به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، معاونت فرهنگی وزارت ارشاد چند سالیست که طرحی را با عنوان روستاها و عشایر دوستدار کتاب در راستای تقویت هویت ایرانی-اسلامی، امید بخشی و محرومیت زدایی فرهنگی در کشور برگزار می کند این
طرح نه تنها باعث گسترش و افزایش سرانه مطالعه بین مناطق محروم بلکه باعث شکوفا شدن استعداد افراد و روی آوردن آنها به نوشتن و تالیف کتاب شده است.
گسترش کتابخوانی در روستای گورک سادات بوشهر
لیلا رستمی مسئول کتابخانه عمومی روستای گورک سادات شهرستان تنگستان از استان بوشهر؛ برای معرفی روستای خود در یکی از غرفه های سی و چهارمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران مستقر شده است، او می گوید: هر ساله وزارت ارشاد طرح روستاها و عشایر دوستدار کتاب را در راستای ترویج فرهنگ کتابخوانی برگزار می‌کند تا افراد ایده‌ها و طرح‌های خود را برای شرکت در جشنواره به دبیرخانه این وزارتخانه ارسال کنند؛ داوران طرح های موثر در بین مردم را بررسی و برگزیدگان را معرفی می کنند، روستای ما سال گذشته جزو یکی از روستاهای برتر قرار گرفت.
ما طرح روستاها و عشایر دوستدار کتاب را بین مردم اجرا کردیم، این طرح تا حد زیادی در گسترش فرهنگ کتاب و کتابخوانی موثر واقع شد، ما فعالیت خود را معطوف به یکجا نکردیم، به میان تمام گروهای سنی از کودک و نوجوان تا افراد سالخورده رفتیم و آنها را به کتابخوانی تشویق کردیم حتی برای افراد بی سواد کتاب می خواندیم.
در بین اهالی روستا کتاب های ادبی و مذهبی بیشتر مورد اقبال قشر کودک و نوجوان قرار می گیرد.
رستمی در پاسخ به این پرسش که باید چه اقدامی برای اثرگذاری طرح روستاها و عشایر دوستدار کتاب انجام شود، گفت: این طرح باید گسترش یابد و در برنامه ها باید نوآوری باشد. من در کنار افراد بی سواد می نشینم و برای آنها کتاب می خوانم حتی تصمیم دارم در آینده نزد کودکان کار، زندانیان، بیماران بستری شده در بیمارستان ها و افرادی که از کتاب فاصله گرفته اند، بروم و با خواندن کتاب آنها را به کتاب علاقمند کنم تا بیشتر بتوانند با کتاب ها انس بگیرند.
اگرچه فضای مجازی بیش از کتاب مورد اقبال افراد قرار گرفته است و افراد کمتر به کتاب روی می آورند اما کتاب همچنان جایگاه خود را دارد و با طرح های این چنینی می توان کتاب خوانی را گسترش داد.
مسئول کتابخانه عمومی روستای گورک در خصوص هزینه های شرکت در نمایشگاه بین المللی تهران نیز توضیح داد: برای شرکت در این نمایشگاه اجاره غرفه، هزینه اقامت و رفت و برگشت بر عهده وزارت ارشاد و دهیار روستا است.
از تنگستان تا مصلی
سید محمد هاشمی دیگر کتابدار روستای گورک نیز می گوید: طرح روستاها و عشایر دوستدار کتاب با همکاری مسئول کتابخانه و مدیران مدارس این روستا اجرا شد،۹۰ درصد مردم روستا با کتابخانه همکاری می کنند، علاوه بر امانت کتاب اگر کتابی داشته باشند به کتابخانه اهدا می کنند.
وی افزود: از حدود چهار سال قبل مشغول جمع آوری اسناد، تصاویر و فیلم های ویدئویی مربوط به قحطی که در سال ۱۳۱۰ و ۱۳۲۰ اتفاق افتاد، هستم یکی از مهم ترین اسناد مکتوب در این زمینه در روستای گورک سادات وجود دارد تا چند ماه دیگر این اسناد را به یک کتاب ۵۰ صفحه ای تبدیل می‌کنم.
هاشمی در خصوص استقبال از غرفه نیز گفت: استقبال از غرفه خوب بود اما جایگاه ما مناسب نبود، افراد زمانی که خسته شده بودند و در حال خارج شدن از نمایشگاه بودند از جلوی غرفه ما عبور می کردند؛ سال های آینده غرفه های روستاها و عشایر را در بطن نمایشگاه کتاب در نظر بگیرند تا بیشتر دیده شود.
تاسیس کتابخانه در خانه پدری
رایجی موسس و مدیر تنها کتابخانه عمومی مستقل «فرهنگ» روستای بالا جاده شهرستان کردکوی در استان گلستان است، او می گوید: روستای ما در جشنواره سراسری روستاها و عشایر دوستدار کتاب در سال ۱۴۰۰ از بین ۲ هزار و ۵۰ شرکت کنند، برگزیده شد. از آن سال به بعد این کتابخانه مورد اقبال بیشتر مردم روستا قرار گرفت؛ ما در فضای مجازی شبکه ایتا و تلگرام هم فعالیت های فرهنگی در راستای گسترش کتاب انجام می دهیم.
بنده این کتابخانه را از دهه ۵۰ با ۵۰ جلد کتاب در یک قفسه چوبی در خانه پدری ام که سهم الارث بود، تاسیس کردم و بعد از سالها فعالیت سال ۱۳۹۷ توانستم از نهاد کتابخانه های کشور مجوز فرهنگی با ۱۵ هزار جلد کتاب بگیرم و با دوستان هیئت امنا این کتابخانه به صورت رسمی افتتاح شد، در این مکان علاوه بر ترویج کتابخوانی، نشست های فرهنگی با حضور مفاخر، رونمایی کتاب، تعاملات فرهنگی بین استانی برگزار می شود و در مناسبت های مختلف به خصوص هفته کتاب علاوه بر نشست های ادبی از دانش آموزان فعال در حوزه کتاب تقدیر می کنیم.
تالیف بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب در روستای بالا جاده
موسس و مدیر تنها کتابخانه عمومی مستقل «فرهنگ» در روستای بالا جاده توضیح داد: بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب در زمینه مذهبی، روانشناسی، پزشکی، علمی و ادبی، ترجمه و تالیف، فرهنگ‌نامه و لغت‌نامه توسط نویسندگان این روستا به رشته تحریر درآمده که در این نمایشگاه در معرض دید عموم به نمایش گذاشته شده است.
رایجی افزود: ما در نمایشگاه کتاب آثار نویسندگان خود را معرفی می کنیم اما دیگر غرفه ها فروش دارند با این وجود متاسفانه فضای خوبی که در معرض دید عموم باشد را به ما اختصاص ندادند که در مسیر تردد اهل فرهنگ باشد، من به صورت خودجوش به همراه دوستانم به غرفه ها مراجعه و پس از مشاهده افراد اهل فرهنگ و هنر آنها را به غرفه خود دعوت می کنم.
وی با گلایه از اینکه این فضا مناسب معرفی آثار نویسندگان روستاها و عشایر نیست گفت: سه روز اجازه فعالیت در این فضا را به ما دادند و مقرر شده هزینه ایاب و ذهاب و محل اقامت را تقبل کنند.
رایجی تاکید کرد: اگر چه فرهنگ کتابخوانی مغفول و مهجور است و کار کردن در این زمینه به چشم نمی‌آید اما اگر می خواهیم کتابخوانی را گسترش دهیم؛ نیاز است دولتمردان و خیران نهاد و سمن ها را حمایت کنند.
کتابخوانی در کنار صنایع دستی
در غرفه های روستاها و عشایر علاوه بر کتاب صنایع دستی هنرمندان آنها نیز همچون حصیربافی و پارچه های دست بافت رومیزی، سفره و غیره در معرض دید عموم و فروش قرار گرفته است.
معصومه یزدی که پارچه های دست بافت خود را در معرض عموم قرار داده و آنها را بفروش می رساند، می گوید: در روستای بالا جاده بافتن پارچه را به بانوان آموزش می دهم، زنانی که در روستا بی سواد هستند از فرزندان خود می خواهند از کتابخانه کتاب بگیرند و برای آنها بخوانند.کتابخانه هر روز از ساعت ۱۱ تا ۴ بعدازظهر باز است و به مراجعه کنندگان کتاب امانت می دهند.
حدود یک چهارم جمعیت کشور در روستاها زندگی می کنند که عدد قابل توجهی است، روستاها مولدان اقتصادی هستند و باید در جایگاه مولدان فرهنگی هم قرار بگیرند.
حالا که روستاییان سعی می کنند با کمترین امکانات و بدون بودجه به صورت جهادی به توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی بپردازند متولیان امر برای تشویق کردن آنها حداقل باید در نمایشگاه مکان مناسبی را برای معرفی آنها اختصاص دهد.