به گزارش خبرنگار ایرنا، اگرچه دغدغه و نگرانی از دپوی حدود ۳۰۰ هزار تن برنج در انبار شالیکوبی های مازندران سبب شد تا شخص رئیس جمهور در جلسه هیأت دولت به وزارت جهادکشاورزی مأموریت بررسی فوری برای بازاریابی و تسهیل فروش محصول برنج بدهد و در همین راستا این دستور والعمل سبب افزایش امید و انگیزه شالیکاران برای ادامه کشت و کار شد، اما به نظر می رسد در عمل نتیجه ای حاصل نشده است.
همسو با رویکرد حمایتی هیات دولت از شالیکاران، سید محمود حسینی پور استاندار و نماینده عالی دولت در مازندران نیز موضوع را با جدیت پیگیری کرده اند و در یک نشست طبق توافق استانداری با انجمن تولید کنندگان و تامین کنندگان برنج ایران، بیش از ۱۲هزار فروشگاه زنجیره ای کشور وارد خرید و فروش بازار برنج استان شدند.
بررسی ها نشان می دهد هرچند مرکز تجارت بین المللی و پایانه صادرات برنج کشور مستقر در آمل با عملیاتی کردن خرید ۲هزار و ۶۰۰ تن برنج در این مرکز تا حدودی سبب رونق نسبی بازار برنج در منطقه شده است، اما طبق اظهارات اعضای اتحادیه شالیکوبی داران مازندران این طرح با شکست مواجه شد، چراکه به جزء شهرستان آمل در دیگر مناطق استان صاحبان فروشگاه های زنجیره ای خرید محصول را منوط پرداخت وجه پس از فروش برنج به مصرف کنندگان عنوان می کنند، شرایطی که کشاورزان با توجه به نیاز شدید به نقدینگی زیر بار آن نرفتند.
از طرفی صاحبان فروشگاه های زنجیره ای به عنوان بخش خصوصی معتقدند از آن جایی که ۷۰ درصد از برنج های دپو شده آماده عرضه در شالیکوبی های مازندران از ارقام محلی است و اگر این مقدار برنج را با قیمت متوسط ۶۵ هزار تومان محاسبه کنیم، برای خرید و فروش به حدود۲۰ هزار میلیارد تومان نقدینگی نیاز است، مبلغی که بخش خصوصی توان تهیه و پرداخت آن را ندارد.
همچنین با توجه به کم شدن قدرت خرید مردم و از سوی دیگر فراوانی برنج های خارجی در بازار، صاحبان فروشگاه های زنجیره ای خطر پذیری خرید برنج های پارساله داخلی را در چنین شرایطی بالا می دانند، به همین دلیل ضمن خرید با قیمت توافقی، پرداخت وجه را هم فقط به ازای فروش به مصرف کنندگان منوط می کنند.
البته شیطنت های واسطه ها و دلالان نیز همچنان بر بازار برنج مازندران وجود دارد، یعنی این افراد سود جو ضمن این که قیمت ۷۰ هزار تومان را برای کشاورزان ضررمی دانند، خودشان هم وارد خرید نمی شوند، چراکه شماری از آنان برنج های در اختیارشانر ا می خواهند بیشتر از این به بازار عرضه کنند. در حالی که کشاورزان حاضرند تا محصولشان را به صورت نقدی به این قمیت عرضه کنند.
گزارش میدانی خبرنگار ایرنا از شالیکوبی‌های استان مازندران نشان می‌دهد، برنج طارم محلی و طارم هاشمی ۲ رقم از بهترین ارقام برنج استان در حال حاضر با قیمت ۷۰ هزار تومان و رقم های کیفی پرمحصول ندا و شیرودی نیز حدود ۳۲ تا ۴۰هزار تومان درهر کیلو گرم آماده عرضه از سوی کشاورزان، مشتری ندارد.
وضعیت دپو و رکود بازار برنج تولیدی سال گذشته پس از گذشت ۲ ماه از سال جدید در حالی است که قیمت فعلی رقم طارم هاشمی نسبت به اسفند ماه پارسال حدود ۳۰ هزار تومان در هر کیلو گرم پایین تر آمده است و کشاورزان به خاطر نیاز به نقدینگی حاضر به فروش محصولشان نیز هستند.
افزایش حساسیت و دغدغه مسوولان استانی و ملی از دپو برنج های تولیدی سال گذشته بیشتر به این دلیل است که با گرم شدن هوا، برنج های موجود در معرض خطر آفات انباری به خصوص شپشک سر خرطومی قرار بگیرد. طبق آمار اتحادیه شالیکوبی داران مازندران حدود ۳۰۰ هزار تن انواع برنج های تولیدی برنج سال گذشته همچنان آماده فروش در انبارها موجود است.
آفت " شپشک " که مازندرانی ها به آن " ایزی " می گویند، به خاطر شرایط رطوبتی هوا و زمین بسرعت فعال و تکثیر می شود. از آن جایی که مقابله با این آفت در انبارهای شالیکوبی ها تقریبا غیر ممکن است، با گرم شدن هوا خطر گسترش آفت انباری هزاران تن برنج در شالیکوبی‌های مازندران دوچندان شده است.
فروش نقدی مطالبه جدی شالیکاران است
رییس اتحادیه شالیکوبی داران مازندران با بیان این که بیشتر شالیکاران سر قیمت محصولشان کوتاه آمده و با قیمت توافقی ۷۰ هزار تومان برای طارم درجه یک کنار آمده اند، گفت: فروش محصولشان را فقط به صورت نقدی می پذیرند.
محمد باقر ابراهیمی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا ضمن تایید نمایندگان صاحبان فروشگاه های زنجیره ای برای خرید برنج در شالیکوبی های استان افزود: از آن جایی که خریداران خرید برنج را غیر نقدی و حتی پرداخت وجه را منوط به پس از فروش اعلام می کنند، تولید کنندگان قبول نمی کنند.
وی با توضیح این که امروز شالیکاران به شدت نیاز به نقدینگی دارند، چراکه نهاده های کشاورزی و دستمزدهای کارگری را به صورت نقد پرداخت می کنند، ادامه داد: شرایط امروز بازار برنج استان بسیار سخت شده است، چراکه علاوه بر مشکلات قیمت توافقی و نحوه پرداخت، با ورود برنج های جدید، فراوانی برنج های خارجی و از همه مهمتر خطر آفت پذیری برنج های دپو شده مواجه هستیم.
رییس اتحادیه شالیکوبی داران مازندران در عین حال کمبود نقدینگی از سوی بخش خصوصی را نیز بسیار جدی دانست و گفت: به هر حال تامین این مقدار نقدینگی برای بخش خصوصی بسیار سخت است، صاحبان شالیکوبی های مازندران نیز در صورت پرداخت تسهیلات دولتی، آماده خرید برنج ها هستند.
وی نتیجه چنین وضعیت بازار برنج مازندران را تعزیراتی شدن عرضه برنج در فروشگاه ها طی سال گذشته دانست و گفت: همواره عرضه و تقاضا مبنای خرید و فروش کالاها است، اما با توجه به این که به مقدار نیاز واردات به درستی توجه نشده است، آسیب به بازار برنج دوچندان شد.
ابراهیمی واردات بی رویه برنج خارجی و دلالی واسطه ها را از دلایل کسادی بازار برنج مازندران عنوان کرد و توضیح داد: همین فروشگاه های زنجیره ای که امروز وراد بازار برنج به صورت خرید توافقی شدند، انبارهایشان مملو از برنج های خارجی نیز است.
وی قیمت خرید توافقی ۳۶هزار تومان برای برنج کیفی شیرودی را بسیار اندک و ضرر برای کشاورزان دانست و گفت: در حالی این قیمت که برابر با قیمت برخی از ارقام برنج های خارجی وارداتی است، ولی به لحاظ کیفیت اصلا قابل مقایسه با برنج ایرانی نیست، خریداران حاضر به خرید نقدی نیستند.
این کارشناس بازار برنج مازندران، وضعیت خرید و فروش برنج داخلی را اسفناک توصیف کرد و گفت: وقتی بی توجهی به تولید محصول کیفی برنج داخلی تا این حد می رسد، چگونه توقع داشته باشیم تا شالیکاران زمین های کشاورزی را تغییر کاربری نداده و یا به فروش نرسانند.
خرید بیش از ۲هزارو ۶۰۰ تن برنج از سوی مرکز تجارت بین المللی و پایانه صادرات برنج کشور مستقر در آمل
مدیرعامل مرکز تجارت بین المللی و پایانه صادرات برنج کشور از خرید ۲هزارو ۶۰۰ تن برنج با قیمت توافقی طی ۲هفته اخیر در منطقه اشاره کرد و گفت:نباید توقع داشته باشیم، بازار برنج مازندران که همواره دلالان و واسطه ها یک طرف ای بازار قرار دارند، به راحتی و در بازه زمان کم حل و فصل شود.
سید اسماعیل یزدان پناه در گفت و گو با ایرنا، به حمایت جدی دولت و شخص استاندار مازندران از طرح خرید توافقی برنج توسط فروشگاه های زنجیره ای و انجمن تولیدکنندگان و تأمین کنندگان برنج ایران اشاره کرد و افزود: البته خرید نقدی که مطالبه جدی کشاورزان است را می پذیریم، اما تامین نقدینگی از سوی بخش خصوصی در شرایطی که بازار مملو از برنج های خارجی است، نیز بسیار سخت است.
وی با توضیح این که دولت باید به فکر نیاز منابع تامین مالی خریداران برای خرید نقدی برنج از کشاورزان باشد، تصریح کرد: تامین حدود۲۰ هزار میلیارد تومان برای خرید برنج های دپو شده در استان بسیار زیاد است که در توان بخش خصوصی نیست.
انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران حامی شالیکاران است
انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران در راستای حمایت از تولید داخل و کمک به رونق تولید، خرید برنج‌های باقیمانده از فصل زراعی قبل را در حالی آغاز کرده است که اعلام کرد در این طرح برای کشاورزان و همچنین خریداران هیچ اجبار و الزامی وجود ندارد.
با شروع طرح خرید برنج از شالیکاران مازندرانی توسط اعضای انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران، روابط عمومی این تشکل بیانیه‌ای منتشر و در آن ضمن تبیین زوایای این طرح چگونگی خرید محصول شالیکاران مازندرانی را تشریح کرد.
در این بیانیه چنین آمده است؛ انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران در چارچوب برنامه‌های تدوین شده و در مسیر تحقق اهداف تبیین شده، در پاسخ به دعوت استاندار محترم در تعامل با استانداری مازندران تفاهم‌نامه‌ای در راستای سرمایه‌گذاری، توسعه و نوآوری کشت و کمک به رونق بازار برنج این استان منعقد کرد.
پیرو انعقاد این تفاهم‌نامه و به توصیه استاندار محترم مازندران، انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران با ارسال دعوتنامه برای اعضای خود از ایشان درخواست کرد در صورت امکان شالیکاران مازندرانی را یاری داده و با توجه به آغاز فصل زراعی جدید و انباشت بخشی از محصول برنج سال گذشته، نسبت به خرید محصول برنج و توزیع آن در فروشگاه‌ای زنجیره‌ای و شبکه‌های توزیع عضو انجمن مانع از بین رفتن محصول و متضرر شدن شالیکاران شوند.
در بخش دیگر این بیانیه به این موضوع نیز اشاره شده است که اعضای انجمن برنج‌های انباشت شده در استان مازندران را با نرخ منطقی و متناسب بازار خریداری کرده و شالیکاران نیز هیچ اجبار و الزامی برای فروش محصول خود به این نحو ندارند.
همچنین لازم به توجه است که برنج‌های خریداری شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و شبکه‌های توزیع سراسری که در اختیار اعضای انجمن هست، متناسب با قیمت روز و سود منطقی و تعیین شده از سوی نهاد نلطر بازار عرضه می‌کنند.
در ادامه این بیانیه از بداخلاقی برخی فعالان بازار برنج مازندران گلایه و از کم‌لطفی برخی رسانه‌ها انتقاد شده و توضیحاتی به شرح زیر ارائه شده است؛ متاسفانه برخی افراد که منفعت خود را در نابسامانی بازار جستجو می‌کنند، ایجاد و فعالیت انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران و تفاهم‌نامه منعقد شده با استانداری مازندران را در مقابل منافع نامشروع خود دیده و تلاش می‌کنند با فرافکنی و جوسازی مانع از بازگشت آرامش به بازار شوند.
آنان انجمن و اعضای آن را به ارزان خریدن برنج کشاورزان و گران‌فروشی متهم می‌کنند و طرح خرید برنج را زیر سوال برده‌اند. در حالی که شرکت‌های عضو انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران خادمان اقتصاد کشور بوده و منافع مشروع خود را فقط در خرید و فروش یک محصول ندیده و حمایت از کشاورزان و تولیدکنندگان را ضامن بقاء و دوام اقتصاد کشور می‌دانند که اگر اینگونه نبود، در آستانه فصل جدید که محصول نو به بازار می‌آید، خطر ورود به این طرح را نمی‌پذیرفتند و شالیکاران را به حال خود رها می‌کردند.
نکته دیگر؛ دلسوز نماهایی که نهایت حمایتشان از کشاورزان و شایکاران جنجال‌آفرینی در رسانه‌ها است، اگر دلسوز واقعی و یار کشاورزان هستند، چرا تا کنون هیچ اقدام عملیاتی برای حمایت از کشاورزان انجام نداده‌اند یا حداقل پیشنهاداتی اجرایی به دولت ارائه نکرده‌اند.
روابط عمومی انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران از رسانه‌ها، نمایندگان صادق افکار عمومی نیز درخواست کرد، پیش از انتشار نظرات یک سویه افراد، جوانب دیگر موضوع را بررسی و بی‌رحمانه خادمان اقتصاد کشور را مورد هجوم مطالب غیرواقعی و ناامیدکننده قرار ندهند.
کشت برنج در مازندران به طور معمول با شخم و شیار، خزانه گیری و آب تخت کردن شالیزار از ماه اسفند آغاز شد و اکنون طبق آمار رسمی جهاد کشاورزی استان حدود ۱۸۰ هزار هکتار از زمین های شالیزاری استان نشا کاری شده است.
برنج های ارقام محلی به خصوص طارم هاشمی که ۸۰ درصد برنج سال زراعی جاری استان مازندران را تشکیل می دهد از زمان نشا کاری تا برداشت به ۷۵ تا ۸۰ روز زمان نیز دارد که به مرحله برداشت برسد. یعنی قبل از نیمه مرداد ماه برنج نو وارد بازار می شود.
برنجکاری یکی از مهم ترین فعالیت کشاورزی در مازندران و منبع مهم درآمد کشاورزان استان است و با تولید بیش از یک میلیون تن، ۴۲ درصد برنج مورد نیاز کشور از این استان تامین می‌شود.