تلویزیون ایراناینترنشنال و بسترهای مجازی این رسانه اعم از توئیتر، تلگرام و اینستاگرام از جمله فعالترین رسانههایی بودند که در جریان ناآرامیهای شهریورماه ۱۴۰۱ و پس از درگذشت مهساامینی بر طبل اغتشاشات کوبیدند و با جریان انداختن پروژه براندازی، از هیچ تلاشی برای سرنگونی نظام فروگذار نکردند؛ رویایی که اگرچه به وقوع نپیوست اما باعث کاهش توجه افکار عمومی به این رسانه و تغییرات بنیادین در ساختار و سیاستهای این رسانه فارسیزبان شد تا جایی که میتوان مدعی شد ایران اینترنشنال در ماههای اخیر از نظر جذب مخاطب و تاثیرگذاری، مسیری معکوس و در راستای سقوط در پیش گرفته است.
این شبکه، تنها تلویزیون خبری ۲۴ ساعته فارسیزبان در خارج از ایران است. پخش برنامههای ایران اینترنشنال از ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ مصادف با دوازدهمین انتخابات ریاستجمهوری ایران آغاز شد. برنامههای امروز با «نادر سلطانپور»، تیتر اول با «نیوشا صارمی» (پیش از آن با فرداد فرحزاد) و چشمانداز از جمله برنامههای خبری_تحلیلی و آخر هفته با «صادق صبا» و هتتریک با «مزدک میرزایی» به ترتیب از جمله برجستهترین برنامههای فرهنگی_هنری و ورزشی این شبکه به شمار میآیند.
در ادامه تعداد اعضا (دنبالکنندگان) تلگرام، اینستاگرام و توئیتر این رسانه با دیگر رقبای رسانهای آن تا پایان اردیبهشتماه ۱۴۰۲ مورد مقایسه قرار گرفته است:
کاهش محسوس روند عضوگیری کانال تلگرامی
تغییرات سیاستگذاری و رخدادهایی که در یک ماه گذشته در بدنه و ارکان اصلی رسانه اینترنشنال به وجود آمد و همچنین تشکیل پویشی علیه این رسانه، باعث کاهش توجه افکار عمومی و ریزش اعضای کانال تلگرامی این رسانه شده؛ بهگونهای که از ابتدا تا پایان اردیبهشتماه تعداد اعضا از ۶۶۹ هزار و ۱۰۷ نفر به ۶۶۴ هزار و ۳۷۴ نفر کاهش پیدا کرده است؛ آن هم در حالی که در ماههای منتهی به ناآرامیهای شهریور ۱۴۰۱ با پوشش خبری ۲۴ ساعته، به ۷۰۰ هزار عضو رسیده بود و با شکست پروژه براندازی، سازوکار و اقبال عمومی به این رسانه مخالف نظام نیز کاهش یافته است:
برای روشنتر شدن وضعیت عضوگیری و روند کاهشی کانال تلگرامی ایران اینترنشنال، نمودار زیر روند عضوگیری این کانال را در بازه زمانی ۹ ماهه و از ابتدای مرداد ۱۴۰۱ تا انتهای اردیبهشت ۱۴۰۲ نشان داده است:
در مردادماه و پیش از رخدادهای مربوط به مهسا امینی، این کانال با تعداد اعضای کمتر از ۳۰۰ هزار دنبالکننده فعالیت میکرد که به یکباره و از ۲۴ شهریورماه و اعلام خبر درگذشت مهساامینی، تعداد اعضای این کانال با شیب تندی افزایش یافت و در ماههای منتهی به ناآرامیها، این کانال با خبرررسانیهای مداوم و مستمر که با فضاسازی و دروغپراکنی نیز همراه بود، روند افزایشی خود را در عضوگیری حفظ کرد اما در پایان سال و تغییراتی که در سازوکار اداره این رسانه به وجود آمد، شاهد ریزش تدریجی و مداوم اعضای این کانال تلگرامی بودهایم.
مقایسه میزان بازدید و تولیدمحتوای کانالتلگرامی
بررسی میزان بازدید کانال تلگرامی ایران اینترنشنال در بازه زمانی ۹ ماهه نیز از کاهش محسوس بازدید این کانال حکایت دارد به گونهای که پس از افزایش توجهات به پستهای تلگرامی این کانال که از ۲۴ شهریورماه شروع به افزایش قابل توجهی کرد، در هفته آخر آبانماه با ۱۰۳ میلیون بازدید شاهد بیشترین میزان بازدید هفتگی در طول ۹ ماه گذشته بودهایم.
از آن زمان به بعد و با وجود برخی نوسانهای موردی، کاهش بازدید این کانال به خوبی قابل مشاهده است بهگونهای که در پایان اردیبهشتماه، تعداد مشاهده به ۳۲ میلیون کاهش یافت تا علاوه بر کاهش مخاطبان این رسانه در تلگرام، بازدیدهای این رسانه مجازی نیز به طور آشکار، کاهش یافته باشد.
واکاوی تعداد محتوای منتشرشده از سوی کانال تلگرامی ایران اینترنشنال در بازه زمانی ۹ ماهه نشان از این مهم دارد که از ۴۸۳ مطلب در هفته آخر مردادماه و با افزایش ناآرامیها در ایران، این تعداد در هفته اخر آبانماه به بیشترین میزان خود در هفته یعنی ۱۲۷۹ پست رسیده است. از سوی دیگر، بعد از این تاریخ با کاهش نسبی و نه مطلق در این روند مواجه بودیم به طوری که تعداد پستهای منتشرشده تا ۷۶۶ مطلب نیز کاهش یافت اما در اواخر اردیبهشتماه باردیگر به ۱۰۹۷ مطلب در هفته رسیده است.
هشتگ بایکوت ایران اینترنشنال و همراهی مخالفان نظام برای تحریم این رسانه
در روزهای میانی اردیبهشتماه بود که فراخوان شکلگیری یک پویش در فضای مجازی منتشر شد که از مخاطبان خود میخواست از یکشنبه ۱۷ اردیبهشتماه با زدن هشتک «بایکوت اینترنشنال» به پویش اعتراض به این شبکه فارسیزبان بپیوندند.
دلیل این اعتراض «تریبون دادن به تروریستهای تجزیهطلب و مجاهد و انحراف انقلاب ملی ایران و دشمنی با ملت و کشور ایران و رهبرسازی دروغین از دشمنان ملت ایران» بیان شد. در این پویش، افراد با اعلام بیزاری و برائت از شبکه اینترنشنال، بیان میکنند که از دنبالکردن حسابهای کاربری متعلق به این شبکه در فضای مجازی صرفنظر و دیگران را هم به این کار دعوت میکنند.
نکته مهم درباره این گردهمایی مجازی این بود که بیشتر کاربران شرکتکننده در این پویش، از مخالفان جمهوری اسلامی و حامیان سلطنت پهلوی بودند. اختلافها میان براندازان در هفتههای اخیر تا فروپاشی شورای همبستگیشان پیش رفت. حامد اسماعیلیون جدا شد، رضا پهلوی راه خود را رفت و نازنین بنیادی نیز قهر کرد و باقی هم پراکنده و از هم پاشیده شدند. سرریز این اختلافها و جدا شدنها، به تیمهای سایبریشان در فضای مجازی رسید و با فحاشی و جدال مجازی، حسابی از خجالت هم درآمدند. پویش بایکوت اینترنشنال نیز بخشی از برونریزی همین اختلافهاست.
از شاخصترین محتواهایی که در ارتباط با هشتگ بایکوت ایران اینترنشنال در توئیترفارسی منتشر شد به رشتهتوئیتی به قلم کاربری به نام «سپیده بانو» مربوط بود که مدعیشده ۲۹ نفر از ۶۱ مدعو برنامههای این شبکه تجزیهطلب بودهاند:
در واقع، دعوای اصلی میان طرفداران پهلوی و سلطنتطلبان با شبکه ایران اینترنشنال بود که در جریان سفر پهلوی به رژیم صیهونیستی به اوج رسید. سفر پهلوی به سرزمینهای اشغالی فلسطین، بدون آنکه سایر اعضای شورای همبستگی را به حساب آورد، مهر پایانی بر این همبستگی بیریشه بود. همان روزها اسماعیلیون با انتشار متنی، از این شورا کنار کشید و اینترنشنال نیز تریبون را در اختیار او قرار داد و در مصاحبهای با او، با طرح پرسشهای جهتدار تلاش کردند پهلوی به عنوان عامل اصلی فروپاشی شورای همبستگی معرفی شود.
همچنین، اسماعیلیون در همین تریبون، پهلوی را به دهنلقی و عدم رازداری متهم کرد و گفت «توئیتهایی که رضا پهلوی طی دو سه هفته گذشته منتشر کرد، بیرون بردن بحثهای داخلی در جمع بود». حالا طرفداران پهلوی برای انتقام از اینترنشنال، این پویش را به بهانه اعتراض به تریبون دادن اینترنشنال به تجزیهطلبها راهاندازی کردهاند و این پویش توانسته حتی بخشی از کاربران عادی توئیتر را هم به دلیل موضوع مهمی که بیان شده، یعنی تمامیت ارضی ایران، با خود همراه کند.
علاوه بر توئیتر، جریان رسانهای مخالف رسانه ایران اینترنشنال در تلگرام نیز تداوم یافت. یک کانال تلگرامی مخاالف نظام در این باره نوشت: «سلطنتطلبان توفان توئیتری با هشتگ «بایکوت ایران اینترنشنال» راە انداختند. آنها دلیل حمله به ایران اینترنشنال را حمایت این تلویزیون از تجزیهطلبان بیان میکنند. شاهین نجفی یکی از دستبوسان پهلوی نیز در همراهی با این هشتگ، سؤالاتی در مورد بودجه و اهداف این تلویزیون مطرح کرده است.»
«همانطور که قبلاً گفتم، اما داستان این هشتگ چیست؟ از اوایل شروع انقلاب ژینا و قبل از آن، این تلویزیون همیشه مورد حمله سلطنتطلبان قرار میگرفت و تنها دلیل این حملات این بود که ایران اینترنشنال به طور کامل در خدمت رضا پهلوی نبود. اما اجازه بدهید برای اثبات این موضوع، از شبکه «من و تو» بگویم. هزینههای این تلویزیون به هیچ وجه کمتر از ایران اینترنشنال نیست. مطمئناً بودجه همچین تلویزیونی کم نخواهد بود. پس اینجا باید سوال کرد: بودجه این تلویزیون از کجا میآید؟ چه کسانی پشت این تلویزیون هستند و هدف این تلویزیون چیست؟ مطمئناً تبلیغات نمیتواند از پس این هزینەها برآید اما واضح است که این شبکه به طور اختصاصی در خدمت پهلوی و اهداف مشخص ایشان است. اگر به یاد داشته باشید، در جریان اعتراضات، تلویزیون من و تو از پوشش اخبار مناطقی خاص پرهیز و یا حتی به پخش اخبار کذب میپرداخت. همچنین از پوشاندن چهره مردم معترض خودداری میکرد. با توجه به این موارد، سلطنتطلبان هیچگونه انتقادی به این تلویزیون ندارند و همچنان این تلویزیون برای طرفداران سلطنت، محبوب است. دلیل این محبوبیت تنها سلطنتیبودن این تلویزیون است. در نهایت، دلیل اصلی حمله سلطنتطلبان به ایران اینترنشنال این است که این شبکه به طور کامل به دستگاه پروپاگاندای پهلوی در نیامده است.»
همچنین کانالهای مختلف تلگرامی با بازنشر یک پوستر اینفوگرافیک، دلایل بایکوت ایران اینترنشنال را اینگونه تشریح کردند:
جمعبندی
۱. بررسی تعداد بازدید، محتوا و دنبالکنندگان تلگرام، اینستاگرام و توئیتر منتسب به تلویزیون ایران اینترنشنال در ماههای اخیر نشان میدهد این شاخصها روندی نزولی داشتند و توجه افکار عمومی به این رسانه تا حد زیادی کاهش یافته بهگونهای که دیگر به عنوان رسانه مستقل و فراگیرِ طیف متوسط و فراجناحی فارسیزبانِ ایران به شمار نمیآید و سیاستهای ضد ملی این رسانه، برای همگان در حال آشکار شدن است.
۲. توافق با عربستان، هشتگ بایکوت ایران اینترنشنال، تغییر سیاستها و ترویج تفکر تجزیهطلبان و مجاهدین از جمله عوامل مهمی است که از نظر کاربران باعث افول و سقوط تلویزیون ایران اینترنشنال و بسترهای مجازی منتسب به وی شده است.
۳. هشتگ بایکوت ایران اینترنشنال با ۱.۰۷ میلیون بازدید در تلگرام و ۲.۰۶ میلیون لایک و ۱۳ میلیون بازنشر در توئیترفارسی یکی از دلایل اصلی رسوایی چهره ضدواقعی ایران اینترنشنال بود که در آن کاربران با برجستهکردن وجوه منفی این رسانه از جمله حمایت از چهرههای ضدملی، حمایت از ناامنی و مصادره اعتراضهای مدنی در ایران به افشای سیاستهای رسانهای این رسانه پرداختند. البته برخی از کاربران، نسبت این رسانه با رژیم صیهونیستی و حمایت از آنها و برخی نیز فروپاشی شورای همبستگی را از تاثیرات این رسانه بیان کردند.