به گزارش ایرنا از سازمان حفاظت محیط زیست علی سلاجقه در پیامی به مناسبت روز جهانی تنوع زیستی افزود: امروزه تمام مولفه های اقتصادی، ایمنی، امنیت و حتی فرهنگی و اجتماعی مرتبط با محیط زیست اگر کاملا وابسته به تنوع زیستی نباشند حداقل موثر و متاثر از تنوع زیستی است، تجربه تلخ کووید ۱۹ به دنیا نشان داد که حتی کوچکترین اجزای تنوع زیستی چگونه می تواند دنیا را با مخاطره جدی روبرو کند، بنابراین حفاظت از تنوع زیستی در تمام حوزه ها و سطوح خود، اعم از اکوسیستم های خشکی و آبی، گونه ها و جمعیت ها و منابع ژنتیکی در راستای رسیدن به توسعه پایدار، به موضوعی جدی و مهم برای جامعه جهانی تبدیل شده، به طوری که اکنون بخش مهمی از موضوعات نشست ها، اجلاس ها و کنوانسیون های بین المللی را به خود اختصاص داده است.
وی اظهار داشت: با این همه، بررسی های اخیر در سطح جهانی نشان از تداوم زوال تنوع زیستی دارد، شاخص جهانی سیاره زنده در سال ۲۰۲۰ نشان می دهد که در سال های ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۶ میلادی جمعیت پستانداران، پرندگان، دوزیستان، خزندگان و ماهیها به طور میانگین ۶۸ درصد کاهش یافته است، حدود ۷۵ درصد از سطح فاقد یخ کره زمین دچار تغییرات قابل توجه شده و بیشتر اقیانوس ها آلوده و حدود ۸۵ درصد مساحت تالاب ها از بین رفته است، به طور متوسط حدود ۲۵ درصد از گونه های جانوری و گیاهی ارزیابی شده در سطح جهان در معرض تهدید هستند که نشان می دهد اکنون حدود یک میلیون گونه با خطر انقراض روبرو هستند. این عدد در مورد جمعیت مهره داران خشکی کشور بیش از ۸۶ گونه است.
سلاجقه ادامه داد: ایران مرکز پیدایش بخش مهمی از ذخایر ژنتیکی ارزشمند جهان و مرکز اولیه و ثانویه تنوع گونه های مهم بی شماری از جمله گونه های گیاهی ارزشمند تجاری مانند گندم، سیب، زعفران، پسته، گل رز، انار و گونه های گیاهی دارویی معطر بوده و به همان میزان از تنوع زیستی بسیار غنی برخوردار است، زیست بیش از ۲۰۰۰ مهره دار، بیش از ۲۰۰۰۰ بی مهره و بیش از ۸۶۰۰ هزار گونه گیاهی و تعداد قابل توجهی گونه های انحصاری در ایران، بخش های مهمی از کشور را در کمربند نقاط داغ تنوع زیستی دنیا قرار داده است. اما این مواهب خدادادی در عین ایجاد ظرفیت های عظیم زیستی، مسئولیت همه ما را در حفظ و حراست از آن دو چندان می کند چرا که با چالش های جدی روبرو است.
وی افزود: تاثیر پذیری شدید تنوع زیستی کشور از تغییرات اقلیمی ، چالش های منطقه ای و فرامرزی به ویژه در مدیریت منابع آبی، ریزگردها، تالاب های مرزی و مشترک و اثرات آن ها بر تنوع زیستی کشور، وجود ناامنی و جنگ افروزی های متوالی در منطقه توسط کشورهای خارج از منطقه و به تبع آن گسترش فقر، نابودی زیستگاهها و زوال تنوع زیستی، عدم اجرای تعهدات کشورهای توسعه یافته در راستای اهداف اصلی کنوانسیون تنوع زیستی در تضمین تسهیم عادلانه منافع حاصل از بهره برداری ، تحریم های غیرقانونی اعمال شده بر کشور توسط یک کشور غیر عضو کنوانسیون تنوع زیستی (ایالت متحده امریکا) و اثرات آن بر برنامه های حفاظتی، عدم توجه به ارزشهای محیط زیستی و تنوع زیستی در اجرای پروژه ها و چرای بی رویه دام، تغییر کاربری اراضی، تبدیل زیستگاهها، وفور سلاح و شکار غیر مجاز و ضعف قوانین و مقررات برخی از این چالش ها است.
معاون رییس جمهوری گفت: ایران به عنوان یک کشور شاخص از نظر تنوع زیستی و نیز متعهد به کنوانسیون تنوع زیستی، با توجه به مفاد جدید چارچوب جهانی تصویب شده در پانزدهمین نشست متعاهدین در سال ۲۰۲۲ در مونترال کانادا (چارچوب کونمینگ-مونترال) که تاکید بر کاهش انقراض گونه ها و حفظ زیستگاه ها دارد، مسئولیت ملی و جهانی خطیری بر دوش دارد و با تکیه بر توان علمی، فنی داخلی و ارتباطات علمی با مراجع بین المللی، نسبت به نگهداشت و حفاظت از ذخایر تنوع زیستی ارزشمند خود اقدام خواهد کرد کما اینکه تاکنون اقدامات ارزشمندی انجام داده است.
وی ادامه داد: افزایش مناطق چهارگانه تحت مدیریت به عنوان مناطق حفاظت شده که تضمین کننده حفاظت موثرتر از گونه های ساکن در این مناطق به ویژه مناطق دارای اهمیت ویژه برای تنوع زیستی و خدمات اکوسیستم است یکی از این اقدامات است و اکنون ۳۰۹ منطقه در ۴ رده حفاظتی با مساحتی بیش از ۱۹ میلیون هکتار و سطح پوشش ۱۱.۶ درصد مساحت کشور تحت حفاظت و مدیریت مستقیم سازمان حفاظت محیط زیست است .
سلاجقه گفت: تدوین ضوابط و قوانین و مقررات مورد نیاز برای گسترش کمی و کیفی حوزه تاثیر برنامه های حفاظتی، تدوین واجرای برنامه های عمل مدیریت گونه های در معرض تهدید کشور ، برنامه ریزی جدی برای توسعه حفاظت مشارکتی با نهادها، موسسات و افراد حقیقی و حقوقی علاقمند و ذی نفعان، پایش وضعیت گونه ها و بروز رسانی وضعیت حفاظتی آنها، کنترل و مدیریت گونه های مهاجم و بیگانه و تهیه و اجرای طرح های مدیریت زیست بومی تالاب های کشور به عنوان اقدامی موثر برای حفظ تنوع زیستی وابسته به تالاب ها از دیگر اقدامات صورت گرفته است.
سازمان ملل متحد برای افزایش آگاهی‌ها از مسائل مربوط به تنوع زیستی، روز ۲۲ مه (اول خرداد ماه) را روز جهانی تنوع زیستی نامگذاری کرد.