به گزارش ایرنا، نوغانداری یادگاری پیشینیان در راستای توسعه کسب وکار خانگی و ایجاد اشتغال، تولید درآمدزای پایدار و توانمندسازی جامعه روستایی است که کمبود امکانات تولید، موانع تولیدی - تبدیلی، موانع مالی- بازاریابی، موانع آموزشی و موانع نگرشی از جمله اساسی‌ترین موانع و مشکلات توسعه نوغانداری مینودشت به عنوان قطب تولید این محصول است که به عقیده بانوان مینودشتی حمایت دولت، ایجاد فرصت های شغلی درآمدزا، سازماندهی و هماهنگی بین کنشگران راهکار کلیدی در دستیابی به پایداری در صنعت نوغانداری است.
ریشه‌دار بودن نوغانداری در فرهنگ و تمدن ایرانی و لزوم حفظ و تداوم آن از اهمیت زیادی برخوردار است. این صنعت ترکیبی از کشاورزی، دامپروری و صنعت نساجی است که به دو شکل صنعتی و سنتی وجود داشته که بخش سنتی آن در حال حاضر در روستاهای مینودشت به عنوان یک شغل اصلی در میان بانوان رایج است.
مامان جان نوغانداری هم شد شغل!
سیده ماه خانم حسینی با سابقه فعالیت ۶۰ ساله در نوغانداری روستای محمدزمان‌خان مینودشت گفت: در ابتدا که نوغانداری را شروع کردم پسرم به شوخی می گفت «ولش کن مامان جان اینا چیه دنبالشون می گردی! شغل نیست که» ولی وقتی کارم گرفت و درآمدم زیاد شد، خودش کم کم وارد این حرفه شد و حالا یک نوغاندار حرفه‌ای است.
وی افزود: یکی از بانوان تهرانی که شبی میهمان یکی از اهالی روستا بود وقتی از نزدیک فعالیت ما را دید پنج قوطی نوغان را از من خرید و با خودش به تهران بود . مدتی از طریق تلفن پیگیر مراحل انجام کار بود تا این که کم کم این کار ا یاد گرفت و دیگر بدون نیاز به راهنمایی من در خانه به تولید مشغول است.
وی ادامه داد: در گذشته حتی نخ چادر شب، روسری، لباس و کفش را خودمان درست می کردیم ولی به مرور زمان به جای پیشرفت، پسرفت کردیم و محصول تولیدی خودمان را به صورت خام می فروشیم و نخ آماده را از بازار می‌خریم که سود این کار بیشتر به جیب دلالان و واسطه ها می رود.
وی بیان کرد: شکل ظاهری کرم های ابریشم گذشته هم با الان متفاوت بود . در گذشته چشمان کرم ابریشم سیاه همراه با خط سیاهی بود و جثه بزرگتری داشتند اما در این سال ها شکل آن تغییر کرده و به گمانم از خارج وارد می‌شود.
نوغان به زمان ایوب پیامبر برمی گردد
این بانوی نوغاندار افزود: در قدیم داستانی را مادربزرگانمان تعریف می کردند که «بدن ایوب پیامبر زخم شده بود و این کرم های ابریشم باعث بهبودی ایشان شد» ما هم از همان زمان ها این کرم ها را خیلی دوست داریم و با سلام وصلوات آنها را پرورش می دهیم.
نوغانداری صنعتی سودآور گرفتار در حصار خام فروشی
خدیجه یساری بانوی جوان روستا هم گفت: خانواده همسرم نوغاندار بودند که باعث تشویق، شور و اشتیاقم به ورود در این صنعت شد.
وی افزود: تنها بخشی که باعث اذیتم شده و فکر و خاطرم را مکدر می کند خام فروشی این طلای سفید گرانبهاست. دلم می خواهد روزی آن‌گونه که ظرفیت داریم در این صنعت بدرخشیم.
وی اظهار داشت: ما بانوان روستا چنانچه به خوبی آموزش ببینیم ظرفیت نوغانداری صنعتی و رهایی آن از خام فروشی را داریم و امیدواریم در دولت تدابیر ویژه ای برای این مهم اندیشیده شده باشد.
این بانوی فعال نوغاندار ادامه داد: افرادی که جا و مکان مناسبی دارند می توانند به راحتی حتی در منازل خود به نوغانداری بپردازند و چون مدت پرورش نوغان خیلی کم و سود آن به مراتب زیاد است.
زینب قره محمودلو بانوی نوغاندار دیگری هم در این ارتباط گفت: بیش از ۳۰ سال به فعالیت در نوغانداری می پردازم؛ اوایل وقتی شور و شوق مادرشوهرم را می دیدم من هم ترغیب به ورود به این فعالیت شدم و درختان توت و مکان مناسب هم که داشتیم دیگر بدون دغدغه وارد این حوزه شدم.
وی افزود: وقت فروش پیله ها که می رسد از بازار برای کودکان شیرینی و بستنی می خریم و شادی خود را اینگونه بین اطرافیان تقسیم می کینم.
پرده دوزی خانه خدا هم از نخ کرم ابریشم است
میرصادق موسوی هم در این ارتباط گفت: نوغانداری را بیشتر دختران، همسران و مادران ما انجام می دهند ولی ما مردها هم برای راحتی بیشتر آنها در چیدن برگ درخت توت به آنها کمک می کنیم.
وی افزود:نوغانداری ظرفیت ویژه و مهمی است که حتی پرده دوزی دور خانه خدا همه آن از نخ کرم ابریشم در مکه مکرمه بافته می شود و ما می توانیم از این ظرفیت استفاده های ویژه ای داشته باشیم.
وی اظهار داشت: پرورش نوغان از پدرانمان به نسل امروز رسیده و امیدوارم نسل های آینده از این ظرفیت به طور ویژه استفاده کنند.
کارآفرینی از دل آرزوهای یک دختر نوغاندار
سمیه میردار یکی از دختران نوغاندار روستای محمدزمان خان مینودشت در این ارتباط گفت: از ۱۰ سالگی در کنار پدر و مادرم به نوغانداری مشغولم و اکنون که آنها دیگر قادر به کار نیستند به تنهایی فعالیت می کنم.
وی افزود: نوغانداری به عنوان یک میراث کهن نسل به نسل از مادران و مادربزرگ های ما به ما نسب جدید رسیده و نقش زیادی در تامین معاش روستاییان دارد.
این دختر جوان روستای محمدزمان خان بیان کرد: در سال های گذشته من فقط کرم ابریشم پرورش می‌دادم ولی از سال جاری با خرید دستگاه ریسندگی از صفر تا صد نخ ابریشم را می خواهم در همین خانه انجام دهم.
روستای محمدزمان خان ظرفیت بالقوه ای در قطب پارچه ابریشم کشور را دارد
وی با اشاره به نگهداری از پنج جعبه تخم نوغان اظهار داشت: جعبه های تخم نوغان را کمیته امداد امام خمینی (ره) به همراه آموزش های صفر تا صد به صورت رایگان در اختیارمان قرار داد و برگ توت مورد نیاز پرورش کرم ابریشم را هم از طریق ۱۰۰ درخت توتی که در توتستان داشته تامین می کنم.
میردارافزود: پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی شامل مجموعه‌ای از شیوه‌های دانش سنتی، مهارت‌ها و صنایع‌دستی مربوط به کاشت و پرورش درختان توت، پرورش کرم ابریشم، تولید نخ‌های ابریشم برای بافندگی و بسیاری موارد دیگر بوده و من تنها آرزویم کارآفرینی با این میراث ارزشمند است.
حمایت جهادی دولت سیزدهم در افزایش تولید محصول و فروش آن تاثیرگذار است
اعظم نصیری یکی دیگر از بانوان جوان روستای محمدزمان خان هم گفت: پس از ازدواجم در صنعت نوغانداری به شکل سنتی مشغول به فعالیت شدم و در این سال ها خاطرات تلخ و شیرین بسیاری دیدم.
وی گفت: مدت زمان پرورش نوغان کم است ولی زحمات بسیاری دارد و با توجه به ظرفیت‌های پرشمار روستاهای مینودشت در بخش نوغانداری، حمایت و تلاش جهادی دولت سیزدهم برای افزایش تولید محصول باکیفیت تر و فروش بهتر آنها تاثیرگذار است.
وی بیان کرد: ما نوغانداران روستایی این حرفه را به صورت خانوادگی و گروهی با همکاری همسایگان انجام می‌دهیم.
مینودشت قطب نوغانداری
علی ملکان فرماندار مینودشت هم گفت: نوغانداری یکی از فرصت های شغلی بومی و محلی مینودشت است که درصورت راه اندازی صنایع تبدیلی مرتبط علاوه بر ایجاد فرصت‌های شغلی متعدد از از خام فروشی این محصول جلوگیری خواهد شد.
وی افزود: حلقه دوم که تبدیل پیله به نخ است در شهرستان و استان مغفول مانده که با برنامه ریزی های انجام شده در راستای حمایت های اقتصادی اهتمام جدی خواهد شد تا در کنار پرورش کرم ابریشم، نخ و پارچه آن هم در شهرستان انجام شود.
وی اظهار داشت: در روستاهایی همانند محمدزمان خان، چمانی بالا و پایین که بیشتر مردم در نوغانداری فعالیت دارند ظرفیت خوبی برای تولید نخ و پارچه ابریشم وجود دارد.
به گزارش ایرنا، پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی به عنوان بیست و یکمین عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس کشورمان در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت جهانی شد.
داشت یا نگهداری درختان توت در وضعیت مطلوب (تأمین نور کافی، عناصر غذایی خاک، تهویه، رطوبت) بر حسب شرایط اقلیمی، پایه و اساس تولید کمی و کیفی برگ و به تبع آن تولید پیله مرغوب است ... کرم‌ها از برگ‌های درختان توت تغذیه می‌کنند، سپس تخم کرم ابریشم تولید شده و در مرحله بعد کرم‌های ابریشم نیاز به مراقبت دارند تا اتمام پیله (تبدیل کرم های ابریشم بالغ به پیله) انجام می‌شود. در مرحله بعد، مجریان از ریسیدن رشته های پیله ابریشم، ابریشم تولید می کنند، پارچه های ابریشمی می بافند و از پارچه ها در صنایع دستی استفاده می کنند. صنعتگران بیشتر روستایی بوده و از نخ‌های ابریشم برای تولید انواع محصولات صنایع دستی مانند پارچه و فرش استفاده می‌کنند.
آنچه اهمیت این عنصر را مضاعف می‌کند آن است که اکثر نوغانداران و تولیدکنندگان نخ ابریشم، این حرفه را به صورت خانوادگی و گروهی همراه با مراسم ویژه ای انجام می‌دهند و علاوه بر این، همکاری بین خانواده‌ها، همسایگان و همکاران نقش اجتماعی آنها را به خصوص در تداوم همیاری محلی تقویت می‌کند.
اقتصاد اصلی گلستان با ۲ میلیون نفر جمعیت، بر پایه کشاورزی استوار است.