به گزارش ایرنا معماری این بنا و ساختمان آجری مجاورش آنقدر جذابیت دارد که در طول سالیان گذشته همواره مورد توجه باشد و پیکر مطهر «میرزاحسین کریمی مراغه‌ای»، شاعر پرآوازه آذربایجان و کشورمان نیز در جوارش آرام بگیرد تا بستری برای اجرای طرح اوحدیه از سوی شهرداری فراهم شود.
نکته اینجاست که راجع به مقبره اوحدی و ویژگی‌های فاخر آن اطلاعات چندانی تولید و منتشر نشده است و وقتی با پیچیدگی‌ها و ارزش این بنا آشنا می‌شویم، انتظارها هم برای طراحی و ساخت اوحدیه بالاتر می‌رود تا آثار ماندگار مقبره فاخری که برای اوحدی بنا شده بود، همچنان ادامه‌دار باشد.
به ویژه آنکه این روزها شاهد دیوارچینی طرح اوحدیه در مجاورت مقبره اوحدی هستیم اما این دیوارچینی زیبای آجری شباهت چندانی به آجرچینی‌های پیشین ندارد و به نظر می‌رسد در طراحی اوحدیه کمتر به معماری‌های پیشین توجه شده است.
مقبره اوحدی مجموعه‌ای از ویژگی‌های معماری ایرانی - اسلامی است
رئیس امور موزه‌های آذربایجان‌شرقی در مورد بنای مقبره اوحدی که حدود پنجاه سال قبل توسط معماری به نام «حسین جودت» احداث شد، می‌گوید: این بنا مجموعه‌ای از ویژگی‌های معماری ایرانی - اسلامی و دارای چهارطاقی اشکانی و ساسانی است
«یعقوب طالبی» که دانش‌آموخته مقطع دکترای تخصصی هنر اسلامی است، با بیان اینکه در طراحی و احداث این مقبره از طاق‌ها و قوس‌های تیزه‌دار معماری اسلامی استفاده شده است، اضافه کرد: با ابتکار و خلاقیت معمار، روی چهار طاقی‌های اشکانی تغییر ایجاد شده و ورودی‌ها از ضلع به راس انتقال یافته است.
به گفته وی همچنین از سفره‌سازی و سکوسازی به عنوان یکی از ویژگی‌های معماری دوره هخامنشی با هدف تفاخر در این بنا استفاده شده است.
«طالبی» این را هم بیان کرد که استفاده از عناصر و جزئیات سنتی با مصالح مدرن که ادامه رویکرد «اندره گدار» و «هوشنگ سیحون» است، به مانند بناهای دیگر این معماران همچون فرهنگستان نیاوران و موزه هنرهای معاصر تهران در مقبره اوحدی مشاهده می‌شود.
به گفته این کارشناس هنرهای اسلامی، معمار مقبره اوحدی طاق‌ها را در داخل بنا برش داده و این همان خلاقیتی است که «سیحون» آن را در آرامگاه خیام در نیشابور انجام داده است.
«محمد شهریاری» مسئول موزه ایلخانی مراغه نیز گفت: دفتر انجمن آثار ملی بین سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷ مقبره اوحدی را با معماری «حسین جودت» اجرا کرد و همزمان ساختمان جنبی آن به عنوان ساختمان شعر و ادب ساخته شد که بعدها و با تاسیس سازمان میراث فرهنگی در سال ۱۳۶۴، ساختمان مجاور به موزه مراغه تبدیل شد.
ارزش و معماری مقبره اوحدی در طراحی اجرای اوحدیه لحاظ می‌شود
سرپرست جدید شهرداری مراغه که نگاه علمی به مجموعه مدیریت شهری دارد نیز تاکید دارد که در طراحی دیوارهای در حال اجرای اوحدیه و بقیه بخش‌های آن باید به نوع معماری و ارزش مقبره توجه شود.
به گفته «شهرام مروتی» بنای مقبره اوحدی از ارزش معماری بالایی برخوردار است و نمی‌توان بدون مطالعه و توجه به این ویژگی‌های معماری ایرانی – اسلامی نسبت به ساخت اوحدیه اقدام کرد.
وی این را هم بیان کرد که شهرداری در طرح اوحدی به دنبال ساخت مقبره‌های جدید برای ۲ شاعر نامی این کهن‌شهر نیست و تنها دیوارچینی و محوطه‌سازی این طرح را در برنامه کاری دارد.
به گزارش ایرنا طرح جدید جامع اوحدیه اگرچه بر مبنای آزادسازی محوطه‌های پیرامون آثار تاریخی در دهه هفتاد مطرح شده بود اما مصوبه شورای فرهنگ عمومی مراغه مبنی بر ایجاد فضای مناسب جهت ساخت آرامگاه برای ۲ شاعر نامی این کهن‌شهر، به عملیاتی شدن این طرح یاد شده سرعت بخشید.
تا جایی که پیکر مطهر استاد میرزا حسین کریمی مراغه‌ای طی بهمن سال گذشته در همین محوطه آرام گرفت و شهرداری پس از اخذ مجوزهای لازم بلافاصله به دیوارچینی آن اقدام کرد.