به گزارش ایرنا موضوع جمعیت و سرمایه انسانی از مباحث مهم اجتماعی و اقتصادی است به نحوی که سرمایه های اجتماعی و جمعیتی کشورها از مولفه های اقتدار و استحکام هر جامعه به شمار می رود همچنین از طرفی توان علمی و منابع مادی و غیر مادی هر جامعه بدون در نظر گرفتن جمعیت، معنادار نیست.
جمعیت در کشورها اساسی ترین عامل برنامه ریزی توسعه است چراکه انسان ها می توانند سرمایه ها را به کار گرفته و آن را به ارزش افزوده تبدیل کنند بنابراین عدم تعادل و پویایی ساختار جمعیت، یک آسیب جدی است که جبران آن به راحتی امکان پذیر نیست.
افزایش میانگین سنی جمعیت و کمی نسل جوان از مشکلاتی است که پیشرفت هر جامعه را با رکود مواجه می سازد بنابراین هر چقدر هرم سنی جمعیتی قاعده بزرگتری داشته باشد با افزایش نسل جوان مولد در کنار پیشکسوتان سنی با تجربه، موفقیت بیشتر خواهد بود.
اهمیت فرزندآوری و نگرانی‌ها از گسترش جمعیت سالمندی موجب شد تا رییس جمهور در نخستین نشست ستاد ملی جمعیت تاکید کند که همه رسانه‌ها باید همت کنند تا قانون جمعیت به خوبی در جامعه انعکاس یابد و مشوق‌ها برای افزایش و جوان‌سازی جمعیت به روشنی برای مردم تبیین شود.
قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مشتمل بر ۷۳ ماده و ۸۱ تبصره در جلسه مورخ بیست و چهارم مهرماه ۱۴۰۰ در کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی طبق اصل هشتاد و پنجم (۸۵) قانون اساسی تصویب شد و پس از موافقت مجلس با اجرای آزمایشی آن به مدت هفت سال در آبان ۱۴۰۰ به تایید شورای نگهبان رسید که در این قانون وظایف دستگاه‌های مرتبط اعلام و همچنین به مشوق های جمعیتی نیز پرداخته شده است.
این در حالی است که زنگ خطر نرخ رشد جمعیت ایران به صدا درآمده است و به گفته کارشناسان تا سال ۱۴۲۰ به صفر می‌رسد، از طرفی گفته می‌شود، ایران وارد مرحله اول سالخوردگی جمعیت شده و موالید نیز مانند کشورهای دیگر کاهش یافته است.
این عوامل دست به دست هم داده تا مسوولان، سیاست‌های تشویقی را جهت افزایش جمعیت اتخاذ کنند که در این راستا قرارگاه جوانی جمعیت در سطح کشور راه اندازی شده است تا شروع یک حرکت تحول گرا و تعالی بخش در نظام سلامت و جمعیت پویا و سالم باشد.
هدف این قرارگاه، تدوین برنامه عملیاتی در راستای ارتقای سلامت و جوانی جمعیت، هماهنگی بین دستگاهی جهت اجرای مستمر فرآیندهای مرتبط با اجرایی سازی قانون حمایت از خانواده و پایش و نظارت برنامه ها است و دولت هم عزم جدی برای اجرای این قانون دارد اما این مهم نیازمند مردمی شدن دارد که در این راستا دولت مشوق هایی نیز تعریف کرده است.
تمرکز بر برنامه‌های تشویقی برای جلب مشارکت مردم
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری لرستان با تاکید بر همکاری دولت و مردم برای حل بحران جمعیت گفت: در این زمینه ترویج «گفتمان و جنبش فکری» با هدف حل بحران کاهش و پیری جمعیت و تقویت فرهنگ فرزندآوری بسیار مهم و ضروری است.
فریبا ولیپوری بیان کرد: روند رشد جمعیت در کشور و لرستان در وضعیت مناسبی قرار ندارد بطوری که جامعه شناسان برای آن تعبیر چاله جمعیتی را بکار می‌برند بنابراین در حوزه حاکمیتی، تصمیماتی گرفته شده، موانع فرزند آوری شناسایی و قانون افزایش جمعیت با ۷۳ ماده به تصویب رسیده است.
وی با اشاره به تاکیدات رهبر معظم انقلاب در خصوص جوانی جمعیت و حمایت از ازدواج جوانان افزود: برای افزایش جمعیت، وظایفی در ۲ حوزه حاکمیتی و مردمی وجود دارد که باید به صورت جدی دنبال شود.
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری لرستان با تاکید بر لزوم اجرای این قانون گفت: در حل مشکلات احتمالی سر راه این قانون همکاری می‌شود و با مدیرانی هم که از اجرای این قانون خودداری کنند از طریق سازمان بازرسی و دستگاه قضایی برخورد خواهد شد.
ولیپوری با تاکید بر نقش و همکاری مردم در رفع بحران جمعیت ادامه داد: مردم همان‌گونه که در دهه‌های قبل، شعار "۲ فرزند کافیست" را پذیرفتند اکنون هم افزایش جمعیت را در اولویت قرار دهند و در رفع خطر جمعیتی و خطرات ناشی از آن همکاری کنند.
تشکیل ۱۴ هزار پرونده دریافت تسهیلات فرزندآوری و ازدواج
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری لرستان گفت: چهار کمیته با عنوان های بازرسی، ارزیابی قانون و حمایت از خانواده و جوانی جمعیت با همکاری دانشگاه علوم پزشکی، حمایت از خانواده با همکاری نهادهای مردمی و هیات اندیشه ورز در راستای پیگیری قانون جوانی جمعیت در استان تشکیل شده است.
ولیپوری با اشاره به برگزاری جلسات مکرر در خصوص جوانی جمعیت و پیگیری مصوبات این قانون در سطح استان افزود: در این راستا یک مرکز ناباروری دولتی به زودی در خرم آباد راه اندازی می شود که در حال حاضر، تجهیزات آن تامین شده است.
وی ادامه داد: اعتباراتی در راستای تقویت مرکز ناباروری جهاد دانشگاهی استان تامین و خوابگاه دانشجویان متاهل نیز کلنگ زنی شده و به همین منظور جلسات مکرر شورای فرهنگ فرهنگ عمومی با حضور بانوان شاغل در دستگاه های اجرایی استان تشکیل شده است.
ولیپوری اظهار داشت: در حوزه تسهیلات فرزآندآوری و ازدواج نیزرتبه لرستان در سال ۱۴۰۰، در جایگاه ۲۷ استان های کشور بود که سال گذشته در این زمینه رتبه ۱۵ را کسب کرد.
وی با بیان اینکه اکنون ۱۴ هزار نفر در صف انتظار تسهیلات فرزند آوری و ازدواج هستند ادامه داد: با پیگیری های انجام گرفته مقرر شده است امسال اعتبارات بیشتری جهت تسریع در روند دریافت تسهیلات اختصاص یابد.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری لرستان گفت: در راستای واگذاری زمین و منزل مسکونی فرزندآوری، خرم آباد با کمبود زمین مواجه است که در این راستا امسال پنج جلسه با راه و شهرسازی برگزار و مقرر شده است پیشنهادات در قالب بسته تدوین شده به مرکز ارسال و راهکارهای احتمالی بررسی و اجرایی شود.
ولیپوری با بیان اینکه کمترین مشکل در راستای تامین زمین و مسکون در بروجرد وجود دارد افزود: متاسفانه تاکنون در خرم آباد فقط ۱۶ قطعه تامین شده در حالیکه تعداد متقاضیان بیش از ۴۰۰ نفر است همچنین اشتغال پدر فرزندان سه قلو در دستور کار قرار گرفته است و تا پایان ۲ سالگی نیز، ماهانه یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان به ۲ قلوها پرداخت می شود.
به گفته وی اکنون ۲ هزار خانواده دارای فرزندچند قلو تحت پوشش بهزیستی لرستان هستند.
مرکز ناباروری دولتی عسلیان در خرم آباد راه اندازی می شود
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی لرستان نیز گفت: نرخ رشد جمعیت استان در سال ۱۴۰۰ معادل ۰/۷۴ درصد بوده است که این شاخص سال گذشته به دلیل کاهش مرگ و میر ها، به ۰/۸ درصد ارتقا یافته است.
دکتر مریم کوشکی اظهار داشت: تا پایان سال ۱۴۰۰ تعداد ۲۵ هزار و ۴۱۵ واقعه ولادت در استان ثبت شده است که این آمار طی سال گذشته به ۲۴ هزار و ۲۹۳ کاهش یافته اما با توجه به کاهش میزان فوتی ها، نرخ رشد جمعیت در استان روند افزایشی داشته است.
وی ادامه داد: در سال ۱۴۰۰ تعداد ۱۵ هزار و ۲۱۱ واقعه ازدواج در لرستان ثبت شده که این آمار در سال گذشته به ۱۴ هزار و ۶۱۲ مورد رسیده همچنین سال ۱۴۰۰ چهار هزار و ۲۱۵ واقعه طلاق در استان ثبت شده است که این رقم طی سال گذشته با کاهش هفت درصدی به سه هزار و ۹۶۳ نفر رسید.
کوشکی گفت: یکی از اولویت های دانشگاه علوم پزشکی لرستان طی ۲ سال اخیر در راستای اهداف برنامه جوانی جمعیت، ارتقای کیفیت آموزش های حین ازدواج است به همین منظور اکنون ۱۰ مرکز مشاوره ازدواج در سطح استان فعال می باشد و نظارت و پایش مستمر جهت برخورداری زوجین از ۶ ساعت آموزش رایگان صورت می‌گیرد.
وی افزود: از آبان ماه سال ۱۴۰۰ که قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت توسط مجلس تصویب شد، دانشگاه علوم پزشکی لرستان با راه اندازی قرارگاه جوانی جمعیت دانشگاهی در راستای اجرایی سازی مفاد این قانون اقدام نموده است.
وی با تاکید بر موضوع تحکیم خانواده بیان کرد: در راستای اجرای طرح نفس نیز گام های موفقی برداشته شده که در این راستا با همکاری بسیج جامعه پزشکی و معاونت فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی استان اقدامات عملیاتی و فرهنگی موثری در حال انجام است.
کوشکی ادامه داد: مرکز نفس نیز به زودی در بیمارستان عسلیان خرم آباد و پس از آن با همکاری معاونت بهداشتی دانشگاه، بسیج جامعه پزشکی و معاونت فرهنگی دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی لرستان در تمام شهرستان های استان راه اندازی خواهد شد.
وی با بیان اینکه ۷۰ درصد عملیات اجرایی مرکز ناباروری بیمارستان عسلیان خرم آباد در حال انجام است افزود: همچنین تاکنون ۶ هزار زوج نابارور در استان شناسایی شده است که از این مجموع سه هزار و ۵۰۰ مورد نازایی اولیه و ۲ هزار و ۵۰۰ مورد نیز نازایی ثانویه دارند و از طریق اداره کل بیمه سلامت نشان دار شده اند.
کوشکی اظهار داشت: در حال حاضر زوج های نابارور استان در ۲ مرکز جهاد داشنگاهی و بیمارستان شفا تحت درمان قرار می گیرند که به زودی مرکز ناباروری عسلیان بصورت دولتی در استان فعال می شود و ۹۰ درصد هزینه های درمان این زوج ها در این مرکز تقبل می شود.
وی عنوان کرد: همچنین ۱۳۰ زوج نابارور جهت دریافت تسهیلات به ستاد اجرایی فرمان امام خمینی (ره) معرفی شده اند که تاکنون ۱۰۰ پرونده در بانک مهر جهت دریافت تسهیلات ۵۰۰ میلیون ریالی تشکیل شده است.
ضرورت فرهنگ سازی در راستای ترویج فرزندآوری
استاندار لرستان گفت: فرهنگ سازی اصل و مهمترین موضوع در ترویج و ترغیب زوجین برای فرزندآوری است که در قالب برنامه های متعددی از جمله کار رسانه ای، تبلیغات و آموزش های چهره به چهره محقق می شود.
فرهاد زیویار عنوان کرد: برنامه های آموزشی باید کارشناسانه و به گونه ای باشد که مخاطبان را به خوبی به موضوع فرزندآوری ترغیب کند همچنین امکانات و دستورالعمل ها به عنوان ابزار مشوق نیز در مرحله های بعد بسیار تاثیرگذار هستند که باید در نظر گرفته شود و تداوم داشته باشد.
زیویار با اشاره به شرایط حساس موضوع جمعیت در کشور و استان تاکید کرد: جلسات قرارگاه باید به صورت منظم برگزار شده که هر دستگاه باید اقدامات خود را به صورت ساماندهی شده ارائه دهد همچنین کمیته های تخصصی ذیل این قرارگاه نیز باید به صورت منظم برگزار و نتایج آن به صورت مقایسه ای بررسی شود.
استاندار همچنین به تاثیرات منفی پیری جمعیت در شرایط کشور، جامعه و آداب و رسوم ها اشاره کرد و گفت: پیشگیری از مسیر پیری مفرط جمعیت و افزایش نرخ موالید برنامه دشواری است که عزم همگانی می خواهد.
لرستان رتبه سوم حمایت از خانواده و جوانی جمعیت را کسب کرد
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار لرستان نیز گفت: این استان طبق رتبه بندی وزارت کشور موفق به کسب رتبه سوم در زمینه حمایت از خانواده و جوانی جمعیت شد.
مجید منعمی اظهار داشت: لرستان در رتبه بندی های مربوطه توسط وزارت کشور، با توجه به اقداماتی که در خصوص بحث حمایت از خانواده و جوانی جمعیت انجام داده رتبه سوم را کسب کرده است و در آینده نیز اقدامات دقیق تری در این زمینه صورت خواهد گرفت.
وی با تاکید بر ارتقای جایگاه لرستان در این رتبه بندی افزود: نشست مرتبطی با حضور دبیر ستاد ملی جمعیت در سطح استان برگزار خواهد شد چراکه این مهم جزو سیاست گذاری‌های استان است که به صورت ویژه دنبال می شود.
ثبت بیش از ۲۴ هزار واقعه ولادت در لرستان
مدیرکل ثبت احوال لرستان گفت:۲۴ هزار و ۲۹۳ واقعه ولادت سال گذشته در استان به ثبت رسیده که از این تعداد ۱۳ هزار و ۱۳ مورد معادل ۵۳.۶ درصد پسر و ۱۱ هزار و ۲۸۰ نفر دختر بوده است و در مجموع به ازای تولد هر ۱۱۵ پسر ۱۰۰ دختر در لرستان متولد شد.
فریبرز امیری با اشاره به ثبت ۹۸.۲ درصد از ولادت ها در مهلت قانونی ۱۵ روزه اظهار داشت: بر این اساس در هر ساعت تقریبا سه نوزاد و در هر شبانه روز بطور متوسط ۶۷ نوزاد در لرستان متولد شده و از مجموع تولدهای ثبت شده ۴۹۵ مورد دو قلو و ۱۱ مورد سه قلو بوده است.
وی با بیان اینکه ۱۴ هزار و ۶۱۲ مورد ازدواج طی سال گذشته در این استان ثبت شده است عنوان کرد: هر شبانه روز ۴۰ مورد ازدواج در لرستان به ثبت رسیده که میانگین سن ازدواج بار اول برای مردان ۲۸ سال و برای زنان ۲۳ سال بوده است.
وی با بیان اینکه پارسال سه هزار و ۹۶۳ مورد طلاق در لرستان ثبت شده است افزود: به طور متوسط در هرشبانه روز ۱۱ واقعه طلاق رسمی شده و میانگین سن طلاق برای مردان استان ۳۷ سال و برای زنان سال به ثبت رسیده است.
مدیرکل ثبت احوال لرستان گفت: پارسال پنج نام نخست پسران در لرستان به ترتیب حسین با ۴۱۵ مورد، آراد با ۳۶۲، امیرعلی ۳۰۴، آی هان ۲۹۲ و آریا ۲۵۹ مورد همچنین بیشترین فراوانی پنج نام اول دختران نیز به ترتیب رستا با ۴۰۹ مورد ، فاطمه ۳۲۹، آوا ۲۴۳، هانا ۲۳۹ و آوین ۲۲۹ مورد بوده است.