گروه جامعه ایرنا - محیط زیست مقوله ای جهان شمول است، به این معنا که اگر در گوشه ای از دنیا اتفاقی رخ دهد در گوشه ای دیگر اثرش نمایان می شود، نمونه بارز آن گرد و غبار، سیل ها و خشکسالی هاست که به علت تغییر اقلیم و افزایش دمای زمین رخ می دهند، از طرفی محیط زیست یکی از مهمترین محورهای توسعه پایدار هر کشوری به شمار می رود از این رو حفاظت از مولفه های زیستی مانند منابع آبی، جنگل ها و مراتع، زیستگاه ها و پارک های ملی جزو برنامه های اساسی دولت ها به حساب می آید که با توجه به هم پیوسته بودن محیط زیست، کشورها باید در کنار هم و توسعه دیپلماسی محیط زیست نسبت به حفاظت از آنها اقدام کنند.
ایران هم به عنوان کشوری با اقلیمی متنوع و دارا بودن ظرفیت بالای محیط زیستی هم در دریا و هم در خشکی، در صدد توسعه دیپلماسی محیط زیست است، بر این اساس روز ۱۶ خردادماه به عنوان اولین روز هفته محیط زیست، عنوان محیط زیست، دیپلماسی جهانی- منطقه ای، مدیریت تغییر اقلیم و آب، اجرایی نمودن راهکارهای کاهش گردوغبار را برای این روز برگزیده است.
رئیس مرکز امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست در این باره به خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: یکی از ماموریت های اصلی سازمان حفاظت محیط زیست ارتقای دیپلماسی محیط زیست است که در بند ۱۵ سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری، اسناد بالادستی و برنامه های محوری رییس جمهور بر امور مربوط به همسایگان و امور بین المللی تاکید شده است.
سید حسین موسوی فر افزود: یکی از اقدامات دولت در راستای توسعه دیپلماسی محیط زیست، برگزاری اجلاس منطقه ای گرد و غبار است که سال گذشته با حضور وزرا و نمایندگان کشورهای منطقه و ۶ آژانس بین المللی در ایران برگزار و اعلامیه پایانی آن به نام اعلامیه تهران تصویب شد و بر اساس آن کشورهای شرکت کننده موظف شدند با همکاری یکدیگر یک صندوق و سازمانی محیط زیستی ایجاد کنند و در این راستا گروه های فنی بین کشورها فعال شوند، این از ابتکارات جمهوری اسلامی ایران بود.
وی اظهار داشت: در یک سال گذشته کارهای ایجاد صندوق و سازمان منطقه ای محیط زیستی آغاز شده و پیشرفت خوبی داشته است و تقریباً در مرحله نهایی هستند، فقط باید کشورها نظرات نهایی خود را ارائه دهند اما کارهای مربوط به داخل کشور ما همه انجام شده است و با گذر از این مرحله به زودی راه اندازی می شوند، البته به زودی اسناد به کشورهای مدعو در اجلاس سال گذشته ارسال و تصمیم نهایی گرفته خواهد شد و ممکن است کشورهای دیگری هم به این جمع اضافه شوند در نهایت اعتبار و حق عضویت صندوق هم بین دولت های عضو تقسیم می شود.
حقوق قراردادی و تاریخی تالاب هامون مساله ای محیط زیستی است بر این اساس نگاه ما به آن فراتر از تکالیف قانونی سازمان است
رئیس مرکز امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: اجلاس امسال که با حضور سفرا و نمایندگان سازمان های محیط زیستی در شهریورماه امسال برگزار می شود تاکیدی بر تصمیمات اجلاس سال گذشته و ترغیب دولت های مشارکت کننده در تسریع مصوبات است.
وی در ادامه درباره حقابه تالاب هامون گفت: حقابه تالاب هامون از رودخانه مرزی هیرمند تامین می شود که بر اساس قانون، تعیین تکلیف رودخانه های مرزی با وزارتخانه های نیرو و امور خارجه است، اما درباره حقوق قراردادی و تاریخی تالاب هامون که مساله محیط زیستی است، نگاه ما فراتر از وظایف قانونی سازمان محیط زیست است و تقریباً با تمام آژانس های بین المللی درگیر این موضوع را مطرح کردیم، خیلی وقت است که با طرف افغانی هم پیگیر هستیم هر چند آنها بسیار منفعل هستند اما تامین حقابه قطعاً جزو اولویت های ما است.
موسوی فر افزود: اکنون در حال تهیه نامه ای به یکی از آژانس های بین المللی در زمینه حقابه تالاب هامون هستیم، برای ما اهمیت حفظ این تالاب واضح است اما در درجه اول چون منبع اصلی تامین آب از رودخانه مرزی هیرمند است و مسوولیت رودخانه های مرزی با وزارتخانه های نیرو و خارجه است و حتی رییس جمهور هم در هیات دولت به این دو وزارتخانه تاکید کرد که کارها را زودتر پیش ببرند؛ اما ما هم فراتر از تعهدات و تکالیف قانونی خود مساله را پیگیری می کنیم و قطعاً کار را رها نخواهیم کرد.
رئیس مرکز امور بین‌الملل و کنوانسیون‌های سازمان حفاظت محیط زیست درباره مراودات بین المللی ایران با کشورهای دیگر در زمینه ساماندهی پسماند در کشور گفت: پسماند یکی از معضلات اصلی در کشور است و برای مدیریت آن باید از فناوری های روز دنیا استفاده شود بر این اساس با کشورهای پیشرو در این زمینه مانند نروژ وارد مذاکره شدیم و مذاکرات اولیه درباره پسماند و آلودگی های ناشی از آن انجام دادیم.
وی افزود: البته با کشورهای دیگری هم وارد مذاکره شدیم اما به علت اینکه عوامل متعددی در ابعاد مختلف به لحاظ بین المللی تاثیرگذار هستند، تاکنون هیچکدام از آنها به نتیجه نرسیده اند اما با قوت در حال پیگیری هستیم تا هرچه زودتر به ساماندهی برسد.
تاریخچه روز جهانی محیط زیست به سال ۱۹۷۲ بر می گردد، در آن سال برای اولین بار، سازمان ملل متحد کنفرانسی را با موضوع انسان و محیط زیست در شهر استکهلم سوئد برگزار کرد همزمان با برپایی این کنفرانس مجمع عمومی سازمان ملل قطعنامه ای را تصویب کرد که منجر به تشکیل UNEP ( برنامه محیط زیست سازمان ملل ) شد و بعد از آن روز ۵ ژوئن (۱۵ خرداد) روز جهانی محیط زیست نام گرفت.
البته در ایران هفته محیط زیست دیده شده است اما به علت مصادف شدن این روز با تعطیلی رسمی ۱۵ خرداد، روز بعد از آن یعنی ۱۶ خرداد، این هفته با پیام نهضت ملی کاهش آلودگی های پلاستیکی آغاز می شود و هر روز یک موضوع محیط زیستی مد نظر قرار می گیرد.