریم، زیرا معنای عاطفی آن بیشتر است،در گوناگونی غلبه ندارد، هیچ چیزی بر دیگری مسلط نیست بلکه ترازی و توازی و تقارن و همسانی شکل می‌گیرد و بینش و اندیشه را به نگرش و سلیقه تبدیل می‌کند. و منش و رفتاری که از فرهنگ غنی ایرانی به میراث می‌گذارد. رودوزی سنتی ما یک نخ و سوزن است، اما تنوع آن برخاسته از بینش و نگرش یک زن هنرمند است.
معاون صنایع‌دستی وزارت میراث‌فرهنگی، میراث ناملموس ریشه اصلی حرکت‌های فرهنگی جامعه دانست و گفت: میراث ملموس تنه درختی است که میراث ناملموس ریشه آن است، و صنایع‌دستی و تنوع فرهنگی میوه‌های آن هستند. یک همگرایی و به رسمیت شناختن در میراث ناملموس ما وجود دارد که شنیدن، دوست داشتن، علقه و عاطفه ، نمک‌گیر کردن جزو آن و فرش یهمان‌نوازی و مقرنس معماری و تکه‌چینی چوب و گره چینی و همه آثار صنایع دستی، تجلی ملموس و ثمره نهایی این تنوع فرهنگی است که در شمال و جنوب و شرق و غرب کشور در اشکال مختلف بروز و ظهور دارد.
وی اظهار داشت: کنوانسیون‌های بین‌المللی فرهنگی در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی در جامعه‌پذیری و تمدن‌سازی نهفته شده است، ما چاره‌ای جز همگرایی و هم‌جوشی نداریم. فرهنگ مرزهای اقتصاد را در دل خود جای داده است، صنایع دستی و هنرهای سنتی اقتصاد هویت بنیان یک ضرورت است، یعنی در کسب و کار تجارت تجلی فرهنگی دارد و شاخص های فرهنگی آن عیان است.
فرهنگ ما فرهنگ سیمرغ است
جلالی گفت: شکیبایی و اراده قوی می‌خواهد میراث گران‌بهای ملموس و ناملموس و صنایع دستی را حفظ کنیم، امیدوارم توسعه و پیشرفت و تمدن نوین اسلامی مبتنی بر همگرایی و هم‌جوشی شکل بگیرد، در هر فرهنگ و قومی در هر سطوح اجتماعی در یک پیمان حلف الفضول جدید و مهم و امروزی مزابق با سیره نبوی دوباره کنار هم جمع شویم و دست به دست هم تسهیلگر دوران مدرن باشیم و حرف جدیدی برای آینده داشته باشیم.
«خانواده ایرانی در همه این قرن‌ها فرهنگ خود را حفظ کرده است، فرهنگ ما فرهنگ سیمرغ است که در عین تعدد و تکثر و تنوع، یکپارچه است و به سوی قله قاف حرکت می‌کند. همگرایی که منتج به یک هدف شده است»
وی تصریح کرد: تفکرانه مادرانه همواره از تنوع فرهنگی پاسداری کرده‌اند، خانواده و به ویژه مادران، تولیدکنندگان عاطفه، قانون و امنیت، مثل و ثروت و چارچوب تنوع فرهنگی را حفظ کرده‌اند، اگر لالایی و شعری گفته اند، یا فرشی بافته‌اند، همه تضمین کردند که این فرهنگ گوناگون را به ارث ببریم و به سرمنزل ببریم.
جلوی اتمیزه کردن فرهنگ را بگیریم
جلالی گفت: ما فقط جغرافیای ایران نیستیم، بلکه روایت هایی از ابتدایی یکتاپرستی تا آغاز اسلام و تجلی شیعه هستیم، همه اقوام در طول این دوران با هر تنوع و تفاوتی عناصر فرهنگی خود را حفظ کرده اند، امیدوارم با سیاست‌های فرهنگی جدید اتمیزه کردن فرهنگ از میان برود. فرهنگ را نمی‌شود مدیریت کرد، بلکه باید فرهنگی مدیریت کرد یعنی باید تصور خانواده‌محور بودن را توسعه دهیم، یعنی توجه به حکمرانی، جامعه پذیری و تمدن سازی (گام دوم انقلاب) رعایت شود.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی وزارت میراث‌فرهنگی تاکید کرد: اگر فرش و سفال و رودوزی و دستبافته‌های ایرانی تجلی فرهنگ است، باید در عناصر و ادبیات توسعه در کنار پتروشیمی، معدن و نفت سهمی داشته باشند، پس یک راهبرد بیشتر وجود ندارد «باید به گوناگونی فرهنگی به عنوان یک منشور برای ایران امروز و آینده بیشتر توجه و تمرکز داشته باشیم».
در این نشست علاوه بر سیدمجید امامی دبیر شورای فرهنگ عمومی کشور، آتوسا مومنی سرپرست مرکز مطالعات منطقه‌ای پاسداری از میراث ناملموس در آسیای غربی، سید محمدعلی غمامی مدیر گرئوه مطاعات فرهنگی و ارتباطات درباره نظریه اسلامی ارتباطات میان فرهنگی، حجت الاسلام حبیب الله بابایی استاد حوزه و دانشگاه درباره دوگانه نظم معنوی/ نظم اخلاقی در وضعیت تنوع فرهنگی،حجت الاسلام علی اصغر اسلامی تنها عضو هیات علمی دانشگاه باقر العلوم درباره تنوع و هم شناسی فرهنگی سخنرانی کردند.