به گزارش ایرنا، از نظر پزشکی، فرد مرگ مغزی شده، امکان بازگشت به زندگی ندارد و بنا بر این بهترین و موثرترین کاری که خانواده وی می توانند انجام دهند آن است که اهدای اعضای عزیز از دست رفته خود را زمینه‌ای برای حیات‌بخشی به بیماران دیگر قرار دهند.
اعضای تیم شناسایی و گروه‌های انسان‌دوست در بیمارستان و مراکز مراقبت‌های ویژه، تلاش می‌کنند که خانواده این افراد را قانع کنند که زندگی بیمارشان از نظر پزشکی و متخصصان امر، پایان یافته و اکنون در دنیای دیگر است و آنچه خون را برای مدت کوتاهی در اعضای بدن او در تحرک و جریان نگه داشته، تنها دستگاه‌ها و لوله‌هایی است که به او متصل است و اگر آنها جدا شود، همه چیز پایان می‌یابد.
فرصت طلایی پیوند
یکی از ابعاد بسیار مهم و سرنوشت‌ساز در موضوع پیوند عضو، برخورد و تعامل خانواده ارائه دهنده پیوند است چرا که اگر به موقع تصمیم به اهدای اعضای بیمار مرگ مغزی نگیرند، فرصت اهدای عضو از دست می‌رود و اعضای حیاتی وی دیگر قابل اهدا و پیوند نخواهد بود.
خانواده‌های اهدا کننده، بدون شک به عنوان بنده خاص و نظر کرده خداوند بر سنتی کهن پای می‌گذارند که اعتقاد داشت باید اجساد افراد مرگ مغزی را همچون درگذشتگان، به خاک سپرد در حالی که این خانواده ها با اهدای اعضای این افراد، که در صورت دفن، تا چند صباح دیگر در زیر خاک تباه خواهد شد، می‌توانند جان چند انسان دیگر را از مرگ قطعی نجات داده و لبخند شادی و امید را بر لبان ده‌ها نفر اعضای خانواده و وابستگان او بنشانند.
و واقعا چه لذتی فراتر از اینکه بدانی قلب فرزند از دست رفته‌ات در جسمی دیگر به تپش دارد و تو می‌توانی تا سال‌ها او را ببینی و بر همت خویش و جان ارزشمند فرزندت، افتخار کنی.
یا اینکه بدانی چشم فروبسته عزیز از دنیا رفته‌ات در حدقه دیگری خواهد نشست و دیدگان او را برای سالیان دراز به دنیا روشن خواهد ساخت و او با همان چشمان فرزند یا عزیز دیگر تو، تو را خواهد نگریست و به وجود و روانت، دعا و ثنا خواهد فرستاد و برای پاداش آخرت، نزد خداوند شفیع خواهد شد و یا کبدی که بر دل جگرگوشه‌ای خردسال پیوند یابد و تا سال‌ها خون تازه از قلبش به واسطه این کبد پیوند شده، در رگ‌های نازکش بدود و شادی را در چشمان زیبای او جاودانه سازد.
تصمیم به اهدای عضو کاری ایثارگرانه است
رییس بیمارستان منتصریه مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: واقعا برای خانواده کسی که مرگ مغزی شده، تصمیم‌گیری در آن شرایط، کاری بس دشوار و البته ایثارگرانه، مسوولانه و انسانی است.
دکتر محسن علی‌اکبریان افزود: از نظر پزشکی، مرگ مغزی، پایان زندگی است و حتی با تجهیزات و وسایل پیشرفته پزشکی هم فقط تا چند روز می‌توان بدن را در شرایط حیاتی نگه‌داشت اما بدون مغز، حیات پایان یافته است و خانواده فرد باید این واقعیت را پذیرفته و به سرعت برای نجات یک انسان دیگر، تصمیمات فوری و منطقی بگیرند.
وی ضمن دشوار خواندن این تصمیم، عنوان کرد: باید از این خانواده‌ها که چنین فداکارانه و انسانی تصمیم می‌گیرند به وجه شایسته‌ای قدردانی شود. این قدردانی معنوی، باید هم از سوی خانواده گیرنده عضو، هم از جانب مردم و مطلعان و هم از سوی مسوولان صورت گیرد تا اهمیت این کار انسانی، در جامعه ترویج و توسعه یابد.
رضایت ۷۰ درصدی والدین بیماران مرگ مغزی به اهدای عضو
یکی از مهمترین برنامه های دانشگاه علوم پزشکی مشهد فرهنگ‌سازی برای اهدای عضو در جامعه است که مسوول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از رشد قابل توجه رضایت خانواده‌های بیماران مرگ مغزی برای اهدای عضو عزیزانشان خبر داد.
در ابتدای راه‌اندازی واحد پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی مشهد کمتر از ۱۰ درصد خانواده‌های بیماران مرگ مغزی رضایت به اهدا می‌دادند که این عدد با فرهنگ سازی هم اینک به ۷۰ درصد رسیده است
دکتر ابراهیم خالقی افزود: در ابتدای راه‌اندازی واحد پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی مشهد کمتر از ۱۰ درصد خانواده‌های بیماران مرگ مغزی رضایت به اهدا می‌دادند که این عدد با فرهنگ سازی هم اینک به ۷۰ درصد رسیده است و تنها ۳۰ درصد خانواده‌ها همچنان در برابر این کار مقاومت دارند.
وی ادامه داد: امیدواریم با همت رسانه‌ها و به خصوص مجامع اجتماعی همچون ائمه جمعه، مجالس وعظ و سایر اجتماعاتی که مردم عادی در آن حضور دارند و می‌توان تبلیغات اجتماعی وسیعی انجام داد، این رقم به ۱۰۰ درصد برسد.
مسوول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: مردم ما روحیه نیکوکاری بالایی دارند که تنها باید از طریق رسانه‌ها فرهنگ سازی بیشتری صورت گیرد تا آنها مجاب شوند که مرگ مغزی معادل مرگ است و با اهدای عضو بیماران مرگ مغزی، می توان زندگی عاری از بیماری و درد و رنج را به چشم به‌راهان و نیازمندان عضو پیوندی اهدا کرد.
وی ادامه داد: در ابتدا خانواده‌های بیماران مرگ مغزی با این تصور غلط که ممکن است بیمار مرگ مغزی به زندگی برگردد از اهدای عضو بیماران خود امتناع می‌کردند که با اطلاع رسانی و آگاه سازی از طریق رسانه‌ها، اکنون اهدای عضو به یک شاخص و نماد ایثار تبدیل شده است.
خالقی، افزایش چشمگیر شاخص اهدای عضو در واحد پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی مشهد را ناشی از سه عامل رضایت خانواده‌ها، فعالیت رسانه‌ها و همچنین توانایی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در پیوند عضو دانست.
وی ادامه داد: شاخص اهدای عضو در کشور در سال ۱۳۸۰ و همزمان با نخستین پیوند عضو از بیمار مغزی یک به ازای یک میلیون نفر جمعیت بود که اکنون میانگین این شاخص (پی. ام. پی) در کشور ۱۱.۲ و در استان خراسان رضوی ۱۷ است که این رقم در مشهد ۲ برابر میانگین کشوری، یعنی ۲۳ اهدا به ازای هر میلیون جمعیت است.
مسوول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی مشهد بیان کرد: وجوه شرعی موضوع پیوند، مبحث دیگری است که در ایران با التفات مراجع تقلید و آیات عظام تا حدود بسیار زیادی مرتفع شده است.
وی افزود: با توجه به اینکه در برخی ادیان و مذاهب در سایر کشورها، مشکلاتی در این زمینه وجود دارد و بعضا مخالف این کار هستند، در اسلام و به خصوص فقه شیعه، به یمن وجود اجتهاد و مجتهدان دانا و آگاه به مسائل روز، این مشکلات بسیار کمتر است.
دکتر خالقی ادامه داد: تا سال ۱۳۶۸ که امام خمینی(ره)، به فاصله کمتر از یک ماه تا ارتحال، فتوای مدبرانه، شجاعانه و اجتهادی خود را در این زمینه اعلام نکردند، این بحث، کماکان در مرحله نظریه و تئوری باقی مانده بود که خوشبختانه با اقدام شجاعانه آن بزرگوار، چراغ راه آینده روشن شد و پس از آن نیز رهبر معظم انقلاب و دیگر علمای تراز اول موافقت خود را با این امر مهم اعلام داشتند.
رشد چهار برابری شاخص اهدای عضو در مشهد
مسوول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: شاخص اهدای عضو در کشور اسپانیا، که بالاترین میزان اهدای عضو در جهان را دارد ۴۰، در اروپا و امریکا ۲۰ و در ایران حدود ۱۱ است.
شاخص کنونی اهدای عضو در محدوده زیر پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اروپا و آمریکا برابری می‌کند.
دکتر خالقی افزود: اما در دانشگاه علوم پزشکی مشهد به یمن فرهنگ بالای مردم و کارهای فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی که دستگاه‌های دولتی، سمن‌ها و سایر نهادهای مرجع اجتماعی انجام داده‌اند این رقم به ۲۰ رسیده در حالی که در آغاز دهه ۸۰ شمسی، این رقم پنج بود. به عبارت دیگر، دانشگاه علوم پزشکی مشهد اکنون در این شاخص با اروپا و آمریکا برابری می‌کند.
اهدای پنج هزار و ۶۰۱ عضو در مشهد
رییس بیمارستان منتصریه مشهد گفت: واحد پیوند اعضا از بیماران مرگ مغزی دانشگاه علوم پزشکی مشهد که شمال شرق کشور را زیر پوشش دارد، از سال ۱۳۸۰ فعالیت خود را آغاز کرده است.
تا کنون پنج هزار و ۶۰۱ پیوند عضو از هزار و ۳۱۰ بیمار مرگ مغزی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شده است.
دکتر علی‌اکبریان افزود: از ابتدای راه اندازی این واحد تا کنون پنج هزار و ۶۰۱ پیوند عضو از هزار و ۳۱۰ بیمار مرگ مغزی در دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شده است.
وی با بیان اینکه ۱۵ درصد شهروندان خراسان رضوی با موضوع اهدای عضو آشنا هستند، ادامه داد: این میزان شامل ۲۵ هزار نفر از اعضای خانواده‌های پیونددهندگان است که اگر اعضای فامیل نزدیک و اطرافیان اصلی آنان را نیز اضافه کنیم اکنون ۵۰۰ هزار نفر با موضوع اهدای عضو آشنایی دارند.
رییس بیمارستان منتصریه مشهد عنوان کرد: باید تلاش بیشتری در زمینه فرهنگ‌سازی صورت گیرد که نقش رسانه‌های جمعی، فضای مجازی، فعالیت‌های فرهنگی، مجالس مذهبی و برنامه‌های اجتماعی در این میان بسیار مهم است.
وی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی مشهد قطب پیوند عضو شرق کشور است، افزود: تا کنون صدها مقاله علمی از اعضای تیم پیوند و سایر محققان رشته‌های مختلف این دانشگاه در زمینه پیوند اعضا منتشر شده که مورد استناد مجامع علمی منطقه و جهان هم واقع شده است.
دکتر علی‌اکبریان ادامه داد: امروزه در بسیاری از کشورهای جهان و از جمله ایران، افرادی که فرهنگ اجتماعی بالایی دارند در زمان حیات‌شان و در شرایط سلامت کامل، پیش از هرگونه بیماری حاد که احیانا منجر به مرگ مغزی شود، فرمی را در واحد فراهم‌آوری اعضا پر می‌کنند که به منزله نوعی تعهد و رضایت نسبت به اهدای عضو است.
رشد ۹۵ برابری اهدای عضو در سال ۱۴۰۱
مسوول واحد فراهم آوری اعضای پیوندی دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه ارزیابی میزان مرگ مغزی منجر به اهدای عضو به صورت سالانه و پایان هر سال انجام می‌شود، گفت: در سال ۸۰ تنها سه مورد مرگ مغزی در شهرستان های زیر پوشش این دانشگاه منجر به اهدای عضو شده بود که این عدد با رشد حدود ۴۲ برابری در سال ۱۴۰۱ به ۱۲۵ مورد رسیده است.
در نخستین سال فعالیت این مرکز در سال ۱۳۸۰ تنها ۶ اهدای عضو صورت گرفت که این روند به تدریج افزایش چشمگیری یافت و با رشد حدود ۹۵ برابری به ۵۶۸ مورد اهدای عضو در سال ۱۴۰۱ رسید.
دکتر اخالقی افزود: همچنین در نخستین سال فعالیت این مرکز در سال ۱۳۸۰ تنها ۶ اهدای عضو صورت گرفته بود که این روند به تدریج افزایش چشمگیری یافت و با رشد حدود ۹۵ برابری به ۵۶۸ مورد اهدای عضو در سال ۱۴۰۱ رسید.
وی ادامه داد: از این تعداد اهدای عضو در سال گذشته، ۷۹ مورد پیوند کلیه، ۲۳۴ مورد پیوند قرنیه، ۱۴۴ مورد پیوند پوست، ۶۹ مورد پیوند کبد، هفت مورد پیوند قلب، سه مورد پیوند کلیه و پانکراس (لوزالمعده) همزمان با هم و یک مورد نیز پیوند پانکراس یا لوزالمعده بوده است.
این مسوول بیان کرد: همچنین از این تعداد اهدای عضو، ۳۱ عضو شامل سه قلب، ۲ کلیه و ۲۶ کبد به مراکز پیوند عضو در تهران و شیراز ارسال شده است.
اهدای زندگی به ۶۵ بیمار نیازمند عضو در ۲ ماهه بهار امسال
مسوول واحد فراهم آوری اعضای دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: از ابتدای امسال ۱۸ مورد پیوند از اهدا کنندگان مرگ مغزی منطقه انجام شده است که این امر موجب نجات و ادامه زندگی ۶۵ بیمار نیازمند به عضو شده است.
دکتر خالقی افزود: انجام هشت پیوند کلیه، هشت پیوند کبد، ۲۶ مورد پیوند قرنیه، ۱۶ مورد پیوند پوست، سه مورد پیوند قلب و یک مورد نیز پیوند همزمان کلیه و پانکراس در این مدت به ثبت رسیده است و علاوه بر این سه مورد کبد نیز برای اهدا به بیماران نیازمند به شیراز ارسال شده است.