به گزارش ایرنا، اهدای عضو نماد فداکاری و ایثار خانواده ها برای نجات جان بیماران است و افزایش آمار اهدای عضو در کشور نسبت به سال های گذشته نشان از این ویژگی مردم نوع دوست ایران دارد.
به رغم پیشینه تاریخی و فرهنگی و جایگاه والای کمک به همنوع در کشور ولی آمار اهدای عضو در افراد مبتلا به مرگ مغزی به سطح قابل قبولی نرسیده است.
سالانه ۲۵ درصد از بیمارانی که در انتظار پیوند اعضا در کشورمان هستند به دلیل پیدا نشدن عضو، جان خود را از دست می دهند و اگر ۲۰ درصد از افراد دچار مرگ مغزی در ایران، اعضای خود را اهدا کنند تمامی بیماران در انتظار پیوند نیازشان تامین می شود.
گسترش فرهنگ اهدای عضو نیازمند فرهنگسازی است تا این مهم به یک رفتار در جامعه تبدیل شود و خانواده‌هایی که در شرایط حساس تصمیم‌گیری برای اهدای اعضای عزیزشان هستند راحت‌تر نسبت به آن اقدام کنند.
طبق گفته مسوولان علوم پزشکی استان زنجان، فرهنگ سازی های انجام گرفته در استان طی سال‌های گذشته موجب شده است این امر خیر و به یاد ماندنی در مناطق محروم، حتی دورترین روستاها نمود بیشتری داشته باشد، هرچند برای رسیدن تا حد مطلوب فاصله زیادی وجود دارد.
در تقویم کشور ما آخرین روز اردیبهشت، روز اهدای عضو در کشور نامگذاری شده و به همین بهانه خبرنگار ایرنا در خصوص وضعیت اهدای عضو در زنجان و موانع پیش روی آن با شهریار اماموردی مسوول شبکه فراهم آوری پیوند اعضای دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان گفت و گو کرده است.
ایرنا: وضعیت اهدای عضو در استان زنجان چگونه است؟
اماموردی: در زمان حاضر با کارهای انجام گرفته آمار اهدای عضو در استان به ویژه در شهرستان خدابنده، روند خوبی دارد و آمار رضایت گیری در این منطقه بسیار بالا است.
وضعیت کل استان نیز در مقایسه با استان های دیگر در حد خوبی قرار دارد.
مرگ مغزی مسجل، اهمیت بسزایی دارد و موارد احتمالی در این خصوص توسط تیم تخصصی مورد شناسایی و بررسی قرار می گیرد و تمامی ابعاد مختلف آن از نظر تیم پزشکی به دقت سنجیده و پس از تایید نهایی مرحله رضایت گیری انجام می شود.
ایرنا: عمده ترین چالش پیش روی اهدای عضو در زنجان چیست؟
اماموردی: از ابتدای فروردین سال جاری تاکنون ۱۶ بیمار بالقوه با احتمال مرگ مغزی در استان شناسایی شدند که از این تعداد ۱۱ مورد مرگ مغزی به تشخیص نرسید و از پنج مورد نیز فقط ۲ مورد آن به رضایت گیری منتهی شد که یک مورد به مرگ بیمار منجر و اعضای بیمار دیگر اهدا شد.
باید به این مهم توجه داشت که رضایت گیری از خانواده های بیمار مرگ مغزی کار بسیار دشواری است چون در شرایط خاص روحی و روانی قرار دارند و به یقین رسیدن آنها و اینکه دیگر نمی توان کاری برای بیمار مرگ مغزی انجام داد از اهمیت فراوانی برخوردار است.
متاسفانه اطرافیان خانواده مرگ مغزی در فرآیند رضایت گیری، دخالت های غیر ضروری دارند و بروز هممین مساله مشکلات و چالش هایی را ایجاد کرده است.
عموم مردم باید به این مهم توجه داشته باشند که تیم تخصصی برای تشخیص مرگ مغزی وسواس زیادی به خرج می دهد چرا که در صورت بروز یک اشتباه احتمالی، تیم تخصصی دیگری از آن جلوگیری می کند.
هر چند به ظاهر خانواده های دخالت کننده نقش دلسوزانه را برای خانواده بیمار مرگ مغزی ایفا می کنند، اما این کار، نتیجه ناخوشایندی به دنبال دارد، تا جایی که خانواده هایی به دلیل همین مساله و رضایت ندادن برای این کار خیر، پشیمان هستند.
مشاوره های غلط و غیر تخصصی موجب می شود اعضای بیمار مرگ مغزی که می توانست نجات بخش بیماران نیازمند باشد در خاک قرار بگیرد و مانع اتفاقات خوب شود، موضوعی که در این استان وجود دارد.
به عنوان نمونه طی ۲۰ روز گذشته، یک بیمار مرگ مغزی در این استان هنگام انتقال به بیمارستان سینای تهران برای اهدای عضو بود که متاسفانه خانواده بیمار در آخرین لحظه به دلیل دخالت های اطرافیان از این کار منصرف شدند.
ایرنا: آیا اعضای اهدا شده تنها به افراد خاصی پیوند زده می شود؟
اماموردی: موارد مرگ مغزی برای اهدا به آی سی یو بیمارستان سینای دانشگاه علوم پزشکی تهران انتقال داده می شود که در آنجا تیم تخصصی پنج نفره، آن را دوباره بررسی می کند، سپس برداشت ارگان انجام و بلافاصله به واحد تخصیص عضو وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اعلام می شود.
این واحد هم لیست محرمانه ای دارد و طبق آن برای اهدای عضو اقدام می شود و به اصطلاح هیچ "پارتی بازی" در پیوند عضو انجام نمی گیرد حتی فرد اهدا کننده هم هیچ دخالتی در مورد تعیین گیرنده عضو ندارد.
در این میان تصمیم گیری خانواده برای اهدای عضو بیمار مرگ مغزی اهمیت زیادی دارد و یک فرصت طلایی محسوب می شود.
ایرنا: چه تفاوتی بین مرگ مغزی و کما وجود دارد؟
اماموردی: فرایند اهدای عضو با همکاری واحد شناسایی بیمارستانی برای بیمارانی که هوشیار پایینی دارند، به هماهنگ کننده ارشد اطلاع داده می شود و او هم با مشورت پزشکان معالج بیمار، آن را از ابعاد مختلف بررسی می کند.
فردی که سطح هوشیاری او کاهش یافته به احتمال زیاد دچار کما یا مرگ مغزی شده است.
کما حالتی است که سلول های مغزی از بین نرفته و سطح بیداری پایین آمده و بیمار صدای اطراف را می شنود و حتی ارگان های بدن از مغز دستور می گیرد و امید به زندگی در او بیشتر است.
در حالت مرگ مغزی اگر سلول های مغزی به مدت ۶ دقیقه یا بیشتر خون رسانی و اکسیژن رسانی نشود از بین می روند.
این سلول ها، تنها سلولی در بدن است که امکان تولید و جایگزینی آنها وجود ندارد.
وقتی مرگ مغزی رخ می دهد ارگان های حیاتی بدن از قبیل قلب یا کبد کار نمی کند که با انجام اقدامات درمانی مورد حمایت قرار می گیرد تا کیفیت ارگان ها برای اهدای عضو مناسب باشد و در صورت رضایت خانواده، بیمار برای اهدای عضو به بیمارستان انتقال داده شود.
اینکه گفته می شود چنین بیماری با این مشخصات به زندگی برگشته است فقط در حالت کما بوده و تایید و تشخیص مورد مرگ مرگ مغزی یک کار تخصصی است و این موضوع اهمیت زیادی دارد.