سخنان سفیر ایران در روسیه گویای اهمیت خاص این سفر در معماری نوین تجارت تهران و مسکو است، آنجا که کاظم جلالی از وجود مشکل برای تبادلات پولی و بانکی، به عنوان یکی از موانع فراروی رشد شتابان مناسبات دو کشور یاد کرد و گفت: در گذشته، چون ما تحریم بودیم و روس ها تحریم نبودند ارتباطات بانکی دو کشور قطع بود؛ اما در شرایط کنونی (که روس ها با تحریم هایی روبرو شده اند)، ارتباطات در حال برقرار شدن است.
فیلم/ پنج مانع فراروی مناسبات تهران و مسکو از نگاه سفیر ایران در روسیه
جلالی خاطرنشان کرد: ایران و روسیه در حال دلارزدایی از مراودات تجاری خود هستند، باید با یک ارز مرجع داشته باشیم که ریال و روبل بتوانند با هم تطابق داشته باشد. الان در حال کار روی ارز مرجع هستیم.
وی ادامه داد: در نخستین گام، پیام رسان های بانکی ایران و روسیه به صورت آزمایشی به یکدیگر متصل شدند و کارها دارد انجام می شود؛ گام دوم، اتصال شبکه شتاب ایران به کارت میر روسیه است که در آینده نزدیک متصل می شود.
جلالی خاطرنشان کرد: هر دو کشور در حال دلارزدایی از مراودات تجاری خود هستند، بنابراین باید با یک ارز مرجع داشته باشیم که روبل و ریال بتواند با هم تطابق داشته باشد. الان در حال کار روی ارز مرجع هستیم. امیدواریم در آینده نزدیک که سفر رئیس کل بانک مرکزی روسیه به تهران انجام خواهد شد و پیگیری این موضوع شتاب بیشتری بگیرد. چون اگر مراودات بانکی را حل کنیم،سرعت تجارتمان سرعت بیشتری خواهد گرفت.
پیگیری اتصال شتاب و میر در تهران
در آخرین اظهارنظر، کاظم جلالی سفیر ایران در مسکو با اشاره به سفر روز سه شنبه مقام ارشد بانکی روسیه به تهران گفته است: روز دوشنبه۲۵ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ در دیدار با رئیس کل بانک مرکزی روسیه در مسکو، درباره محورهای سفر آتی وی به تهران از جمله اتصال پیام رسان های بانکی و ارتباط میر روسیه به شتاب ایران و همچنین انجام معاملات بر اساس روبل و ریال گفت و گو کردیم.
جلالی خاطرنشان کرد: سفر رئیس کل بانک مرکزی روسیه، سفر مهمی در راستای تکمیل همکاری های بانکی تهران – مسکو است و حل موانع فراروی همکاری های دو کشور در حوزه پولی و بانکی در این سفر پیگیری خواهد شد.
به گفته وی، طی یک هفته گذشته معاون بانک مرکزی روسیه همراه با معاون نخست وزیر این کشور به تهران سفر کرد.
دلارزدایی در ایستگاه تهران
معاون امور بین الملل بانک مرکزی دراین باره گفته است: در سفر رئیس بانک مرکزی روسیه به تهران، مذاکرات دوجانبه ای در ارتباط با اجرایی کردن توافقات و اسنادی که در یک سال گذشته توسط طرفین به امضا رسیده است صورت خواهد گرفت.
محسن کریمی با بیان اینکه روسیه به عنوان عضو ناظر در پنجاه و یکمین اجلاس اتحادیه پایاپای آسیایی در تهران که طی روزهای سه شنبه و چهارشنبه برگزار می شود، حضور خواهد داشت، یادآور شد: در این اجلاس علاوه بر تصمیمات مهمی در زمینه دلار زدایی و کاهش وابستگی به دلار در مبادلات بین اعضا در خصوص پیام‌رسان بین بانکی اعضا به منظور بی‌نیاز شدن از سوئیفت تصمیم‌گیری خواهد شد.
تازه ترین گام های تهران – مسکو در تحکیم مناسبات بانکی
رئیس کل بانک مرکزی روسیه در حالی به تهران سفر می کند که بانک VTB به عنوان دومین بانک بزرگ روسیه در حال افتتاح دفتر نمایندگی در تهران است و شعب دو بانک ایرانی در روسیه نیز افتتاح خواهد شد.
معاون بین‌الملل بانک مرکزی با اعلام این خبر گفته است: بانک VTB دومین بانک بزرگ روسیه است که بیشترین شعبه خارجی در میان بانک‌های این کشور را داراست و در حال افتتاح دفتر نمایندگی در تهران است.
کریمی ادامه داد: این بانک از ماه‌ها قبل به دنبال افزایش تعاملات بانکی با بانک‌های ایرانی بود که بر همین اساس ما از بانک مرکزی روسیه خواسته بودیم تا یک بانک را به عنوان بانک عامل همکاری بین بانک‌های مرکزی دو کشور معرفی کنند.
همکاری های تهران و مسکو در عرصه بانکی و مالی از چشمان محافل بین المللی دور نمانده است، همچنانکه نشریه فوربس نوشت: در میانه اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه مسکو، روابط اقتصادی بین ایران و روسیه شکوفا شده است.
این نشریه افزوده است: ایران تجربه طولانی از مواجهه با تحریم‌های آمریکا دارد و مهارت‌هایش به لحاظ رویارویی با محدودیت‌ها می‌تواند به مسکو منتقل شود.
حمایت روسیه از حذف دلار و یورو در معاملات بین‌المللی
لنا دونایوا، پژوهشگر ارشد آکادمی علوم روسیه نیز پیش از این با اشاره به سامانه بومی انتقال اطلاعات تراکنش‌های بانکی در روسیه، موسوم به SPFS که از آن به عنوان جایگزین سوئیفت یاد می‌شود، گفت: چند بانک روسیه، از طریق همین سامانه، به ایران روبل انتقال داده‌اند و چهار بانک روس، همکاری مستقیم با ایران دارند.
وی افزود: از این سامانه برای تراکنش‌های بانکی میان کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا استفاده می‌شود و اطلاع دارم که مذاکراتی با چند کشور خارج از اتحادیه نیز برای پیوستن به SPFS در جریان است.
دونایوا گفت: هدف این سامانه، اصولا صرف‌نظر کردن از دلار و یورو در تراکنش‌های بین‌المللی است.
فیلم/ رئیس شورای روابط تجاری ایران و روسیه: به دنبال ایجاد سازوکار تسویه حساب مالی با ایران هستیم
تهران و مسکو در حال ایجاد سازوکار تسویه حساب مالی
در آستانه سفر رئیس کل بانک مرکزی روسیه به تهران، رئیس شورای روابط تجاری ایران و روسیه به ایرنا گفت: در حال حاضر به دنبال ایجاد یک سازوکار تسویه حساب مالی هستیم، این پروژه در حال پیگیری است و مطمئن هستیم که این سیستم موفق عمل خواهد کرد.
لئونید لوژنجکو افزود: دولت های ایران و روسیه، این سازوکار را تأیید کرده اند و از آن حمایت می کنند چرا که با ایجاد این سازوکار همکاری، دیگر نیازی نداریم که از طریق کشورهای دیگر، مبادلات مالی را انجام دهیم.
رئیس شورای روابط تجاری ایران و روسیه خاطرنشان کرد: در این فرایند از واحد پول ملی دو کشور و همچنین از یوآن چین استفاده می کنیم.
لوژنجکو با بیان اینکه در آینده، روابط تهران – مسکو بیش از این توسعه خواهد یافت، گفت: با آسان شدن عملیات انتقال پول و تجارت، بنگاه های کوچک و متوسط نیز قادر خواهند بود که به نوبه خود سهمی در مناسبات دو کشور داشته باشند.
رئیس شورای روابط خارجی ایران و روسیه گفت: برای سازوکاری که برای همکاری مالی با ایران طراحی کرده ایم، احترام زیادی قائل هستیم و امیدواریم که این روند به نزدیک شدن بیش از پیش روسیه و ایران کمک کند.
علیرضا پیمان پاک رئیس هیات ایرانی در چهاردهمین اجلاس اقتصادی روسیه – جهان اسلام در کازان نیز پیشنهاد شکل گیری جبهه اقتصادی ضد تحریم را مطرح کرد.
تهاتر مالی بین ایران و روسیه و همچنین طرف های قرارداد دو کشور که دارای ناترازی در قبال هر یک از طرفین هستند از دیگر پیشنهادهای این مقام ایرانی برای گره گشایی از موانع تبادلات مالی فراروی دو کشور بود.
اینک یک روز مانده به سفر رئیس بانک مرکزی روسیه به تهران، باید منتظر خبرهای خوش از تقویت مناسبات مالی دوجانبه بود که در شرایط تحریم دو کشور، گامی برای بهره گیری از ظرفیت های مشترک علیه سیاست های یکجانبه نظام سلطه خواهد بود.
بنا بر آمارها، همکاری های تجاری و اقتصادی تهران – مسکو از یک میلیارد و ۶۵۰ میلیون دلار سال ۱۳۹۸ به حدود پنج میلیارد دلار در سال ۱۴۰۱ ارتقا یافته است و بدون تردید، با رفع موانع پولی و بانکی، این مراودات می تواند متناسب با سیر مناسبات نزدیک سیاسی دو کشور ارتقا یابد.