به گزارش خبرنگار ایرنا، رودخانه سیاهرود که پنج کیلومتر از مسیرش از داخل شهر قائمشهر و مناطق مسکونی آن عبور می‌کند، به دلیل ایجاد آلودگی برای محیط زیست اطراف به عنوان یک تهدید به شمار می رود و امید به حیات دوباره آن در اندر خم همکاری و همراهی بیشتر صاحبان صنایع چشم براه است.
رودخانه سیاهرود از به هم پیوستن ۳۰رود و نهر پدید آمده و به همین دلیل درگذشته به آن ˈسی رود ˈ نیز می‌گفتند و پس از سال ها به سیاهرود معروف شد. این رودخانه ۵۱کیلومتر طول دارد که حدود پنج کیلومتر از مسیرش از داخل شهر قائمشهر و از مناطق مسکونی عبور می‌کند.
در سال های نه چندان دور آب سیاهرود به اندازه‌ای زلال بود که اهالی و ساکنین حاشیه این رود از آب آن برای آشامیدن و شست و شو استفاده می کردند و هنوز هم یک پای کلام و صحبت پیران و میانسالان قائمشهری ساکن در نزدیکی این رودخانه، سخن از زلالی آن دوران آب رودخانه است.
با توجه به ورود پساب های صنعتی، فاضلاب های خانگی و ریخته شدن زباله به داخل این رود، در سال های اخیر علاوه بر ایجاد مشکلاتی برای ساکنان اطراف رودخانه نظیر انتشار بوی بد، حیات آبزیان در آن نیز به پایان رسید و محیط زیست آن بشدت صدمه دید.
ساکنان حاشیه این رودخانه معتقدند که سیاهرود برخلاف نامش، در سال های نه چندان دور از آب زلال برخوردار بود چراکه زمانی این رودخانه محل رشد و زندگی بسیاری از گونه‌های ماهیان بود، اگر چه بعدها با شدت گرفتن آلودگی، علایم و شواهد حیات از آن رخت بربست.
ورود پساب کارخانه ها، واحدهای صنعتی بویژه فاضلاب واحدهای مسکونی حاشیه این رودخانه جان و حیاتی برای آن نگذاشته است و رودخانه زلال گذشته شهر قائمشهر دیگر محل عبور آب زلال و محل زندگی آبزیان نیست و جریان فاضلاب و پساب در آن بجزء روسیاهی چیز دیگری برای آن باقی نگذاشته است.
سیاهرود، عنوان آلوده ترین رودخانه را یدک می کشد
در سالهای گذشته یکی از محققان و علاقمندان به محیط زیست مازندران به نام "میرشریف نوربخش آهنگرکلایی" در پایان نامه تحصیلی خود به این شرایط و چالش های این رودخانه پرداخت. او در پایان نامه خود که با عنوان "بررسی کمی و کیفی رودخانه سیاهرود و عوامل آلوده‌کننده و راه های کنترل آن "بود برای انجام تحقیقاتش با ایجاد شش ایستگاه از روستای ریکنده سرچشمه سیاهرود در قائمشهر تا لب دریا، آلودگی و اثرات آن را بررسی کرد.
در این بررسی ها مشخص شد که در ایستگاه اول که از محدوده ورود فاضلاب ها و پساب های صنعتی به دور بود، صید ماهیان صورت می گرفت ولی در ایستگاه های بعدی با توجه به آلودگی های ورودی از صید ماهی خبری نبود.
پژوهش های این محقق نشان می دهد که با توجه به نیاز اکسیژن در آب ماهیان سفید و آزاد برای حیات به ترتیب هرکدام به ۱۵و ۲۹میلی‌گرم، متاسفانه در برخی از قسمت های رودخانه اکسیژن وجود نداشت تا موجود زنده‌ای در آن قادر به زندگی باشد.
او در پایان نامه خود نیز ذکر کر که سیاهرود قائمشهر و زرچوب رشت تنها رودخانه‌های کشور هستند که به خاطر آلودگی از اکسیژن تهی شدند و موجوداتی که برای حیات نیاز به اکسیژن دارند قادر به زندگی در آنها نیستند و رودخانه سیاهرود به دلیل وجود مواد صنعتی آتش زا دو بار دچار آتش سوزی شد، در حالی که تاکنون در جهان این مساله رخ نداده که رودخانه‌ای آتش بگیرد.
در این پایان نامه تنها میزان ورود آلاینده‌های کارخانه‌های شماره ۲و گونی بافی قائمشهر به سیاهرود به ترتیب به طور متوسط۱۸۲ و ۲۹مترمکعب در ساعت اعلام کرد که در نیمی ازسال حتی میزان ورود فاضلاب ها به این رودخانه از آب ورودی به آن پیشی می گیرد.
البته در سالهای اخیر با تعطیلی کارخانه نساجی شماره ۲ که در نزدیکی این رودخانه قرار دارد انتظار می رفت تا از میزان آلودگی آن کاسته شود اما کارشناسان و مسوولان محیط زیست مازندران خبرهای خوشایندی در این باره ندارند و همچنان از پابرجا بودن آلودگی آن خبر می دهند.
رودخانه‌های مازندران که از مهم‌ترین عناصر محیط زیستی این استان محسوب می‌شوند و نقشی اساسی در اقتصاد بومی این استان یعنی کشاورزی و دامداری دارند، سال‌هاست که مورد بی‌مهری قرار گرفته‌اند. اگر از خشکسالی به عنوان یکی از دلایل اقلیمی حال ناخوش رودخانه‌ها در مازندران صرف‌نظر کنیم، از یک سو بی‌توجهی شهروندان به این عناصر مهم محیط زیست در حال آسیب زدن به آن‌هاست و از سوی دیگر اجرای طرح‌های عمرانی به بهانه توسعه، رودخانه‌های مازندران را از ماهیت اصلی زیست‌محیطی‌شان دور می‌کند.
طبق آمارهای موجود در این استان دست‌کم ۱۲۰ رشته رودخانه به طول حدود هفت هزار کیلومتر وجود دارد که آب این رودخانه‌ها در مسیر عبور برای رسیدن به دریای خزر با ایجاد سردهنه کشاورزی توسط کشاورزان برای آبیاری زمین‌های کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کاربری‌های دیگری مانند پرورش ماهی هم در این بین مورد توجه قرار دارد.
همچنین بنا به اعلام مسئولان، ۵۰۰ کیلومتر از مسیر برخی از این رودخانه ها از درون بافت شهرها و روستاهای استان عبور می کند. هرچند عبور رودخانه ها در این مسیر براساس قرارداد طبیعی که وجود دارد مشکل ساز نیست، اما طی سال ها و دهه های اخیر با ساخت و سازها در حریم مسیر، این بخش از طبیعت استان دستخوش دست اندازی شد و خشمش را با جاری کردن سیل و سیلاب به خانه و کاشانه ساکنان اطراف نشان داد، مانند سیلاب های پایان اسفند ۱۳۹۷ و فروردین ۱۳۹۸.
و یا اینکه با ورود پساب های فاصلاب ها بویژه فاضلاب های خانگی چهره طبیعی و زیبای این رودخانه ها نازیبا شده است.
تداوم راه اندازی تصفیه خانه در واحدهای صنعتی مازندران برای حفظ محیط زیست رودخانه ها
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان مازندران در این باره روز شنبه به خبرنگار ایرنا گفت: با توجه به اینکه مسیر عبور تعدادی از رودخانه های مازندران از درون بافت شهری عبور می کند حفظ این محیط زیست ضرورت هایی دارد گه باید مورد نظر قرار گیرد.
علی اکبر یداللهی افزود: احداث تصفیه خانه در واحدهای صنعتی و تولیدی مسیر عبور رودخانه ها از جمله این ضرورت ها است تا از ورود پساب های آلاینده به رودخانه ها جلوگیری شود.
وی ادامه داد: تاکنون واحدهای صنعتی بزرگ استان مازندران به سیستم تصفیه فاضلاب مجهز شدند و پارسال ۶۰ تصفیه خانه واحدهای صنعتی استان به بهره برداری رسید.
معاون محیط زیست انسانی اداره کل محیط زیست استان مازندران اظهار داشت: همچنین فعالیت های واحدهای معدنی در نزدیکی رودخانه یکی دیگر از علل و عوامل آلایندگی آن است و پارسال سه واحد معدنی هر کدام با صرف ۳۰۰ میلیارد ریال سیستم تصفیه خانه مجهز راه اندازی کردندو بدین طریق از ورود پساب های معدنی به رودخانه جلوگیری می کنند.
وی با اشاره به فعالیت ۱۵۰ واحد سنگ شکن در نزدیکی رودخانه های مازندران اظهار داشت : این واحدها به حوضچه های تصفیه مجهز هستند اما با توجه به نوع فعالیت این واحدها احداث تصفیه خانه مجهز مورد نیاز است تا از آلایندگی ها بکاهد.
یداللهی بیشترین عامل آلایندگی رودخانه های بویژه رودخانه هایی که مسیر عبورشان مناطق مسکونی است، گفت : بدلیل نبود سیستم تصفیه خانه مرکزی در شهرها ورود فاضلاب های خانگی به رودخانه ها محیط زیست آنها را تحت تاثیر قرار داده است.
سیاهرود؛ قربانی نبود سیستم تصفیه فاضلاب
وی عنوان کرد: در قائمشهر تنها در شهرک یثرب این شهر سیستم تصفیه فاضلاب خانگی وجوددارد و با توجه به این مساله بسیاری از منازل مسکونی حاشیه رودخانه سیاهرود فاضلاب های خود را به به سمت آن روانه کرده اند.
معاون محیط زیست مازندران اظهار داشت : شرایط فعلی رودخانه سیاهرود و آلودگی در آن غالبا ناشی از همین مساله است که باعث شده تا جزو رودخانه های آلوده مازندران به شمار رود.
وی از مسوولان حوزه مرتبط خواست تا راه اندازی سیستم تصفیه فاضلاب این شهر را در اولویت قرار دهند تا با اجرای آن مشکل دیرینه آلودگی سیاهرود برطرف شود.