به گزارش ایرنا، ۳۰ اردیبهشت، روز ملی جمعیت است، جمعیت از مؤلفه‌های اقتدار ملی هر کشوری است ولی نزدیک به ربع قرن است که کشورمان با کاهش نرخ رشد جمعیت به سمت کهنسالی حرکت می کند و عامل اصلی پیری جمعیت کاهش موالید و ازدواج است البته موارد دیگری مانند افزایش طلاق نیز در این امر موثر است.
به عقیده کارشناسان بالارفتن هزینه های فرزندآوری از عوامل کاهش موالید و زمینه‌ساز کاهش نرخ رشد جمعیت است و بسیاری بر این گمانند که فرزندآوری می تواند اثرات منفی زیادی برروی اقتصاد خانواده داشته باشد.
برای رفع این دغدغه‌ها نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب و ابلاغ قانون ۷۳ ماده ای حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در صدد استفاده از همه ظرفیت‌های موجود کشور برای پیشگیری از آثار مخرب پیری جمعیت برآمدند.
بسیاری از مواد قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت بدنبال حمایت مادی ومعنوی از خانواده های پرجمعیت است که از ۱۹ آبان ۱۴۰۰ براساس اصل ۸۵ قانون اساسی به مدت هفت سال به صورت آزمایشی از سوی رییس مجلس شورای اسلامی ابلاغ شده است.
ماده ۲۵ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت
از جمله مواد قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ماده ۲۵ آن است که برای خانواده‌هایی که فرزندان دوم و سوم را به دنیا می‌آورند رویکرد حمایتی در نظر گرفته است ولی هنوز این ماده قانونی به صورت جامع و کامل برای خانواده‌ها اجرایی نشده است.
ماده ۲۵ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اعلام می‌کند که سازمان ثبت احوال کشور مکلف است نسبت به ایجاد سامانه برخط برای معرفی و صدور شناسه ویژه برای مادران دارای سه فرزند یا بیشتر اقدام نماید. مدت اعتبار این شناسه ۱۰سال است و در صورت تولد فرزندان بعدی به مدت پنجسال تمدید خواهد شد.
دستگاه‌های ذیربط موظفند اقدامات ذیل را برای دارندگان کارت مزبور به همراه اعضای خانواده انجام دهند: الف ـ نیم بها بودن ورودی کلیه اماکن و بناهای تاریخی ـ فرهنگی و موزه‌های تابعه وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری.
ب ـ نیم بها بودن خدمات حمل و نقل عمومی شهری و تعرفه‌های فرهنگی، ورزشی و تفریحی شهرداری‌ها و دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری.
پ ـ نیم بها بودن بلیط سینماها هر ماه یکبار
ت ـ تخفیف بیست‌درصدی(۲۰%) دوره‌های آموزشی، تربیتی و هنری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برای استفاده فرزندان .
تبصره ـ شمول حکم این ماده در بخش غیر دولتی مشروط به پیش‌بینی جبران هزینه آن در قانون بودجه سنواتی می‌باشد.
بررسی میدانی خبرنگار ایرنا اصفهان نشان می‌دهد، اجرای موارد اشاره شده در ماده ۲۵ قانون حمایت از خانواده در اصفهان هنوز اجرایی نشده است و این می تواند مانعی در تحقق اهداف قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در اصفهان باشد.
افزایش تورم در سال‌های گذشته، شهریه همه کلاس‌های آموزشی حتی در بخش‌های دولتی و نهادهای عمومی مانند کانون پرورشی کودکان و نوجوانان را افزایش داده، که پرداخت این هزینه‌ها برای برخی خانواده‌ها به‌ویژه خانوارهای پُر جمعیت مقدور نیست.
سهم اندک هزینه های آموزش‌های فوق برنامه از درآمد خانوارها و افزایش این هزینه ها همگام با تورم
مادر یک خانواده اصفهانی با سه فرزند در این‌باره به خبرنگار ایرنا گفت: هزینه های زندگی هر روز بیشتر از پیش می شود و تاکنون موفق نشده ام تسهیلاتی در خصوص ثبت‌نام فرزندانم در کلاس‌های آموشی،فرهنگی و تفریحی از مراکز دولتی و خصوصی دریافت کنم هرچند به ظاهر قوانین حمایتی در این زمینه وجود دارد.
مرضیه صالحی افزود:تورم بر روی همه بخش‌های اقتصادی تاثیر می گذارد و هزینه ثبت نام در کلاس‌های آموشی،فرهنگی و تفریحی مانند هر چیز دیگری افزایش زیادی در سال‌های اخیر داشته است و بنظر می رسد بیشتر خانواده های با درآمد ثابت و دارای چند فرزند نتوانند از عهده پرداخت هزینه های این کلاس ها برآیند.
وی ادامه داد: خانواده‌ها نمی‌توانند مانند گذشته برای کلاس‌های هنری و تفریحی فرزندانشان هزینه کنند زیرا افزایش هزینه‌های جاری زندگی سهم هزینه های پرداختی خانواده ها را برای آموزش کمتر کرده و از سوی دیگر هزینه کلاس‌های فوق برنامه در چهار سال گذشته سیصد تا چهارصد درصد رشد داشته که البته از تورم در سایر بخش‌ها کمتر است.
به گفته وی، بعد از دوران کرونا که باعث تعطیلی بسیاری از کلاس‌های حضوری آموزشگاه های هنری و زبان شد، خانواده ها نیاز فرزندانشان برای شرکت در کلاس‌های فوق برنامه را بیشتر احساس می‌کنند ولی افزایش شهریه در کنار شلوغی آموزشگاه ها فشار زیادی بر خانواده‌ها بویژه خانواده های پرجمعیت تحمیل می‌کند.
این بانوی اصفهانی تصریح کرد: کمترین هزینه شرکت در کلاس‌های هنری در اصفهان برای دوره ای مانند سفالگری و یا خوشنویسی برای یک‌ماه حدود ۲۵۰ هزار تومان است و اگر بخواهم سه فرزندم را به طور مثال تنها در یک رشته ثبت‌نام کنم باید ماهیانه ۷۵۰ هزار تومان بدون هزینه رفت و آمد برای این منظور کنار بگذاریم که برای خانواده های کارمند و کارگر مبلغ زیادی است.
وی اظهار داشت: نگرش بچه های دهه نود با نگاه ما که در دهه‌های شصت و هفتاد دوران کودکی را سپری می کردیم متفاوت است و امروز فرزندانم مدام تقاضای شرکت در کلاس‌های پرهزینه ای مانند رایانه، رباتیک، موسیقی و ورزش‌های رزمی را مطرح می‌کنند و تمایلی به شرکت در دوره های کم هزینه، مانند سفالگری،نقاشی و خطاطی ندارند.
صالحی گفت: در آستانه تعطیلی مدارس قرار داریم و نیاز است مسوولان برای ایام فراقت دانش آموزان بویژه دانش آموزان خانواده های پر جمعیت راهکاری بیندیشند، البته کلاس های هنری و زبان با هزینه‌های کمتر در برخی مساجد محلات برگزار می شود ولی این کلاس ها از تنوع کافی در آموزش ها برخوردار نیستند و انسجام لازم را ندارند.
هزینه های آموزش کمترین رشد قیمت را داشته است
مدیر یک آموزشگاه رایانه در اصفهان در این پیوند گفت: هزینه های آموزش کمترین رُشد قیمتی را در سال های اخیر داشته است و شهریه دوره ها بسیار کمتر از میانگین تورم سایر بخش ها افزایش داشته است.
میلاد صفاری انارکی ادامه داد: آموزشگاه های آزاد در دوران کرونا ضربه سختی خوردند و با افزایش هزینه های اداره آموزشگاه ها، بیشتر فعالان این حوزه ضررهای زیادی را متحمل شدند و شرایط اقتصادی جامعه نیز مانع افزایش شهریه ها برای بسیاری از دوره های می شود.
وی یادآور شد: هیچ آموزشگاهی امتیاز ویژه ای برای ارایه تخفیف به خانواده های پر جمعیت ندارد ولی برخی آموزشگاه‌ها اعلام می‌کنند در صورتی که تعداد مشخصی ثبت‌نام در یک کلاس صورت گیرد، تخفیف ویژه برای نفرات اضافی داده می‌شود ولی با توجه به شیوع تک فرزندی افراد بسیار کمی از این امتیاز بهره مند می شوند.
وی یادآور شد: البته در معدود خانواده های که داری چند فرزند هستند، نیز با توجه به آنکه فرزندان بیشتر این خانواده در گروه‌های مختلف سنی قرار دارند و یا دارای علایق متفاوتی هستند احتمال برخورداری از این تخفیف به این روش به ندرت پیدا می شود.
وی تصریح کرد: آموزشگاه های آزاد الزامی برای ارائه تخفیف به خانواده های پرجمعیت ندارند و مطابق تبصره ماده ۲۵ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت شمول حکم این ماده در بخش غیر دولتی مشروط به پیش‌بینی جبران هزینه آن در قانون بودجه سنواتی است که تاکنون هیچ حمایتی از آموزشگاه های آزاد در این زمینه صورت نگرفته است.
وی خاطرنشان کرد: آموزش یک سرمایه گذاری است و تخصیص اعتبارات به این قانون می‌تواند موجب اجرایی شدن بیشتر دستورالعمل های آن شود و از طرف دیگر مشکل کاهش تقاضا برای شرکت در دوره های آموزشگاه های آزاد را دست کم برای خانواده های دارای چند فرزند کمتر می‌کند.
دستورالعملی برای ارائه تخفیف به خانواده های پرجمعیت ابلاغ نشده است
بررسی خبرنگار ایرنا اصفهان نشان می دهد دستورالعملی برای ارائه تخفیف به خانواده های پرجمعیت به بیشتر نهادهای عمومی و دولتی اصفهان هنوز ابلاغ نشده است هر چند بهای کلاس‌ها و آموزش‌های این حوزه رشد کمی در سال‌های اخیر داشته اند.
مسوول یک نهاد فرهنگی عمومی در این پیوند به ایرنا گفت: تاکنون دستورالعملی برای ارائه تخفیف به خانواده‌هایی با سه فرزند و یا بیشتر ابلاغ نشده است ولی به خانواده‌هایی که دارای چند فرزند هستند و هر فرزند در ۲ یا سه کلاس و بیشتر ثبت‌نام کرده باشد، تخفیفی در حدود ۱۵ تا ۲۰ در صدی بر روی برخی کلاس‌هایی که مربوط به بخش خصوصی نیست اختصاص می یابد.
وی که خواست نامش منتشر نشود تاکید کرد: کلاس‌هایی مانند رباتیک و موسیقی که از طریق برون‌سپاری به بخش خصوصی و شرکت‌های آموزشی واگذار می شود نیز بنا به تصمیم خودشان تخفیفاتی برای ثبت نام گروهی اعلام می‌کند.
شورای شهر اصفهان مادران دارای ۳ فرزند و بیشتر را در شمول برخورداران از طرح منزلت شهروندی قرار داده است
عضو شورای شهر و رئیس مرکز پژوهش‌های شورای اسلامی شهر اصفهان گفت: اجرای ماده ۲۵ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت در زیر مجموعه های شهرداری اصفهان جای بررسی و تامل دارد و اگر نهادی به ما اعلام کند،آن را در دستور کار و بررسی قرار می دهیم.
سید مصطفی نباتی نژاد ادامه داد: با وجود اجرا نشدن مستقیم قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت اجرای طرحی موسوم به "طرح منزلت شهروندی" از سال ۱۳۹۳ در شهرداری اصفهان آغاز شده است که هدف آن اعطای یارانه به اقشار خاص جامعه است و این یارانه می تواند، استفاده از مراکز تفریحی و گردشگری شهرداری اصفهان و یا استفاده از خدمات حمل و نقل عمومی باشد.
وی تصریح کرد: در هر دوره ای دایره شمول افراد برخوردار از "طرح منزلت شهروندی" در اصفهان بیشتر شده است و در دوره اخیر شورای اسلامی شهر اصفهان، شورا تاکید دارد که مادران دارای ۳ فرزند و بیشتر در شمول طرح منزلت قرار گیرند.
وی گفت: با وجود تاکید شورا، اجرا، اطلاع رسانی و عملیاتی شدن این طرح در شهرداری اصفهان جای نقد دارد که در آخرین جلسه کمیته عالی منزلت در هفته گذشته تصمیمات خوبی در این خصوص گرفته شد و پیشنهاداتی مطرح شد که قرار است اجرایی شود.
وی یادآور شد: بر اساس بررسی ها،تعداد افراد مشمول"طرح منزلت شهروندی" در اصفهان بالغ بر ۵۰۰ هزار نفر تخمین زده می شود که بخشی از آن ها مادران دارای ۳ فرزند و بیشتر هستند که در قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت به آن تاکید شد ولی تاکنون ۵۰ هزار نفر که بخش بسیار کمی از آن مادران دارای ۳ فرزند و بیشتر هستند از این طرح بهره منده شده اند و کارت مربوط را گرفته اند.
وی اظهار داشت: بر اساس آمار حدود ۷ هزارنفر از مادران دارای ۳ فرزند و بیشتر اصفهانی کارت منزلت را دریافت کرده اند و این کارت علاوه بر این قشر در اختیار جانبازان،معلولین و سالمندان نیز قرار می گیرد البته بخشی هستند که علاقه ای به دریافت این خدمات ندارند ولی بدنبال افزایش افراد دارای این کارت هستیم و یک هدف ۳۰۰ هزار نفری را برای بازه زمانی ۲ تا ۳ برای شهرداری تعیین کرده ایم.
به گزارش ایرنا،۳۰ اردیبهشت سالروز ابلاغ سیاست‌های کلی جمعیت از سوی رهبر انقلاب در تقویم جمهوری اسلامی ایران، "روز ملی جمعیت" نام گرفته است.