گروه جامعه ایرنا - ساختمان های ناایمن و بحرانی تهران این روزها در صدر اخبار شهری قرار دارد که تا سال ۱۳۹۵ تعداد آنها ۱۲۹ باب بود و وجود این ساختمان ها تا حد زیادی عادی تلقی می شد اما زمانی که حادثه دلخراش پلاسکو رخ داد و جان ۲۳ نفر از جمله ۱۶ آتش نشان را گرفت و به اموال شهروندان آسیب جدی وارد کرد؛ تلنگری به مدیریت شهری، دست اندرکان ستاد بحران و سایر عوامل در کنار افکار عمومی وارد شد.
در پی حادثه پلاسکو تلاش ها برای کاهش تعداد این ساختمان ها افزایش یافت اما این تلاش ها به دلایل مختلف نافرجام ماند.
در دوره ششم مدیریت شهری، مهدی بابایی رئیس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای اسلامی شهر تهران نسبت به کُند بودن روند ایمن سازی ساختمان های ناایمن در صحن شورای اسلامی شهر تهران تذکر داد.
در پی تلاش های مدیریت شهری و همراهی برخی مالکان، تعداد ۱۲۹ ساختمان ناایمن تهران که سال ها ثابت مانده بود به ۹۳ مورد کاهش یافت و همین مساله توقع شهروندان را برای کاهش بیشتر این تعداد به همراه داشت اما اسامی ساختمان ها همچنان در ابهام قرار داشت و مدیران شهری نیز از اعلام اسامی به دلیل آنچه تشویش اذهان عمومی می دانستند، خودداری می کردند.
حرف و حدیث ها درباره اسامی ساختمان های ناایمن تهران در نهایت در خبر احتصاصی خبرگزاری ایرنا پایان یافت و معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع جرم دادستانی کل کشور در این گفت و گو، لیست ساختمان های ناایمن را منتشر کرد که جزئیات مربوط به آن را می توانید اینجا بخوانید؛ لیستی که در آن اسامی مجتمع های تجاری- اداری، هشت باب بیمارستان و برخی مراکز خرید به چشم می خورد.
از جمله ساختمان های ناایمن و بحرانی شهر تهران که در فهرست اعلامی دادگستری وجود دارد، مجتمع تجاری- اداری بوستان در منطقه ۵ و مجتمع تجاری علاء الدین در منطقه ۱۱ است؛ ساختمان هایی که ممکن است پلاسکویی دیگر در تهران رقم بزنند و جان افراد بسیاری در پی ناایمن ماندن آنها تهدید شود.
مجتمع تجاری - اداری بوستان در سال ۱۳۷۴ راه اندازی شده و با زیربنای افزون بر ۹۶ هزار مترمربع در هفت طبقه، بیش از یکهزار واحد تجاری و اداری را در خود جای داده است؛ پارکینگ این مجتمع در سه طبقه مسقف و روباز ظرفیت ۷۰۰ خودرو را دارد. در این مرکز امکان بازدید بیش از ۱۰۰ هزار نفر در روز وجود دارد.
علاوه بر این شعب هشت بانک های و چهار بیمه در این مجتمع وجود دارد که روزانه پذیرای صدها نفر از مراجعین است.
کسبه: مستاجریم؛ کار رقباست شاید میخواهند پاساژ را کساد کنند!
در ورودی مجتمع تجاری - اداری بوستان و مجتمع علاء الدین اثری از بنر اطلاع رسانی در مورد شرایط ایمنی ساختمان وجود ندارد تا مراجعین از وضعیت آگاه شوند؛ شهروندان و خریداران پرشماری در ساعات عصر در این مراکز حاضر و فروشندگان هم مشغول کار هستند و انگار هیچ خطری وجود ندارد و قرار هم نیست حادثه ای رخ دهد که البته امیدواریم چنین باشد.
در ورودی مجتمع تجاری - اداری بوستان و مجتمع علاء الدین اثری از بنر اطلاع رسانی به مراجعان وجود ندارد.
در مرکز خرید بوستان، یکی از فروشندگان نسبت به انتشار لیست ساختمان های ناایمن که نام پاساژ محل کار او هم در آن وجود دارد، اظهار بی اطلاعی کرد و گفت: اخبار را پیگیری نمی کند؛ فروشنده دیگری اما از لیست مطلع بود و می دانست پاساژی که در آن حاضر است هم جزو ساختمان های ناایمن تهران است اما معتقد بود که باید پایان ماه مبلغ ۴۰ میلیون تومان اجاره به مالک مغازه بدهد و این موضوع او را مجبور به حضور در ساختمانی ناایمن می کند.
آقای صادقی که مستاجر یک مغازه در این پاساژ است، از نگرانی همسر خود برای حضور خود در این ساختمان سخن گفت؛ او اظهار داشت: «از زمان انتشار لیست برای خروج از منزل و حضور در محل کار با ممانعت های فرزند و همسرم روبرو هستم».
او گفت: تعداد زیادی از یکهزار و ۲۰۰ واحد تجاری این مرکز در دست مستاجران است در حالیکه آنها مسئولیتی برای ایمن سازی ندارند و باید مالکان پاساژ فکری برای ایمن سازی داشته باشند.
آقای ریاضی در طبقه اول این پاساژ آبمیوه و بستنی فروشی دارد؛ او که از وضعیت پیش آمده برای پاساژ و انتشار لیست ناراضی است، معتقد است سال ۷۴ که در این مجتمع از شهرداری تهران مغازه خریده، به شرط ایمن بودن ساختمان خرید و فروش انجام شده و شهرداری مسئول است و باید ساختمان را به صورت ایمن را در اختیار خریدار قرار دهد.
وی می گوید: تنها از زمان خرید ساختمان تاکنون مسئولیت ایمن سازی دارد و اگر پیش از این مساله ای در حوزه ناایمنی بوده، به شهرداری تهران بر می گردد.
آقای ریاضی معتقد است شهرداری منطقه ۵ بیشتر از مجوز ساختمان در این مجتمع ساخت و ساز انجام داده و باید هزینه های ایمن سازی را هم پرداخت کند.
آقای دلیری فروشنده دیگری که در طبقه سوم این پاساژ حضور دارد و نسبت به ناایمنی ساختمان بی تفاوت است، می گوید: اینها همه حرف و حدیث های رقیبان است که می خواهند کار پاساژ را کساد کند.
به گفته وی، چندین بار در این ساختمان آتش سوزی رخ داده اما هر بار با حضور نیروهای آتش نشان، به راحتی مشکل رفع شده است و امکان اینکه این ساختمان به سرنوشت پلاسکو دچار شود، صفر است.
واکنش جالب مشتریان به اعلام لیست ساختمان های ناایمن
به سراغ خریداران حاضر در این ساختمان می رویم؛ خانم دانشجویی که برای خرید هدیه تولد مادرش در این پاساژ حاضر شده، اعلام لیست ساختمان های ناایمن را ابهام‌آمیز دانست و افزود: در حقیقت این موضوع داستانی غیرواقعی است که شهروندان نباید آن را باور کنند.
سمانه مشتری دیگری است که برای خرید لباس تابستانی به این مرکز خرید آمده است؛ او از طریق فضای مجازی متوجه لیست ساختمان های ناایمن شده است اما به گفته خودش، اصلا اهمیتی به لیست نداده و اسامی ساختمان ها را نخوانده است؛ واکنش او نیز در برابر این خبر جالب است؛ «این دفعه خرید می کنم اما از دفعات بعدی دیگر به این پاساژ وارد نمی شوم».
خانم و آقای جوانی که کنار ویترین طلافروشی در طبقه هم کف ساختمان حضور دارند نیز از وجود لیست ساختمان ناایمن اظهار بی اطلاعی می کنند و می گویند، اگر می دانستند که ساختمان وضعیت ناایمن دارد، هرگز به آن وارد نمی شدند؛ آنها از اینکه شهرداری تهران و یا نهاد مسئول بنر اطلاع رسانی در ورودی ساختمان نصب نکرده است، گلایه دارند و معتقدند در حوزه عدم ایمنی مسئولیت حقوقی دستگاه ها و نهاد های نظارتی بیشتر از شهروندان و مالکان است.
آنچه مشخص است، وضعیت ایمنی این مرکز خرید برای حاضران اهمیتی نداشته؛ برخی اصلا مطلع نبودند و برخی که اطلاع داشتند با وجود اطلاع از حوادث پلاسکو، سینا اطهر و متروپل آبادان توجهی به موضوع ایمنی نداشتند.
در پاساژ علاء الدین تهران نیز اوضاع مشابه همین ساختمان است؛ راهروهای این مجتمع که ویژه خرید و فروش و تعمیر موبایل و تلفن همراه است، مملو از جمعیت بود؛ یکی از تعمیرکاران تلفن همراه در خصوص انتشار لیست ساختمان های ناایمن به خبرنگار ایرنا گفت: اوضاع اقتصادی سخت تر از آن است که بتوان به موضوع ایمنی فکر کرد؛ این حرف ها برای کشورهای توسعه یافته است؛ شعار اول ایمنی بعد کار برای کسانی که مجبور به پرداخت اجاره بهای سنگین هستند، معنایی ندارد.
او می گوید: اغلب فروشندگان در پاساژ علاء الدین مستاجر هستند و برای زیر پله ها و مغازه های بسیار کوچک مبالغ زیادی را به مالک می دهند؛ هرچند مالک تلاش دارد تا وضعیت برای حاضران بهبود داشته باشد اما در این امر موفق نبوده است.
فروشنده دیگری در پاساژ علاء الدین معتقد است برای ایمن سازی باید یک تیم کاربلد ۲ هفته کار مستمر در پاساژ انجام دهند و این مستلزم تخلیه موقت ساختمان است.
او معتقد است باید مالک برای ۲ هفته از مستاجران اجاره نگیرد و برای ایمن سازی اقدام کند.
موضوع ایمن سازی ساختمان ها و انتشار لیست را از مهدی چمران رئیس شورای اسلامی شهر تهران جویا شدیم؛ رئیس شورای اسلامی شهر تهران درباره ساختمان‌های فرسوده و ناایمن، گفت: باید بررسی شود که ساختمان‌های ناایمن برای ایمن‌سازی اقدام کنند. رئیس شورای اسلامی شهر تهران درباره ساختمان‌های فرسوده و ناایمن، گفت: باید بررسی شود که ساختمان‌های ناایمن برای ایمن‌سازی اقدام کنن
به نظر می رسد انتشار لیست ساختمان ها هیچ ضمانتی برای ایمن سازی ایجاد نکرده و با ورود مستقیم دادستانی باید منتظر مجازات های قانونی برای عدم ایمن سازی های این ساختمان ها باشیم.